Fa. J. M. Gerding
WESTEN IS VOORBEREID OP
VERRASSING IN W.-BERLIJN
P. v. d. A. wil niet over
huurverhoging praten
WEERBERICHT
AARDAPPELTEELT IN DE
BOLLENSTREEK VERBODEN
Nieuwe schanddaden van Schubert
en Sorge in Bonn aan het licht
Von Brentano had een langdurig
onderhoud met vijf ambassadeurs
Blokkering van gesprek betreurd
97ste jaargang WOENSDAG 26 NOVEMBER 1958 No. 29605
"re°!e"! J' w; fe°ny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltte smgei x. Leiden - Giro no. 57055
noomreaacteur. J. Brouwer f. 7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie 21507
LEIDSCH
DAGBLAD
H.M. de Koningin en Z.K.H.ninklijke domein Ciergnon in de
Prins Bernhard hebben op uitnodi-\ Ardennen.
ging van Koning Leopold en Prin- Foto: tijdens de rustpauze had
ses Liliane deelgenomen aan een Z.K.H. Prins Bernhard met Bei-
jachtpartij in het Belgische ko- j yische jagers een levendig gesprek
over het verloop van deze jacht
Koningin Juliana bezocht
de grotten van Han
Koningin Juliana heeft tijdens de
jachtpartij van de Belgische Konink
lijke familie, die maandag j.l. in de
bossen rondom Bastogne gehouden is,
in gezelschap van Koning Boudewijn
een bezoek gebracht aan de grotten
van Han.
De koninklijke gasten werden verwel
komd en rondgeleid door de direc
teuren, de heer J. de Montpellier en
baron de Pierpont. Het gezelschap ver
bleef geruime tijd in de gangen en
zalen met hun befaamde druipsteen
formaties.
A.O.W.-ontvangsten
overschreden uitkeringen
met 191 miljoen
Premie te hoog
(Van onze Haagse correspondent)
Het vorige jaar hebben de ontvangs
ten aan premies voor de AOW de uit
gekeerde bedragen met ongeveer 191
miljoen gulden overschreden. In dat
jaar bedroegen de premie-ontvangsten
namelijk ongeveer 1048 miljoen gul
den, terwijl de uitkeringsbedragen 855
miljoen gulden beliepen.
In het laatste bedrag zijn de adminis
tratiekosten begrepen. Bovenstaande
deelt de minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, J. Suurhoff, mede in
de Memorie van Antwoord op de be
groting 1959 van zijn departement, aan
de Tweede Kamer.
Wie wordt opvolger van
prof. Molenaar in Kamer
Op de desbetreffende lijst voor de
Eerste Kamer volgt na wijlen prof.
Molenaar prof. Oud, die lid der Tweede
Kamer is. Dan volgt prof. H. J. Witte-
veen te Rotterdam en daarna de heer
T. J. Twijnstra, voorzitter van het Ver
bond van Ned. Werkgevers. Het is nog
niet bepaald, wie prof. Molenaar zal op
volgen.
Prijs van f50.000
In de 541e Staatsloterij, vierde klasse,
derde lijst is een prijs van f. 50.000
gevallen op no. 12516.
Met oog op belangen bloembollenexport
De minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening laat, met het oog op
de belangen van de bloembollenexport, de teelt van aardappelen in de Bollen
streek van Wassenaar tot Bergen (N.-H.) niet langer toe.
Deze in de Staatscourant gepubliceerde beschikking treedt vandaag in werking.
De minister baseert zijn maatregel op grond van de overweging, dat de gebruike
lijke wisselteelt van aardappelen en bloembollen ongewenst is, omdat hierdoor
besmetting kan optreden met aardappelmoeheid door het aardappelcystenaaltje.
De minister wil voorkomen dat buitenlandse maatregelen tot wering van aard
appelmoeheid de afzet van de bloembollen gaan bemoeilijken, indien garantie voor
een geheel gezond gewas en produkt, niet meer zou kunnen worden gegeven.
Het teeltverbod, waarover overeen
stemming bestaat met het agrarische
bedrijfsleven, is reeds thans afgekomen
om de belanghebbende telers gelegen
heid te geven zich tijdig op de uitvoe-
ing in hei volgende seizoen voor te be
reiden.
