TRIUMPH
OPNIEUW VERHEERLIJKT HET
WESTEN DE „EDELE WILDEN"
Inheemsen dreigen te gelovendat beschaving
door blanken geschaad i.p.v. gebracht is"
„Blanke, die opkomt voor zijn
bestaan, heet onderdrukker"
WESTDUITSE WINKELIERS
BELEVEN GOUDEN DAGEN...
Nieuw! Rook twee sigaretten tegelijkertijd!
Behoorlijke toepassing nieuwe
C.A.O. in het bouwbedrijf
€sso) PETROLEUM
DE HAARDOUE
met het hoogste rendement
97ste jaargang
Donderdag 18 december 1958
Derde blad no. 29624
INTERVIEW MET ZUIDAFRIKA'S PREMIER
De blanken strijden in Zuid-Afrika met de rug tegen de muur, niet alleen voor
de komende generaties, maar ook voor de blanke beschaving, aldus verklaarde
de Zuidafrikaanse minister-president dr. Verwoerd te Bloedrivier in Natal, ter
gelegenheid van een plechtigheid ter herdenking van de slag aldaar, nu 120 jaar
geleden, waarin Voortrekkers de macht van de verraderlijke Zoeloekoning Dingaan
braken en drieduizend Zoeloes doodden, ofschoon zij zelf ver in de minderheid
waren. Dr. Verwoerd (die in Amsterdam is geboren) trok een parallel tussen de
liberalistische beweging, welke ten tijde van de Voortrekkers in de wereld opgeld
deed en een dergelijke stroming in de huidige tüd. „Nu is er weer de verheer
lijking van de edele wilde: alles wat hy doet en zegt is goed. De blanke die
opkomt voor zijn bestaan als natie, wordt beschouwd als een onderdrukker".
„Weer bezoeken buiténlandse predikanten het land, zij hebben misschien goede
bedoelingen, maar een aantal van hen is bezield van een geest, die uit het echte
communisme voortkomt. Zelfs indien wij ondergaan kunnen wy strijden voor het
voortbestaan van de blanke natie van Zuid-Afrika. W(j strijden voor ons bestaan",
aldus de Zuidafrikaanse premier.
niet wat zij doen als zij de schijn wek
ken te sympathiseren met de lasteraars
van Zuid-Afrika".
Dr. Verwoerd teleurgesteld
over Westelijke houding
In een exclusief interview met een
redacteur van het Amerikaanse
persbureau United Press Interna
tional heeft dr. Verwoerd uitdruk
king gegeven aan zijn teleurstelling
over de houding van het Westen ten
opzichte van de Afrikaanse kwesties.
Het Westen, zo zei de 57-jarige
premier en voorman van de Zuid
afrikaanse Nationalistische Partij,
probeert de communisten te over
troeven in aanvallen op het prestige
van de blanken in Afrika. „Op die
manier is het Westen bezig de psy
chologische strijd om de Afrikaanse
geest te verliezen".
Dr. Verwoerd verleende zijn eerste in
terview sinds hij op 4 september j.l. het
premierschap heeft aanvaard, in zijn
officiële ambtswoning „Libertas" te Pre
toria. Zijn studeerkamer, die een fraai
uitzicht biedt over de stad, is versierd
met vele specimina van Bantoe-hand-
werk, geschenken die Verwoerd van ver
schillende stamhoofden heeft gekregen
tijdens zijn achtjarige ambtsperiode als
minister voor Inheemsen-zaken.
Dr. VER WOERD
„Het Westen", zo betoogde de pre
mier, „verklaart bijna verontschuldigend
dat het kolonialisme een ding van het
verleden is, en dat het thans bereid is
zelfbestuur aan de inheemsen te geven.
Het Westen zegt dat het gekant is tegen
„onderdrukkende staten", zoals de Unie
van Zuid-Afrika".
„De Westelijke wereld zou heel wat
verstandiger hebben gedaan als zy te
genover de generaliserende en vage aan
vallen der communisten een duidelijke
uiteenzetting had gesteld van alles wat
de blanken en de Unie van Zuid-Afrika
hebben gedaan, nog doen en bereid zijn
te zullen doen voor Afrika, hetgeen in
verloop van tijd moet leiden tot autar
kie".
