EO
OPENBARE LEZINGEN
verkoopsters en
oank. verkoopsters
1
J|§PpV 'eer''n9~
mttm verkoopsters
In de „Kristallnacht" liet Hitier
zijn SA-benden los op de joden
type KL 5500 VERLAAGD IN PRIJS
spelieidster
DOE HET ZELF!
H. JANSE
Onvoorstelbare verwoesting als
ivraak op aanslag in Parijs
Mej. T. H. Colin
Winkeljuffrouw
Meeuws
♦♦NIEUWE ELECTRISCHE HYPERMODERNE NAAIMACHINES
VAN ZEER BEKEND FABRIKAAT VAN 400.- VOOR SLECHTS 250.-
Berichf van inzet
SHELL
P K
Lovitran innemen,
Lovitran
Lovitran
Eiovitran is!
NIEUWE AUTO'S ZONDER CHAUFFEUR
Radio Weslrik
VOOR AUTOBANDEN:
Fa. L. BERK ZOON
Bericht van inzet
de3roekmamcia£4at
ASSISTENT(E)
Philips Transistor hoorapparaien
DESKUNDIGE VOORLICHTING
Adverteert in hel Leidsch Dagblad
MAGAZIJNBEDIENDE
MANNELIJKE OF
VROUWELIJKE KANTOORBEDIEW
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1958
Op 9 november 1938 begon de vernietiging
(Van onze correspondent in Bonn)
Morgen is het twintig jaar geleden, dat het anti-semitisme in alle wreedheid
en hevigheid in Duitsland losbarstte. In de periode januari 1933november 1938
waren de symptomen van dit kwaad uiteraard niet verborgen gebleven, maar
talloze joodse Duitsers hadden nog kans gezien zich economisch te handhaven.
Op de avond van 9 november gaven Hitier en Goebbels evenwel het sein aan
hun S.A.-hordcn om er op los te slaan. Duizenden winkels en andere bedrijven
van joden werden verwoest, honderden joodse Duitsers gearresteerd, het onrecht
dat binnen het verloop van enkele jaren miljoenen joden uit vele Europese
landen naar de gaskamers en fusilleringskuilen zond, was openlijk en wel zijn
loop begonnen.
Maar alles was al
tevoren beraamd
Hitier en Goebbels hadden een aan
leiding nodig om Ihun actie tegen de
joodse Duitsers enigszins te „recht
vaardigen". Ze hadden zich koest ge
houden vlak voor en na de Olympische
Spelen in Berlijn (1936), ze hadden het
vuurtje langzaam aangewakkerd. De grote
aanleiding was voor hen de aanslag van
de 17-jarige Duits-Poolse jood, Herschel
Grynszpan, op de duitee diplomaat te
Parijs, Von Rath, die op 7 november
door revolveilkogeis werd getroffen en in
de avond van de negende stierf. De jeug
dige GTynszpan was ten einde raad op
de dag van de aanslag: zijn ouders waren
door de nazi's gedwongen naar Polen te
gaan, maar moesten wekenlang onder
ellendiige omstandigheden in een soort
niemandsland verblijven
Op de avond van de negende novem
ber waren Hitier, Goebbels en vele
nazi's-van-hett-eerste-uur, te München
bijeen. Daar hoorden zij van de dood
van Von Rath en daar gaf, direct daar
na, Hitler aan Goebbels de opdracht een
„Duits antwoord" te geven op de „joodse
samenzwering tegen Duitsland", zoals de
aanslag op Von Rath genoemd werd.
Voor de nacht inviel, waren in geheel
Duitsland de partij- en de SA-leiders in
alle mogelijke plaateen, na een felle
anti-Semitische speech van Goebbels,
van die opdracht voorzien, de joden aan
te vollen. De „wraak voor Parijs" kon
beginnen. Openlijk werd verkondigd,
dat alle joodse 'bedrijven direct door de
S.A. moesten worden verwoest en dat
alle synagogen in brand moesten worden
gestoken. Het werd de brandweer ver
boden branden in joodse bedrijven en
huizen te blussen, de politie mocht
evenmin ingrijpen. Het neerschieten
van joden werd aangemoedigd.
