Fa. J. M. Gerding
Voorzichtig optimisme in Genève
over akkoord staking kernproeven
WEERBERICHT
Verzoeningsgezinde toon van de
afgevaardigden der Grote Drie
is een reden tot bemoediging
Schrijvers van Moskou: „Ontneem
Pasternak het staatsburgerschap"
Westelijke landen remmen Bonn
inzake het contact met Moskou
97ste jaargang
ZATERDAG 1 NOVEMBER 1958
No. 29584
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t. 7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
In Genève is gisteren een Amerikaans-Brits-Russische conferentie begonnen
over een verbod van proeven met kernwapens. Na een openbare vergadering van
drie kwartier begon een gesloten werkbijeenkomst, welke ongeveer twee uur
duurde. Maandag komt men weer bijeen. Volgens Reuter waren waarnemers van
mening, dat totnutoe slechts de bekende meningsverschillen tussen Oost en West
betreffende het staken van kernproeven aan de dag zijn getreden. Zjj zien echter
enige grond voor gematigd optimisme in de verzoeningsgezinde toon, waarin de
verklaringen van de vertegenwoordigers der drie deelnemende landen waren
gesteld. Deze hebben namelijk verklaard, dat zij alles in het werk zullen stellen
om de besprekingen te doen slagen. De belangrijkste Britse afgevaardigde,
Ormsby-Gore, verklaarde, dat de conferentie niet alleen de drie deelnemende
landen aangaat. Er zal namelijk worden onderhandeld over een stelsel van toe
zicht, waarbij tenslotte vele landen zullen worden betrokken, die niet op de
conferentie vertegenwoordigd zijn.
enigde Staten op basis van wederkerig
heid bereid zijn de proeven met kern
wapens te staken en wel op grond van
een regeling, waarbij na verloop van
elk jaar telkens weer zal worden vast
gesteld of in het komende jaar geen
proeven zullen worden genomen. Voor
waarden voor een verlenging van deze
regeling zijn, dat een overeengekomen
stelsel van toezicht doelmatig werkt en
bevredigende vooruitgang wordt ge
maakt in de richting van een eigen
lijke ontwapeningsovereenkomst. Een
akkoord moet ook ontploffingen voor
vreedzame doelen betreffen. Opschor
ting zelf is geen ontwapeningsmaat
regel, aldus Wadsworth.
De -politieke commissie van de
V.N.-Assemblee, te New York in ver
gadering bijeen, heeft hedenochtend
vroeg een door het Westen gesteun
de resolutie aangenomen, waarin
de atoomlanden wordt verzocht
geen kemproeven te ondernemen
zolang de conferentie in Genève
over een controlestelsel voortduurt.
De resolutie werd aanvaard met 49
tegen negen stemmen, bij 23 ont
houdingen.
De onderhandelaars in Genève
loordt verzocht alles te doen om tot
een spoedig akkoord te komen over
het staken van de kernproeven on
der een doeltreffende internationale
controle. Verder wordt de aandacht
van de onderhandelaars gevestigd
op „het belang en de urgentie van
Amerika tril van jaar
tot jaar beslissen
Er werden gisteren tijdens de eerste
zitting van de conferentie zeer uiteen
lopende voorstellen ingediend voor de
grondslag van een internationale over
eenkomst over een verbod voor kern
wapens. De voornaamste Sovjetrus-
sische afgevaardigde, Tsarapkin, zei
dat zijn land bereid is onmiddellijk een
akkoord te sluiten over permanente be
ëindiging van de proeven onder een
controlestelsel, zoals is voorgesteld op
dc deskundigenconferentie, die in juli
en augustus in Genève werd gehouden.
Onze afvaardiging heeft een ontwerp
voor een dergelijk akkoord opgesteld en
zal voorstellen het op deze conferentie
te bespreken, aldus Tsarapkin. De Sov-
jetrussische regering blijft bij haar
voorstel, dat de landen die atoomwa
pens bezitten, onmiddellijk en voor al
tijd de proeven met dergelijke wapens
Het hoofd van de Amerikaanse af
vaardiging, Wadsworth, zei, dat de Ver-
iBREESTP.I73*TEL233371
Dr. E. L. Kramer gaat heen als
directeur-generaal
Dr. E. L. Kramer heeft de wens te
kennen gegeven met ingang van
1 januari te worden ontheven van zijn
functie van directeur-generaal voor
de Industrialisatie en Energievoorzie
ning. Het ligt in de bedoeling dr.
Kramer voor te dragen voor de be
noeming met ingang van dezelfde
datum tot voorzitter van het curato
rium en tevens van het bestuur van
het Reactor Centrum Nederland, in
verband met het voornemen van dr.
