Kerkdiensten Leiden en omgeving
Het Nederlandse bedrijfsleven ziet
nienwe expansie-mogelijkheden
Automobielbedr. Devilee en ReizevoortDa Cos,astraat 14~16
Pompinstallaties voor vlotte
lossing van vissersschepen
Aandelenrendement hier hoger
dan in het buitenland
KATERDAG 8 NOVEMBER 1958
Agent
voor
LEIDEN e.o.:
Leiden - Tel. 31200
Zondag 9 november
Lelden Hervormde Gemeente Pieters
kerk: 10 uur dr. G. P. H. Locher te Oegst-
geest. Zendingsdienst. (M.m.v. Ned. Herv.
Kerkkoor). Uitzending voor de radio.
Hooglandse Kerk; 10.30 uur ds. H. Bou-
ter.
Oosterkerk: 10 uur ds. J. N. de Ruiter.
Marekerk: 10.30 ds. M. Ottevanger, 5 u.
d&. P. Kloek.
Koolkapel: 10 uur dr. J. D. Pienter te
Oegstgeest.
Maranathakerk: 9.30 uur ds. H. J. van
Achterberg, 7 uur ds. P. J. Mackaay. (Bljz.
Zendingsdienst)
Herv. School Boshuizerkade; 11 uur ds.
H. J. van Achterberg.
Herv. Muloschool Asserstraat: 10 uur ds.
P. Kloek. 7 uur ds. D. J. Voseers.
Ver. Vrijz. Herv. (Leidse Volkshuls):
10.30 ds. W. Chr. Smits te Edam.
Egllse Wallonne: 10.30 uur ds. Ch. Ca-
banls.
Academisch Ziekenhuis: 10 uur ds. J.
van der Wiel.
Dlaconessenhuls; 10.30 uur ds. J. de
Wit.
Jeugdkerk (Aula gymnasium)10 uur
dhr. H. van der Kwaak.
Geref. Kerk Zuiderkerk: 10 u. dr. Dron-
kert, 5 uur dr. von Meyenfeldt. (Open
bare geloofsbelijdenis).
School Tlmorstraat: 10 uur dr. von
Meyenfeldt, 5 uur dr. We6terink.
Oude Vest; 10 uur dr. Westerink, 5 en
7 uur dr. Dronkert.
Maranathakerk; 11 uur ds. J. G. Feen-
stra, te Schevenlngen, 5 uur ds. W. van
der Linden te Den Haag.
School Telderskade: 10 uur ds. W. van
der Linden, 5 uur ds. J. G. Feenstra.
Geref. Kerk (Vrijgemaakt): 10 en 5 uur
ds. W. G. de Vries.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds. R. J.
van Pagee, legerpredikant te Weert.
Geref. Gemeente: 10 en 5 uur ds. Mo
lenaar.
Doopsgez. Gemeente: 10.30 uur ds. S. L.
Verheus.
Rem. Gemeente: 10.30 uur ds. J. van
Goudoever.
Evang. Luth. Gemeente: 10.30 uur ds.
C. M. de Vries.
Oud Kath. Kerk (Zw. Singel 50): 9.45
uur Hoogmis; (woensdag 9 uur voorm. H.
Mis).
Vr^Je Kath. Kerk (Vreewijkstraat 19):
10.30 uur gezongen H. Mis,
Christian Science (Steenschuur 4)
10.30 uur dienst.
Evang. Chr. Gemeenschap (Middelste
gracht 3)10 en 5 uur dhr. Th. Dikkes.
Baptistengemeente: 10 en 5.30 uur dhr.
H. Schouten Jr; (dinsdag 8 uur bijoelbe-
spreking, vrijdag 8 uur bidstond).
Leger des Heils: 10 uur heiligingssamen
komst. (Onderw.; „Gebed verandert al
les"); 12 uur Zondagsschool: 6.45 uur
Openluchtsamenkomst Gangetje; 7.30 uur
Opwekkingssamenkomst, (Onaerw.: „Het
ene talent") o.l.v. kapt. en mevr. R. J.
Schurlnk.
Aarlanderveen Herv. Gem.: 10 uur ds.
E. G. Boesenkool, 7 uur ds. A. de Leeuw
te Boskoop (Jeugddienst); Geref. Kerk: 10
uur ds. W. J. van Hoek, 6.30 uur ds. A. P.
Heiner te Ter Aar; Chr. Geref. Kerk; 9.30
en 6.30 uur ds. G. W. Alberts, em. pred. te
Vlaardingen.
Abbenes Herv. Gem.: 9.30 uur ds. H.
Brons, 6.30 uur ds. Salverda te Hoofd
dorp.
