S.A.C. VERMAANT DE RUSSEN
WIJ ZIJN STEEDS PARAATT
Schrikaanjagende overbevolking in
alle lagen van Franse onderwijs
Oorlog voorkomen door afschrikwekkend te zijn
Universitaire studie gaat diep
gebukt onder extra-toeloop als
gevolg van de bevolkingsaanwas
Beslist niet oorlogszuchtig
97ste jaarganp Dinsdag 18 november 1958 Derde blad no. 29598
Per auto door de Nieuwe Wereld (XIII)
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Wanneer men een kartonnen landkaart van
Amerika laat balanceren op de punt van een
naald, dan moet die punt ongeveer onder de stad
Omaha in Nebraska staan. Daar, in dat cen-
traalste punt van de Verenigde Staten, heeft het
strategisch luchtmacht commando (S.A.C.) zijn
hoofdkwartier. S.A.C. zit daar als de spin in een
wereldomspannend web en men zit er niet om
vliegen te vangen.In dat hoofdkwartier, vijf
tien meter onder de grond, staat een fel-rood
telefoontoestel.
Wie de code kent, kan in dertig seconden met
deze telefoon het oorlogsplan van S.A.C. in wer
king doen treden. En men behoeft waarlijk niet
helderziende te zijn, om te veronderstellen, dat dit
oorlogsplan gericht is tegen de Sovjet-Unie.
Wanneer men dit zo leest, zou men de indruk
kunnen krijgen, dat hier in S.A.C. een groep
oorlogszuchtige bombardementsvliegers is gecon
centreerd. Niets is minder waar. Mijn bezoek aan
dit hoofdkwartier heeft mij twee dominerende
impressies gegeven. Ten eerste: S.A.C. is wat
eventuele actie betreft uiterst omzichtig. Ten
tweede: hier zijn een kader en een organisatie
gegroeid en nog altijd groeiende, zó toegewijd-
efficient, dat de Russen een geweldige klap terug
zouden krijgen, indien zij tot een aanval zouden
overgaan.
Amerika, of in het bijzonder S.A.C.,
oorlogszuchtig? Tussen 1945 - en laten
we globaal zeggen 1950 - was Amerika,
door zijn suprematie in atoomwapenen,
gemakkelijk in staat de Sovjet-Unie aan
te vallen en te verslaan. Amerika heeft
dat niet gedaan, ook al waren er in die
periode allerlei conflicten met de Rus
sen, die - voor een oorlogszuchtige -
voorwendsel hadden kunnen zijn om
wapengeweld te gebruiken.
Wie als journalistiek waarnemer in de
Verenigde Staten werkt heeft meerma
len aanleiding kritiek te oefenen op
Amerika's buitenlands beleid, maar wel
ke kritiek men ook heeft, men kan
nóch dit volk, nóch zijn leiders, nóch
zijn militaire experts met recht ervan
beschuldigen oorlogszuchtig te zjjn.
In de commandopost
Maar daarom is de organisatie van
S.A.C. allerminst halfzacht of dilettan
tisch! Toen ik met mijn deskundige be
geleider het ondergrondse commando
centrum van S.A.C. bezocht, maakte ik
de opmerking, dat dit misschien het
allermodernste deel van de gehele we
reld was. Zijn reactie luidde: „Laten we
voor zekerheid zeggen: een van de twee
modernste delen der wereld. Hier in
S.A.C. willep we de Russen nooit onder
schatten!"
Niet iedereen wordt uiteraard in
S.A.C.'s controlecentrum toegelaten.
Vóór ik mijn tocht begon, had ik in
Washington toestemming aangevraagd
voor een bezoek. Het duurde vier weken
voor deze loskwam. Pas wanneer de
Amerikanen zich er volkomen van ver
zekerd hebben, dat een aspirant-bezoe
ker politiek zuiver op de graat is, wordt
hem een permissie verstrekt.
Zoals ik reeds schreef ligt dit contro
lecentrum 15 meter onder de grond. Het
is van dit punt uit, dat de commandant
van S.A.C., generaal Thomas S. Power,
zijn formidabele macht in actie kan
zetten. Hier staat de rode telefoon. Van
hier uit heeft men voortreffelijke radio-
en telefoonverbindingen met alle zeven
tig S.A.C. bases in de wereld.
