IN KAMER HING SFEER VAN
DREIGENDE KABINETSCRISIS
De regering accepteert
commerciële televisie
WEERBERICHT
Minister H. Hofstra houdt vast
aan een termijn van twee jaar
Gaullist Chaban-Delmas gekozen
tot voorzitter van Franse Kamer
Westerse Vier bespreken zondag
in Parijs de kwestie-Berlijn
Uitzending wanneer de N.T.S.of
de omroep niet in de lucht
is
97«te jaargang
WOENSDAG 10 DECEMBER 1958
No. 29617
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21607
VERLENGING TIJDELIJKE BELASTINGVERHOGING
(Van onze parlementaire redacteur)
Er heerste gisteravond in de Tweede Kamer de nerveuze sfeer van
een dreigende kabinetscrisis. De opkomst van de leden was ongewoon
groot. Minister Hofstra had 's middags verklaard dat de verlenging
van de tijdelijke belastingverhogingen noodzakelijk was voor twéé
jaar. Daaraan hield hij vast. Maar leden van de KVP, VVD, CHU
en AR (tezamen een meerderheid vormend) dienden 's avonds, even
eens vasthoudend, een amendement in om de verlenging te beperken
tot één jaar.
de meerderheid voor de amendementen
stemt, die de verlenging beperken tot
een jaar.
De heer Tilanus (CHU) deed nog een
beroep op minister Hofstra toe te geven.
„Waarom komt u niet aan de gemoti
veerde en redelijke verlangens van de
Kamer tegemoet?", vroeg hij.
„Ik kan even goed vragen", ant
woordde minister Hofstra: „Waarom
geeft de Kamer niet toe tegenover mijn
redelijke argumenten?"
Daarmee is voldoende gedemonstreerd,
dat men elkaar niet tegemoet wil ko
men. Het is buigen of barsten.
Over de motie en de amendementen
zal worden gestemd, deelde de voorzit
ter mee, op de dag waarop het debat
over de belastingvoorstellen wordt voort
gezet. Waarschijnlijk zal dit morgen zijn
omdat vandaag eerst de begroting van
Buitenlandse Zaken wordt afgehandeld.
Het is ook mogelijk, dat het debat
wordt uitgesteld tot volgende week voor
nader beraad. Op vrijdag komt de
ministerraad bijeen. Daarin zou men
ook nog kunnen overwegen of het rede-
Buigen of barsten
Daaraan voegde prof. Romme
(KVP) nog een positieve motie
toe, die ook van een meerderheid
verzekerd is, waarin de regering
wordt uitgenodigd de Kamer tijdig
in de gelegenheid te stellen te be
slissen over de vraag of de verlen
ging ook voor 1960 nodig zal zijn.
Hij is van mening dat de beslissing
beter kan worden genomen als het
advies van de SER bekend is over
de huur- en melksubsidies. Dan
weet men meer. In de motie wordt
dus positief de bereidheid uitge
sproken t.z.t. over een verlenging
voor 1960 te praten, maar het
wordt voorbarig geacht reeds nu
een beslissing te nemen voor 1960.
Het positieve element in de motie
vond minister Hofstra te zwak om op
de toenadering in te gaan.
„Ik zou de motie aanvaardbaarder
vinden", zei hij, „indien zij zou zijn uit
gegaan van een verlenging voor de tijd
van twee jaar en de regering zou zijn
uitgenodigd op die termijn terug te
komen als het advies van de SER daar
toe aanleiding geeft".
„Dat is de zaak op zijn kop zetten"
repliceerde prof. Romme.
Zakelijk sterk
Daarentegen vond de heer Burger
(P.v.d.A.) het betoog van de minister
zakelijk bijzonder sterk. Als er wordt ge
dacht aan verlaging van belastingen
en dat is de achtergrond van de motie
dan moet men de bestedingsbeper
king in haar geheel terugdraaien en dus
ook de verhoging van de melkprijs met
6 cent per liter in het kader van de be
stedingsbeperking opheffen. Dat posi
tieve element mist de motie. Men moet
niet alleen de vennootschapsbelasting
willen verlagen en de vermogensbelas
ting, en de lasten op de minder draag-
krachtigen onveranderd laten.
