GAULLISTEN KREGEN BIJNA DE
VOLSTREKTE MEERDERHEID
v
Verwarring over boycot
WEERBERICHT
Franse kiezers hanteerden gisteren de valbijl
naar hartelust: vele beroemde koppen gevallen
Communisten zijn gedecimeerd
RUSSISCHE BOMMENWERPER
MET KERNAANDRIJVING
Uitspraak kort geding Amsterdam
in tegenspraak met Rotterdam
West - Duitsland vraagt op korte
termijn een ministersconferentie
97ste jaargang
MAANDAG 1 DECEMBER 1958
No. 29609
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
GRIEZELIG PERSPECTIEF VAN EENHEIDSPARTIJ
(Van onze Parijse correspondent)
De nieuwe partij van de ultra-rechtse Gaullis
tische minister van Voorlichting, Jacques Sou-
stelle, heeft gisteren in de tweede ronde der
Franse algemene verkiezingen een nieuwe en nog
indrukwekkender overwinning dan vorige zondag
behaald: 190 van de 465 zetels in het Franse
moederland zijn nu deze ,,Unie van de nieuwe
republiek" toegevallen. Wanneer men daarbij nog
de ongeveer 70 afgevaardigden van Algerije
voegt, die morgen pas uit de bus zullen komen,
en nagenoeg allen partijgangers zijn van Soustelle,
zal de U.N.R. over de bijna absolute meerderheid
in de nieuwe Kamer kunnen beschikken! Een der
gelijke overwinning, die het griezelig perspectief
van een nationale eenheidspartij heropent, is bij
mensenheugenis in Frankrijk nog nooit voorge
komen. De breuk met de Vierde republiek is nu
wel totaal en die breuk wordt nog geaccentueerd
door de talrijke kousen, die de bekendste figuren
van het vroegere regime op de koppen hebben ge
kregen. Hoe volledig het krediet der Vierde
republiek was uitgeput, blijkt wel uit het feit, dat
er bijna zonder aanziens des persoons, zo wel
links als rechts, onder de politieke leiders van het
oude bewind is huisgehouden: slechts iets meer
dan 20 procent van de bezetting der oude Kamer
wist het leven te redden.
En het slagveld, dat gisteren is aangericht, wordt dan ook bedekt door politieke
veldheren als de oud-premiers Ramadier, Faure, Mendès-France, Daladier,
Laniel, ex-ministers als Robert Lacoste, de vroegere dictator van Algerije, Mitter
rand, de beide ex-voorzitters van de Kamer Le Trocquer en Schneiter, de ultra
rechtse radicaal André Morice, en bekwame socialisten als Jules Moch en
Defferre. Ook de gehaaide fractieleider van de communisten, Jacques Duclos en
de echtgenote van de opperste leider, Maurice Thorez, die zelf op het nippertje
overeind wist te blijven, verloren hun zetels. De communisten komen gedecimeerd
uit de strijd. Van hun 140 zetels vinden ze er slechts 10 terug! De radicalen, die
de Derde Republiek en ten dele ook de Vierde, beheersten, werden met 13 zetels
bijna weggevaagd. De socialisten daalden van ongeveer 100 op slechts 40 zetels
en zelfs Mollet kon nog net van de ondergang worden gered. De katholieke
MRP kwam maar met 44 zetels uit de bus en moest er 13 afstaan aan de nieuwe
ultra-rechtse formatie Christelijke Democratie van de vroegere voorzitter Georges
Bidault De conservatieven of onafhankelijken van de minister van Financiën,
Antoine Pinay, hebben zich met 120 zetels nog het beste gehandhaafd. De rest
is snippers.
Slag voor de Kamer
Volk sprak een zeer
duidelijk vonnis uit
Redelijk tegenwicht op de linkerflank
en nauwelijks in het centrum valt voor
het moment naast de enorme massa af
gevaardigden aan de rechterkant, in de
nieuwe Kamer nog niet te onderkennen.