Zou er oorlog uitbreken, dan zou dit
centrum hermetisch worden afgesloten.
Men heeft „eigen" lucht, eigen water,
eigen elektriciteit, plus voedsel voor
dertig dagen.
De imposantste zaal, daar onder de
grond, is wel de „controlekamer": 50
meter lang, 13 meter breed en 7 meter
hoog. Langs een van de lange wanden,
kan men - langs rails - geweldige pa
nelen verschuiven. Op die panelen ziet
men wereldkaarten, tabellen over de
ontplooiing van de strijdkrachten, weer
kaarten enz. S.A.C.'s oorlogsplan is
uiteraard ook in kaart gebracht, maar
dii panelen toont men een bezoeker
nooit. In geval van oorlog neemt gene
raal Power plaats op een galerij tegen
over deze kaarten. Vanuit dat centrale
punt kan hij voortdurend de stand van
de wereldwijde operatie overzien en be
velen geven aan de eigen strijdmacht
op de bases en in de lucht.
Verrassend openhartig
Niet op al mijn vragen heb ik ant
woord gekregen toen ik S.A.C.'s hoofd
kwartier bezocht. Maar het moet gezegd,
dat men soms verrassend openhartig is
over cijfers, snelheden en afstanden
Hoeveel „personeel" heeft S.A.C.? On-
Bemanning getraind
S.A.C. hoopt de Russen van avontu
ren te weerhouden door zelf zo af
schrikwekkend mogelijk te zijn. Zouden
de Russen tot de aanval overgaan, dan
kunnen zij erop rekenen van S.A.C. „de
volle laag" te krijgen. S.A.C.'s doel zou
daarbij zijn: de vernietiging van de
oorlogsmacht der communisten in de
meest uitgebreide zin van het woord.
Een communistische aanval zou enor
me, wellicht nooit te herstellen schade
aan Amerika kunnen toebrengen, maar
de vergelding zou formidabel zijn. In
dien de Russen van dit feit goed zijn
doordrongen, zo hoopt men in Omaha,
zullen zij geen oorlog beginnen.
S.A.C.'s oorlogsplan wordt natuurlijk
steeds in details gewijzigd, maar vele
bemanningen weten toch reeds sinds
jaren, welk doel zij moeten vernietigen
In de moderne oorlogvoering ziet een
bombardementsvlieger zijn doel eigen
lijk nooit meer op de natuurlijke ma
nier. Op zeer grote hoogte vliegt men -
koersend op de sterren - naar zijn doel
Teveel gebruik van radar zou aan de
vijand verraden waar men was. Al na
vigerend op de sterren kan men het
doel tot op een goede twintig kilometer
geveer 200.000. Van dit betrekkelijk kiel-benaderen. Dan flitst de radar aan en
Generaal Thomas S. Power, com
mandant van de S.A.C.
sis te veel toestellen stationneren, dan
zou het een te groot gedrang worden,
indien zij alle binnen een kwartier
moesten starten.
Natuurlijk heeft men zich in het af
gelopen jaar in S.A.C. intensief bezig
gehouden met de voorbereidingen voor
de eigen raketwapenen. Algemeen neemt
men aan, dat Amerika in dit opzicht
enigszins achter is op de Russen. Maar
zo spoedig mogelijk zal S.A.C. toch zijn
raketten voor middelbare en intercon
tinentale afstanden in gebruik gaan
nemen.
Er breekt echter waarschijnlijk een
periode aan, waarin de Russen deze ra
ketten gereed zullen hebben, terwijl de
Amerikanen het nog in hoofdzaak met
hun luchtmacht zullen moeten doen.
Dat zal niet betekenen, dat Amerika
niet langer tot vergelding in staat zal
zijn, doch wél dat de Amerikanen
slechts een waarschuwingstijd zullen
hebben van 15 minuten, terwijl de Rus
sen uren tevoren zullen weten, dat een
Amerikaanse vergelding op komst is.