Alphen aan den R\jn Herv. Gem.
Jullanastraat: 9 uur ds. H. Perdek te
Oegstgeest. 10.30 uur ds. H. Perdek, 6.30 u.
ds. J. H. Bogers; Kapel Gouwsluls: 10 uur
ds. P. A. Lefeber; Gebouw Jonathan; 6.30
uur ds. P. A. Lefeber; Kapel Hooftsbraat:
6.30 uur ds. M. Ottevanger: Oudshoornse-
weg: 9.30 uur ds. A. J. Jorissen, 7 uur ds.
W J. H. Hubeek te Lelden; Martha-Stich-
ting: 10.30 uur ds. J. Th. Meijer, 9 uur
nam. ds. J. Th. Meijer (H.A.); Geref. Kerk
Zuiderkerk: 10 uur ds. H. van den Berg te
Sassenhelm, 6.30 uur ds. A. C. Kersten te
Bodegraven; Noorderkerk; 10 uur ds. G.
Mulder, 6.30 uur ds. P. D. Kuiper te Sas
senhelm; Aula Chr. Lyceum: 10 uur ds. W.
Wljma, 6.30 uur ds. G. Mulder; Hooft-
straat: 10 en 6.30 uur ds. W. Tom; Geref.
Kerk (Vrijgemaakt) Hotel Centraal: 10 u.
leesdlenst, 6.30 uur ds. K. Drost te Gouda;
Chr. Geref. Kerk van Reedestraat: 10 en 6
uur ds. M. S. Roos; Oud Geref. Gem. v.
Mandersloostraat9.30 en 4 uur leesdlenst.
Rem. Geref. Gem. van Mandersloostraat: 7
uur nam. Intrede mej. ds. A. Vlsschers
door ds. G. Chr. Duinker; Evangelisatie
IJsbaangebouw: 10 uur Eredienst, 6.30 uur
de heer F. Nlemeljer.
Benthuizen Herv. Gem.: 9.30 en 6 u.
ds. A, van Eljk; Geref. Gem.: 9.30 en 6 uur
leesdlenst.
Bodegraven Herv. Gem.: 10 uur ds.
Jac. Vermaas te Veenendaal, 6.30 uur ds.
C. van den Bosch; Nieuwerbrug: 6.30 uur
ds. J. Haltsma te Woerden; Herv. Evang.:
4.30 en 7 uur ds. G. H. v. d. Woord te
Haarlem; Geref. Kerk: 8.30 en 4.30 uur ds.
A. C. Kersten; Nieuwerbrug: 9.30 en 6.30
uur ds. A. Troost te Rotterdam: Geref.
Kerk (Vrijgemaakt)10 uur leesdlenst, 3
uur ds. K. Brünlng te Rijnsburg; Geref.
Gem.: 10 en 6 uur leesdlenst; Luth. Gem.:
10 uur ds. J. G. Eahnmüller te Hilversum;
Evang. Kring: 10 uur Ere-dienst, 7 uur
dhr. J. Sevensma te Amsterdam
Hazerswoude Herv. Gem.: 9.30 (dank
stond voor gewas en arbeid) en 6.30 uur
ds. Chr. van der Leeden; Geref. Kerk: 9.30
en 6.30 uur ds. N. W. v. d. Hout.
Hoogmade Herv. Gem.: 10 uur ds. P.
C, Vermeulen em. pred. te Den Haag.
Kaag Herv. Gem.: 10 uur ds. Brou
wer te Hlllegom, 5 uur mr. dr. G. A. Alma
te Amsterdam (jeugddienst)
Katwijk aan <len Rijn Kerv. Gem.:
(Dorp); 9.30 uur kand. D. Driebergen; 6
uur ds. H. van Gosllga te Rijnsburg; Nieu
we Duinweg; 9.30 uur ds. A. Makkenze;
(gymnastieklokaal Narclsstraat)10.30 u.
dhr. J, Vink te Katwijk aan Zee; Geref.
Kerkt 0.30 en 5 uu* dft. H. do Valk.
Katwijk aan Zee Herv. Gem. Nieuwe
Kerk: 10 uur ds. W. A. B. Hagen. 6 uur
de. J. Schipper te Ede; Oude Kerk: 10 uur
ds. P. Moerenhout. 6 uur d6. Jac. de Vos:
Kapel; 10 uur ds. D. Bouma, o uur ds. W.
A B. Hagen; Zeehospitium: 6.45 uur ds.