H. M. Hirschfeld om deze functie per
1 januari neer te leggen. Dr. Kramer
treedt thans reeds op als vice-voor-
zitter van het bestuur van het R.C.N.
Tot opvolger van dr. Kramer als
directeur-generaal voor de Industriali
satie en energievoorziening zal worden
voorgedragen mr. L. de Block, die thans
in de functie van plm. thesaurier-gene
raal verbonden is aan het ministerie
van Financiën.
Eveneens met ingang van 1 januari
zal worden benoemd tot plv. secretaris
generaal van het ministerie van Econo
mische Zaken mr. W. A. van de Garde,
onder toekenning van de persoonlijke
titel van directeur-generaal. De heer
Van de Garde, die thans aan het minis
terie van Economische Zaken is verbon
den als plv. directeur-generaal voor de
Industrialisatie, volgt mr. J. Woudstra
op, die om gezondheidsredenen zijn
functie van plv. secretaris-generaal zal
neerleggen.
Advertentie
KANTOORMACHINES
KANTOORMEUBELEN
de grootst mogelijke overeenstem
ming bij de studie van de tech
nische aspecten van maatregelen
tegen de mogelijkheid van een on
verhoedse aanval". De Grote Drie
zullen op 10 november deze kwestie
in Genève aansnijden. In de reso
lutie wordt gesproken over bemoe
digende initiatieven, die de laatste
tijd zijn genomen op het gebied van
dc ontwapening.
Voorstellen verlenging
belastingmaatregelen
Bij de Staten-Generaal zijn twee
wetsontwerpen ingediend, welke de be
lastingmaatregelen inhouden, die de
regering in de miljoenennota reeds
heeft aangekondigd.
Het eerste wetsontwerp bevat de
voorstellen tot verlenging van de ver
hoging van de vennootschapsbelasting
en de vermogensbelasting, alsmede de
voorzieningen met betrekking tot de
vervroegde afschrijving en de investe
ringsaftrek. Het tweede wetsontwerp
houdt de voorstellen in tot verlenging
van de verzwaringen in de sfeer van de
indirecte belastingen alsmede een ver
lenging voor de duur van twee jaren
van de bestaande tijdelijke vrijstel
ling van omzetbelasting voor sigaren.
(Advertentie)
Nog steeds geen melding van weigering
Ondanks de weigering van de Pasternak is toegewezen, maar dat de
- Sovjetrussische pers te erge woorden
heeft
Russische schrijver Boris Paster
nak om de Nobelprijs voor litera
tuur aan te nemen, houdt de
kritiek op zijn persoon in Rusland
aan. Het bestuur van de Russische
Bond van Arbeiders in de Film
industrie heeft hem in een open
brief een „binnenlandse emigrant
en lasteraar" genoemd. Hij wordt
beschuldigd van „verraderlijke
daden". Maar nog erger werd het
gemaakt op een bijeenkomst van
Moskouse schrijvers. Vandaar uit
werd de Russische regering ver
zocht Boris Pasternak het Rus
sische staatsburgerschap te ont
nemen. Dit werd door Radio-Mos
kou in een Griekse uitzending
medegedeeld.
De felle reacties in de Sovjet-Unie
gaan het Zweedse communistische blad
„Ny Dag" een beetje te ver. Het schrijft,
dat zijn inziens deze Nobelprijs welis
waar om politieke redenen aan Boris
gebezigd tegen „de man. die de
organisators van de koude oorlog in het
Westen hebben gebruikt als een pion in
hun politieke spel". Deze ..opgewonden"
reactie is volgens het blad een fout, om
dat het gebruikt kan worden in de anti-
Russische campagne om Pasternak voor
martelaar te doen doorgaan
De Braziliaanse communistische schrij
ver Jorge Amado, die enkele jaren gele
den de Stalinprijs heeft gekregen, heeft
tegenover de pers verklaard dat hij Pas
ternak als de grootste Russische dichter
van deze tyd beschouwt en als een groot
schrijver. Volgens hem toont de uitsto
ting van Pasternak uit de Russische
schrijversorganisatie aan, dat sectarische
en dogmatische elementen die organisa
tie overheersen en pogen het literaire
scheppende werk te verhinderen en een
eenheidsgedragslijn op te leggen zoals in
de tjjd van Stalin.
„Neues Deutschland", net voor
naamste communistische blad van
Oost-Duitsland, schrijft dat het Wes
ten „met Pasternak leurt als met een
nieuw wasmiddel".
Gistermiddag werd bericht, dat te
Moskou nog steeds geen melding was
gemaakt van het feit dat Pasternak de
prijs had afgewezen.
