GROOTSE OVERWINNING VOOR
DE AMERIKAANSE DEMOCRATEN
Fa. J. M. Gerding
WEERBERICHT
JWerkloosheid heeft kennelijk invloed gehad—
Persoonlijke zege voor Nelson Rockefeller
KANSEN VAN KNOWLAND
VOOR 1960 VERNIETIGD
Voor 1959 geen beslissing over
haven van Katwijk te waeliten
ENORME UITSLAANDE BRAND
OP BELGISCHE LUCHTHAVEN
Midden- en kleinbedrijf streeft
naar een moderner loonsysteem
97ste jaargang
WOENSDAG 5 NOVEMBER 1958
No. 29587
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Moeilijke jaren voor Eisenhowers regime
(Van onze correspondent in Washington)
De Amerikaanse kiezers, die gisteren mede
dank zij het mooie weer in zeer groten getale
naar de stembus zijn getogen, hebben een ware
aardverschuiving teweeggebracht ten gunste van
de Democraten. Dit betekent een zware slag voor
Eisenhowers regime en maakt de vooruitzichten
der Republikeinen voor de presidentsverkiezing
van 1960 tamelijk somber. Om kwart voor elf
Ned. tijd was de stand:
Senaat: 23 Democraten en 8 Republikeinen;
verdeling inclusief de zetels waarover niet ge
stemd is (er werd gestemd over vernieuwing van
één derde deel van de Senaat, hetgeen om de
twee jaar pleegt te geschieden) Democraten 59,
Republikeinen 34, onbeslist 5.
Huis: Democraten 258, Republikeinen 110,
onbeslist 68.
Wat de oorzaken van deze aardverschuiving betreft: de werkloosheid heeft
kennelijk invloed op de uitslag gehad, want opvallende winsten voor de Demo
craten deden zich vooral voor in het industriële gedeelte van Indiana alsmede in
het mijngebied van West-Virginia. Zetels die eens bolwerken van McCarthyisme
waren, gingen voor de Republikeinen verloren. Een zware slag betekende oók het
verlies van de gouverneurszetel van Californië, waar de Republikeinse senator
Knowland het verloor tegen de Democraat Edmund Brown. Voor Knowland
betekent dit zoveel als de vernietiging van zijn kansen om in 1960 kandidaat
voor het presidentschap te worden.
De Republikeinse kansen voor 1960 staan door de uitslag van thans mede
daarom zo somber, omdat vice-president Nixon buiten zijn partij nauwelijks
enige aanhang heeft. Alleen een kandidaat, die ook aantrekkingskracht heeft
vele niet-Republikeinen, zou Eisenhowers party nog hoop kunnen geven. Het
toeval wil, dat juist nu zo'n man naar voren is getreden: de Republikeinse
multl-miljonair Nelson Rockefeller, die erin geslaagd is gouverneur van de staat
New York te worden in de plaats van de Democraat Harriman. Vele niet-Repu
blikeinen moeten Rockefeller daarbij hebben gesteund. Zijn overwinning is geen
zege voor Republikeinse principes, maar de triomf van een betrekkelijk jong en
goed uitziend man, die een grote aantrekkingskracht oefent op de massa.
Gouverneurs: Democraten 22, Republi
keinen 5, onbeslist 6.
Dank zij zeer ingenieuze machines, die uit
weinige gegevens vergaande conclusies kunnen
trekken, werd vannacht de volgende einduitslag
voorspeld: Democratische meerderheid in de
Senaat van 64 tegen 29, in het Huis van Afge
vaardigden van 294 tegen 125. Ver mis zal deze
voorspelling niet zijn. In dat geval zullen de
Democraten in 1960 een meerderheid in de
Senaat behouden, omdat er dan slechts tien
dubieuze zetels zullen zijn. Zelfs al zouden de
Democraten al deze tien verliezen, dan nog blijft
de meerderheid in de Senaat in hun handen. Een
eventuele Republikeinse president zou dan moe
ten regeren met een Senaat, waar de oppositie de
leiding heeft.
tische Senator John Stennis wel'd zon
der stemming als Senator voor Missis
sippi herkozen daar er geen tegenkan
didaat was gesteld. Hetzelfde geschiedde
met negentig Democratische kandidaten
voor het Huis. Voor het merendeel
werden zij door het z.g. „hechte zuiden"
afgevaardigd.
De Democratische gouverneur Orval
Faubus werd ook feitelijk zonder tegen
stand in Arkansas herkozen. De rassen
kwestie zoals bekend staat Faubus
rassenscheiding tot vrijwel elke prijs
voor was het enige punt dat bij zijn
verkiezingscampagne aan de orde was
gesteld.
0 Slot op pag. 2
Harriman drukte zijn
tegenstander de hand
De overwinning van de vijftigjarige
kleinzoon van de oliekoning John D.