„Dat gaat helemaal om buiten het
grobleem of de tijdelijke belastingver-
ogingen met een jaar of twee jaar
moeten worden verlaagd", constateerde
prof. Oud (WD), en prof. Romme
(KVP) maakte erop attent, dat de
handhaving van de verhoogde omzet
belasting en de verhoogde motorrijtui
genbelasting invloed heeft op de prij
zen. „Dan is het onverantwoord tegen
over het volk", zei hij, „nu reeds te
beslissen, dat ook in 1960 die prijsverho
gende invloed gehandhaafd moet blij
ven".
De conclusie van mr. Burger was
dat de motie meer een uiting is van
wantrouwen in de regering dan van
vertrouwen. Daarna bleef h\j met een
boos gezicht in een hoek van de Ka
mer zitten. De P. v. d. A. is tegen de
motie. De P. v. d. A. wil de verlenging
van de tijdelijke belastingverhogingen
voor twee jaar.
Wat moet minister Hofstra nu doen
als zijn partijgenoten er zo over
denken?
Muurvast
Aan het eind van de vergadering, te
middernacht, zat de zaak muurvast.
Minister Hofstra houdt vast aan twee
jaar. Prof. Romme handhaaft zijn mo
tie, waarvoor een meerderheid zich heeft
uitgesproken, en als de motie wordt
aangenomen, zei de woordvoerder van
de KVP, dan is de consequentie dat ook
lijk is aan het verlangen van de Kamer
tegemoet te komen. Maar de socialis
tische ministers zullen er dan rekening
mee moeten houden dat de P.v.d.A.,
blijkens de woorden van mr. Burger,
tegen de motie is en tegen de beperking
van de verlenging tot een jaar.
Er heerst spanning in de politieke we
reld
Slot pag. 2
Aanbeveling raadsheer
Hoge Raad
De Hoge Raad der Nederlanden heeft
aan de Tweede Kamer een lijst van aan
bevelingen gezonden van zes kandida
ten voor de vervulling van een raads
heerplaats Deze plaats is va kant geko
men door de benoeming van de raads
heer mr. P. H. Smits tot vice-president.
De lijst luidt als volgt: 1. mr. E. J. Kort
hals Altes, advocaat en procureur te Am
sterdam; 2. mr. H Scha dee, raadsheer-
plaatsvervanger in het gerechtshof te
's-Gravenhage3. mr. C. A. de Meyere,
raadsheer in het gerechtshof te 's-Gra
venhage; 4. mr. Ch. J. Enschede, vice-
president van de arrondissementsrecht
bank te Rotterdam; 5 mr. O. W. van
Ewdjk raadadviseur in algemene dienst
bij hét ministerie van justitie; 6. mr. W.
B. Plantenga, raadsheer in het gerechts
hof te 's-Gravenhage.
Soustelle's nieuwe partij, U.N.R., kan
voorlopig tevreden zijn met hoge posten
Generaal De Gaulle sprak de
vergadering niet toe
(Van onze Parijse correspondent)
De beide Kamers der Vijfde republiek
zjjn gisteren in Parijs voor het eerst in
plechtige zitting bijeen gekomen. En
terwijl de Senaat, die vroeger „Raad
der republiek" was geheten, maar overi
gens ongewijzigd van de Vierde repu
bliek werd overgenomen, voor de zes
tiende maal met de radicale Senator
van zwarte huidskleur, Monnervllle, tot
president verkoos, die in deze functie
nu een record op de lange baan heeft
geslagen, vonden in de Nationale Ver-
Gouverneur Platteel naar
ons land
Op 19 december zal de gouverneur van
Ned. Nieuw-Guinea, dr. P. J. Platteel,
per vliegtuig in Nederland aankomen
voor het voeren van routinebesprekin
gen. Hij zal ca. drie weken in Neder
land blijven.
