Latilït
Zondag in Oost-Duitsland trieste
komedie: verkiezingen zonder keus
TOELATING SPIJTOPTANTEN
BETEKENT 30.000 MENSEN
Drie kinderen zijn bij
felle brand omgekomen
WEERBERICHT
Penseel
STUUR KIND OF HOND
t r
In West-Berlijn beschermde de
democratie de rode S.E.D.
Herinnering aan de
republiek-Weimar
Zo rechtvaardig mogelijk helpen
IEMCO
Vakantiehuisje in as gelegd
Ouders weg om huis te zoeken
B7ste jaargang
VRIJDAG 14 NOVEMBER 1958
No. 29595
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Westduitse correspondent, thans in Berlijn)
Berlijn, vrijdagochtend. In Oost-Duitsland trof men gisteren de laatste voor
bereidingen voor de sinisterie communistische komedie, die men den volke tracht
te verkopen als verkiezingen. Het zijn de verkiezingen wèl: er is namelijk maar
één keus, mtar één partij, maar één lijst niet kandidaten, maar één methode
om niet verdacht te worden: te weten te stemmen op het Nationale Front.
Terwijl in Oost-Berlijn de communistische rode vlaggen en plakkaten deze huive
ringwekkende grap voor ernst aan de man brachten, werd gisteravond in West-
Berlijn, nauwelijks anderhalve kilometer van de zonegrens, de democratie van
dit stadsdeel tot een aanfluiting gemaakt. De communistische S.A. zelf kreeg hier
gelegenheid om een vergadering van de communistische Oostduitse partij, de
S.E.D., onder het wakende maar bezorgde oog van de Westberlijnse politie te
„beschermen" tegen de Westberlijners
papieren geplakt met de woorden: „De
bewoners van dit huis gaan op 16 no
vember samen stemmen".
In feite zijn deze verkiezingen in Oost-
Duitsland van zondag a.s. een aanflui
ting van het begrip „vrije politieke
keus". Er is namelijk maar één lijst
die van het nationale front. De 400 af
gevaardigden van het Oostduitse parle
ment. die zondag gekozen zouden moe
ten worden, heeft men al lang aange
wezen: 100 zetels voor de communisti
sche SED, 45 elk voor verkapte commu
nistische partijen als de LDP, de Oost-
CDU, de NDP, de Boerenpartij en het
tische jeugdorganisatie en de vrouwen-
vakverbond, 25 elk voor de communis-
bond, 15 voor de culturele bond, vijf elk
voor twee kleinere groepen. Daar bijna
al deze afgevaardigden communisten
zijn heeft de SED de absolute meerder
heid vóór er nog gestemd wordt
Een cynische oude Westberlijner
zei onsterwijl wij met enige dui
zenden buiten het Sportpalast ston
den te kijken naar dingen, die zou
den kunnen gebeuren, dat we nu
toch wel weer een beetje de tijd van
de Weimarer republiek zo tussen
1920 en 1933 beleefden.
Toen misbruikten de nazi's de de
mocratische vormen om hun ban
deloze S.A. de straat te laten be
heersen, voor het Westberlijnse
Sportpalast in de Potsdammer stras-
se stond gisteravond een met rode
banden om de armen getekende rij
flink uit de kluiten gewassen Oost-
berlijnse communisten, als een mo
derne rode S.A. een vergadering te
„verdedigen", waarmee deze S.E.D.
provoceerde tot relletjes. De S.E.D.
heeft krachtens Geallieerde bepa
lingen het recht deel te nemen aan
de Westberlijnse verkiezingen van
7 december, hoewel zij slechts een
minimum-aantal stemmen zal ha
len. Zij doet mee om uit te dagen en
- als gevolg - onrust te scheppen!
Gisteravond, terwijl de Westberlijners
nog rustig nakaartten over Kroesjtsjefs
rede, provoceerde zij de democratie door
deze verkiezingsvergadering in het
sportpalast te beleggen. Alleen acht
duizend houders van gele kaarten moch
ten deze bijeenkomst bijwonen en dat
waren uiteraard opgetrommelde Oost-
berlijnse communisten, die met de tram
of de ondergrondse even overwipten om
de democratie in het Westen bespotte
lijk te maken. Hoewel bekend was, dat
de Westberlijnse regering tegen deze
vergadering was, had de directie van
het Sportpalast er zijn toestemming
voor gegeven. Niet minder dan 500
Westberlijnse politieagenten waren van
zeven tot twaalf uur in de weer om het
Sportpalast te beschermen tegen vijf
duizend opdringende verontwaardigde
Westberlijners^ die verleid waren door
de communistische provocatie. De Pots-
damerstrasse werd met zachte hand
schoongeveegd: hier en daar viel een
klap. er werd veel gejoeld en de West
berlijnse humor kreeg een nogal grim
mig karakter. De menigte werd tenslot
te de politie gesmeekt mee te helpen:
„Helpt U de Westberlijnse politie toch
bij deze onpopulaire maatregel", klonk
het telkens weer uit de luidspreker
wagens van de Westberlijnse politie.