Rockefeller is dus het enige lichtpunt
voor de Republikeinen bij deze verkie
zingen. Honderden aanhangers van
Rockefeller, die zich in het Republi
keinse hoofdkwartier te New York had
den verzameld, barstten in gejuich uit
toen Hamman voor de televisie zijn
nederlaag toegaf en zijn tegenstander
gelukwenste. Het was Rockefeller, die
als adviseur van president Truman in
dertijd het ontwerp opstelde voor het
z.g. punt-vier-program voor technische
bijstand aan minder ontwikkelde gebie
den. Als president Eisenhowers mede
werker hielp hij later bij het opstellen
van het program „atomen voor de
vrede" en het voorstel van de president
inzake luchtverkenningen tegen verras
singsaanvallen.
De nieuwe gouverneur is een bekend
kunstverzamelaar. Zijn fortuin wordt
geschat op honderd tot 200 miljoen
dollar.
Een in het oog vallend succes boek
ten de Democraten in de staat Vermont,
waar voor het eerst sinds 1854 een
Goud en deviezen
ver over 5 miljard
Een gunstige deviezensituatie en een
krachtige positie van de banken zijn de
voornaamste kenmerken van de week
staat der Ned. Bank per 3 november.
Terwijl de goudvoorraad onveranderd
bleef is de netto deviezenreserve toege
nomen met ruim f. 34 miljoen, waarvan
de convertibele valuta thans ruim f. 831
miljoen uitmaakt, een stijging dus van
ruim f. 10 miljoen. Goud en deviezen
samen hebben hiermee de opmars voort
gezet en zijn beland op een totaal van
f 5142,5 miljoen. Het is in hoofdzaak de
post vorderingen in buitenlands geld, die
de deviezenwinst heeft opgeleverd. Deze
post ligt f. 42 miljoen hoger.
Toenemende wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met hier en daar
mist en later plaatselijk enige regen.
Aanvankelijk weinig wind, later matige
tct vrij krachtige zuidelijke wind. Onge
veer dezelfde temperaturen als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
6 november
Zon op: 7.42 uur; onder: 17.04 uur.
Maan op: 1.11 uur; onder: 14.39 urn-.
Hoogwater te Katwijk te 10.14 en 22.58
uur. Laagwater te 5.35 en 18.07 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Democraat naar het Congres werd af
gevaardigd.
In de Senaat verkregen de Democra
ten de meerderheid, o.a. doordat de
staat West-Virginia in plaats van een
Democraat en een Republikein nu twee
Democraten afvaardigde. De Democra-
Verstekelingen zijn
verheugd
De 37 Indonesische verstekelingen, aan
wie door de Nederlandse regering toe
lating in Nederland was geweigerd, doch
die thans vergunning hebben gekregen
zich in Nederlands Nieuw-Guinea te
vestigen, kregen vanmorgen van deze
beslissing telegrafisch bericht aan boord
van de „Johan van Oldenbarnevelt",
die op het ogenblik in de haven van
Melbourne ligt.
De verstekelingen waren uitermate
verheugd over de nieuwe wending, die
hun lot heeft gekregen, en stonden
juichend op het dek van het Neder
landse schip.
Het is nog niet bekend waar zy van
boord zullen gaan.
Het overleg duurt voort
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer is ook gisteravond weer van diverse kanten aangedrongen
op een spoedige beslissing over de haven van Katwijk. „De vraag of een haven
voor Katwijk nodig is", aldus minister Vondeling, „wordt geheel bepaald door
de afweging van baten en lasten. Ik ben mij er van bewust, dat die afweging
al jaren duurt, maar het is een aangelegenheid waarover ik geen uitspraak kan
doen. Het is een zaak waarover de minister van Verkeer en Waterstaat zal
moeten beslissen. Men moet weten hoeveel een besluit zou kosten. Wanneer een
haven voor Katwijk weinig zou kosten, zou iedereen er voor zijn, maar het gaat
om de afweging van kosten en baten. Ik zal met mijn nieuwe collega van Ver
keer en Waterstaat de zaak opnemen en in gezamenlijk overleg trachten een
oplossing te vinden. Maar als er op de begroting voor 1959 geen gelden zyn uit
getrokken voor verbetering van de haven van Scheveningen, dan moet men geen
illusies hebben wat de haven van Katwijk betreft".
Ontploffing op Meisbroek
Schade bijna 40 miljoen gulden
(Van onze Brusselse
correspondent)
Een enorme uitslaande brand,
veroorzaakt door de ontploffing
van een nog onbekend explosief
voorwerp, heeft gisteravond de
pas dit jaar ingewijde nieuwe Bel
gische luchthaven van Meisbroek
vernield. Vanochtend om vier uur
was de brand geblust, maar
bleef van het reuze gebouw niets
anders over dan een verbrand
stalen karkas. Er werd nog dage
lijks aan het luchtstation gewerkt.