Meer wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met tijdelijk
enige neerslag. Aanvankelijk matige,
later tot krachtig of hard toenemende
zuid-westelijke wind. Ongeveer dezelfde
temperaturen. (Opgemaakt te 11.15 u.).
11 december
Zon op: 8.37 uur; onder 16.29 uur.
Maan op: 8.54 uur; onder: 17.48 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.16 en 15.33
uur. Laagwater te 11.23 en 23.49 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Burgemeester Brandt eerst naar Bonn en
dan als adviseur naar Franse hoofdstad
(Van onze correspondent in Bonn)
Volgens een gisteren verstrekte officiële mededeling zullen de ministers van
Buitenlandse Zaken van de Ver. Staten, Engeland, Frankrijk en West-Duitsland
zondagmiddag a.s. te Parijs bijeenkomen om te spreken over de Russische nota
betreffende Berlijn. Het staat thans wel vast, dat Von Brentano erop zal aan
dringen, dat de Sovjetrussische voorstellen om van West-Berlijn een zogenaamde
gedemilitariseerde vrij-stad te maken, met een krachtig „neen" zullen worden
afgewezen en voorts dat aan de Russen duidelijk gemaakt zal worden, dat er
met hen niet te praten zal zijn onder de druk van Russische ultimata. Alleen,
aldus het Duitse standpunt, als de Sovjet-Unie haar ultimatum van zes maanden
voor een oplossing van de kwestie-Berlijn en andere in de nota voorkomende
dreigementen zal terugnemen, kan er volgens Bonn met Moskou worden gepraat.
Eerst dan ook zal het Westen bereidheid kunnen tonen tegenvoorstellen in te
dienen.
Vrijdag a.s. komt de Westberlijnse burgemeester Brandt naar Bonn om er met
Bondskanselier Adenauer en de minister van Buitenlandse Zaken Von Brentano
over de situatie rond Berlijn te spreken. Brandt gaat van Bonn naar de Franse
hoofdstad, waar hij öe vier ministers van Buitenlandse Zaken achter de scher
men als adviseur zal kunnen dienen.
gaderimg eveneens verkiezingen plaats
voor het voorzitterschap. Bij de derde
ronde kon hier de Gaullistische oud
minister uit vele kabinetten der Vierde
republiek en burgemeester van Bor
deaux Jacques Chaban-Delmas, als
overwinnaar naar voren treden.
Chaban-Delmas, die nog pas 43 jaar
is, liet tenslotte met 355 stemmen
een flinke voorsprong de 82-jarige con
servatieve oud-premier Paul Reynaud
en zijn overige concurrenten, de socia
listische en zittende minister voor de
Sahara, Max Lejeune, en de communist
Grenier achter zich.
De gaullisten hebben met deze over
winning van de rechtse kant nu voor
vyf jaar de vierde post in rangorde van
belangrijkheid die vroeger de tweede
was veroverd. Aangezien generaal De
Gaulle zelf tot staatchef zal worden
verheven en ook de premier ongetwij
feld uit de gaullistische rangen belooft
te worden gerecruteerd, kan Soustelle's
nieuwe partij, de U.N.R. voorlopig wel
tevreden zijn: De overige partijen en
speciaal de conservatieven zijn dat
natuurlijk wat minder en daarom poog
de de gaullistische partij-secretaris gis
teren onmiddellijk na de stemming al
enige olie op de golven te werpen met
zijn verklaring, dat de U.N.R. verder
haar ambities zal pogen te beperken.