„Alles wat de Westelijke mogendheden
en de blanke regeringen hebben gedaan
is er de oorzaak van dat Afrika bezig
is uit de donkere tijden de era van toe
nemende ontwikkeling binnen te tre
den", aldus dr. Verwoerd.
Het werkelijke gevaar
„Het werkelijke gevaar van het com
munisme is niet, dat de inheemse vol
keren van Afrika de communistische
ideologie zouden overnemen, maar dat
zij onder de bekoring zouden komen
ven andere aspecten van de communis
tische propaganda. Ik bedoel daarmede
een aanvaarding van het denkbeeld, dat
de koloniale mogendheden, of de blan
ken van Zuid-Afrika, het ontstaan van
beschaafde toestanden op dit continent
geschaad inplaats van teweeggebracht
zouden hebben".
„Het communisme heeft slechts één
doel in Afrika: het wil de zwarten ertoe
brengen de aanwezigheid van de blan-
k n te betreuren. De Westelijke wereld,
die zich de Afrikanen eveneens tot
vrienden wil maken mogelijkerwijs
teneinde sterk genoeg te zijn om een
botsing te vermijden speelt thans,
ongetwijfeld zonder dat te willen, in de
kaart der communisten", zo zeide de
premier. „Het Westen tracht de ande
ren te overtroeven in aanvallen op het
aanzien van de blanken in .Afrika. Het
is bang voor de opvatting dat het kolo
nialisme meer goed dan kwaad heeft
gedaan. De We&leJÜke begrijpen
„Als Zuid-Afrika wordt aangevallen,
blijven vele Westelijke landen aan de
kant staan, of nemen zelfs deel aan de
aanval. Daardoor wordt de propaganda
gesteund en versterkt van de tegenstan
ders van het Westen. Zuid-Afrika is de
enige betrouwbare vriend die de Weste
lijke wereld heeft. Onze vriendschap
moet blijven bestaan", aldus vervolgde
de premier, „ondanks de misverstanden,
die door deze houding en taktiek wor
den veroorzaakt. Want onze belangen
zijn dezelfden. Als wij in de huidige
koude oorlog in de steek gelaten worden
en als de blanken hier zouden verliezen,
dan zal zelfs dit bastion van de Weste
lijke wereld verloren gaan", zo waar
schuwde hij.
Uitroeping van republiek zou
de politiek zuiveren
Vervolgens kwam de premier te spre
ken over de wens van zijn partij van
Zuid-Afrika een republiek te maken.
Hij meent dat hierdoor de „fundamen-
teel-valse politieke tegenstellingen" tus
sen de overheersend Engels-georiën
teerde Verenigde partij en de overwe
gen Afrikaans gerichte Nationalistische
partij opgeheven zullen worden. „Ik ben
ervan overtuigd dat er tussen de Engels
sprekende en de Afrikaans-sprekende
aanhangers van beide partijen zeer ge
ring verschil van mening heerst over
belangrijke kwesties als het rassen
vraagstuk en het economische beleid. De
Verenigde partij verzet zich thans tegen
elk onderdeel van de regeringspolitiek,
vooral omdat zij de instelling van een
republiek vreest, wegens de valse pro
paganda dat zulk een republiek auto
ritair en anti-Brits zou zijn. Is de repu
bliek eenmaal een feit, dan kan de op
positie volgens werkelijk fundamenteel-
politieke lijnen gevoerd worden, vrij van
de propagandistisch-gefabriceerde kwes
tie van de loyaliteit van het Engels
sprekende volksdeel. De partijverhou
dingen kunnen dan veranderen, bijv. in
conservatisme tegenover liberalisme,
dwars door de scheidslijn van nationale
oorsprong heen".