Het verbod van het telen van aard
appelen geldt o.m. voor het in de vol
gende gemeenten liggende gebied. Was
senaar, Voorschoten, Oegstgeest, met
Advertentie
KANTOORMACHINES
KANTOORMEUBELEN
BREESTRAAT 11
TELEF 25876
uitzondering van het gedeelte, gelegen
ten oosten van de Haarlemmertrekvaart,
Warmond, voor zoveel gelegen ten wes
ten van de Warmonder Lee en de Ka-
gerplassen, Valkenburg, Katwijk, Rijns-
burg, Noordwijk, Voorhout, Sassenheim,
Noordwijkerhout, Lisse en Hillegom.
V ergroting Amerika's
hulp aan Indonesië?
Een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken heeft gisteren ver
klaard dat Amerika bereid is
aanvullende economische en mili
taire hulp voor Indonesië te
overwegen, al moesten de details
hiervoor nog uitgewerkt worden.
Reeds in augustus van dit jaar
hadden Amerika en Indonesië
gelijk bekend een akkoord voor
de levering van een beperkte hoe
veelheid militaire uitrusting ge
sloten.
Het besluit om de hulp aan
Indonesië te vergroten wordt in
diplomatieke kringen te Washing
ton opgevat als een bewijs van
verbetering in de onderlinge ver
houding en van Washington
groeiend vertrouwen in het herstel
van de Indonesische stabiliteit.
Lange reis van nasi-slachtoffer uit V.S.
„om m'n vrienden genoegdoening te geven
Letterlijk doodgetrapt
(Van onze correspondent in Bonn)
houden dooi Rein Mijd ma, tech
nische adviseur van de club.
De in Tsjecho-Slowakije geboren en
thans in New York wonende journalist
Ivan Herben had een reis van 6000 kilo
meter gemaakt om gisteren in het Bon
ner proces tegen de ex-concentratiekamp
bewakers Sorge en Schubert te getuigen.
„Ik ben hier niet gekomen om me te
wreken", zei Herben. „Ik wil alleen de
vrienden die in Sachsenhausen zijn om
gekomen door mijn verklaringen de laat
ste eer bewijzen en hun de genoegdoe
ning verschaffen, dat er nog zoiets als
aardse gerechtigheid bestaat".
Herben was in december 1939 te Praag
gearresteerd, waar hij bekend stond als
een tegenstander van het nazisme. Hij
had destijds de pech, dat hjj op het punt
stond uit voorarrest te worden ontslagen,
maar op het laatste ogenblik door de
Gestapo kon worden gegrepen. Herben
bleef tot 1945 in Sachsenhausen. Hjj
verklaarde gisteren hoe begin 1942 hij
en een hoge militair uit een der Balti-
sche landen door Schubert waren neer
geslagen. De militair, die eens attaché
in Warschau was geweest, had de ge
vangenen-truc om direct op de grond te
vallen en daar te blijven liggen niet be
grepen. Hij was opgestaan en werd ver
volgens door Schubert met diens zware
met ijzer beslagen laarzen letterlijk
doodgetrapt.
Van Sorge getuigde Herben, dat deze
een rooms-katholieke geestelijke in de
neutrale zone van het kamp gejaagd
had, waar direct geschoten werd op
iedere gevangene. Dit geschiedde door
de pet van deze gevangene in de gevaar
lijke zone te gooien en het slachtoffer te
bevelen zijn hoofddeksel terug te halen.
De geestelijke werd neergeschoten, maar
overleefde een schot door zijn longen.
Sorge was door dit voorval in moeilijk
heden gekomen, omdat de geestelijke
recht kon doen gelden op een bijzondere
behandeling krachtens voorspraak van
de toenmalige Italiaanse minister van
Buitenlandse Zaken Ciano bij de Duit
sers. Een commissie had dit destijds
nauwkeurig onderzocht. Van Schubert
getuigde Herben nog hoe deze begin 1942
een jongeman, evenals de geestelijke een
Tsjech, die het voorschrift „zich zittend
aankleden is verboden" had overtreden,
onder zware vorst met koud water had
bespoten, waardoor de jongen tenslotte
als in een ijsklomp was veranderd en
spoedig was overleden.