Spontane volksactie
Zo begon de „Kristallnacht". de nacht
van het stuk geslagen kristal van de
ruiten van joodse winkels. Goebbels pro
clameerde diat het een spontane volks
actie moest worden, maar de gehele aan
val op al wat joods in Duitsland was,
was tot in kleinigheden lang tevoren ge
organiseerd: 20.000 joden werden gear
resteerd en in concentratiekampen ge
worpen, tientallen joden schoot men
voor het oog van hun familieleden in
hun eigen huizen dood, aan de bedrijven
der joodse zakenlieden werd een schade
aangericht van honderden miljoenen
marken.
De S.A. vierde de „Kristallnacht" en
de dag daarna, de 10de november, een
wilde orgie, de grote voorbode van'mil
joenen moorden, in de volgende jaren.
Goebbels sloeg zich in die dagen op de
borst met zijn verklaring, dat hij met
één bevel, in 24 uur, het joodse probleem
in Duitsland had opgelost.
In het weekblad „Die Zeit" heeft
dezer dagen een destijds jonge joodse
Duitser, wiens vader een groot textiel
bedrijf in Hamburg had, geschilderd
hoe het leven der joodse zakenlieden in
die eerste jaren onder het nazi-bewind
was. Zij wilden ook na 1933 volhouden en
in de eerste periode 19331937 leek het
erop, dat er ook voor hen nog wel een
besta ansmogelijikheid onder Hitier zou
zijn. Vele klanten bleven hun trouw, ook
al leden zij onder de boycot der nazi's.
De „Kristallnacht" evenwel toonde aan,
dat het begin van het einde van de
joodse Duitsers was aangebroken.
In het bedrijf van bovengenoemde
joodse Hamburger, dat al 40 jaar oud
was en in een van de drukste straten
van de EIbestad niet minder dan 15 eta
lages had, sloeg men op 9 november 1938
alles kort en klein: geen ruit bleef heel,
tafels en stoelen werden van de etalages
naar beneden gegooid, met breekijzers
had men schrijf- en rekenmachines ver
woest, stoffen had men dwars door de
etalages naar buiten gesmeten. Het werd
de verzekeringsmaatschappijen verbo
den, ook maar één cent van de schade
te vergoeden. Spoedig daarop viel het
'bedrijf met alle andere joodse zaken in
Duitsland in „arische" handen
Schijnverkopen regelden de overdracht
eerst nog, maar tenslotte bleek, dat er
geen cent vergoed werd. Die joodse za
kenlieden, die konden vluchten, deden
dat, ouden, die nauwelijks of helemaal
niet weg konden komen, bleven in
Duitsland achter, werden gevangen ge
zet. veroordeeld om misdaden die ze niet
hadden begaan en tenslotte „geliqui
deerd".
De anderen zijn erger
De Centrale Raad van de joden in
Duitsland heeft dezer dagen in een
boodschap aan de 40.000 overgebleven
joden in de Bondsrepubliek, naar aan
leiding van de „Kristallnacht", gezegd:
vergeten zou hier niet juist zijn. En
voorts: dat vernietigd vertrouwen slechts
met moeite en grote behoedzaamheid is
te herstellen. Met deze woorden voor
ogen zullen vele Duitsers van boven de
40 in deze dagen misschien herinnerd
worden aan de „Kristallnacht", die toch
maar een begin was van wat zou worden
iot een verschrikkelijke uitroeiing van
mensen op een onvoorstelbaar grote
schaal.
Overigens: aan bovengenoemd week
blad „Die Zeit" zond een zeeloods uit
Cuxhaven een rasechte ex-nazi, dezer
dagen een brief, waarin hy schreef dat
er niets van al de moorden in concen
tratiekampen waar is, en dat „de ande
ren" nog erger zijn dan al de lieden die
de laatste tijd in grote processen en
dagboeken bekend hebben, honderddui
matisch te hd
„bruine nazi-ij
ilk, kan men fc
zenden mensen systematisch
vermoord. Met zulke
ken" in een groot volk.