Dit zou hen zulk een vergelding niet
doen ontgaan, doch d« bescherming»*
Scholenbomv bleef sterk ten achter
Over enige jaren ook
nog bevrijdingsbabys
(Van onze Parijse correspondent)
Een maand na de lagere en
middelbare scholen, die in Frank
rijk pas op 1 oktober hun poorten
openen, zijn nu ook de universitei
ten met de nieuwe cursussen be
gonnen. Maar voor de rest is de
situatie vrijwel gelijk en even on
gunstig en zelfs alarmerend. In
alle lagere, middelbare en hoge
scholen in Frankrijk heerst van
daag een overbevolking óp en een
gebrek aan leerkrachten vóór de
banken, waardoor het niveau van
het onderwijs waarneembaar lijdt
en daalt. Terwijl in de lycea,
vooral in Parijs, klassen van vijftig
tot zestig leerlingen (waarvoor
vaak zelfs geen banken aanwezig
zijn) de algemene regel vormen, is
het aantal studenten dat door één
professor moet worden „bediend"
nu in sommige gevallen al tot.
vijfhonderd gestegen!! Het gemid
delde aantal studenten van alle
Franse universiteiten is nu v ij f-
t i g op één hoogleraar, een ver
houding, die in de Verenigde
Staten slechts tien op één be
draagt. Ook aan wetenschappe
lijke assistenten heerst een nijpend
gebrek, zodat de studenten feite
lijk op zelfstudie zijn aangewezen.
maatregelen kunnen in dat geval voor
de Russen nog wel iets betekenen.
Vandaar dat men in S.A.C. zo spoedig
mogelijk over eigen raketwapenen wil
beschikken, al zullen -ook de vliegtuigen
nog lange tjjd een belangrijk deel van
S.AjC.'s macht uitmaken.
Het intelligentiepeil ligt in Frankrijk
zeer zeker niet lager dan in andere
landen. Niettemin moet de studietijd
gedurig worden verlengd. Steeds meer
studenten zakken voor hun examens en
tentamens, en bij verscheidene vakken
slaagt slechts dertig procent der kandi
daten. De oorzaak van deze zichtbare
achteruitgang van het onderwijs, en dus
ook van het algemene intellectuele ni
veau, valt toe te schrijven aan de on
verantwoorde politiek, die de Franse re
geringen vooral de laatste tien, twaalf
jaren ook in deze domeinen hebben ge
voerd.
Men weet, dat de hoge kinderbijsla
gen en andere (zeer) progressieve so
ciale maatregelen, die na de oorlog wer
den ingevoerd, tot gevolg hebben gehad,
dat er in Frankrijk eindelijk weer een
geboorteoverschot ontstond. Gezien ech
ter de toenemende ambitie voor studie,
overtreft verhoudingsgewijs de extra
toeloop bij 't voortgezette onderwijs nog
de normale cijfers van de bevolkings
aanwas. De eerste lichting „bevrijdings
baby's" heeft het middelbare onderwijs
al enkele jaren geleden bereikt. Binnen
vier a vjjf jaren zal die generatie nu bij
de universiteiten arriveren. Maar dit
jaar was, in verhouding tot de vorige
cursus, het aantal eerstejaarsstudenten
reeds van honderdentachtigduizend
tot tweehonderdduizend gestegen.
Geen boemelstudenten meer
De boemelstudent, de „fïls a papa",
het rijkeluiszoontje dat zelfs zon
der intelligentie beslist studeren
moest om zijn stand op te kunnen
houden, is ook in Frankrijk al bijna
uitgestorven. De overgrote meerder
heid wordt door de middenklassen
geleverd, terwijl kinderen van arbei
ders onder de studenten nog maar
als witte raven worden aangetrof
fen. De Franse staat is de laatste
jaren steeds royaler geworden met
beurzen, waarvan één op de vijf
studenten nu profiteert en voor de
toekomst overweegt nu zelfs de mi
nister voor de hele universitaire
jeugd de instelling van „pre-salaris-
sen". I
Doch in afwachting van die maatre
gel, moeten de studéhten nog maar zien
met allerlei bijbaantjes, vertaalwerk,
babysitterü, afwassen en lesgeven, zich
zelf te bedruipen. In die opzet slagen ze
echter steeds moeilijker, niet in de laat
ste plaats omdat de studenten wel de
eerste slachtoffers zijn van de catastro
fale woningnood, die er in Frankrijk, en
speciaal in Parijs, heerst.