W. A. B. Hagen; Geref. Kerk: 8.45 en 10.30
uur ds. F. Pyiman, 5 uur ds. Wielemaker
te Brulnlsse; Chr. Geref. Kerk: 10 en 5
uur ds. N. de Jong; Geref. Gem. Remise
straat: 10 en 5 uur ds. Chr. van Dam te
Rotterdam: (dinsdag 3 en 7 30 uur dank
dag voor het gewas ds. C. Molenaar te Lel
den); Geref. Gem. in Ned. Casa Cara: 10
en 5 uur leesdlenst; Geref. Kerk (Vrijge
maakt)9.30 en 5 uur ds. C. J. Breer..
Koudekerk Herv. Gem.: 10 en 7 uur
ds. Koerselman; Geref. Kerk: 10 en 7 u.
ds. Zljlstra.
Leiderdorp Herv. Gem.: lo uur ds. J.
P. Honnef, 6.30 uur ds. J. J. Poldervaart
te Schevenlngen; Zijlkwartier: 6.30 uur ds.
J. P. Honnef: Gebouw; 10 uur kinderkerk;
(12 november 7.30 uur dankstond voor het
gewas ds. Honnef; Geref Kerk; 10 uur ds.
Banga, 6.30 uur ds. Dijk; Zijlkwartler: 9
uur ds. Dijk, 5 uur ds. Banga; Vrijz. Herv.
(Gebouw Lindelaan 12a): 10 30 uur dhr.
P J. van Ouwerkerk te Boskoop.
Lelmuiden Herv. Gem.; 9.30 uur ds.
D. H. Gijsbere: Pnlël: 7 uur ds. D. H. Gijs-
bers; Geref. Gem.: 9.30 en 2.30 uur ds. H.
J. Koffrle.
De Waalse Kerk aan de Breestraat
te Leiden.
(Foto L.D./Van Vliet)
Lisse Herv. Gem.: 9 en 10.30 vie. J.
M. Snijders, 5 uur kand. C. van Herwaar
den; Geref. Kerk; 10 en 5 uur ds. K.
Schouten; Chr. Geref. Kerk; 9 en 4.30 uur
ds. P. Dijkstra te Klundert; Geref. Gem.:
10 en 4 uur leesdlenst (woensdag ds. Bel,
te Krabbendijke 7.30 uur); Geref. Kerk
(Vrijgemaakt): lo en 4.30 uur leesdlenst;
Oud Geref. Gem.; 9.30 en 3 uur leesdlenst
Ned. Prot. Bond; geen dienst.
Nieuwkoop Herv. Gem.; 9.30 uur dhr.
J. Smit te Heemstede, 6.30 uur ds. W. H.
de Jong; Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 uur' ds.
J. H. Zelle te Leeuwarden; Chr. Geref.
Kerk: 9.30 uur leesdlenst. 2 uur ds. G. W.
Alberts, em. pred. te Vlaardingen.
Nieuwveen Herv. Gem.: 9.30 en 2.30
uur de heer J. van den Hoek. 7.15 uur
kand. van der Wal te Leiden; Geref. Kerk
9.30 en 6.30 uur d6. Snel.
Nleuw-Vennep Herv. Gem.: 9 en 10.30
uur ds. W. Moerman te Aalsmeer; Bethel-
kapel; 10 uur dhr. K. Prinsen, 7 uur ds.
G. A. Alma te Amsterdam; Pniël Hllle-
gommerbuurt: geen dienst; Geref. Kerk:
9.30 en 3 uur ds. Thijs te Voorburg: Chr.
Geref. Kerk: 9.30 en 3 uur ds. L. Floor.
Pomp aan boord kan zorgen voor het snel
en doelmatig binnenhalen van de vangst
Reeds geruime tijd past men in Amerika, Noorwegen en Zuid-
Afrika een methode toe om vis te lossen, waarbij mankracht nagenoeg
wordt uitgeschakeld. Het berust in principe op een brede slang, welke
men in het ruim van het schip laat zakken, een pompinstallatie aan
de wal geplaatst zorgt voor de zuigende werking, waarna de vis aan
de wal in kisten wordt gedaan. Heel populair gezegd heeft deze wijze
van vislossen veel overeenkomst met een graanelevator, waarbij het
graan uit het schip wordt gezogen en daarna naar de silo wordt
geperst.
In 1943 is men met deze methode van
lossen begonnen. Men begon met het
lossen van kleine vis, zoals sardines en
pilchards. Het betrof hier dus hoofdza
kelijk vis, welke in massa werd aange
voerd en dus niet behoefde te worden
gesorteerd. Vooral in landen, waar men
grote kwantums aan een conservenfa-
briek levert zoals in Zuid-Afrika wordt
deze methode veelvuldig toegepast.
