DIRKBOGARDE
Toenemende politieke
spanning in Den Haag
'T IS NOG WEL WAT VROEG,
FOTO-CINé JAN WOLFSLAG
Deel van P.v.d.A. tegen zenden
dienstplichtigen naar N.-Guinea
keerde even terug
naar de oude liefde
e oorlog vertraagde zijn filmcarrière
erkelijk Leven
fste jaargang
Dinsdag 18 november 1958
Vijfde blad no. 29598
(Van onze parlementaire redacteur)
De politieke spanning, die is ontstaan doordat de P. v. d. A. zich
op 30 oktober" j.l. heeft losgemaakt van het regeringsprogram, neemt
toe nu de consequenties zich openbaren. Meer en meer hoort men
spreken over vervroegde verkiezingen.
Het kritieke punt is op het moment het wetsontwerp, dat bij de
Tweede Kamer aanhangig is tot wijziging van de dienstplichtwet, die
het mogelijk moet maken dienstplichtigen van Land- en Luchtmacht
uit te zenden naar Nieuw-Guinea door versterking van de verdediging
van dat gebied voor het geval van een Indonesische aanval. In de
grondwet is de bepaling reeds geschrapt, dat dienstplichtigen niet naar
Overzeese Rijksdelen kunnen worden gezonden, maar de dienstplicht
wet was hierbij nog niet aangepast.
In de P. v. d. A. zijn de menin
gen over het regeringsbeleid ten
aanzien van Nieuw-Guinea ver
deeld. Een deel voelt er niets voor
Nieuw-Guinea te verdedigen. Zij
zijn dus ook gekant tegen de uit
zending van dienstplichtigen naar
Nieuw-Guinea. Doordat mr. J. W.
A. Burger, de fractieleider van de
P.v.d.A., in de Tweede Kamer,
zich op 30 oktober j.l. heeft losge
maakt van het regeringsprogram,
heeft de P. v. d. A. zich ook de vrij
heid voorbehouden eventueel tegen
de uitzending van dienstplichtigen
naar Nieuw-Guinea te stemmen.
Als dat gebeurt, zou er op een
belangrijk punt (de verdediging
van Nederlands grondgebied) een
breuk zijn in de basis waarop het
kabinet steunt.
Daarom heeft de ministerraad gisteren
een speciale vergadering a aan de kwes
tie gewijd. De vraag is of het wets
ontwerp kan worden ingetrokken, omdat
de houding van Amerika en Australië de
kans op een aanval van Indonesië veel
geringer is geworden. Een onmiddellijk
besluit wordt niet noodzakelijk geoor
deeld. Men zal eerst tot Kerstmis de
begroting kunnen afhandelen, maar de
kwestie blijft dan toch steeds dreigend
hangen.
Garantieregeling kool voor
oogst 1958/1959
De minister van Landbouw, Visserij
ten Voedselvoorziening heeft - na ver
kregen adviezen van het Landbouw
schap en van het Produktschap voor
Groenten en Fruit - bepaald op welke
wyze de aan teeltbeperking gebonden
garantieregeling voor kool van de oogst
1958/1959 zal worden toegepast. Hierbij
heeft minister dr. A. Vondeling in grote
lijnen het voorstel gevolgd van het
Landbouwschap - waarmee het Pro
duktschap zich nagenoeg heelt verenigd.
Voor de garantieregeling is maxi
maal 1.8 miljoen gulden beschikbaar. De
regeling geldt voor rode. witte en gele
bewaarkool, aangevoerd na 1 januari
1959 tot het einde van het seizoen. Een
beperkte toeslag zal worden verleend
indien de gemiddelde opbrengstprijs be
neden de gemiddelde kostprijs ligt. De
toeslag zal per koolsoort afzonderlijk
worden berekend. Zij zal worden uit
gedrukt in een bedrag per kg. aange
voerde kool, met dien verstande dat
voor dit seizoen voor toeslag slechts in
aanmerking komt een hoeveelheid kool,
overeenkomende met de in zeven voor
afgaande seizoenen gemiddeld per kool
soort afzonderlijk verkochte hoeveel
heid. Voor het seizoen 1958/1959 zijn
deze hoeveelheden bepaald op maxi
maal 17.500 ton rode, 22.000 ton witte en
8.000 ton gele kool.