Het aantal kandidaten was in de week
tussen beide verkiezingsronden aanzien
lijk uitgedund. In plaats van zes waren
er gisteren gemiddeld voor elke Kamer
zetel nog maar drie kandidaten in de
stryd. In het algemeen waren de bestu
ren der zo geheten nationale partijen er
wel in geslaagd de nodige afspraken te
maken, zo niet te doen respecteren,
waardoor de communisten van hun
voornaamste stellingen konden worden
verdreven. Door hun volgelingen op te
wekken him stem op een nationale kan
didaat uit te brengen en de andere con
currenten terug te trekken, kon z<
meestal wel worden bereikt, dat de com
munistische lijstaanvoerder werd over
troefd. Op deze wijze is het gelukt, de
communisten bijna geheel uit het nieuwe
parlement te werken. Men zou zich ech
ter aan een gevaarlijk illusionisme
schuldig maken door te denken, dat het
communisme door deze transacties in
het land in gelijke verhouding werd
verslagen, want de partij van Thorez
heeft ook bij deze verkiezingen nog altijd
de meeste stemmen van alle politieke
formaties veroverd.
Overigens kon worden geconstateerd,
dat de taktiek van de opperste party-
instanties door de kiezers aan de basis
beslist niet steeds werd begrepen en ge
ëerbiedigd. Er zijn dan ook wel vreemde
staaltjes vertoond. Zo zag men ultra
rechtse en fascistische elementen als de
„Algerijn" Delbeque de bedreigde socia
listische secretaris-generaal en minister
van Staat, Guy Mollet, te hulp snellen,
terwijl elders de radicalen, die in Frank
rijk principiële tegenstanders van de
kerk zijn, samenspanden met een ka
tholiek om een conservatief beentje te
kunnen lichten! In het algemeen had
den de partijbesturen besloten weder
zijds alle zittende ministers de hand
boven het hoofd te houden, maar ook
aan die belofte heeft het kiezersvolk
zich niet steeds willen houden. Daar
door zijn enkele excellente koppen, van
de socialist Thomas, van de katholiek
Bacon en van de conservatief Ramonet,
gisteren in het stof getuimeld.
Zonnige perioden
De Bilt verwacht tot morgenavond1:
Zonnige perioden en slechts hier en
daar aan de kust een bui. Zwakke tot
matige noordelylke wind. Vannacht in
het binnenland lichte vorst. Moigen
overdag ongeveer dezelfde temperaturen
als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
2 december
Zon op: 8.26 uur; onder: 16.32 uur.
Maan op: 22.57 uur; onder: 12.15 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.44 en 19.04
uur. Laagwater te 2.24 en 14.44 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pag.
Een der belangrijkste conclusies, die
uit beide verkiezingsronden getrokken
kon worden, is inderdaad 'wel dat, de
politici van de vorige, Vierde republiek,
zich ook in de ogen van het Franse volk
in de tien laatste jaren in grote meer
derheid zelf hebben veroordeeld. Het
vonnis is op onmiskenbaar duidelijke
wijze uitgesproken, want van de ruim
600 leden der vorige Kamer zullen er
maar een dikke 100 in de nieuwe volks
vertegenwoordiging terug kunnen keren.
Men kan slechts betreuren, dat ook deze,
bijna instinctieve reactie, het politieke
onderscheidingsvermogen nogal eens
verstek heeft laten gaan. Een figuur als
Pierre Mendès-France (die een der zeer
sporadische gunstige uitzonderingen was
in de oude Kamer, waarin onwaarach
tigheid, demagogie en politieke kort
zichtigheid hoogtij vierden) zal de
nieuwe Nationale Vergadering moeten
missen, een verlies dat zelfs door zijn
grootste tegenstander, Soustelle, al open
lijk wei-d betreurd. Frankrijk heeft ook
bij deze wettige revolutie de valbijl bijna
blindelings laten functioneren en geen
titel van minister of ex-premier noch
soms de herinnering aan ware verdien
sten hebben de kandidaten in vele
gevallen voor de permanente of tijde
lijke ondergang kunnen sparen.