Bondsrepubliek aan de „Kristalln
niet gemakkelijk op een waardig'
voor een ieder duidelijke wijze j
inneren.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Johanna Geertruida. dr van C. Vls«j
A. Varkevlsser, Isaac Enoch, zn van]
Kriek en L. Noort, Christina Maria, dtl
W. J. Smits en C. Pouw, Jacobus Jestl
zn van H. J. Taskin en B. J. van Ami
gen, Johannes Cornells Maria, zn van)
M. van der Lans en W. J. B. van den q|
Robert Bertram, zn van K. J. de Vos t
C. Corts, Joke, dr van K. G. Westerbes
H. A. Teunissen, Irene, dr van L. P.
veld en J. Tukker.
ONDERTROUWD
T. J. Smits en E. Segaar. M. P. SI;
D. Fakkel. E. Bogaert en J. M Dulved
V. G. M. Giola en A, M. de Goede,
Kylstra en J. Matze, G. H. Holtslag j
H. M. Terveer, T. J. P. van der Meijl
M. Juffermans, C. J. de Croon en 4
Mulder, J. C. Teske en E. J. Vreeken, j
Verhoeff en T. M. Oude Alink, H. A.I
boon en K. de la Rle, R A Theelen tl
G. Prinsen. D. Zwaan en J. G Drla
W. T. Nieboer en A. M. Wagenaar. N. M
sen en E. J. van Ulden. J van Oeverf
S. van den Broek. J. Routier en J. Cl
den Herik. C. J. la Lau en E. Binnei
C. W. Demmenie en M. Borreman. A j
Prins en E. M. M. Visser, J. van Gifftij
A. J. van der Zwart. J. Hillebrand e
Blok, C. J. W. van Wanroolj en E. Pi-j
OVERLEDEN
G. D Derksen. 76 jaar. weduwe van)
Koog, T. M. Kriek, 73 Jaar, echtgenoti
M. C. van den Ing,
ITALIAANSE LESSEN
Warmonderweg 50, Oegstgeest
GEVRAAGD, v.g.g.v.
Breestraat IIIA
COMPLEET MET HULPSTUKKEN IN LUXE KOFFER.
Door het zo goed als stilgelegde scheepvaartverkeer met Indonesië zijn wij in staat geweest een gedeelte
van een zending voor dit land bestemde naaimachines, van één onzer fabrieken tegen verlaagde prijs naar
ons toe te trekken.
Met deze machine kunt U zowel dikke als dunne stoffen naaien, stoppen, borduren, zomen etc.
ZIG-ZAG NAAIEN en KNOOPSGATEN maken k eventueel ook mogelijk.
Koop dus geen naaimachine alvorens deze machine aan U is gedemonstreerd. Vraag vrijblijvende demonstratie,
zonder enige verplichting. Gratis les aan huis.
ak Zeer langdurige fabrieksgarantie Desgewenst gemakkelijke betaling.
Echter, de voorraad Is beperkt, dus schrijf ons nog heden onder no. jg21 bureau van dit blad.
Vraagt Uw leverancier:
FLORA TERRIERVOEDER
(in groene ruitzak) en FLORITA met
vlees en groenten. Verder ook MOPJES
en MERGPIJPJES.
Gratis monster verkrijgbaar by: FLORA,
Postbus 28, Dordrecht.
WOENSDAGAVOND 12 NOVEMBER a.s. begint een
serie
in het kerkgebouw der Doopsgezinde Gemeente,
Pieterskerkstraat 1, te Leiden,
over de volgende onderwerpen:
12 NOVEMBER:
KAN EEN MODERN MENS NOG IN DE BIJBEL
GELOVEN
19 NOVEMBER:
KAN EEN MODERN MENS NOG IN
CHRISTUS GELOVEN
26 NOVEMBER:
KAN EEN MODERN MENS NOG WAARDE
HECHTEN AAN DE LEEFREGELS
UIT DE BIJBEL
Percelen te LEIDEN:
1. Rapenburg 7 op f 27.500
Rapenburg 5 op 1 3.450
2. De Ridderstr. 22 op f 16.000
Te OEGSTGEEST:
3. Regentessel. 51 op f 5.000
AFSLAG op vrijdag 14 no
vember a.s. nam. 7 uur in het
Notarishuis te Leiden.