Met zachte maar dringende hand
drong men tenslotte de vooral uit jeug
digen bestaande Westberlijnse menigte
achteruit: op de achtergrond bescherm
de communistische SA. met rode ban
den om de arm, het gebouw met zijn
rode inhoud in naam der demo
cratie!
Stille straten
Dit is de atmosfeer, die heerst in
West-Berlijn aan de vooravond van de
Oostberlijnse verkiezingen van zondag
a.s. die Westberlijns burgemeester
Willy Brandt tegenover ons karakteri
seerde als een soort volkstelling omdat
er in feite helemaal niet gestemd wordt.
In Oost-Berlijn kroop men gisteren, zo
ver de actieve partijleden niet waren
opgetrommeld cm in het Sportpalast
voor de SED een volle zaal te krijgen
vroeg onder de wol.
De straten zijn hier stil als vlak na
de oorlog, auto's rijden er nauwelijks
behalve enkele Russische types, War-
burgs en stokoude DKW's. Langs de
Oostberlijnse straten 'wapperden links
en rechts rode vlaggen en plakkaten
met de woorden: „Plane mit, arbeite
ruit, regiere mit", alsof er wat mee te
regeren valt! Op woonhuizen heeft men
Vannacht kouder
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend droog weer met plaatse
lijk mist. Morgen overdag hier en daar
ook opklaringen. Meest zwakke wind uit
westelijke richtingen. Vannacht kouder,
morgen overdag dezelfde of iets lagere
temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
15 NOVEMBER.
Zon op: 7.58 uur; onder: 16.50 uur.
Maan op: 11.58 uur; onder: 21.18 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.46 en 18.04 u.
Laagwater te 1.32 en 13.49 uur.
Dit nummer bestaat uit SO pagina's
Wonderlijke tegenstelling
Trouwens van vrije verkiezingen ls
geen sprake. Er is weliswaar zoiets als
een wet, die zegt dat de kiezers in stem
hokjes mogen beslissen, maar in het be
gin van deze week eiste de SED, dat de
kiezers voor een ieder duidelijk, dat wil
zeggen duidelijk voor de communisti
sche spionnen, zouden laten zien, hoe zij
gestemd hadden op de SED óf blan
co. Het resultaat zal dus wel weer gelijk
zijn aan Hitiers beruchte volkstemmin
gen: 99.9 procent voor het Nationale
Front. Dat uit de boezem der Oostduit
se bevolking tegen deze „verkiezingen"
is geprotesteerd deert de SED geen zier.
Wat telt is de schijn. Op een verkie
zingsvergadering van de SED hebben
enkele moedigen dezer dagen namelijk
gezegd, dat men net zo goed zijn kind of
zijn hond het stembiljet in de stembus
kon laten werpen: het resultaat zal
niets veranderen.
Deze wonderlijke tegenstelling heerst
thans in dit wonderbaarlijke Berlijn.
Aan de ene kant de zorg voor de
communisten, waarbij honderden West-
Berlijnse politieagenten communistische
provocerende partijleden beschermen
tegen getergde Westberlijners. aan de
andere zijde: de doodse stilte en de diep
ste onverschilligheid over de verkiezin
gen van zondag a.s., de Oostduitse ver
kiezingen-zonder-keus, de sinistere grap
a la Hitler en a la Moskou.
Langs Unter den Linden reed gister
avond in Oost-Berlijn hier en daar een
auto. In het Oostberlijnse eliterestau
rant Newa aten partijfunctionarissen
en intellectuelen van de SED kaviaar
na een glas Russische wodka. In een
museum exposeerde men „hoogst toe
vallig" vlak voor de verkiezingen hier en
in West-Berlijn door de Russen te
ruggegeven Duitse kunstschatten. In het
regeringscentrum Pankow liet de vrou
welijke minister van Justitie Hilde Ben
jamin wreder dan wrede mannen,
zegt men in West-Berlijn in verband
met zondag a.s. een milde stemming
over de stad waaien. In Moskou liet
Kroesjtsjef wat dreigementen los. In
het Westberlijnse Sportpalast profiteer
de de SED, beschermd door een soort
SA. met grote petten en veel boksers
typen. van de democratische vrijheid
van vergadering. En dat alles in en rond
het eiland, dat West-Berlijn heet waar
21/4 miljoen mensen alleen nog vrij
zijn bij de gratie van het Westen, maar
dan toch vrij en niet gedwongen „ja" te
zeggen, waar het „neen" van ieders ge
zicht in Oost-Berlijn is af te lezen!!