De eerste zitting van het nieuwe par
lement werd door generaal Charles de
Gaulle persoonlijk bijgewoond ofschoon
hij, tegen de verwachting in, de afge
vaardigden, die zich nog met de onwen
nigheid van een eerste schooldag ge
droegen, niet heeft toegesproken. Voor
het eerst in de geschiedenis van het
Franse parlement was het de radio
gisteren ook toegestaan een uitzending
van de zitting te verzorgen. Wel werden
de vele nieuwelingen en de overlevenden
der Vierde republiek vergast op een
lange toespraak van de 83-jarige Doyen,
de pittoreske Bourgondische kanunnik
Kir, die wellicht iets te uitvoerig uit
wijdde over de taak, die voor het nieuwe
parlement was weggelegd. Het zag
generaal De Gaulle, die terstond na
binnenkomst, waarbij alle aanwezigen
zich van hun banken verhieven, met
zijn lange benen het hoge spreekgestoel
te was beklommen om de voorzitter
persoonlijk de hand te drukken, in het
verloop van diens predikatie ongeduldig
met zijn vingers op de lessenaar trom-
I melen om terstond na het laatste woord,
de zittingzaal weer te verlaten. Het was
zeker de laatste maal. dat men generaal
De Gaulle in het Palais Bourbon had
gezien.
Ofschoon deze eerste zitting voorna
melijk als ceremonie of formaliteit was
bedoeld, heeft men toch ook al verschil
lende aanwijzingen van politieke aard
kunnen constateren. In de eerste plaats
vielen natuurlijk de vele nieuwe gezich
ten op. Doordat de Kamerleden voor
lopig alfabetisch waren geplaatst, had
het lot nog al opzienbarende combina
ties veroorzaakt. Zo zaten de beide
katholieken Robert en Maurice Schu-
man broederlijk naast elkaar in de
ultra-linkse hoek op de voormalige
plaatsen van de communisten Thorez en
Duclos. Het dozijn resterende commu
nisten zat ergens hoog weggedrukt en
de 40 socialisten bezetten nog maar een
klein gedeelte van de banken, die vroe
ger voor hen waren gereserveerd.
Russische nederlaag
op A.A.-conferentie
De Sovjet-Unie heeft gisteravond op
de economische conferentie van Afri
kaanse en Aziatische landen te Cairo
een nederlaag geleden. Een poging van
de delegatieleider Nesterof om in een
subcommissie nog een voorstel in te
dienen, werd met twaalf tegen vier
stemmen, bij vier onthoudingen afge
wezen.
Nesterof was in een rede ter onder
steuning van het voorstel begonnen met
een aanval op de V.S. en Engeland, die
hij van inmenging in de binnenlandse
aangelegenheden van de landen in het
Midden-Oosten beschuldigde, toen de
Indonesische voorzitter dei subcom
missie. Mohamed Soebehan. hem bui
ten de orde verklaarde en meedeelde
De eerste foto van Kroonprins
Akihito van Japan in gezelschap
van zijn verloofde Michiko Sjoda.
De foto werd gemaakt op de ten
nisbanen, waar zij elkaar voor het
eerst ontmoetten.
(Van onze Haagse redactie)
Naar wij van goed ingelichte zijde vernemen, heeft het binnens
kamers gevoerde beraad der regering geleid tot het besluit de com
merciële televisie toe te laten. In de nota, die de minister van O. K.
en W. de Tweede Kamer heeft toegezegd en waarvan de verschijning
tegen de helft van januari a.s. tegemoet kan worden gezien, zal een
uitvoerige toelichting op dit besluit worden gen/ït3n. Vooral de
minister van Economische Zaken, prof. dr. J. Zijlstra, zou zich een
krachtig voorstander hebben getoond van commerciële televisie. Tot
dat inzicht is hij gekomen door het krachtige beroep dat op hem door
het bedrijfsleven is gedaan.
Ook het niet openbaar gemaakte ad
vies van de Radioraad behelst een aan
beveling om commerciële uitzendingen
toe te laten. Tenslotte heeft ook het
feit, dat Duitse zenders commerciële
t.v.-programma's gaan verzorgen, tot het
besluit van de regering geleid. De kans,
dat de OTEM een concessie zal krijgen,
om, onder de supervisie van een daar
toe in te stellen commissie, commerciële
t.v.-programma's uit te gaan zenden,
wordt groot geacht. Het zou voor-
Een zeer bijzonder feest vieren mor- den tien kinderen, vanwie er nog
gen de 98-jarige Peter Peterson en zeven in leven zijnvoorts 47 klein-
zijn 97-jarige echtgenote uit Fai-1 Kinderen, 156 achterkleinkinderen
view in de Amerikaanse staat Utah, en 39 achter-achterkleinkinderen.