Acht bees'/ï^ moorden
De Belgische hoogleraar, prof. dr. Flo-
rent Peeters, die voor de oorlog het boek
heeft uitgegeven met de titel „Het bruine
bolsjewisme" en die van 1942 tot 1945 in
Sachsenhausen heeft vertoefd, schilder
de hoe Schubert eens in korte tijd acht
Joodse gevangenen op beestachtige wijze
had vermoord. De gevangenen moesten
met hun buik op de grond liggen, waar
na Schubert over hen heen was gelopen
en elk van hen een schop in het onder
lijf hrd gegeven. De slachtoffers stier
ven onder hevige pijnen op dezelfde dag.
Van Sorge getuigde de Belgische hoog
leraar hoe deze in het kamp-ziekenhuis
verscheidene gevangenen het verband
van hun wonden had gerukt. Een der
zieken was daardoor dood gebloed. Na
dat prof. Peeters zijn verklaringen had
beëindigd, zei hij: „Ik zou principieel
willen verklaren, dat ik geen enkel
wraakgevoel meer bezit noch tegen deze
beklaagde, noch tegen het Duitse volk.
Daroel Islam-terreur
op Celebes
Volgens berichten in de Indonesische
pers, zouden benden van de Daroel
Islam-beweging in het zuiden van
Celebes 112 dorpsbewoners om het leven
hebben gebracht, terwyl in Makassar
56 personen werden vermoord.
Regeringstroepen hebben een achter
volging van de benden ingezet.
(Van onze correspondent in Bonn)
De Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk hebben de laatste dagen, zo is
in YVest-Berlyn bekend geworden, na koortsachtige werkzaamheden een geheim
plan opgesteld voor het geval dat van Russische zjjde daadwerkelijk pogingen
zullen worden gedaan hen uit de oude Duitse hoofdstad te verdringen. Het gaat
hier om de Westelijke reactie als de Russen aan de communistische Oostduitse
regering de controle over het verkeer tussen West-Berlijn en West-Duitsland
zullen overdragen. In het bijzonder is men van plan de benoeming van een
Oostduitser tot opvolger van de huidige Russische gedelegeerde in de commissie
van de luchtveiligheidscentrale te Berlijn af te wijzen.
In Bonn deelde men hierover mee, dat de zaak thans rond is: alle maatregelen
voor het geval de Russen eenzijdig de viermogendhedenovereenkomst nopens
Berlijn zullen opzeggen, zjjn besproken en kunnen ieder moment worden uitge
voerd. Men beschouwt dit geheime plan als de winst, die het Russische aarzelen
inzake het publiceren van de besluiten
opgeleverd.
Sluwe politiek van
het Kremlin
In Bonn sprak de minister van Bui
tenlandse Zaken Von Brentano gisteren
gedurende vijf uur met de Westduitse
ambassadeurs in Moskou, Washington,
Londen, Parijs en Rome. Daarbij kwa
men in het bijzonder mogelijke Rus
sische plannen ter sprake om de West
duitse betrouwbaarheid in de ogen van
de Westelijke partners in een kwaad
daglicht te stellen. Zo zouden van Rus
sische zijde pogingen worden gedaan in
de naaste toekomst tot gesprekken te
komen met vooraanstaande Westduitse
persoonlijkheden, teneinde daarmee in
Westelijke kringen wantrouwen tegen
Bonn te zaaien. De actie tegen de minis
ter van Justitie, Schaffer, die in 1956 en
1957 met Oostduitsers heeft gesproken,
past geheel in dit kader. Ook hield
men zich bezig met het interview dat
de Sovjetrussische minister-president
Kroesjtsjef de Amerikaanse journalist
Walter Lippmann heeft toegestaan,
waarbij hij zei dat de Amerikanen niets
begrijpen van de Duitse eenheidspoli-
tiek en dat Duitsland zich in geval van
oorlog tegen het Westen zal keren.