Boycot van schepen
onder goedkope vlag
Circa 60 leidende figuren van het Inter
nationale Vakverbond van Transport
arbeiders zijn gisteren in Hamburg een
conferentie begonnen met het doel de
datum van ingang, de duur en andere
bijzonderheden vast te stellen van de
internationale boycot van schepen die
onder de zogenaamde „goedkope vlag"
varen. Van de zijde van het verbond
werd meegedeeld, dat de boycot vóór 15
december zal ingaan.
Het is de bedoeling, dat de arbeiders
weigeren deze schepen te laden en te
lossen om de reders op deze wijze te
dwingen arbeidsovereenkomsten te teke
nen, die aanvaardbaar zijn voor het
verbond. Het is bekend dat het hier
gaat om schepen die varen ondet de
vlag van Panama, Liberia, Honduras of
Costarica. Aan de conferentie wordt
o.m. deelgenomen door de Ne d e r -
lander J. Oldenbroek, die alge
meen secretaris van het Internationale
Verbond van Vrije Vakverenigingen is.
Advertentie
Nimmer nog was de
beroemde Engelse
ASCOT-colIectie zo fraai
en up to date
DOE HET NU
Koop een
Royal
Ascot-coat
van f 69.— af.
tijdelijke aanbieding)
Uitsluitend verkrijgb. bij
Haarlemmerstraat 175
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer heeft gistermiddag minister Samkalden opgemerkt, dat
reeds begin 1957 tot een verruimde toelating van mensen uit Indonesië was be
sloten, waarbij geen onderscheid werd gemaakt tussen spijtoptanten en andere
op Nederland georiënteerde Indonesiërs. Gedurende de acht maanden van dat
nieuwe beleid zijn bijna 1200 spijtoptanten uit Indonesië in Nederland toegelaten.
Het is niet zo, dat als gevolg van de bestedingsbeperking deze verruimde toe
lating moest worden stopgezet. Het was het gevolg van de gebeurtenissen die
leidden tot de grote uittocht van Nederlanders uit Indonesië. De beperking be
tekende niet een terugkeer tot het beleid van voor 1957. De toelating bleef
ruimer.
De regering neemt het standpunt in.
dat de spijtoptanten op dezelfde voet
moeten worden behandeld als Nederlan
ders ten aanzien van voorschotten voor
de overtocht en de ontvangst in Neder
land.
Er zijn ongeveer 9000 opties voor het
Indonesisch Staatsburgerschap uitge
bracht. Naar schatting omvat dat 38.000
personen. Een aantal van nc-n is reeds
hier. ongeveer 2000. Een andere groep zal
misschien geen visum aanvragen, maar
voorzichtig geschat moet men op 30.000
mensen rekenen. Dat betekent het weer
inleggen van lepatrieringsschepen en
huisvestingsmoeilijkheden in Nederland.
Het is de vraag of alle moeilijkheden
kunnen worden opgevangen. De conse
quenties van het toelaten van 30.000 ar
me mensen uit Indonesië heeft hier ge
volgen voor de ministeries van Maat
schappelijk Werk. Sociale Zaken. Bui
tenlandse Zaken. Economische Zaken,
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid en
financiën. Het is beter het probleem
eerst te bespreken in de vaste Kamer
commissie voor de repatriëring.
100.000 op Nederland
georiënteerd
Men moet zich ook afvragen of de
moeilijkheden van de spijtoptanten in
Nederland niet nóg groter zouden zijn
dan in Indonesië. Een massale uittocht
uit Indonesië zou de gevoelens van on
veiligheid aanwakkeren bij anderen in
Indonesië, die op Nederland zijn ge
oriënteerd. Dat aantal loopt in de 100.000
„De strekking van mijn betoog is", al
dus minister Samkalden, laten wij
zorgen dat wij de beperkte mogelijk
heden om te helpen zo rechtvaardig
mogelijk verdelen. Ik zie niet hoe de
regering kan ontkomen aan een toe
latingsbeleid, gebaseerd op individuele
selectie. De regering heeft in 1956 aan
de redelijke aanpassing van het toe
latingsbeleid hoge voorrang verleend.
Zij doet dat nu evenzeer.