Notaris N. W. HOLTKAMP.
door K. C. VAN OOSSANEN,
predikant der Adventkerk.
Kerk open 7.45.
TOEGANG VRIJ.
Zo kunt u
maar ook...
Ja, dat is één manier om
dtran in te nemen: als
reukloze parels. Maar het
kan ook nog anders: op de
„gewone" manier als le
vertraan op een lepel, of in
druppelvorm.
Maar hoe u het ook doet,
neem Lovitran, de aller
beste Noorse levertraan, die
er is. Lovitran geeft weer
stand, kracht en energie,
de hele winter door!
druppels
Gemakkelijk in
te nemen op een
lepeltje suiker
of een schijfje
sinaasappel
f 1.65 per flacon
levertraan
1 eetlepel per dag is voldoen
de voor uw weerstand.
f 1.40 per fles
400 cc
,iov**
Een concentraat, be
reid uit de geselec
teerde verse levers
van heilbot en ande
re edelbotsoorten.
Gemakkelijk in te
nemen met melk,
water of thee. Reuk
loos! f 1.85 per 50 parels.
Alle 3 manieren zijn goed als het maar
met „natuurlijke" vitaminen
M N.V. HANDELSVER. A. J. TEN DOESSCHATE ZWOLLE
de beste
brandstof voor
uw oliehaardl
Heden is door mjj curator in
het faillissement van G. A.
WYNIA, wonende te Leiden,
Lijsterstraat, ter Griffie van
de Rechtbank to 's-Graven-
hage en die van het Kanton
gerecht te Leiden, gedepo
neerd de lijst van voorlopig
erkende schuldvorderingen om
aldaar zeven dagen vooraf
gaande aan de verificatie-ver
gadering kosteloos ter inzage
te liggen. De curator,
Mr. M. DE CLERCQ.
Brieven op advertenties
welke naar onze mening niet
bonafide op de inhoud reage
ren (o.a. drukwerken) wor
den niet aan de stellers door
gegeven, doch zonder meer
vernietigd.
j TREKKINGSLIJSTEN "BIJSTAND 2"
I op alle verkoopadressen ter inzage (zie
I affiche) óf f0.25 giro 5 "Bijstand", R'dam
VERLAAGDE WINTERPRIJZEN.
All Risk Verzekering.
Radio en verwarming. Consul 1958, Opel Rekord 1958,
Borgward Isabella, Simca, Volkswagens.
WERKHOVEN - Van 't Hoffstraat 11
Leiden - Telefoon 22300
OEGSTGEEST LEIDEN
Geversstr. 39 Dief steeg 17
Tel. 26608 Tel. 24965
nieuw - gebruikt en gecoverd
- coveren - tyresolen - (koud)
vacuumzoolen - vulcaniseren -
inruilen
KAASMARKT ZES
Uw adres. - Telefoon 25341
met 100 garantie.
Gratis vlug en veilig demon
teren door vakkundig perso
neel met de modernste ge-
Notaris J. Fuhri Snethlage
bericht dat het perceel OS-
EN PAARDENLAAN 17 te
Leiden is ingezet op f 4.000.
AFSLAG 14 nov. a.s. om 19
uur in het Notarishuis te
Leiden.
Inl.: Turfmarkt 4, tel. 21917.
Wij vragen voor onze afdelingen
KLEINVAKARTIKELEN
HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN
Persoonlijke sollicitaties dagelijks aan de afdeling perso
neelszaken, 4e etage, ook te bereiken via de personeels
ingang Mandemakerssteeg ,of brieven met volledige
inlichtingen te richten aan genoemde afdeling.
LEIDEN
'Téhfenka - pantalons oq '5
orlg. rood etiket. Au Mm 9 mm
I HAARLEMMERSTRAAT 195—197 C
Gevraagd:
voor export-afdeling.
Bekendheid met uitvoerdocumenten strekt tot
aanbeveling.