Wel begrip voor Duitse hereniging, maar
geen sprake van concessies aan Kremlin
(Van onze correspondent in Bonn)
De Westduitse reeerine heeft contact opgenomen met de Verenigde Staten,
Engeland en Frankrijk over de door haar aan de Sovjet-Unie te zenden nota
inzake een commissie van de Grote Vier, die Duitse problemen zou moeten be
spreken. Men meent in Bonn algemeen, dat van de zijde der Westelijke mogend
heden op de Westduitse regering een remmende dnik nordt uitgeoefend.
De regering-Adenauer zou bereid zijn een commissie van de Grote Vier zowel
de kwestie van de Duitse hereniging als het vraagstuk van een vredesverdrag
voor geheel Duitsland te laten bespreken. In dat geval zouden zowel Oost- als
Westduitsers als een soort adviseurs kunnen optreden. Deze dynamische manier
van onderhandelen met de Russen, in tegenstelling met de oorspronkelijke plan
nen inzake een gesprek over alleen de hereniging, heeft men in Bonn met zonder
contact met de Westelijke partners aan de Russen willen voorstellen, omdat z«
in feite neerkomt op het doen van concessies aan Moskou.
Adenauer denkt niet aan
Rapallo-politiek
Men is de laatste dagen in verbinding
getreden met de regeringen der part
ners te Washington, Londen en Parus
en daarbij zou men nu reeds zijn gesto
ten op Westelijke gereserveerdheid.
Volgens de liberale F.D.P. willen de
Westelijke landen nog altijd, dat de com
missie van de Grote Vier zich moet
concentreren op de herenigingskwestie
en niet op een vredesverdrag, zoals door
de Sovjet-Unie is voorgesteld. De S.P.D.,
de sociaal-democratische oppositiepartij,
heeft in dit verband de Westelijke lan
den reeds beschuldigd van 'n onvrucht
bare theorie betreffende de volgorde van
de te bespreken problemen.
Regeringskringen wijzen er op, dat
men nu eenmaal voor een gesprek van
een commissie van de Grote Vier over
hereniging en een vredesverdrag zowel de
toestemming van de Verenigde Staten,
Engeland en Frankrijk als van Rusland
nodig heeft. Van Westelijke zijde staat
men er voorts nu eenmaal op, dat de
herenigingskwestie beslist moet worden
besproken.
In de Westduitse bladen vroeg men
zich hedenmorgen af of Adenauer thans
zorgen heeft dat de Verenigde Staten en
Engeland de Duitse politiek tegenover
de Russen met al haar mogelijke 'toege
vingen verkeerd begrijpen zouden als
het begin van een Duitse stoot naar het
Oosten, waarbij een nieuw soort Rapallo-
politiek zou kunnen worden bedreven.
(in Rapallo werd in april 1922 onver
wacht een Duits-Russisch akkoord ge
sloten)
Kroll neemt geen nota mee
Inmiddels staat vast, dat de West
duitse ambassadeur te Moskou, Kroll,
maandag uit Bonn naar Moskou zou te
rugkeren, zonder de Westduitse nota, die
Bonn dus alleen na overeenstemming
met zijn Westelijke NAVO-partners zal
versturen.
Uit dit alles wordt duidelijk, dat van
Westelijke zijde zekere remmende druk
op de Bondsregering is uitgeoefend. Men
heeft ter ene zijde wel begrip voor het
feit, dat het gesprek over de Duitse een
heid op een dood punt is gekomen en
dat de Duitsers wensen het weer op gang
te brengen, mede in verband met de
slechte positie van de zeventien miljoen
Oostduitsers, aan de andere kant is men
te Washington en Londen kennelijk niet
van plan thans de Russen een duimbreed
toe te geven. De situatie in de wereld
maakt het in het geheel niet noodzake
lijk dat er thans concessies aan de
Sovjet-Unie worden gedaan, hoe hoog
de nood in Oost-Duitsland tenslotte
nog altijd slechts één der vele problemen
tussen Oost en West ook mag zijn.
Aldus de mening van Britten en Ame
rikanen, die dezer dagen ook in de NAVO
ter sprake zou komen.
De entree van het nieuwe gebouw
van de Unesco, dat volgende week
in Parijs in gebruik zal worden ge
nomen.
BREESTRAAT 11
TELEF. 25876
Minder gunstig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Voor het komende etmaal wordt een
weersverslechtering verwacht. De wind
draait naar richtingen tussen zuid en
zuidwest en de regenkansen nemen toe.
De komende nacht zullen de tempera
turen in het binnenland mogelijk tot
dicht bü het vriespunt kunnen dalen.
(Opgemaakt te 10 uur).
2 NOVEMBER.
Zon op: 7.35 uur; onder: 17.11 uur.