Advertentie
Het betrouwbaarste
adres voor
RADIO en
TELEVISIE
NIEUWE RIJN 30-32
LEIDEN - TEL: 24244
De Chapelcross-kernenergiecen-
trale in het Engelse graafschap
Dumfriesshire, de tweede Engelse
atoomcentrale, die binnenkort met
de produktie van elektriciteit begint
Boelganin 1111 ook
uit de gratie
In een rapport van premier Kroesj
tsjef over het nieuwe zeven-jarenplan
wordt gezegd dat maarschalk Nikolai
Boelganin, de gewezen premier, tot „de
partijvijandige groep" behoort. Ex-pre
mier Malenkof, ex-minister van Buiten
landse Zaken Molotof, de gewezen vice-
premier Kaganowitsj en de voormalige
minister van Buitenlandse Zaken Sje-
pilof waren al eerder als zodanig be
stempeld.
In maart van dit jaar volgde Kroesj
tsjef Boelganin als premier op. Boelga
nin werd toen directeur van de
staatsbank; in augustus werd hij direc
teur van een economische streekraad in
het zuiden van Rusland.
De betreffende passage uit het rap
port luidt: „De communistische partij
van de Sovjet-Unie voert vastbesloten
strijd tegen degenen die vasthouden
aan de oude en uit de tijd zijnde vor
men en manieren van werken, bezield
zijn van conservatisme en die zich ver
zetten tegen de toepassing van de Le
ninistische partijpolitiek. Deze strijd j
leidde tot het ontmaskeren en onscha- j
delijk maken van de partijvijandige
groep van Malenkof, Kaganowitsj, Mo-
lotof, Boelganin en Sjepilof".
Maarschalk Boelganin was premier
van februari 1955, toen hij Malenkof op
volgde, tot maart van dit jaar. Hij reis
de met Kroesjtsjef naar Engeland, In
dia, Birma, Finland en andere landen. I
In een toespraak in 1957 veroordeelde I
Boelganin zelf nog de „partijvijandige
groep".
De 63-jarige maarschalk, de man met
het baardje, had onder Stalin al vele
jaren in de hoogste partijleiding geze
ten voordat hij Kroesjtsjefs reisgenoot
werd. Na de oorlog volgde hij Stalin op
als minister van Defensie. In september
j.l. werd meegedeeld dat hij uit het par
tijbestuur was gezet.
Deze foto toont Prinses Margaret
van Engeland in gesprek met Yves
Saint Laurent, de opvolger van de
modekoning Christian Diorna een
modeshow van het modehuis Dior
ten bate van het Rode Kruis.
Prinses Margaret reikte bij deze
gelegenheid de ere-medaille van
het Britse Rode Kruis aan Lau
rent uit.
schuimrubber-matras
All© soorten „UBICA"-matrassen
uit voorraad leverbaar bij:
N.V. Textielhandel ADR. v. OOY jr.
BREESTRAAT 39 - LEIDEN
Drie jonge kinderen zijn gister
avond jammerlijk omgekomen bij
een brand die omstreeks kwart
over tien is uitgebroken in het
vakantiehuis „De Kakelhof" aan
de Amhemseweg te Beekbergen.
De slachtoffertjes zijn kinderen
van het echtpaar J. Riphagen, dat
afkomstig is uit Apeldoorn, doch
thans woonachtig in Amsterdam.
De familie verbleef echter sinds
enige tijd in een van de huisjes van
het vakantieoord „De Kakelhof" te
Beekbergen, omdat men woonruimte
in Apeldoorn wilde zoeken.
Gisteravond omstreeks acht uur kre
gen de ouders het verzoek van hun in
Apeldoorn wonende ouders om naar
Apeldoorn te komen, omdat men het
adres had van een woning, die even
tueel betrokken zou kunnen worden.
Het echtpaar Riphagen vertrok naar
de stad en liet de kinderen, vanwie de
oudste bijna zeven en de jongste ruim
anderhalf jaar was, alleen in het huisje
achter.
Om half elf kwam het oudste meisje
Jenneke naar buiten hollen, schreeu
wend, dat er brand was uitgebroken. Zij
rende naar een van de dichtstbijwonen-
do buren in het bos. Men kwam daar
onmiddellijk in actie en de Beekbergse
en Apeldoornse brandweer werden ge
alarmeerd.
Aan redding van de kinderen viel ech
ter niet meer te denken. Het vuur greep
zo snel om zich heen, dat de drie kin
deren, de anderhalf jarige Thea, het drie
jarig jongetje Gezinus en de vijfjarige
Annie in de vlammen omkwamen. Het
huisje brandde tot de grond af. Om
streeks twaalf uur was het zo goed als
afgebrand. Eerst bij het nablussen kon
den de ljjkjes worden geborgen.
Over de oorzaak van het drama is op
dit moment nog weinig te zeggen. Ern
stig wordt met de mogelijkheid reke-
ehouden, dat de kinderen met lu-
hebbeo gespeeld.