Schriftelijke sollicitaties te richten aan:
SHULTON
Oude Singel 250a - Leide
SIEMENS
NEDERLANDSCHE SIEMENS
MAATSCHAPPIJ N.V.
vraagt voor spoedige indiensttreding
ten behoeve van haar technische af
delingen enige
steno-typistes
voor de verzorging van Nederlandse
en Duitse correspondentie. H.B.S.-
opleiding of MULO-diploma vereist en
bij voorkeur in het bezit van het diploma
Duitse handelscorrespondentie.
Aan goede krachten wordt een prettige
werkkring met behoorlijke salariëring
geboden.
Volledige schriftelijke sollicitaties wor
den gaarne ingewacht door de afdeling
Personeel van de Nederlandsche Sie
mens Mij N.V., Huygenspark 38-39/
Postbus 1068, 's-Gravenhage.
Meesterwerken van Nederlands vakmanschap! Worden in diverse uitvoeringen geleverd; aanpassingsmo
gelijkheden voor elk soort slechthorenheid.
Slechts 265.-
Nu bijzonder laag in prijs. Na
genoeg geen onderhoudskosten
en practisch geen batterij kosten!
GEBR. PAES
BREESTRAAT 58 - LEIDEN
TELEF. 23620
naast Stadsgehoorzaal
Dagelijks demonstreren wij vrij
blijvend, ook bij U thuis! 2 we
ken gratis op proef! Betaling
event, te regelen.
Slechts 265.—
Wat H. JANSE U biedt, is goed en solied,
zo'n keus vindt U bjj een ander niet.
Alles gaat vlug en goed,
Als U het met materiaal van H. Janse doet.
Maak nu zelf nieuw van oud,
wat weinig kost en Jaren houdt.
Met HARD- of ZACHTBOARD doet U wonderen,
knap Uw huis op van boven tot van onderen.
Voor tafels hebben wij vezelplaten,
en taps gedraaide poten in vele maten.
Ook FORMICA, het beste dat bestaat.
verkopen wij op maat en aan de plaat.
Wij leveren U ook brandvrij board
dat onder Uw haard of kachel hoort.
Heeft U een haard met MICA of glazen platen,
wU hebben MICA en GLAS in alle maten.
Plastic krimpkous en afzetlijst,
z(jn bjj ons ook laag geprijsd.
HAARLEMMERSTRAAT 129
TELEFOON 21808
LEIDEN
GROOTHANDEL ip suikerwerk vraagt voor haar magazijn
een nette BEDIENDE, in bezit van rijbewijs. Zü, die als
zodanig werkzaam zijn geweest, genieten de voorkeur.
Brieven met opg. vorige werkkring, leeftijd, verlangd salaris,
enz. onder nummer 1562 aan het bureau van dit blad.
C a brenninkmeijer
LEIDEN Botermarkt 5-7
I Öfswjk vraagt
Jonge meisjes van 15-16 jaar, die
graag verkoopster willen worden,
krijgen bij C&A de beste kansen
Direct zeer aantrekkelijk salaris en
uitstekende sociale voorwaarden,
o.a. 2 weken zomer- en 2 weken
wintervacantie per jaar.
Persoonlijke aanmelding dagelijks
aan bovenstaand adres.
Bij het ACADEMISCH ZIEKENHUIS te LEIDE
vaceert de functie van
voor de kinderafdeling van de Neurologisch
Kliniek.
Akte kleuteronderwijs A en/of B vereist.
Salarisschaal van f 284,32 tot f 484,12 bruto W
maand.
Schriftelijke sollicitatie te richten aan de Adjunct
Directrice.
■I
Drukkerij en Uitgeverij FOREHOLTE
te VOORHOUT, zoekt voor haar afdeling boekhouding!
leeftijd circa 18 jaar, in het bezit van mulo-dipN
en met enige kantoorervaring.
Geboden wordt een prettige werkkring waar!
valt te leren en beloning volgens C.A.O. voor ai
nistratief grafisch personeel.
Met de hand geschreven sollicitaties worden gaarne ingevj
aan bovenstaand adres.