De meest bekende installatie in Ame
rika is die van Jeomans Brothers. De
eerste van deze Jeomans pompinstalla
ties werd ln 1945 te Portland (Maine)
geplaatst voor het lossen van haring en
sardine uit de vissersschepen naar de
fabriek. Het succes was enorm. In 17
minuten tijd werden 800 bushels vis uit
het schip in de fabriek getransporteerd
slechts met behulp van twee man. Eén
Noordwljk-Blnnen Herv. Gem.; 10 en
7 uur ds. J. van Dok; Geref. Kerk; 9.30 en
5 uur; (V. d. Bergh6tichtlng)11 uur ds.
Heinen.
Noord wijk aan Zee Herv. Gem.: 10
en 5 uur ds. N. J. Cupédo; Geref. Kerk: 10
uur ds. Bouma, 5 uur ds. Ferwerda.
Noordwykerhout. Herv* Gem.; lo uur
ds. A. H. Smits (H.D.). 3.30 uur (Dijk en
Burg)ds. A. H. Smits. 7 uur De Zilk
(fam. Gort)ds. A( H. Smits.
Oegstgeest Herv. Gem. Groene Kerk:
10.30 uur prof. dr. A. J. Rasker (Jeugd-
Het recht van een tijdige voorlichting
(Van onze financiële medewerker)
Het is nog slechts een goed jaar geleden dat de Nederlandse regering haar
goedkoopgeld-politiek moest verloochenen en de vastgelopen financiering van de
woningbouw weer op gang moest brengen met een 6 lening van de Bank voor
Nederlandsche Gemeenten, waarop toen als bekend een aantal andere 6
leningen is gevolgd. We zaten toen midden in de recessie en het aanbod van
kapitaal was uitermate gering, mede omdat men bevreesd was voor een waarde
vermindering van de gulden en zich ten aanzien van de economische ontwikke
ling ook wat ons land betrof, hoogst onzeker voelde.
Dat thans de Nederlandse regering met een V/2 staatslening van f250 miljoen
a 98 en met 30-jarlge looptijd aan de markt komt en vooral ook dat sinds het
begin van de vorige maand ook de aandelenemissies weer voor de dag komen,
mag daarom worden beschouwd als een aanwijzing zowel voor de ruimere
kapitaalvorming, welke in de loop van dit jaar is ontstaan, als voor het toe
nemend vertrouwen van de kapitaalbelegger in de economische toekomst van
ons land.
De praktische doorbreking van het
rentegamma van 41/4%, waartoe de
regering een jaar geleden is overgegaan,
heeft het mogelijk gemaakt, dat in ruim
een jaar tijds voor de lagere overheids
organen een bedrag van rond f. 1200
miljoen op de open markt kan worden
geleend tegen een geleidelijk van 6 tot
4*2 verlaagde rentevoet, waardoor de
vlottende schuld der gemeenten sinds
het begin van dit jaar met meer dan
consolidering van de vlottende schuld
ook, dat in die tijd de vlottende schuld
van de centrale overheid met een groter
bedrag is gestegen.
Dat het thans mogelijk is met de
conselidering van de vlottende schuld
van de Staat tegen een redelijke rente
voet een begin te maken duidt op de
terugkeer van meer normale verhou
dingen ten aanzien van vraag en aan
bod op de kapitaalmarkt, welke sinds
het begin van de vorige maand ook
weer voor de uitgifte van aandelen
openstaat, nadat van januari tot eind
september voor niet meer dan f. 6 mil
joen aandelen worden aangeboden als
men de emissie van de Koninklijke en
de Dordtsche in februari even buiten
beschouwing laat. waarvan zoals men
weet een groot deel in het buitenland
is geplaatst.
Wij hebben er eerder op gewezen, dat
de vrees voor verergering van de econo
mische recessie, de inkrimping van de
voorraden en de verminderde investe
ringen by de bedrijven tezamen met de
verkoop van effecten naar het buiten
land de verruiming op de kapitaalmarkt
hebben veroorzaakt. Een groot deel van
de op deze wijze vrijkomende gelden is
by de banken gedeponeerd, welke hier
voor belegging hebben gezocht in schat
kistpapier van de overheid, waarvan het
bij de banken aanwezige bedrag in de
eerste acht maanden van het lopende
jaar met weinig minder dan f. 1 miljard
is gestegen. Deze uitzettingen bij de
overheid gingen gepaard met een terug
gang van de aan de bedrijven uitge
leende gelden. Begin 1958 maakten de
kredieten aan het bedrijfsleven hij de
banken een bedrag van f. 3100 miljoen
uit, uit. augustus was dit bedrag tot
rond f. 2800 miljoen gedaald.