Geen sprake van dictatuur
Verwoerd ontkende met klem dat zijn
partij een republiek tot een dictatoriale
staat zou maken. Als de Nationalistische
partij een dictatuur had gewild, had zij
die in de tien jaren van haar grote
overmacht allang tot stand kunnen
brengen, zo betoogde hij. Maar de Na
tionalistische premiers hebben steeds te
kennen gegeven, aldus dr. Verwoerd, dat
zij een republiek voorstaan die even
democratisch is als de tegenwoordige
staatsvorm.
De beide talen, Engels en Afrikaans,
zullen naast elkaar blijven bestaan, zo
verzekerde hy. „Vriendschap met Enge
land en de rest van de wereld vormt de
basis van onze toekomstplannen".
Een beslissing over het lidmaatschap
van het Britse Gemenebest zal pas ge
nomen worden als de republiek zal zijn
ingesteld. Doch, „of wij lid zullen blij
ven of niet, onze wens goede betrekkin
gen met Engeland te onderhouden zal
blijven bestaan. Dat is geen kwestie van
het geven van een verzekering, die aan
gevochten kan worden: het is een on
omstotelijk feit. Onze gemeenschappe
lijke belangen binden ons aan elkaar".
Dr. Verwoerd bevestigde nogmaals het
standpunt van zijn regering inzake de
Britse protectoraten, zoals Swaziland en
Basoetoland. Alle Zuidafrikaanse rege
ringen hebben sinds 1910 betoogd dat
deze protectoraten onder de voogdij der
Unie van Zuid-Afrika dienen te komen.
Verschil met Ghana
De premier wees ei* vervolgens
op dat Zuid-Afrika in de gebieden
van zijn eigen inheemsen de blan
ken weghaalt. Langs de grenzen
der reservaten wordt land, dat in
het bezit van blanken was. aan de
inheemsen gegeven teneinde de be
schikbare ruimte voor een afzon
derlijke ontwikkeling van de Ban
toes te vergroten.
Verwoerd vergeleek de situatie
in Ghana met die in Zuid-Afrika.
..Ginds hebben de inheemsen een
Europese constitutie gekregen.
Maar, omdat het juiste gebruik
van die vormen var democratie
vreemd is aan de opvattingen ei
levenswijze der inheemsen, veria
ten de politieke leiders en het
volk die democratische standaard.
Dat kan in Zuid-Afrika niet ge
beuren".
„De Bantoe-autoriteiten in de Zuid
afrikaanse reservaten, die geleidelijk
meer bestuursbevoegdheden krijgen naar-
Tientallen miljoenen voor
de behuizing der Bantoes
In de periode van vijf jaar, die
31 december a.s. eindigt, zijn in de
stadsgebieden van Zuid-Afrika een
honderdduizend huizen voor een
half miljoen Bantoes gebouwd. In
een jaar tijds werd alleen al voor
de behuizing, van Bantoes in Jo
hannesburg een dertig miljoen gul
den besteed.
Er wordt ook een Bantoestad
gebouwd Tsakane genaamd
bij Brakpan aan de Witwatersrand,
hetgeen een kleine tien miljoen
gulden zal kosten. Verder zijn er
door het departement voor Natu-
rellenzaken plannen gemaakt voor
het bouwen van 125 dorpen voor
Bantoes, die nu wonen op grond
gebied dat niet voldoende oplevert
voor hun levensonderhoud.
De Zuidafrikaanse spoorwegen
hebben nieuwe faciliteiten gescha
pen voor goedkoper vervoer van
Bantoes die bij industriecentra wo
nen. Veel succes had een te Pre
toria gegeven cursus voor Bantoe-
zakenlieden.
mate zij blijken in staat te zijn die uit
te oefenen in het belang van hun eigen
volk, worden opgeleid naar hun eigen
democratische principes: de traditio
nele stamleiding in een raad, die geba
seerd is op het familieverband".
„Ik ben ervan overtuigd dat ons
apartheidsprogramma, gezien als een
programma tot afzonderlijke ontwikke
ling, steeds meer populair wordt bij
blanken zowel als inheemsen", betoogde
dr. Verwoerd met nadruk.