Men vraagt zich af, hoe het mogelijk
is, dat gevaarlijke ontplofbare stoffen
in de luchthaven werden binnenge
bracht, terwijl het als een wonder wordt
beschouwd, dat geen enkel slachtoffer
te betreuren valt, en slechts één reizi
ger licht werd gekwetst. Alle brandweer
afdelingen van Brussel, Antwerpen en
Leuven dienden gemobiliseerd te wor
den om de brand te blussen. Men
raamt de schade, die niet gedekt is door
assurantie daar het een regeringsge-
bouws is op een minimum van 500
miljoen frank of 38 miljoen gulden...!
Het gerecht van Brussel is met een
onderzoek begonnen, wat niet betekent,
dat de regeriiïg of de leiding van de
FORMOSA ONTKENT HET
GEBRUIK VAN GIFGAS
Een woordvoerder van de nationa-
listisch-Chinese regering op Formosa
heeft gisteren met stelligheid de com
munistische beschuldiging tegengespro
ken dat de nationalisten het vasteland
met gifgasgranaten hebben beschoten.
„Wij bezitten een dergelijk wapen niet
eens", aldus de woordvoerder.
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken verklaarde, dat, indien
er veertien communistische Chinese sol
daten schadelijke gevolgen hebben on
dervonden door gifgas zoals de Chinese
communisten hebben gezegd, dit het
gevolg moet zijn van „verderfelijke
leugens van Radio-Peking".
De Chinese kustartillerie is vanmor
gen weer met de beschieting van de
Quemoy-eilanden begonnen. Het is van
daag een „oneven" dag. Dinsdag, een
„even" dag zweeg het geschut geheel,
aldus is in Taipeh medegedeeld.
luchthaven reeds bij voorbaat van sabo
tage overtuigd zijn. Dergelijke rampen
vormen in België, zoals in vele andere
landen, het onderwerp van een gerech
telijk onderzoek. In dit geval zullen
speciaal de douanediensten op het
matje moeten komen, daar deze in
Meisbroek grote opslagplaatsen hebben.
Maar volgens een van de Brusselse och
tendbladen zou de brand veroorzaakt
zijn door het omvallen van een klein
petroleumvuurtje. Daar de centrale ver
warming nog niet was geïnstalleerd,
verwarmden de bouwarbeiders, die nog
aan de afwerking van de luchthaven
werkten, zich met kleine petroleum-
vuurtjes. Het luchtverkeer naar Meis
broek wordt door de brand niet gehin
derd.
Een van de meest dramatische mo
menten van het blussingswerk was gis
teravond te 23 uur 35 de redding van
drie reizgers, die naar het dak van het
luchtstation waren gevlucht. De heli
kopter-commandant De Tremerie, de
zelfde die bij de redding in Zeeland zo'n
grote rol speelde, waagde zich met een
helikopter op het dak van het lucht
station, waar reeds grote zware rook
wolken het gezicht belemmerden. Hij
slaagde erin alle reizigers te redden.
Advertentie
KANTOORMACHINES
KANTOORMEUBELEN
BREESTRAAT 11
TELEF. 25876
Generad-majoor
G. R. Wartena
Commodore G. R. Wartena is bij
K. b. met ingang van 1 november 1958
benoemd en aangesteld tot genera al -
majoor bij de Kon. Luchtmacht bij een
nader te bepalen dienstgroep. Hij is
op het ogenblik plaatsvervangend hoofd
directeur personeel (Luchtmacht) bij
het Ministerie van Oorlog.
H.M. Koningin Juliana heeft gis
teren een bezoek gebracht aan de
tentoonstelling van Japanse kunst
in Den Haag. De Vorstin bewon-
dert een van de beeldjes.
Nieuw beroep op (le
drie atoomlanden
Resolutie in V.N. aanvaard
ondanks rode oppositie
De Algemene Vergadering der V.N.
heeft gisteren in weerwil van de com
munistische oppositie een resolutie aan
vaard, waarin een beroep op de drie
atoommogendheden de V.S., de Sov
jet-Unie en Engeland wordt gedaan,
de proeven met kernwapens te staken
zolang de onderhandelingen over een
controlestelsel te Genève voortduren.
De Rus Zorin beschuldigde de V.S. en
Engeland er direct van, dat zy andere
delegaties zouden hebben geprest, voor
de resolutie te stemmen. Hij noemde
het besluit „in flagrante strijd met de
belangen van de vrede".
De resolutie werd aanvaard met 49
tegen negen stemmen bij 22 onthoudin
gen. De communistische landen stem
den tegen, terwijl zich onder de landen
die zich van stemming onthielden,
Frankrijk, Oostenrijk, India, Zweden
en Joego-Slavië bevonden. Nederland
stemde voor.