De cijfers per uit. oktober zijn thans
nog niet bekend, maar die van einde
september geven vermoedelijk reeds een
kleine aanwijzing voor de verandering,
welke zich in de uitzettingen van de
banken begint te voltrekken. Het blijkt
namelijk, dat voor het eerst sinds ge
ruime tijd de debiteurenpost weer is
gestegen, n.l. met rond f. 70 miljoen,
anderzijds," dat het bedrag van crediteu
ren en de deposito's, van rond f. 5200
miljoen begin 1958 tot f. 6100 miljoen
eind augustus toegenomen, in september
tot f. 5860 miljoen is verminderd-
Wat de debiteurenpositie bij de ban
ken betreft kan dit betekenen, dat
het Nederlandse bedrijfsleven langza
merhand weer nieuwe mogelijkheden
ziet voor de uitbreiding van zaken en
dat dus ten aanzien van de investe
ringen het dieptepunt is gepasseerd.
Hierop wijzen trouwens ook de emissies
van nieuwe aandelen, welke sinds het
begin van de vorige maand tot een
bedrag van rond f. 25 miljoen hebben
plaats gehad en het succes, dat aan
deze aandelenemissies is te beurt ge
vallen, bewijst ook het groter vertrou
wen van de kapitaalbelegger in de
economische toekomst van ons land.
De belangrijke koersstijging, welke de
Amsterdamse aandelenmarkt de laatste
tijd heeft doen zien is daarvoor uiter
aard ook een duidelijke aanwijzing.. Het
thans in Amerika hoog oplaaiende op
timisme is hierbij een sterke stimulans,
omdat een nieuwe conjunctuuropgang
aldaar in verschillende opzichten ook
aan de Europese landen ten goede
komt. Prof. Witteveen, die aan de
Nederlandse conjunctuur een interes
sante beschouwing wijdde, is dan ook
van mening, dat nu de recessie in de
V.S. voorbij is, de wereldeconomie als
geheel weer een gunstiger ontwikkeling
zal te zien geven en dat ook in ons land
een nieuwe expansie op gang kan
komen. Onze uitvoer zal daardoor snel
ler kunnen stygen, investeringen
zullen op een hoger peil komen, mede
dank zy het herstel van de investe
ringsaftrek en de vervroegde afschrij
vingen ten aanzien waarvan minister
Hofstra zijn reeds in de miljoenennota
aangekondigde plannen thans aan de
Kamer heeft voorgelegd.
Het gevaar ls alleen, dat men deze
nieuwe expansie niet voldoende in de
hand houdt en de bestedingen, evenals
zulks in 1956 en 1957 het geval was, de
stijging van produktie en produktiviteit
zullen overtreffen. In dit verband is het
van belang, dat de lagere overheids
organen, welke zich in genoemde jaren
vooral aan de overbesteding hebben
schuldig gemaakt, aan banden zijn ge
legd. Want ook al is het gevaar voor
overbesteding bij de bedrijven niet
denkbeeldig men denke in dit ver
band aan de Metaalbuizenfabriek „Ex
celsior", die met haar nieuwe fabriek
van f. 22 miljoen in Oosterhout is vast
gelopen in het algemeen zijn de be
drijven in hun kapitaalsuitgaven voor
zichtiger dan de overheidsorganen, om
dat deze, zoals prof. Witteveen ietwat
ondeugend opmerkt, niet met faillisse
ment werden bedreigd.
Voor de effectenbeurzen bestaat, in
een tijd van opgaande conjunctuur
het gevaar, dat men zijn optimisme
de vrjje teugel Iaat en zich met be
trekking tot de aandelen aan over
waardering bezondigt.
Naar veler mening is dit thans reeds
in de V.S. het geval, waar 1 divi
dend reeds met gemiddeld 25 wordt
gewaardeerd, een bedrag, dat zelfs
hoger is dan het record van 1955 en
voor Wallstreet een reden mag zijn
zich vooreerst in zijn optimisme te
matigen.
Gelukkig is de situatie op dit punt in
ons land heel wat gunstiger. Ook hier
hebben we een ferme koersstijging op de
aandelenmarkt achter de rug, maar een
zo scherpe daling van het aandelen-
rendement als in de V..S. vindt men
hier toch niet. In het maandbericht van
de H.B.U. vindt men een vergelijking
van het gemiddeld aandelenrendement
voor enkele landen, waaruit blijkt, dat
het thans in Zwitserland 2.12% be
draagt, in de V.S. en in West-Duitsland
2..7%, in Engeland 3.3%, in Canada 3..4
en in ons land altijd nog 5.4%, ter
wijl er nog tal van aandelen zijn waar
van op basis van het dividend over 1957
een hoger rendement wordt verkregen.