„Bij iedere verkiezing heeft de Ver
enigde partij haar aanvallen daarop
verder verzwakt tot zij nog slechts ge
ringe wijzigingen van het apartheids-
programma voorstaat. Wat de inheem
sen betreft: ik weet uit mijn lange erva
ring als minister voor hun aangelegen
heden. dat hun steun aan het program
ma veel groter is dan misschien zou
lijken. Het Afrikaans Nationale Congres
en zijn leiders zijn weliswaar luidruch
tig, maar ik ben ervan overtuigd dat zij
slechts een zeer klein deel van de opinie
der inheemsen vertegenwoordigen. De
leiders van het veel grotere deel erken
nen de voordelen van het programma
tot aparte ontwikkeling, en steunen
het".
Kerstman strooit overvloedig met geld
Omzet televisietoestellen is verdubbeld
(Van onze correspondent in Bonn)
"De Westduitse winkeliers en grote warenhuizen beleven in deze dagen voor
Kerstmis gouden tyden. Er zijn de afgelopen zaterdagen verkoopcijfers bereikt,
waarop men niet had durven hopen! En nog is de drang om geld uit te geven
niet afgekoeld, nog verdringen voor televisiewinkels, speelgoedzaken, textiel- en
boekwinkels zich de mensen, die het geld willen laten rollen
Het is gebleken dat de gemiddelde Westduitser al dat geld voor zijn kerst
inkopen en wat Sinterklaas is voor ons, dat is de kerstman voor de Duitsers!
niet van zyn spaartegoed blükt te halen. Hij krijgt maar al te vaak een
kerstgratificatie of een dertiende maand salaris en daarmee doet hy zyn inko
pen. Herr Schulz, de gemiddelde Duitser, geeft dat geld meestal niet uit voor
een televisietoestel, omdat hij dat of reeds in het begin van dit jaar aangeschaft
heeft of het in begin december reeds had gekocht. Want televisietoestellen zijn
hier dit jaar van de hand gegaan alsof ze niets kosten. Tot 1 december werden
er in West-Duitsland niet minder dan 1.45 miljoen gemaakt en verkocht, dat is
81 procent meer dan in 1957. De waarde er van zal voor het gehele jaar 1959 niet
minder dan een miljard mark bedragen.
Ook de cultuur wordt niet
helemaal vergeten
Herr Schulz koopt liever een elektri
sche koffiemolen voor zijn vrouw, een
tweede (klein) radiotoestel, een goed
kostuum. De textielwinkels hadden za
terdag 6 december, toen het de enige
zaterdag in december was dat zij tot
's avonds zes uur open mochten zijn, tien gevallen niets. Dat heeft een
Frankfurter Allgemeine Zeitung heeft
Herr Schulz bij het kopen van speel
goed enige eigenaardige gewoonten, die
overigens niet zo veel zullen afwijken
van die van onze meneer Jansen, die
vlak voor Sinterklaas het een en ander
inslaat. Wanneer Herr Schulz in deze
dagen met zijn kinderen, maar zon-
d e r zijn vrouw, naar een speelgoed
winkel gaat. koopt hy in negen van de
het enorme geluk dat het juist was be
gonnen te winteren... Er ontstond een
ware rush op deze winkels: er werden
jassen en kostuums gekocht op een mo
ment. dat er in de Westduitse textiel
industrie steen en been geklaagd werd.
Herr Schulz heeft het daarbij niet ge-
speelgoedverkoper direct in de gaten.
Komt Herr Schulz met Frau Schulz
benevens de kinderen, dan is de ver
koper op zijn hoede, want dan gaat er
geld rollen. Meestal houdt Herr Schulz
de kinderen in het oog. terwijl Frau
Schulz zich onopgemerkt naar de kassa
laten Men heeft nu al uitgerekend, dat i begeeft om daar te betalen en de kerst
hij voor het kerstfeest gemiddeld 30 tot 1 man aldus een handje te helpen. En
40 procent meer heeft uitgegeven dan wat voor een handje: er is zelden zo-
het vorige jaar en dat daarvan alle
branches hebben geprofiteerd. De zesde
december was een gouden zaterdag, de
14de december een gouden zondag
het was de enige zondag in deze maand
dat de winkels open mochten zijn.