In dit geheel van Duitse voorzichtig
heid om zich niet bloot te geven, past
ook het besluit van de Bondsdag om
niet voor Kerstmis buitenlandse poli
tieke aangelegenheden te bespreken.
Men acht het thans niet raadzaam de
Russen een idee te g_even van de hui
dige binnenlandse politieke tegenstellin
gen in de Bondsrepubliek.
Amerika en Berlijn
De vice-president van de Verenigde
Staten, Nixon, heeft gisteren te Londen
aan een lunch van de Engels-Ameri
kaanse Pelgrimsorganisatie verklaard,
dat de eenheid tussen Groot-Brittannië
en de Verenigde Staten thans groter is
dan in enige periode sinds de tweede
wereldoorlog. Nixon sprak over de grote
dankbaarheid van Amerika voor het
geen Engeland in de oorlog heeft ge
daan. De na-oorlogse Amerikaanse hulp
verlening was niet meer dan een be
scheiden aflossing van een schuld, welke
de Verenigde Staten nooit werkelijk kan
terugbetalen. Historisch is er geen volk,
waaraan Amerika meer te danken heeft
dan aan Engeland.
Inzake Berlijn zei hij dat de regering
der Verenigde Staten duidelijk had ge
maakt dat de Amerikanen vastbesloten
zijn in Berlijn te blijven, totdat een
regeling zal zijn bereikt welke aanvaard
baar is voor het Duitse volk.
„Hierover bestaat geen zweem van
dubbelzinnigheid en ik vertrouw, dat
onze regeringen hun eenheid op dit
punt zullen bewaren", aldus Nixon.
Na te hebben herinnerd aan de
jongste Sovjetrussische poging om het
Prinses Irene vrijdag uit
Oostenrijk terug
Een der beste vrouwelijke
skieërs
Prinses Irene zal morgen haar ski
vakantie in Oostenrijk beëindigen. De
Prinses wordt vrijdag te Soestdijk
verwacht.
De ski-leraren die Prinses Irene
tijdens haar training hebben bijge
staan, verklaarden, dat de Prinses zich
op de ski's zou kunnen meten met de
beste tegenstanders.
De Prinses heeft de „rige week te
Weissee deelgenomen 1e training
van Oostenrijkse skiërs, in ci-ze pleats
zullen de leden van de Oostenrijkse
nationale skiploeg worden geselecteerd.
De Prinses zal gedurende de resterende
dagen voor haar vertrek deelnemen aan
de training van jonge skiërs in Weissee.
Volgens een Weens dagblad staat de
Prinses aangeschreven als een van de
beste Nederlandse vrouwelijke skiërs.
over Berlijn aan het Westen heeft
Westen in Berlijn op de proef te stellen,
zei Nixon dat het in dergelijke omstan
digheden een onmiskenbare eis is om
standvastigheid te tonen. Kroesjtsjef
kon volgens hem geen groter fout ma
ken dan te geloven dat de uitslag van
de Amerikaanse verkiezingen een ge
brek aan vertrouwen in de door de pre
sident geleide Amerikaanse buiten
landse politiek zou betekenen en zou
kunnen leiden tot een verzwakking van
onze weerstand tegen zijn agressieve
taktiek.
Met Massu op operatie
Onze Reisredacteur, de heer W.
L. Brugsma, heeft zijn reis door J
Frans West-Afrika onderbroken
voor een bezoek aan Algerije, waar
a.s. zondaag verkiezingen zullen 5
worden gehouden. In het nummer
van gisteren publiceerden wij reeds
een artikel van de heer Brugsma
onder de titel „Een blok van Alge- 5
rijnse ja-broers naar het nieuwe 9
Franse parlement". Thans vindt
men elders in dit nummer een
reportage over een bezoek, dat hij
bracht aan het front, waar gene
raal Massu de strijd van de para
chutisten tegen de fellagha's leidt.
Men zie: „Met Massu op operatie
in de bergen van Algerije".