Over het algemeen moeten voor 1958
lagere dividenden worden verwacht en
het is daarom verheugend, dat een toe
nemend aantal ondernemingen tussen
tijds mededeling doet over de gang van
zaken in het lopende jaar en zoals
Bronswerk het deze week deed zelfs
het voor 1958 te wachten dividend, i.e.
8%, durft te noemen.
Op dit punt valt er in ons land nog
veel te verbeteren, zoals zeer duidelijk
blijkt uit het feit, dat de Koninklijke
Paketvaart eerst nu haar dividend
over 1957 publiceert (7 tegen 11% over
1956). In West-Duitsland is men bezig
de vennootschappen in dit opzicht
strengere voorschriften te geven, het
geen ook in ons land nuttig zou zijn,
omdat daardoor een juistere waarde
ring van de aandelen mogelijk wordt
en speculaties op grond van voor
wetenschap en valse geruchten kun
nen worden voorkomen.
Aandeelhouders hebben op een tijdige
i recht.!
ToorJicMtDg [trouwens i
dienst). 7 uur ds. B. C. Visser; PaulU6-
kerk: 10 uur ds. G. F. Oallenbach; Hoge
Mors; 10 uur ds. B. C. Visser; Ver. v. Vrijz.
Herv. W. de Zwljgerkerk; 10.30 uur ds. W.
J. H. Hubeek; Geref. Kerk Mauritslaan: 10
en 5 uur ds. G. Leene te Ermelo; Geref.
Kerk (Vrijgemaakt)W. de Zwljgerkerk:
8.30 en 3 uur ds. R. Brands.
Oude-Weterlng Herv. Gem. 9.30 uur
ds. A. M. Knottnerus (dankstond voor Ge
was); Geref. Kerk; 9.30 en 3 uur ds. A. G.
Kornet; Rem. Geref. Gem.: 7.15 uur ds.
Cramer.
RUnsaterwoude Herv. Gem .10 u ds.
W H. de Jong te Nieuwkoop; 7 u. ds. J. de
Ruiter te Lelden; Chr. Geref. Kerk: 9.30
en 5 uur leesdlenst.
Rijnsburg Herv. Gem. Grote Kerk: 10
uur ds. H. van Gosllga, 5 uur ds. M. C.
Groenewoud; Kleine Kerk; 10 uur de. M.
C. Groenewoud, 5 uur ds. A. Makkenze te
Katwijk aan den Rijn (Jeugddienst); Ger.
Kerk (Rapenburg)9.30 uur ds. J. Bljle-
veld. 6 uur ds. L. van der Linde; Voor
houterwegkerk: 9.30 uur ds. H. Post, 5 uur
ds. J. Bijleveld; Maranathakerk: 9.30 uur
ds. L. van der Linde, 5 uur ós. H. Post;
Geref. Kerk (Vrijgemaakt); 10 en 5 uur
ds. K. Brtining; Chr. Geref. Kerk: lo en 5
uur ds. J. Kampman.
Sassenhelm Herv. Gem. (in Geref.
Kerk): 11 en 7 uur ds. Walvaart; Geref.
Kerk: 9.30 uur ds. Kuiper, 5 uur ds. van
den Berg; Chr. Geref. Kerk; 10 en 5 uur
ds. den Boer; Ned. Prot. Bond; 10.30 uur
de heer Hulsbos.
Ter Aar Herv. Gem.: 9.30 uur dis.
Hulst te Gouda; 6.30 uur ds. Boesemkool
te Aarlainderveen. Geref. Kerk; 10 uur. ds.
Heyner; 6.30 uur ds. Vam Hoek te Aar
landerveen.
Valkenburg Herv. Gem.: 10 en 6.30
uur ds. D. Lekker kerker. Geref. Kerk: 10
uur dB. C. A. Wielemaker te BmirLisse;
5 uur dis. Bouma te Noordiwljk aan Zee.
Geref. Kerk (vrijgemiaakrt)10.15 en 5 uur
ds. R. Brands.
Voorschoten Herv. Gem. (Dorp)10
uur prof. G. Sevenster te Leiden; 7 uur
ds. Schalier te Delftshaven (Opendeur-
dienst); (Rijndijk); 10 uur ds. E. Saraber
(oogetdiaukcLienst)(Hutlp en Heil) 10 uur
ds. Van Duinen te Den Haag; (Nieuw
Voordorp)- 10 uur Jeugdkapel de heer
Oerlemains. Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds.
M. den Boer. Geref. Kerk. (vrijgemaakt):
10 en 7 uur ds. Zinkstok te Meppel.