Zoals gezegd, wordt er in Den
Haag veel gesproken over de mogelijk
heid van een kabinetscrisis en als ge
volg van de onmogelijkheid of onwil
deze op te lossen op de basis van de
bestaande partijverhoudingen in de
Tweede Kamer, vervroegde verkiezin
gen. Men verwacht na de verklaring
van mr. Burger op 30 oktober spoedig
een aanval van de P. v. d. A., die zou
leiden tot het aftreden van het Ka
binet.
Een beeld van de besprekingen
in Hamburg tussen vertegenwoor
digers van transportarbeiders uit 38
landen, die ertoe hebben geleid dat
een boycot wordt gevoerd tegen de
„goedkope vlaggen" in de scheep
vaart.
Tot zekere hoogte is dit waarschijn
lijk een overschatting van de verklaring
van mr. Burger, die daarmee alleen net
zo vrij tegenover het kabinet wilde staan
als de andere partijen. Bij vervroegde
verkiezingen heeft de P. v .d. A. geen
belang, omdat zij door de economische
inzinking op het moment de wind niet
mee heeft. Voor de P. v. d. A. zijn ver
kiezingen gunstiger als de opleving in
de bedrijvigheid heeft doorgezet. Maar
inmiddels wil de P. v .d. A. een gunstiger
verkiezingsklimaat voorbereiden door,
evenals de andere partijen, vrij te zijn
in kritiek op het regeringsbeleid, ter
wijl dan elk regeringsvoorstel wordt be
oordeeld in het licht van de omstandig
heden, ongeacht afspraken in een rege-
geringsprogram.
Met deze taktiek valt van de P.v.d.A.
niet te verwachten, dat zij een kabi
netscrisis zal forceren. Het is echter de
vraag hoe de andere partijen (en het
kabinet) er op reageren, als de P.v.dA.
zich op belangrijke punten tegen de re
gering keert. De niet-socialistische par
tijen willen liever nu verkiezingen, nu
de P.v.dA. nog de ongunst ondervindt
van de bestedingsbeperking en zij zich
nog niet heeft kunnen verzoenen met
de nieuwe pacifistische, socialistische
partij, die de zetels van de P.v.dA. be
dreigt.
Onder deze omstandigheden heerst
er een voortdurende politieke span
ning, waarvan men maar moet af
wachten hoe lang zij kan aanhouden
zonder dat de bom barst.
maar denk toch eens even na over
een FOTOGESCHENK op Sint Nicolaas.
Mogen we een paar suggesties geven
Fototoestel Rolfilmpje Flitsapparaat Flitslampjes
Geelfilter Zonnekap Belichtingsmeter Voorzetlens
Kleinbeeldfilm ir Fotolampen Vergrotingsapparaat
tüt Ontwikkeldoos Ontwikkelschalen Fotopapier te Foto
album Fotohoekjes Kleurenfilm Dia-projector
Diaraampjes Filmtoestel Filmprojector Prismakijker.
BREESTRAAT 123 t.o. Stadhuis - HAARLEMMERSTRAAT 102
Telefoon 21851 naast „BATA" - TELEF. 32778
Dichte mist overdag
groot licht!
Het „ongeval" te Garijp
(Van onze coiTespondent)
Uit het politieonderzoek, dat is inge
steld naar aanleiding van het dodelyk
ongeval te Garijp, waarvan de 21-jarige
Jouke Kloosterman uit Garyp het
slachtoffer werd, toen hij in de nacht
van zondag op maandag door een per
sonenauto werd aangereden, bestuurd
door een 32-jarige veehouder uit Ga
rijp, is vast komen te staan, dat het
achterlicht van de fiets van het slacht
offer goed functioneerde. Voorts is ge
bleken, dat de man, die in de huurauto
reed, zich aanvankelijk niet om het
slachtoffer, dat in een sloot was geslin
gerd, heeft bekommerd, maar direct is
doorgereden om een arts en de politie
te waarschuwen. De veehouder werd in
gesloten in de kazerne te Quatrebras
(Fr.), waar hij nog steeds wordt vast
gehouden. De man zal in de loop van
deze week voor de officier van Justitie
te Leeuwarden worden geleid. De fa
milie-vete, die al enkele jaren tussen de
veehouder en de familie Kloosterman
bestond, begon toen de broer van het
slachtoffer Jacob trouwde met het
meisje, waarmee de veehouder omgang
had gehad. Hoewel zijn haat zich in het
begin alleen tegen Jacob richtte, die hij
verschillende keren bedreigde en bij wie
hij enige tijd geleden de ruiten ver
nielde, waarvoor hij werd beboet, keer
den zijn haatgevoelens zich later even
zeer tegen de andere leden van de fa
milie. Het is wel tragisch, dat de vader
van het slachtoffer op vakantiereis is
naar een gehuwde dochter in Canada.