Speelgoed-hausse
Uiteraard heeft een goede huisvader,
die Herr Schulz is, zijn kinderen niet
vergeten. Volgens een verslag in de
veel geld uitgegeven voor speelgoed als
dit jaar. Speelgoed van plastic dan
vooral. Speelgoed dat soms een tech
nisch wondertje is. en waarvoor men
1000 tot 2000 mark moet betalen
De hoela-hoep-hoepel neemt hier wat
af in de belangstelling, maar er wordt
nog altijd grof aan verdiend, ook al
beconcurreren thans niet minder dan
vijftig fabrikanten elkaar met dit ar
tikel. De prijs is overigens nog steeds
niet gedaald. Normaal kost een hoela-
Steek een Virginia op, en óók een amerikaan...
dat smaakt plezierig samen! En het merkwaardige
is: U hoeft er maar één sigaret voor op te steken.
De nieuwe, heerlijke Triumph! Niet te scherp,
niet te zacht, alle goede eigenschappen van Vir
ginia en amerikaan verenigd in één moderne,
milde sigaret. Rokers van amerikanen, rokers van
Virginia, dames, heren, iederéén... vraag de
nieuwe Triumph, in het nieuwe, moderne pakje.
Een verrassing!
HET MILDE MIDDEN TUSSEN AMERIKAAN EN VIRGINIA
hoepel een mark of vier. Maar er zijn
warenhuizen waar men er zes mark,
dat is 5.40 gulden voor moet betalen.
De kostprijs schat men op 50 a 60
pfennig (45 a 50 cent) per meter. De
winst komt allicht neer op 600 procent,
verzucht men hier...
In deze baaierd van aankopen van
blinkende en kleurige mode-artikelen
verliest Herr Schulz ook de cultuur niet
uit het oog. Hij bestelt grif Pasternaks
roman dr. Schiwago voor 25 mark,
koopt voor zijn kennissen kunstboeken
die in elk geval 15 mark per stuk kos
ten, maar komt waarschijnlijk zelf
nauwelijks aan lezen toe... Men heeft
n.l. opgemerkt dat het merendeel van
de boeken, die hier gekocht worden,
eenvoudig niet gelezen worden. Herr
Schulz heeft er doodeenvoudig geen
tyd voor. Overdag zyn werk, 's avonds
de televisie en op zijn vrije zaterdagen
en de meeste zaterdagen heeft men
hier vry wordt er geknutseld of
„zwart gewerkt".
Russische geleerden kregen
geen visa
Een drietal Russische geleerden, die
door de vereniging Nedertand-USSR
voor een bezoek aan Nederland waren
uitgenodigd, heeft de vereniging tele
grafisch medegedeeld helaas van het
voorgenomen bezoek te moeten afzien,
aangezien de Nederlandse autoriteiten
de daarvoor vereiste visa niet hebben
willen verstrekken.
De genodigden waren prof. A. A.
Michailow, directeur van het astrono
misch observatorium te Poelkowo (bij
Leningrad), prof. A. I. Nesterow, lid van
de academie van medische wetenschap
pen der USSR en directeur van het
Staats-research-instituut voor reuma-
tiekbestrijding en prof. P. I. Lapin,
plaatsvervangend directeur van de
centrale botanische tuin van de Acade
mie, alsmede de voorzitter van de Ver
eniging ter Bevordering van de Stads-
aanplantingen te Moskou.
T-
Landelijk bezien is de indruk zeer beslist dat de nieuwe C.A.O. voor het bouw
bedrijf behoorlijk wordt toegepast en dat er tevredenheid heerst zowel bij de
werkgevers als bij de werknemers. Dit heeft vandaag de voorzitter van de Ned.
Aannemers- en Patroonsbond voor de Bouwbedrijven in Nederland, de heer
J. Dura Dzn., verklaard op de ledenvergadering van deze organisatie in „Bellevue"
in Amsterdam.
Aan deze uitspraak voegde de heer Dura echter toe, dat er toch nog verschil
lende redactionele fouten in deze overeenkomst voorkomen, die o.m. betrekking
hebben op de indeling van sommige werknemers. Het is de bedoeling, aldus de
heer Dura, per 1 januari a.s„ daartoe een aantal correcties aan te brengen.