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer heeft de heer Bommer gisteren nog eens her
haald, dat de P. v. d. A.-fractie geen reden ziet voor een huurverhoging
voor midden 1960. Dat vond de heer Van Eibergen (AR) geen
nieuws, want dat was al verklaard bij de huurverhoging per 1 augustus
1957. Met de handhaving van dit standpunt, ook nu nog, verwaarloost
de P. v. d. A. het feit, dat de regering heeft gezegd, dat de huur-
subsidielast ondraaglijk wordt. Daarom staat onder de brief, waarin
advies wordt gevraagd aan de SER over huurverhoging, ook de hand
tekening van dr. Drees en van minister Suurhoff. De verklaring van
de heer Bommer vindt de KVP, aldus de heer Andriessen, betreurens
waardig uit een oogpunt van landsbelang. De verklaring is gekomen
op een ongelukkig ogenblik. Zij kan alleen tot gevolg hebben een
verhoging van de politieke spanning tussen de socialistische fractie
en het kabinet.
Minister Witte vond het jammer dat
dat P. v. d. A. bij voorbaat een gesprek
over een eventuele huurverhoging heeft
geblokkeerd, terwijl het kabinet, in af
wachting van het advies van de SER,
nog niet eens haar standpunt heeft be
paald. In het regeringsprogram van
1956 staat niet, dat alleen een huurver
hoging tot 1 augustus 1957 zou worden
nagestreefd en dat er daarna niets
meer zou gebeuren. Het regeringspro
gram laat daaromtrent vrijheid.
In het debat trokken ook de aandacht
de opmerkingen van de heer Bommer
(P. v. d. A.) over de particuliere bouw.
Als deze in de toekomst nog een rol wil
spelen, zei hy, zal men moeten zoeken
naar nieuwe bedrijfsvormen. Hij wil
geen huiseigenaren met enkele percelen.
Het particulier initiatief, betoogde hij,
moet zich bundelen tot kapitaalkrach
tige bouwondernemingen. Daarbij moet
de waarborg worden gegeven, dat zij niet
enkel het maken van winst nastreven.
Dat kan worden geregeld in de woning
wet. Als dat gebeurd is, zou de heer
Bommer bereid zijn aan de particuliere
bouw dezelfde financiële steun te ver
lenen als aan de woningwetbouw. Zij
kunnen dan in wedijver bouwen en van
elkaar leren.
Minister Witte zag ook in, dat
nieuwe tijden nieuwe vormen van
aanpak eisen, maar hij verzet zich
niet zo tegen de oude vormen. De
„huisjesmelker", had de heer Van
Eibergen (AR) al gezegd, is aan het
uitsterven.
Bij vele gemeenten heeft minister
Witte de neiging bespeurd dure wonin
gen te bouwen, duurder dan voor het
doel nodig is. Als de huren dan te hoog
zijn voor degenen voor wie de woningen
zijn bedoeld, dringt men aan op meer
Rijkssubsidie. Dat is een gevolg van de
onjuiste financiële verhouding tussen
Rijk en gemeenten, waardoor de ge
meenten geen eigen verantwoordelijk
heid meer dragen voor hun inkomsten
en uitgaven. Onder die omstandigheden
kan de regering de gemeenten geen
grotere vrijheid by de woningbouw toe
staan. Voor de melkbezorging in hoge
flats is het niet gemakkelijk een oplos
sing te vinden. Gedacht wordt aan een
goederenlifje in de hal, maar de tech
nische uitvoering is lastig in verband
met spelende kinderen. Deskundigen
zoeken nog naar een oplossing, die goed
koop moet zijn.
De begroting van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid werd zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaar bewolkt en nevelig weer met hiel
en daar wat motregen, maar later in
het noordoosten van het land mogelijk
enkele opklaringen. Aanvankelijk weinig
wind, later zwakke tot matige noord
oostelijke wind. Dezelfde temperaturen
als vandaag of iets hogere.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
27 NOVEMBER
Zon op: 8.18 uur; onder: 16.36 uur.
Maan op: 17.49 uur; ond:r: 8.54 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.4C en
15.57 uur.
Laagwater te 11.52 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
De club van honderd heeft dinsdag :ste resultatenwe zien hem hier
een snoekdag in Kortenhoef ge- met een van zijn slachtoffers: een I
houden. Cees de Lange boekte de visje om te zoenenhem voorge-1