Maan op: 21.44 uur; onder: 12.29 uur
Hoogwater te Katwijk te 6.17 en
18 33 uur.
Laagwater te 2.02 en 14.17 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's,
en een Bijvoegsel
Onderwijskwestie in
België opgelost
Eyskens komt volgende week
een nieuwe regering
met
De reeds maandenlang durende be
sprekingen tussen de Belgische poli
tieke partijen over een akkoord over de
schoolkwestie en de vorming van een
nieuw kabinet hebben feitelijk tot een
compromis geleid, aldus werd gisteren
uit Brussel gemeld.
Over de onderwijskwestie is overeen
stemming bereikt tussen de drie grote
politieke groeperingen, namelijk de
christelijke volkspartij, de socialistische
en de liberale party. Voor de tijd van
twaalf jaar hebben de partijen besloten
de schoolkwestie niet in verkiezingspro
grams op te nemen. Het vrije en het
openbare onderwijs worden geiykgesteld.
De regering zal de vrije scholen een
aanvullend subsidie verstrekken.
Dit akkoord heeft tot gevolg, dat de
vorming van een nieuw kabinet niet
lang meer op zich zal laten wachten.
Volgens waarnemers zal minister-presi
dent Eyskens maandag a.s. het ontslag
van de minderheidsregering indienen en
daarna een nieuwe ministerslijst indie
nen met elf tot twaalf leden van de
christelijke volkspartij en zes of zeven
Uberalen. Een liberaal zal de porte
feuille van openbaar onderwijs krijgen.
Buitenlandse Zaken zal in handen van
j Wigny blijven.
Relletjes in Aden
kosten vier levens
In Aden hebben zich gisteren na de
veroordeling van twee Arabische jour
nalisten wanordelijkheden voorgedaan,
die aan vier personen het leven hebben
gekost, terwijl er achttien ernstig
werden gewond. Een oproerige menigte
wierp met stenen, plunderde en stak
winkels in brand. De politie gebruikte
Volgende week dinsdag hoopt de
bekende Amsterdamse kunstschil
der Piet van Wijngaerdt zijn 85ste
verjaardag te vieren. Dc heer Van
Wijngaerdt in zijn atelier.
De Gaulle laat 1.000
Algerijnen vrij
Premier generaal De Gaulle heeft
gisteren opdracht gegeven duizend in
Algerijnse kampen geïnterneerde per
sonen op vrije voeten te stellen. Het is
nu vier jaar geleden, dat de Algerijnse
opstand, in de nacht van 31 oktober op
1 november 1954, uitbrak met het door
de rebellen doen ontploffen van een
bom voor het gebouw van het radiosta
tion van Algiers, hetgeen verscheidene
mensen het leven kostte, terwijl er ook
een aantal werd gewond. De opstand
heeft tot nu toe aan bijna honderddui
zend Fransen en Algerijnen het leven
gekost. De aangerichte schade en de
kosten der oorlogvoering worden voor
f afgelopen vier jaar op een tien en
een half miljoen gulden per dag ge
schat.
Aan de vijf in Parijs gevangen ge
houden Algerijnse opstandelingenlei
ders. die twee dagen geleden een hon
gerstaking zijn begonnen, zijn gisteren
him privileges ontnomen. Zij waren de
hongerstaking begonnen uit solidariteit
met een andere Algerijnse gevangene,
Bitat. die bepaalde voorrechten o a. een
dagblad eiste. De opstandelingenleiders
krijgen nu zelf geen krant meer, geen
voedselpakketten van buiten noch be
zoeken van hun advocaten op hun
eigen wens.
Advertentie
Vraag deskundig advies
aan de juwelier-horloger
eerst traangasbommen in een poging om
een einde te maken aan de wanorde
lijkheden Toen dit niet hielp opende
zu het vuur. Zeventien personen werden
gearresteerd. Voor het winkelcentrum
van Aden is een uitgangsverbod tussen
zonsopgang en zonsondergang ingesteld.
De samenwerkende vakverenigingen in
Aden hebben een algemene staking af
gekondigd. Op de schepen in de haven
wordt niet gewerkt.
De twee Arabische journalisten waren
tot drie maanden gevangenisstraf en
betaling van de kosten van het geding,
begroot op 25 pond sterling (onseveer 260
gulden) veroordeeld wegens het publi
ceren, op 17 september jj„ van een ar
tikel. waarin verscheidene departemen
ten ran het Britse bestuur in Aden en
de gerechteriyke macht werden beschul
digd van knoeierij en omkoopbaarheid.
De veroordeelden waren schuldig bevon
den aan smaadschrift en „minachting
van de gerechtelijke macht".