Waddlnxveen Herv. Gem.: 9.30 uur
ds. G. Alers. em. pred. te Rotterdam; 6.30
uur ds. J. Cuperus Wijkgebouw)9.30
uur ds. J. Cuperus: 6.30 uur ds. G. Alers.
Wet en Evangelie: 9 30 uur ds. E. H. Kalk
man- 6.30 uur ds. W. H. Beekenkamp. Ge
ref. Kerk: 10 en 5 uur ds. J. Snoeij. Re-
mernetr. Geref Kerk: 10 uur ds. J. B.
Maokensie te Leiden. Chr. Afgesch. Gem.:
9.30 en 5 uur leesdlenst.
Warmond Herv. Gem.: 10 uur ds. H.
L. Boonstra (oogstdienst)7 uur ds. De
Jonig te Voorhout: 10 uur Jeugdkerk ln
t Trefpunt, voorganger F. Saohs (Leiiden).
Wassenaar Her(v. Gem.: 10 uur ds. A.
K. Straatsma. Den Haag; 7 uur vicaris C.
van Wijngaarden; (Kievietkerk) 10.30 uur
ds. B. van GLnikel, Amsterdam. (Deyler-
huls)10.15 uur ds. J. T. Wiersma; 7 uur
jeugdkerk K. B. du Pon, Den Hiaag. Geref.
Kerk: 10 uur ds. Ferimga; 5 uur ds. A. J.
R. Brussaard te Loosduinen. Bloem camp-
laan)10 en 5 uur ds. G. van Duinen.
Ned. Prat. Bond: 10 35 uur rruej. da. J. H.
van der Slooten. Jöhammahuis10.30 uur
dr. S. van der Woude. Amsterdam.
Woubrugge Herv. Gem.: 3.30 en 6.30
uur ds. G. F. Overgaauw. Geref. Kerk: 9.30
en 6.30 uur ds. A. J. van Sluijs te En
schede. Ned Prot. Bond (Het Oude Raedrt-
huys) 7 uur ds. Kruyt te Den Haag.
Zevenhoven Herv Oem.: 9.30
uur ds W. VerweiJ (Dankstond voor ge
was). Geref Kerk: 9.30 en 6.30 uur ds.
J. W Genuit.
Zoeterwoude Herv. Gem.: 10 uur ds.
Slump te Nieuw-Gulnea (Zendingsdienst).
Zwammerdam Herv. Gem.: 10 en 630
uur ds. C. L. v. d. Broeck. Geref. Kerk:
10 uur ds. G. F. Snel te Nieuwveen; 6.30
uur ds. J. Wagenaar. Rem. Geref. Gem.:
Geen dienst.
KRITIEK OP BURGEMEESTER
Naar aanleiding van het feit, dat de
gemeenteraad van Zoutelande er zijn
afkeuring over had uitgesproken, dat
de burgemeester niet aanwezig was ge
weest bij het afscheid van de hervormde
predikant van Zoutelande, verzoekt de
burgemeester, het Tweede-Kamerlid, de
heer D. Kodde, ons mede te delen, dat
de raad zijn afwezigheid niet heeft af
gekeurd, doch er slechts zijn teleurstel
ling over heeft uitgesproken. De burge
meester voegt hieraan toe, dat de uitno
diging tot het bijwonen van het af
scheid van de predikant was gericht tot
het College van B. en W. en dat hij de
wethouders heeft verzocht dit college te
vertegenwoordigen aangezien hij per
soonlijk wegens zijn ambt verhinderd
was.
op het schip om de slang te geleiden en
de ander aan de wal by de pompinstal- j
latie. Voorheen had men hier 10 man
voor nodig die 6 uur bezig waren.
OOK GROTERE VIS
In de vier achtereenvolgende seizoe
nen, in de jaren 19461950, werden 80
van deze installaties geplaatst in de
Verenigde Staten, Noorwegen, IJsland,
Newfoundland en Zuid-Afrika. Aanvan
kelijk paste men deze wijze van lossen
toe op de kleinere soorten, doch later is
men er ook in geslaagd vis tot 36 inch
(90 cm.) te lossen.
De vis wordt in het geheel niet be
schadigd, iets wat met de hand lossen
vaak te wensen overlaat. Door de schop
pen, die hierbij gebruikt worden, ziet
men al te vaak beschadigde vis. Men
heeft thans de capaciteit weten op te
voeren tot 2 ton (d.w.z.) 40 kisten 50
kg.) per minuut. Er zijn zelfs installa
ties met nog groter capaciteit. Dekla
ding kan even gemakkelijk worden ge
lost als vis uit het ruim.