Dirk Bogarde is teruggekeerd
iar een vroegere liefde: het
necl. Kortgeleden ging in
iford Playhouse de première
m Jean Anouils Jezebel" met
ize bekende filmacteur in een
in de hoofdrollen. „Waarom in
melsnaam", zo zullen velen
th afvragen, die zich de lange
rie succesvolle rolprenten her
neren welke Dirk Bogarde op
n lijstje heeft staan.
De reden is niet zo ver te zoeken als
tn wellicht zou menen. Het stuk,
arin hij optreedt, geeft hem een
achtige kans om weer eens op de
nken te staan en zijn ervaringen in
ie te vernieuwen. Bovendien is het
t waarschijnlijk, dat het stuk lang
lertoire zal houden. Dat komt dus
id uit. Bogarde is dan niet zo lang
b de filmproduktie onttrokken,
int al vaart het Rank-schip een
uwe koers en zyn zelfs bekende
chten als Belinda Lee en Ronald
ris op straat gezet, Dirk Bogarde
men,ondanks de buitenlandse ster-
pracht, die in de Britse studio's
aalt,, niet missen.
)irk werd in 1920 te Londen geboren,
moet nog een flink gedeelte Neder-
da bloed door zijn aderen vloeien.
NED. HERV. KERK
roepen te Middelburg (vac. wijlen F.
M. Enker, laatstelijk predikant in Is-
thans woonachtig te 't Zand (Zee-
te Geldermalsen C. A. Helms te
Irlk Ido Ambacht. Aangenomen de
anlng tot bijstand ln het pastoraat te
en W. F. Dikboom te Zuldlaren.
nkt voor Stavenisse (toez.). M. Bergs-
e Eemnes-Euiten.
iankt voor Vorden W. Bloemendaal
venhuizen (Z-H).
GEREF. KERKEN
roepen te Culemborg G. de Zeeuw te
onoord. Beroepen te Ottoland J.
lantsverdriet, kand. te Barendrecht.
CHR. GEREF. KERKEN
eetal te Elburg-Doornspljk J. Brons
ijdrecht en J .C. van RavenswaalJ te
reningen te Bunschoten J. Brons
ijdrecht en L. Floor jr. te Almelo.
nkt voor Nieuw-Amsterdam H. van
ichaaf te De Krlm (O.).
IEF GEMEENTEN IN NEDERLAND
roepen te Scherpenzeel H. Llgtenberg
itterdam-West.
GEREF. GEMEENTEN
eetal te Dordrecht H. van Gllst te
land en H. Ryksen te Vlaardlngen.
verhouding kerk en Israël
generale synode der Ned. Herv.
is gisteren op „Woudschoten" te
een vergadering begonnen, die tot
ivember zal duren,
synode besprak een concept herder-
Dhr ij ven over de verhouding van de
en Israël De voorzitter van de
1 voor Kefk en Israël, ds. H. Dek-
zei dat 'het ingediende geschrift de
wil dienen bij haar gesprek met
I. Het rapport, zo zei hij, gaat uit
de overtuiging van de blijvende
s van het volk Israels in Gods heilig
in deze wereld. Hij behandelde de
se gegevens en ging daarna de rol
Israël in de kerkgeschiedenis na.
gesprek met Israël zoals het rap-
wil, achtte ds. van Galen echter te
Het geeft de taak van de kerk
voldoende weer, aldus deze spreker,
tilde niet aanvaarden gelijk het
irt doet dat de oprichting van de
Israël èen teken van de üitverkie-
van Israël betekent. De secretaris
ie Raad voor Kerk en Israël, ds. J.
rolle, merkte op dat een kentering
raël in dje waardering in gunstige
aameemibaar is. Ook ds. S. P. Ta-
iatt en de heer Hirsoh Bluni. le-
van de Raad voor Kerk en Israël
en over het onderwerp het woord,
ten werd de Raad voor Kerk en
te verzoeken de gemaakte opmer-
n in het stuk te verwerken en het
rschrijven.