Maar zélfs wanneer ze al het geluk
hebben ergens een zolder- of dienstbo
denkamer (voor vjjftien a twintigdui
zend frank per maand d.i. tweehonderd
gulden) te vinden, dan blijven zijn stu-
dievoorwaarden toch nog verre van
ideaal. Gebrek aan collegezalen, labora
toria en - als gezegd - onderwijskrach
ten, heeft een normale studie vrijwel
onmogelijk gemaakt. Alleen door een
drastische verhoging van subsidies zou
er, na verloop van verscheidene jaren,
verbetering in kunnen worden aange
bracht. Er is echter geen kijk op - ge
zien onder meer de nog steeds stijgen
de kosten van de oorlog in Algerije - dat
de minister van Onderwijs zijn collega
van Financiën voorlopig over de brug
zal krijgen. Hij zal eerder op verdere
bezuiniging moeten rekenen!
Roofbouw op het verleden
Ook op het onderwijsgebied wordt er
in Frankrijk zo dus een ware roofbouw
op het verleden gepleegd. Men teert nog
op oude roem en reputatie, maar de
achterstand op het buitenland neemt in
feite steeds grotere afmetingen aan. Op
het gebied van het atoomonderzoek
treedt die achterstand nog wel het
meest spectaculair aan de dag: door ge
brek aan laboratoria -en wetenschappe
lijke werkers maakt Frankrijk, dat niet
temin over enkele internationale topfi
guren, zoals Curie, Joliot, De Broglie,
Perrin e.a. beschikt (e), toch nog steeds
geen deel uit van de A-club. Men is er
de laatste jaren wel in geslaagd het
aantal inschrijvingen voor de exacte
wetenschappen, tenkoste van de literai
re en juridische faculteiten, krachtig te
verhogen, doch ook hier mist men on
derwijzend personeel en technische in
stallaties om die aanwas vruchtbaar op
te kunnen vangen.
Voor 1963 voorziet men, dat zich al
leen al voor de exacte wetenschappen
honderdduizend studenten in zullen la
ten schrijven. Op dit ogenblik komt men
echter nü al tweeduizend hogere leer
krachten tekort. Over vijf jaren zal dat
aantal tot tien a vijftienduizend zijn ge
stegen. Wanneer in wetenschappelijke
kringen vandaag dus al van een nood
toestand wordt gesproken, dan zal bin
nen enkele jaren de situatie bij het
Franse onderwijs, op alle verdiepingen,
zonder overdrijving catastrofaal moeten
worden genoemd. En, als gezegd, er zijn
nog geen tekenen te bespeuren, die op
verbetering zouden kunnen wijzen.
dan gaat het er om, het doel te herken
nen en te treffen. Het radarbeeld moet
kloppen met wat men zoekten toch
bezit een bemanning tevoren zelden of
nooit een wérkelijke radarfoto van het
doel. Men beschikt alleen over een ge
tekend beeld, dat, naar men aanneemt,
in grote trekken overeenkomt met wat
een radarscherm boven deze plaats zal
tonen.
Dit beeld is de bemanning ingeprent
en alleen dan kan een aanval succes
hebben, indien men het doel snel en
precies herkent. Vandaar dat een be
manning lange tijd getraind is op het
herkennen van het doel. De taktiek is
wél veranderd, sedert wij in Nederland
drommen toestellen zagen overvliegen
naar Duitsland. Thans geen horden
meer in de lucht, thans voor één doel,
één vliegtuig met één bom.
Extra waakzaam
In de herfst van 1957 vlogen de Rus
sische Spoetniks de wereldruimte in.
Daarmede was bewezen, dat de Russen
in staat waren intercontinentale raket
ten te fabriceren. S.A.C.'s positie werd
daardoor meer kwetsbaar. De waarschu
wingstijd tegen een Russisch raketwa
pen zou slechts vijftien minuten bedra
gen voor bases in Amerika
Vandaar dat generaal Power van dat
moment af de waakzaamheid heeft ver
hoogd. Men streeft er thans naar om
een derde van S.A.C.'s toestellen in de
lucht te kunnen hebben binnen 15 mi
nuten. Eenmaal in de vlucht zijn de
bommenwerpers veel veiliger dan op de
grond. Alleen indien de vliegtuigen tij
dig kunnen starten, is een eventuele
vergelding verzekerd.