9 Slot pag. 2
Amerika ligt (geheel onnodig) tenminste
vier jaar achterzegt Amerikaans blad
De Russen maken op het ogenblik proefvluchten met een reusachtige bommen
werper met kernaandrijving en delta-vleugels, aldus deelt het Amerikaanse
tijdschrift „Magazine Aviation" mede. De afstand, die het toestel kan afleggen,
zou slechts beperkt worden door de slijtage der motoren en het uithoudingsver
mogen van de bemanning. De romp van het vliegtuig is ongeveer 65 meter lang
en de vleugelbreedte circa 22 meter.
Het blad zegt, dat het verschijnen van dit toestel de Amerikaanse technici, die
met beperkte middelen aan een soortgelijk project werken, ernstig heeft veront
rust. De Russen hebben ons weer eens onnodig verslagen, aldus het blad, dat van
mening is, dat de Amerikanen op dit gebied minstens vier jaar bij de Russen
ten achter zijn, nu de Amerikaanse regering pas in december zal belissen over de
eventuele bouw van een prototype van een soortgelyk toestel.
Deze enorme taart is een van de aangeboden .et staat te bezien of
geschenken, welke Churchill zater- hij er zelf meer dan een klein hoek
dag op zijn 8-iste verjaardag kreeg je van heeft kunnen verorberen.
k
4
Varen onder goedkope vlag
De president van de Amsterdamse Rechtbank, mr. U. W. H. Sthee-
man, heeft zaterdagmorgen de vordering van de Scheepvaart-
Vereniging Noord in kort geding tegen de Nederlandse Bond van
Vervoerspersoneel (NVV) en de R.-K. Transportarbeidersbond „Sint-
Bonifacius" inzake de boycotactie tegen de onder de goedkope vlag
varende schepen toegewezen". Vrijdagochtend had naar gemeld
de president van de Rotterdamse Rechtbank eenzelfde vordering van
de Scheepvaart Vereniging Zuid tegen deze twee bonden ontzegd.
Het komt dus hierop neer, dat thans een kapitein van een „Pan-
honlibco"-schip, dat ons land wil aandoen, zijn schip in Rotterdam
geboycot ziet door de socialistische arbeiders (de katholieke en chris
telijke hebben na de uitspraak van de boycotactie afgezien). In
Amsterdam wordt zijn lading echter onvoorwaardelijk gelost, want
daar is het boycotparool ingetrokken. Voor IJmuiden is de situatie
evenwel nog onzeker. Zulks hangt af van de uitspraak van de president
van de Rotterdamse Rechtbank, welke vanmiddag valt. (Men zie
hieronder).
In zijn overwegingen van het vonnis
zegt de Amsterdamse president o.a. de
bezwaren van gedaagden tegen de
kwalificatie „staking" niet te delen.
Gedaagden trachten tevergeefs recht
vaardiging te vinden voor deze actie
in de internationale solidariteit van
de transportarbeiders. Het is niet zo
dat het varen onder de Panhonlibco-
vlaggen de Amsterdamse havenarbei
ders dermate persoonlijk zou treffen,
dat zij zich zedelijk gedwongen mogen
voelen het los- en laadwerk te mogen
weigeren.
Onaanvaardbaar moet worden ge
acht het standpunt, dat de internatio
nale solidariteit aan de Nederlandse
transportarbeiders de vrijheid zou ge
ven de overeengekomen arbeid niet of
ten dele te verrichten. Hoezeer de soli
dariteit volgens gedaagden een levende
kracht ten goede kan zijn, de Neder
landse rechtsorde laat niet toe, dat
resoluties van internationale vakorga
nisaties e.d. in het maatschappelijk
verkeer hier te lande die erkenning
ten deel zou vallen dat een contract
partij zich van haar wettelijke ver
plichtingen of ten dele ontslagen zou
kunnen achten.
Voorts wordt in het vonnis opgemerkt,
dat de boycotactie alleen uitgaat van de
I.T.F. en dat het niet vast staat, dat het
parool feitelijk algemeen is of zal wor
den overgenomen. Wel staat vast, dat dit
nationaal niet het geval is (de Christe
lijke Transportarbeidersbond doet er niet
aan mee).