Zij zijn dan niet minder dan tachtig I Dat kan druk worden!
jaar getrouwdl De Petersons had-1
Pieter Stuyvesantprijzen
voor drie Nederlanders
Drie Nederlanders, die in hoge mate
hebben bijgedragen tot bevordering van
de NederlandsAmerikaanse vriend
schap op het terrein van het onderwijs,
de handel en de industrie, zullen bin
nenkort de tweede jaarlijkse Ameri
kaanse Pieter Stuyvesantprijzen in ont
vangst nemen.
Dit jaar komen voor de prijs in aan
merking mej. dr. Johanna J. van
Dullemen, executive director van de
United States educational foundation
in Nederland, de heer Willem Hugo de
Monchy, hoofddirecteur van de Holland-
Amerika lijn en ir. Emil L. C. Schiff jr.,
die directeur is van de N.V. Rubberfa
briek Vredestein en van de Neder-
tcn-u -U1U ytiaiaaiuc tl, iiittiauut landsch-Amerikaanache Autobanden-
dat er geen nieuwe rapporten konden ;Yrod w»"1-- *ieer Mon-
worden ingediend. Onder de landen die en Setoff zijn tevens verbonden
dit standpunt steunden, bevonden zich t311.,3, organisaties op zaken- en
India. Irak. Saoedi-Arabië. Soedan en handelsgebied
de VAR (Ver. Arabische republiek De Pieter Stuyvesantprijzen zilve-
Egypte en Syrië). ren bokalen naar ontwerp van de Ame-
De Rus deelde mee dat zijn land be- rikaanse zilversmid Paul Revere zul-
reid was met alle Afrikaanse en Azia- len de winnaars worden aangeboden tij-
tische landen handel te drijven op ba- dens een receptie, die op dinsdag 16 de-
sis van wederzijds voordeel en dat de cember van 11 tot 13 uur zal worden
Sovjet-Unie reeds met dertien landen gegeven door de Amerikaanse ambassa-
van deze greep handelsakkoorden had deur in Nederland en mevrouw Young
gesloten. De Russische voorstellen zul- in de ambtswoning van de ambassadeur
len wellicht op de conferentie van vol- te Den Haag. Ambassadeur Philip
gend jaar aan de orde komen. I Young zal de prijzen uitreiken.
lopig althans niet in de bedoeling
liggen om een tweede zender in gebruik
te stellen.
De commerciële t.v.-programma's
zullen worden uitgezonden op tijd
stippen, waarop de NTS dan wel de
omroepverenigingen niet in de lucht
zijn. Gedacht wordt in dit verband
aan de uren tussen 6 en 8 uur in de
vooravond en aan de uren na het be
ëindigen der NTS-avondprogramma's.
Instelling van een tweede zender on
dervindt voorlopig ook nog praktische
bezwaren. Het aantal beschikbare kana
len is uiterst gering. Op een in Amerika
te houden internationale conferentie
zou tot een nieuwe kanalen-verdeling
worden overgegaan.
Het standpunt van de regering geen
bezwaren te hebben tegen commerciële
t.v.-uitzendingen is een doorkruising
van het standpunt der omroepverenigin
gen, waarbij een bescheiden reclame (in
de vorm van advertenties, korte reclame
films enz.) aanvaardbaar werd geacht.
De meningen bij de politieke groepe
ringen in het parlement zijn verdeeld.
Een beetje achterop.
Sir Winston Churchill zat dezer
dagen, zo wordt verteld, in het
Lagerhuis naar een debat te luis
teren, terwijl twee andere Lager
huisleden op de bank achter hem
een onderling praatje hielden, in
de loop waarvan de een tegen de
ander zei: ,De ouwe schijnt de
laatste tijd een beetje achter te
rakenwaarop de 84-jarige Sir
Winston zich een kwart slag om
draaide en er tussen wierp: ,,Ja, en
ze zeggen, dat hy ook een beetje
hardhorend wordt
llllllllllllllllllllllll