Voorts aanvaardde de Algemene Ver
gadering drie resoluties, die door de
Politieke Commissie waren ingediend.
In een door Oostenrijk, Japan en Zwe
den gedaan voorstel wordt de hoop uit
gesproken; dat de besprekingen te
Genève succes zullen hebben en zullen
leiden tot een voor allen aanvaardbaar
akkoord. In de tweede door India en
Joego-Slavië ingediende resolutie
betuigt de Algemene Vergadering haar
steun aan het overleg, dat maandag a.s.
tussen Oost en West begint over maat
regelen om verrassingsaanvallen te
voorkomen. Tenslotte onderschreef de
Assemblee de aanbeveling van de
Politieke Commissie om de thans uit 25
leden bestaande ontwapeningscommissie
uit te breiden tot een orgaan, waarin
alle 81 leden van de V.N. zijn vertegen
woordigd.
Een door India en dertien andere
leden ingediend voorstel, waarin er op
werd aangedrongen de kernproeven te
staken tot men het eens zal zijn over
een controlestelsel, werd met 27 tegen
41 stemmen, bij dertien onthoudingen
afgewezen. Dit voorstel was eerder in
de Politieke Commissie door de betrok
ken landen teruggenomen, nadat het
voornaamste artikel er van was ver
worpen. Het Westen was tegen het
voorstel gekant, omdat dit zou leiden
tot een verbod van kernwapenproeven
zonder dat er controle op de naleving
zou bestaan.
Zuigkracht groot-industrie tegengaan
(Speciale berichtgeving)
Het midden- en kleinbedrijf in ons land is geporteerd voor een toepassing op
groter schaal dan thans mogelijk is van de prestatiebeloning. Deze conclusie kan
getrokken worden uit één der acht aanbevelingen van een 134 pagina's tellend
rapport, getiteld „Midden- en kleinbedrijf en loonpolitiek", uitgebracht door een
ad hoc-commissie van de Raad voor het Midden- en Kleinbedrijf en behandeld
op een vandaag te Den Haag gehouden vergadering van deze raad.
Gistermiddag is oud-minister mr. dr. Van Poelje, de heer Reinalda.
J. Algera geïnstalleerd als lid van dr. Rutgers en mr. Algera, staande
de Raad van State. Zittend van j van links naar rechts mr. Schok- I
links naar rechts mr. Van Angeren,] king, prof. Clevevinga, de heer l
Pürstner, mr. Cort van der Linden,
diStellinga. baron Van Voorst tot
Voorst en dr. Beel.
Met betrekking tot de loonvorming
beveelt de commissie loonpolitiek van
de Raad een zekere differentiatie aan.
De loonvorming dient mede afgestemd
te zijn op de sociaal-economische
situatie in de verschillende branches.
Om de zuigkracht, welke van de
groot-industrie uitgaat, tegen te gaan,
wordt aanbevolen het loonniveau aan
te passen: ter voorkoming van een
structureel tekort aan vakbekwame
arbeidskrachten, zal het midden- en
kleinbedrijf aan zijn werknemers een
inkomen moeten kunnen verschaffen,
dat opweegt tegen hetgeen de groot
industrie biedt.
Ook voor de moderne vormen van
beloning wordt in dit omvangrijke rap
port een lans gebroken.
De kosten, aan een deskundige opzet
van de toepassing der moderne loon-
technieken verbonden, zijn echter hoog.
De ondernemers in midden- en klein
bedrijf zullen doorgaans niet in staat
zijn deze kosten individueel te dragen,
aldus de commissie. Samenwerking tus
sen ondernemers veelal per bedrijfs
tak of branche is dan ook geboden.
De oorzaken van, een te laag loonpeil
dienen geanalyseerd te worden, zo luidt
een volgende aanbeveling.
Verder verdient het aanbeveling,
aldus de samenstellers, dat de Raad in
de toekomst een studie maakt over de
relatie tussen de verbetering in de
sociale positie van de werknemer en de
bereidheid zich als zelfstandig onder
nemer in het midden- en kleinbedrijf te
vestigen.
Tenslotte wordt een aantal wensen
naar voren gebracht met betrekking tot
de gegevens, nodig voor het bepalen
van een juist loonbeleid, zoals het aan
deel van het midden- en kleinbedrijf in
het nationale inkomen, het totaal ver-
loonde bedrag, aantal werknemers,
aantal ondernemers enz.
Met betrekking tot de verschillende
sectoren van het midden- en klein
bedrijf wordt geconstateerd, dat de
detailhandel in het algemeen voor
deel zal hebben van een algemene
loonsverhoging op grond van gestegen
welvaart. Voor het ambacht, dat meer
loonintensief is, zal een algemene
welvaartsronde minder gunstige resul
taten hebben.