De voorgenomen staking kan niet als
aanvaardbaar in onze rechtsorde wor-
Zaterdagmiddag werd in Voor-
schoten het feit herdacht dat prof
mr. H. W. F. Treub 100 jaar ge
leden aldaar werd geboren. Na af
loop van de herdenkingsbijeen
komst in de Hervormde kerk werd
in het gemeentehuis een ontvangst
door het gemeentebestuur gehou
den. Onder de aanwezigen bevond
zich ook de minister-president, dr.
W. Drees, die men hier in gesprek
ziet met een schoondochter van wij
len minister Treubmevrouw M.
L. Treub-Riefenstahlen burge
meester C. J. van der Hoeven van
Voorschoten. Elders in dit nummer
schrijven wij uitvoerig over deze
herdenking.
(Foto Leidsch Dagblad)
den beschouwd. Absurd ware te veron
derstellen dat het vakorganisaties als de
I.T.F. zou toekomen, nadat zy voor zich
zelf had vastgesteld dat het langs wet
tige weg niet kan of te langzaam zal
gaan in de Nederlandse arbeidsrechts-
verhoudingen ingrypende besluiten te
nemen.
Het is nog niet bekend of de bonden
tegen deze uitspraak in beroep zullen
gaan.
Het vonnis werd by voorraad uitvoer
baar verklaard, hetgeen inhoudt dat het
ongeacht in te stellen hoger beroep van
kracht is.
0 Slot op pag. 2
Druk diplomatiek weekeinde
Westduits doel
(Van onze correspondent te Bonn)
De Westduitse regering heeft
zaterdag aan de regeringen der
Verenigde Staten, Engeland en
Frankrijk voorgesteld om binnen
twee weken te Bonn een conferen
tie van de ministers van Buiten
landse Zaken van deze drie landen
en van de Bondsrepubliek te be
leggen met als eniq agendapunt de geheel Duitsland en dus van geheel
r>T I Europa in de waagschaal ligt. Vandaar
Van Westduitse zijde poogt men thans
duidelyk om de kwestie-Berlijn voor het
forum der wereld te koppelen aan het
vraagstuk van de Duitse hereniging.
Zonder dat men nu wil pogen de Rus
sen onder druk te zetten integendeel,
men legt hier alle nadruk op een rus
tige houding wil men er de nadruk
op leggen dat het niet meer alleen gaan
kan over Berlijn, maar dat sedert Rus
sische nota meer dan ooit het lot van
Ambtenaren vrij
op 27 december
kwestie-Berlijn. Dit voorstel is het
hoogtepunt van een zeer druk
diplomatiek verkeer, dat het afge
lopen weekeinde in de Westduitse
hoofdstad merkbaar was.
De Westduitse regering heeft voorts
het plan oni voor te stellen een perma
nente consultatiegroep te vormen, die
(Van onze Haa»sp redaetie)^^ ln Bonn zou moeten zetelen en de sa- o
De ambtenaren van het Riik en die mcnwerklne van haar met Washington, tot een eenheid te komen met alle West-
ue am Dienaren van nu ityK en aie p_pH_ regelen In zoverre jn„»n
dat men zo bijzonder veel nadruk heeft
gelegd op de vorming van een perma
nente groep te Bonn, bestaande uit ver
tegenwoordigers van Amerika, Enge
land, Frankrijk en de Bondsrepubliek.
De erkenning van Bons belangen wordt
daarmee ondersreept en de koppeling
aan het gehele Duitse vraagstuk wordt
daardoor vergemakkelijkt. Daarnaast
poogt men hier om als hetware een
gesloten front te vormen met de Weste
lijke grote drie en ook naar binnen toe
van de gemeente Den Haag zullen
zaterdag 27 december a.s., voor zover
de diensten dat toelaten vrij zijn.
De betreffende diensten zijn ge
sloten omdat 27 december valt na de
Tweede Kerstdag en voor een zondag.