Deze installatie bestaat dus zoals
reeds gezegd uit een slang of stel slan
gen aan elkaar en een pompinstallatie,
welke een zuigende werking verricht uit
het schip en een persende werking naar
de vishal. De man die de pompinstalla
tie bedient behoeft slechts een paar af
sluiters te bedienen. Een kleine hoeveel
heid water wordt gebruikt om de zui
ging te vergemakkelijken. Hoe verser de
vis, des te minder water gebruikt men.
Deze installatie ls zeer eenvoudig te be
dienen, zodat mensen, die nagenoeg
ongeschoold zijn hiermee kunnen om
gaan.
Het veranderen van getij levert geen
bezwaar tijdens de lossing, wordt het
water laag, dan maakt men de slang
langer. Met onze methode van lossen
moet de losplank naar de wal steeds
worden verplaatst.
Men onderscheidt installaties welke
vast aan de wal zijn geplaatst en die
welke verplaatsbaar zijn op een wagen.
In het eerste geval vaart het schip naar
de installatie toe, in het tweede geval
wordt deze installatie naar het schip
gereden.
VELE VOORDELEN
Bij een fabriek In Newfoundland kwa
men door het gebruik van deze installa
tie de volgende voordelen naar voren.
Voordien had men gemiddeld 14 man
nodig, die circa 20 uur werkten om een
schip van 150 ton te lossen. Vanzelf
sprekend gingen ook veel uren verloren
als een schip te laat aankwam. Bij deze
fabriek was alle zo geregeld dat slechts
één schip binnen kon komen om te los
sen. Nu men over deze installatie be
schikt kan dit zelfde kwantum in
uur worden gelost met behulp van 2
man. Men behoeft zich dan ook geen
zorgen te maken wanneer 5 of 6 sche
pen gelijktijdig arriveren. Met behulp
van mankracht kostte het lossen van 1
ton vis f. 3.80, thans met behulp van een
pompinstallatie f. 0.40 per ton.
POMP AAN BOORD
Behalve het pompen van de vis uit
het schip, heeft men in de Golf van
Mexico ook proeven genomen om deze
installatie aan boord van de schepen toe
te passen en wel zodanig dat men met
deze pomp ook de vis uit het net - dit i
zijn dan ringnetten - pompt. In deze
streken kan men soms enorme hoeveel
heden vis vangen. Tijdens het aan
boord halen wordt vaak de vis, maar
ook het net beschadigd, of bij grote
vangsten kan het net zelfs scheuren.
Beschikt men nu over zo'n pompinstal
latie, dan laat men de slang in het net
zakken, zet de pomp in werking en de
vis komt automatisch in het ruim. Dit
bespaarde dus heel wat tijd, waardoor
men het net, meerdere malen per dag
kon uitzetten, dus de produktie kon op
voeren. Bovendien werd er niet het
uiterste van de opvarenden geëist en het
net en de vis werden niet beschadigd.
Het vermogen om deze pomp aan boord
van een schip te laten werken, werd van
de hoofdmotor afgetakt.
Deze wijze van vislossen zoals hier
boven is omschreven is dan ook toege
past in landen, die grenzen aan zeeën
met een grote vis-rijkdom en waarbij
men steeds één bepaalde vissoort ving.
Een andere belangrijk voordeel is. dat
de schepen, weinig kaderuimte nodig
hebben, iets wat bij het lossen met be
hulp van mankracht niet het geval is.
OOK VOOR ONS LAND?
Het zal ook voor ons land nuttig zijn
te onderzoeken welke voordelen deze
vis-pompinstallatie biedt. Bij ons zul
dit niet zo eenvoudig zyn omdat de
meeste schepen een gevarieerde lading
hebben, welke behalve op de soort ook
naar de grootte wordt gesorteerd. Een
er. ander lazen wij in World Fishing.
Staatssecretaris v. d. Beugel
naar de V.S.
De heeir E. H. van der Beugel, staats
secretaris van Buitenlandse Zaken, is
gisteravond per KL.M.-toestel naar
New York vertrokken. In de V.S. zal
h In de komende weken enkele lezin
gen houden over het onderwerp: ..De
Verenigde Staten en de Europese een
heid".
Op 21 en 22 november zal de heer
Van der Beugel een bezoek aan
Washington brengen, waar hij bespre
kingen zal voeren met enkele hoge
functionarissen. Gevraagd naar de pun
ten, welke te Washington ter sprake
zouden komen, antwoordde de heer
Van der Beugel, dat hij de Amerikaanse
regering deelgenoot zal maken van de
Nederlandse zorgen inzake het tot
stand komen van de vrijhandelszone in
Europa. Voor de behandeling van de
begroting van het ministerie van bui
tenlandse zaken, op 2 december a.s. zal
de Staatssecretaris weer in ons land
terug zijn.