3 stemmen tegen werd het voor-
anvaard, waarin de mogelijkheid
geschapen dat de synode, indien
t wenst, een praeses telkens voor
■ar herkiest, indien deze de functie
een 5 jaar heeft vervuld. Diit geldt
ranneer hij geen lid der synode
«TAURATIE NIEUWE KERK
TERDAM VERGT ACHT JAAR
algehele restauratie van de Nieuwe
nt Catharinakerk te Amsterdam
igeveer aoht jaar gaan duren. Dit
minister Cals meegedeeld in de
rie van Antwoord over de begro-
ran O. K en W. aan de Tweede
3". De restauratie zal in zes etappes
ii worden uitgevoerd.
IONERING VAN PREDIKANTEN
Tweede Kamer heeft in haar
Pi? verslag over de begroting van
tien de vraag gesteld, of spoedig
ageling valt te verwachten voor
meri taatspensioenen, in verband
Ie zorgelijke financiële positie van
ö-predikanten.
lister Hofstra heeft nu in zijn Me-
van Antwoord verklaard, voor
kwestie aandacht te hebben. Hij
Dhter de bestaande regeling niet
en, voordat de staatscommissie
ie zaken van de erediensten een
rt heeft uitgebracht. De kort-
n benoemde nieuwe voorzitter zal
ir streven dit rapport zo veel mo
te bespoedigen.
Want Bogarde is slechts zijn artiesten- i
naam. zijn vader, die kunstkriticus was
van „The Times", stond bij de burger
lijke stand ingeschreven als Ulric van
den Bogaerde. Daar zijn moeder be
kend was als de Schotse actrice Mar
garet Niven, groeide Dirk dus op in
een artistiek milieu en daar hij reeds
vroeg een zeker tekentalent aan de
dag legde, zal het eigenlijk niemand
verbazen dat hij al op 15-jarige leef
tijd Inschreef voor cursussen, die hem
de geheimen van het toneel- en film
decorschilderen en het reclame teke
nen zouden moeten onthullen. Deze
lessen en zijn natuurlijke begaafdheid
leverde hem een beurs op voor de Ko
ninklijke Kunstacademie.
Verandering
Twee jaar later echter wijzigde hij
zijn plannen. Van dat moment af stond
bij hem vast, dat hij acteur wilde wor
den. Hij stapte prompt naar een Lon-
dens theater, en vroeg om een baantje.
Hij kreeg er één. maar wellicht niet
zoals hij in zijn jeugdige dromen had
gezien. Hy werdloopjongen van
de timmerman voor een grijpstuiver
per week.
Maar het durrde niet zo lang of het
intelligente hulpje was opgeklommen
tot een bijna onmisbare assistent-to
neelmeester. En om het verhaaltje
meteen compleet te maken: op zekere
dag werd een acteur ziek. Dirk mocht
het kleine rolletje overnemen en de
eerste stap naar zijn huidige bekend
heid was gezet. Want nog diezelfde
week was het theater zijn enthousiast
manusje van alles kwfjt en was er voor
enkele guldens per week een jongeman
bij gekomen, die zeer begerig was om
een echt - en goed - acteur te worden.
Dat was in 1939
Het zou echter nog vele jaren duren
eer Dirks dromen werkelijkheid zouden
worden. Want al trok Dirk Bogarde
meteen met een toneelgezelschap de
provincie in om ervaring op te doen, de
oorlog maakte aan al zijn plannen ab
rupt een einde. De ervaringen, die hij
zou opdoen, waren voorlopig van ge
heel andere aard
Lugubere omlijsting
In 1941 kwam hij onder de wapenen,
hetgeen echter nog niet wil zeggen, dat
het oorlogsspektakel hem op dat mo
ment nog vreemd was. Integendeel, in
de eerste dagen van de „luchtslag om
Engeland" had hij op de planken in
Londen gestaan en werden zijn vrolijke
woorden dramatisch omlyst door het
wrede staccato van mitrailleurvuur en
de ontstellende dreunen van bomin
slagen.
De ANWB heeft er altijd op geha
merd: Bij dichte mist - overdag, groot
I licht, en de wegenwachten voeren deze
raad dan ook mede op hun zijspan.
De wet schrijft voor, dat bij dichte
mist (zicht minder dan 200 m.) over
dag koplichten en achterlichten moe
ten worden gevoerd.