„Tot principiële wijzigingen zijn wy echter niet bereid en de lessen die in de
looptijd van deze C.A.O. uit de daarmee opgedane ervaringen kunnen worden
geleerd, zullen dan ook pas in de praktyk worden gebracht ten behoeve van een
nieuwe C.A.O. die van maart 1960 af zal gelden", zo zei hij.
Spr. sprak voorts over „een twee
slachtige houding" van de overheid
inzake de vervolging tegen het uitbeta
len van zwarte lonen. Voor de C.A.O. in
werking trad (16 juni) waren de
patroons vaak gedwongen zwarte lonen
uit te betalen en de bond verleende hen
daarbij dan ook steun. Na 16 juni was
de Bond van plan dit niet meer te doen
en integendeel de vervolgende organen
te stimuleren om strafvervolging in te
stellen ter bewaking van de sanering.
„Het is echter aan dovemansoren ge
klopt" zei de heer Dura.
.Ofschoon wij dus lang niet tevreden
zijn voor de houding van de overheid
op centraal niveau, moet toch altijd
worden erkend, dat van die zijde, al
miskent men dan ook vaak de specifieke
behoeften van het bouwbedrijf, over
arbeidsverhoudingen in het algemeen
met grote kennis van zaken wordt ge
sproken. Ditzelfde kan niet worden
gezegd van het gemeentebestuur van
Amsterdam", zei de heer Dura, die dit
gemeentebestuur ervan beschuldigde van
de C.A.O.-bepalingen te zijn afgeweken
bij de behandeling van zaken die groe
peringen in het bouwbedrijf betreffen,
welke niet bij de C.A.O. zijn aangeslo
ten. Voor het beleid dat ten deze in
Amsterdam is gevoerd had de heer j
Dura geen goed woord over. Hij noemde
Amsterdam het moeilijke gebied voor
de realisering van de sanering.
De heer Dura heeft ook gepleit voor
een bouwwet naast de „verouderde"
woningwet. Er bestaat, zo zei hij. in
ons land behoefte aan spoedige tot
standkoming van deze bouwwet, die
„de algemene technische en economi
sche vraagstukken, waarvoor en de
opdrachtgevers en de aannemers wor
den geplaatst, regelt".
Als een direct uitvloeisel van de
grondslagen, die in het rapport „bouw
research" van de Bond werden gelegd,
kondigde de heer Dura een facultatief
vijfde leerjaar aan voor de hogere tech
nische school van de N.A.P.B. in
Utrecht. Het leerprogramma van dit
extra cursusjaar, zo zei hij, is specifiek
gericht op de behoeften van het moder
ne bouwbedrijf, waaraan de leden in
spe leiding moeten geven.
Advertentie
voor oliehaarden
zuinig- geen topt meer.wnr
In de Stadsschouwburg te Utrecht
woonde Koningin Juliana gisteren
'iet congres bij ter gelegenheid van
iet vijftig jarig bestaan van dc Na-
ionale Raad voor Maatschappelijk
Werk. De voorzitter van de raad.
hr. dr. C. G. C. Quarles van Uf-
ord bood haar het eerste ex em-
'aar aan van het gedenkboek, dat
s sar ?!cl loor hr; bes'"'tr.
[.inks minister dr. M. A. M.
Klompé
Mikojan naar de V.S.
Volgens kringen van het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
de Sovjet-regering de wens te kennen
gegeven, dat de Sovjetrussische vice-
premier Anastas Mikojan in januari een
bezoek aan Washington brengt.
Men liet uitkomen, dat het verzoek
zou worden ingewilligd. Het bezoek zou
bepaalde visumformaliteiten met zich
meebrengen. Deze worden thans bestu
deerd. Mikojan wenst naar Washing
ton tp komen om besprekingen te voeren
met de Sovjetrus ambassadeur. M chail
Mensjikof, die steeds een voorstander is
geweest van uitbreiding van de handel
tussen de V.S. en de Sovjet-Unie.