Die verhoogde waakzaamheid bete
kende echter een grote reorganisatie en
bracht voor de bemanningen vrij veel
ongerief met zich. Wil een toestel bin
nen vijftien minuten de lucht in zijn,
dan moet de bemanning er vlak bij bi
vakkeren en terstond klaar zijn om de
vlucht te beginnen.
Bovendien werd het noodzakelijk
S.A.C.'s luchtmacht veel meer dan vroe
ger te verspreiden. Zou men op één ba-
Populair Amerikaans
televisieverniaak nu
totaal van de baan
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Jarenlang heeft het Amerikaanse
televisiepuliek zich vergaapt aan de
zogenaamde „quize-programma's, waar
in mensen met formidabele geheugen
kracht kolossale sommen wonnen door
moeilijke vragen te beantwoorden. Nu
is het ineens uit. Alle bekende program
ma's van dien aard zyn geschrapt. De
reden? Eén programma heeft de ver
denking gewekt dat er geknoei in het
spel was. De rechter heeft hierover nog
geen uitspraak gedaan, maar het Ame
rikaanse publiek toont zich nu opeens
blasé. Veel minder mensen dan vroeger
willen deze programma's nog zien. Men
is jarenlang zoet geweest met dit speel
goed, thans kijkt men het niet meer
aan. Vandaar dat de adverteerders op de
televisie nu naarstig omzien naar een
ander vermaak, dat de kijkers kan
boeien (en tegelijk hun produkten aan
de man brengen).
De populariteit van die „quiz-shows"
heeft merkwaardig lang geduurd. Vier
jaar ongeveer. Wat erin heeft het pu
bliek zo gefascineerd? Vele kijkers moe
ten zich in hun fantasie wel vereenzel
vigd hebben met die „gewone" mijn
heer of mevrouw daar op dat televisie
toneel, die op één avond duizenden dol
lars plus allerlei cadeaus kon winnen,
door het beantwoorden van enkele vra
gen. Als men zelf zijn kennis eens wat
uitbreidde dan, misschien aan
de geluksdromen kwam geen eind!
Maar een ander deel van het publiek
moet er zich wel van bewust zijn ge
weest, dat die ondervraagden aller
minst „gewoon" waren, doch fenome
naal. Een jongetje van twaalf jaar kon
de moeilijkste vragen beantwoorden over
aandelen en obligaties ter beurze, een
hardwerkende huisvrouw bleek alles te
weten over het populaire honkbal (na
men van langvergeten spelers, uitslagen,
jaartallen enz.), een andere mevrouw
kende de Bijbel vrijwel uit haar hoofd
(altijd gaf zij het juiste antwoord en
meestal citeerde zij er hele Bijbeltek
sten bij). Een officier wist alles van
kookkunst. Niet alleen kende hij de
Franse termen voor verfijnde gerech
ten, maar hij wist ook wat de ingrediën
ten waren voor befaamde sauzen, opge
diend bij luisterrijke, historische di
nersKortom, op die t.v.-wedstrijden
zag men het ene wondermens na het
andere.
De poespas bij deze vertoningen werd
steeds meer opgevoerd. De kaarten met
de vragen erop werden binnengebracht
door de vertegenwoordiger van een bank,
die ze rechtstreeks uit de kluis had
In het ondergrondse commando-
centrum worden de strategische- en
de weerkaarten voortdurend bijge
houden.
gehaald. De ondervraagden moesten
plaats nemen in een soort-isolatie-cellen
enz. enz. Maar iemand moest die
vragen hebben opgesteld en iemand
kon dus eventueel knoeien. Daar hielp
geen kluis tegen.