Het blijkt echter, dat ongeveer één
derde van de weggebruikers nog steeds
denkt te kunnen volstaan met „stads
lichten". Dat is onjuist. U dient groot
licht te voeren, het gaat hierbij om
Uw eigen veiligheid en die van uw me
deweggebruikers-
Wanneer U groot licht voert is dit
om uw voertuig voor tegenliggers tijdig
zichtbaar te maken: voert u stadslich
ten dan ziet de tegenligger uw voertuig
pas wanneer de contouren opdoemen en
dan is het bijna altijd te laat!
Hetzelfde geldt natuurlijk bij zware
regen- of sneeuwval: Overdag groot
licht!
De bestuurder van auto A. ziet auto
B„ die met groot licht rijdt al op grote
afstand, maar auto C. is pas op zeer
korte afstand waarneembaar
De ANWB voegt hier nog deze raad
voor fietsers en bromfietsers aan toe:
ook voor U is het belangrijk tijdig ge
zien te worden in dichte mist: neem
daarom even de moeite uw licht aan
te steken.
DIRK BOGARDE
Als Sydney Carton in Charles
Dickens' "A tale of two cities
Ziekenfondspremie 4.5
Inzake een eventuele verlaging van de
ziekenfondspremie vernemen wij, dat de
Ziekenfondsraad aanvankelijk geadvi
seerd heeft de ziekenfondspremie voor
het jaar 1959 vast te stellen op 4.7
een advies, dat intern ook door de SER
was overgenomen. Ondanks het feit,
dat per 1 januari een wijziging in de
couponregeling voor de ziekenfondsver
zekering zal intreden, waardoor de kos
ten voor inning e.d. zullen da^en, kon
men in de Ziekenfondsraad niet de ver
eiste tweederde meerderheid bereiken
om deze 4.7 te verlagen tot 4.5
De SER heeft thans geadviseerd, de
premie op 4.5 te brengen.
Dirk Bogarde kreeg een plaatsje bij
de fotografische afdeling van de Britse
veiligheidsdienst. Hij landde in Frank
rijk op „D-day" en had de twijfelach
tige eer de gehele Europese campagne
van de geallieerde strijdkrachten van
zeer dichtbij te mogen meemaken.
Maar waar hij ook ging, altijd had
hy zyn schetsboek by de hand. Twee
van zijn tekeningen werden gekocht
door het Britse oorlogsmuseum. Zij
werden getekend op „D-day". Eén op
een stukje vloeipapier
Naar Birma
Toen er in mei 1945 een streep gezet
werd onder de verschrikkelijke strijd,
die Europa had geteisterd, betekende
dat voor Dirk Bogarde nog niet het
einde. Kort daarop stapte hij namelijk
in een vliegtuig, dat hem naar Birma
bracht, waar hij diende tot Singapore
was bevrijd. Hy deed intussen dienst
als adjudant van de commandant van
de 23ste divisie, was hij redacteur van
het legerblad en trad hij op als Brits
radio-omroeper.
Aan dit veelzijdige werk kwam in
1946 definitief een einde, toen hij als
majoor werd gedemobiliseerd. Kort
daarop stond hij weer voor het voet
licht. Aanvankelijk een beetje onwen
nig, maar spoedig waren de zware ja
ren vergeten en was Dirk Bogarde
weer geheel geacclimatiseerd. Reeds na
een jaar werd zijn creatie van de
schizofrene zoon in „Power without
glory" door de critici met een prijs be
kroond. Zijn ster was rijzende en werd
zeer spoedig ontdekt door de film
mensen. Een contract met de Rank-
organisatie was het logische gevolg.
Filmische loopbaan
Dirk Bogarde begon zijn filmische
loopbaan in een hoofdrol en die toon
aangevende plaats heeft hij nooit meer
afgestaan. Na zijn eerst rolprent „Es
ther Waters" (1948) zijn er velen ge
volgd.
Wij denken aan de „doctor" co
medies „Doctor en the house",
„Doctor at sea" en „Doctor at large"
en de gave rol van de opgegeven
jongeman, die de laatste maanden van
zijn leven komt doorbrengen op dat
stukje grond, dat hij van zijn groot
vader heeft geërfd in „Cambell's king
dom". Voorts „The wind cannot read",
de Charles Dickens klassieker „A tale
of two cities" en de film van Shaws
„Doctor's delemma".
Zijn filmcarrière kent vele hoogte
punten. Dirk Bogarde is nu echter even
naar een oude liefde teruggekeerd.
Maar het is geen retour!