De vrije dag ral. zoals gebruikelijk, men eu, geval een m.n.smrs
invloed hebben op de dienstenverlening trnatu*» Bonn wil Houdt» en wel
van de Nutsbedrijven.
De vrij gegeven arbeidsuren zullen
moeten worden ingehaald.
Parijs en Londen moet regelen in zoverre
het de kwestie-Berlijn betreft. Een der
gelijk commissie moet bestaan uit
de drie Westelijke ambassadeurs te Bonn
en een vertegenwoordiger der Westduit
se regering. Uitdrukkelijk zegt men hier.
dat men in elk geval een ministerscon-
voor
de zestiende december, wanneer te
Parijs de conferentie begint van de
NAVO-ministers.
Vrijwilligers
voor Nieuw-Guinea
(Van onze Haagse redactie)
De dienstplichtigen van de lucht
doelartillerie en de commandotroepen
zijn mondeling in kennis gesteld van
de mogelijkheid om als vrijwilliger
naar Nederl. Nieuw-Guinea te gaan.
Begin deze week zal bij deze onder
delen een brochure worden verspreid,
waarin alle voorwaarden betreffende de
uitzending naar Nieuw-Guinea wor
den vermeld.
De betrokken dienstplichtigen zullen oppositieleiders Óllenhauer (SPD)
de gelegenheid krygen na hun voorop- Mende (FDP) een onderhoud had.
leiding van vier of (voor specialisten) Te Bonn heeft vandaag een bespre-
zes maanden de resterende diensttijd in king plaats tussen bondskanselier Ade-
Nieuw-Guinea te vervullen. Ook kunnen nauer °n de leiders van alle Bondsdag-
zij, aansluitend op de eerste oefening fracties de eerste sedert een jaar
een premieverbintenis aangaan van een, om de situatie met betrekking tot West
twee of drie jaar. Berlijn onder de loep te nemen.
duitse partijen. Alleen uit een positie
van krachtige eenheid zal men, zegt men
hier, in staat zijn de Russische nota
overBerlyn integraal te verwerpen en
zelf voor te stellen om de kwestie Ber
lijn te bespreken met de Russen in het
grote geheel van het zoeken naar een
oplossing van het Duitse vraagstuk.
Meer vluchtelingen
Te West-Berlijn zelf vindt men het
opmerkelyk dat het aantal vluchtelin
gen, dat uit Oost-Duitsland de afgelo
pen week naar West-Berlyn en West-
Duitsland kwam. hoger is dan normaal.
Het waren er bijna 3400, dat is bijna
500 per dag, tegen de week tevoren goed
Men wil hier beslist niet dat de kwes
tie-Berlijn als hoofdschotel op de NA
VO-bijeenkomst verschynt, omdat men
vreest, dat er dan te veel gepraat en te
weinig besloten zal worden, dat teveel
uit de militaire gezichtshoek het pro
bleem zal worden besproken en dat er -----
water in de wijn kan worden gedaan, 2900. dat is 400 per dag Vooral in ver
in plaats van het vasthouden aan de band ,9et naderende kersfeest vindt
strakke politieke lyn. Van Britse zijde men d" bijzonder.
zou men te Bonn reeds steun hebben Oost-Duitsland zal een geallieerde
ontvangen voor het denkbeeld van een luchtbrug naar West-Berlyn als een
spoedige ministersconferentie „militaire bedreiging" opvatten, zo heeft
He afgelopen weekeinde had hier de Oostduitse communistische leider
voorts een gesprek plaats van bonds- Walter Ulbricht verklaard in een vraag-
president Heuss met de Russische am- gesprek met de ..New York Times", dat
bassadeur Smirnof die ook met de gisteren is gepubliceerd. Maar hij ge
loofde niet dat het zover zou komen Hij
dacht, dat de Westelijke geallieerden
met Oost-Duitsland zouden onderhan
delen over hun recht op toegang tot
West-Berlijn Als ik het me juist her
inner. zo zei hij. heeft minister Dulles
gezegd, dat zii'ke onderhandelingen mo
gelijk zouden zijn.