Een mededinger, die verloor, heeft nu
een programmaleider van doorgestoken
kaart beschuldigd. Het onderzoek is, zo
als gezegd, nog niet ten einde, maar
het publiek gelooft het nu wel. Of mis
schien juister: men gelooft het niet
meer
Wat die omzichtigheid betreft: de Russen hebben enige maanden geleden de
wereld de indruk trachten te geven, dat de Amerikaanse bommenwerpers zich nu
en dan over de pool op weg begeven in de richting van de Sovjet-Unie. Er zou
volgens de Russische voorstelling van zaken, slechts een klein misverstand nodig
zijn, om deze vluchten te doen eindigen in een aanval met atoomwapenen op
Rusland. Hoe is de situatie in werkelijkheid? Daarover heeft men mij in S.A.C.'s
hoofdkwartier zeer duidelijk ingelicht: nu en dan is er een alarm geweest. Niet
een oefening, maar werkelijk omdat men de indruk had, dat er gevaar dreigde.
In zo'n geval wordt de rode telefoon gebruikt en snellen de parate bemanningen
van S.A.C., op de diverse bases, naar de altijd gereedstaande en gewapende
bommenwerpers. Tot dusverre heeft men steeds zó spoedig kunnen uitmaken,
dat er geen reden was een aanval te duchten, dat de vliegtuigen niet of nauwe
lijks van de grond zijn geweest voor een operatie in alle bittere ernst.
Altijd 2 bevelen
Maar zelfs al zouden de bommenwer
pers van S.A.C. een zekere afstand heb
ben afgelegd in de richting van hun
doel, dan nog zou dit niet betekenen,
dat de aanval zonder meer door zou
gaan. De commandanten der vliegtuigen
hebben namelijk de uitdrukkelijke order
dltijd na het afleggen van een bepaalde
afstand terug te keren, ten zij zij inmid
dels een tweede bevel ontvangen, dat
hen onomwonden gelast hun missie uit
te voeren. Alleen indien de president
van de Verenigde Staten oorlogshande
lingen beveelt, kan dit tweede bevel aan
de commandanten worden doorgegeven.
Natuurlijk is het een geheim hóe dat
tweede bevel luidt, maar men verzeker
de mij pertinent, dat er nooit een mis
verstand kon ontstaan hierover. Dat
tweede bevel is maar niet een simpel
woord, dat men eventueel via de radio
verkeerd kan verstaan. Men rekent in
S.A.C. daarom met de mogelijkheid, dat
er - zelfs als men een aanval in ernst
zou moeten uitvoeren - enige toestellen
zouden terugkeren, omdat zij het twee
de bevel niet hadden ontvangen. Maar
dit verlies in aanvalskracht neemt men
voor lief. Beter dit, dan dat een toestel
door zou vliegen in de richting van de
Sovjet-Unie, zonder dat dit in de be
doeling lag.
ne aantal, zeer gespecialiseerde mannen
hangt veel af! Over hoeveel vliegtui
gen beschikken zij? Het moeten er een
goede tweeduizend zijn. De B-36 zal in
1S59 het einde van zijn carrière hebben
bereikt. Daarna zal S.A.C. het voorlo
pig in hoofdzaak moeten hebben van
1500 B-47's straalbommenwerpers voor
middelbare afstand) en van 500 B-52's,
op dit moment S.A.C.'s machtigste bom
menwerpers, die acht straalmotoren
hebben, sneller vliegen dan 1000 km.
per uur en hoger dan 16 km. De B-52
heeft een bemanning van zes personen
en kan zonder benzine te laden 11.000
km. vliegen. Laadt de B-52 éénmaal
benzine (in de lucht) dan is de vlieg-
afstand dicht tegen de 14.000 km! Dat
benzine-laden in de lucht lijkt heel
fantastisch, maar voor de bemanningen
van S.A.C. is dit volkomen routine ge
worden. Iedere drie minuten ver
richt ergens een S.A.C.-vliegtuig deze
operatie.
Het beste tankvliegtuig waarover men
thans beschikt is de KC-135, een straal-
tanker. Helaas heeft -men nog niet vol
doende van deze toestellen. Zij zijn
vooral daarom nuttig, omdat de B-52
wanneer hij benzine laadt uit zulk een
tanker, geen snelheid en hoogte behoeft
te verliezen op zijn vlucht.
