PARAMOUNT ROKEN!
Herenmode Ti|? M
2 Paren-Verkoop\j
Sölim riep met Residentie-Orkest
ongehoorde muzikale spanning op
Jnieke „Zwolse" vondst in Leiden
PARAMOUNT
ÉÉN GULDEN!
^arettes
Myra Hess vorstin der pianisten
Stretch Nylon enkiets
Peek&Cloppenburg
NU KUNT U VOOR HETZELFDE GELD
de wereldberoemde
nu in Nederland
7ste jaargang
Vrijdag 24 oktober 1958
Tweede blad no. 29577
Muziek als wonderdadige weldaad!
egers Mozartvariaties magistraal slot
magistraal
Onze stad wordt wij mogen daar voor éénmaal wel mee aan-
angen! gelukkig door het Residentie-Orkest niet ten achter gesteld:
wee persoonlijkheden van wereldreputatie, twee uitzonderlijke een-
jigen onder de mensheid, maakten hier hun entrée.
De pianiste Dame Myra Hess (Commandeur Oranje Nassau) en de
even vermaarde, doch in onze stad nog nimmer opgetreden prof.
[arl Böhm, coryfee onder de dirigenten, met de Salzburger Festspiele
a de Weense Staatsopera als gulden inscripties op zijn maarschalk
taf, presenteerden zich.
Even terzijde: deze Karl Böhm is de vader van de bekende film-
cteur Karl Heinz Böhm.
Dit concert groeit met Mar mede
ding, onder zijn directie en met
and aard werken van twee grootmees-
rs uit de kunst der compositie, t.w.
«thoven en Reger uit tot een avond
1 weldaad.
Het maakt een mens „beter", hij
eft er zich aan op!
Deze uitvoering wordt tot een supe-
'ur gebeuren in de stroom van muzi-
le evenementen.
Deze twee schenken het hoogste met
n orkest, dat op het toppunt van
in kunnen speelt, al zijn instrumen-
ie kwaliteiten in de volheid en ge-
ïanceerdheid van glanzende pracht
poseert.
Aangevoerd door een leider, bij wie
meeslepende bezieling en de poëti-
he beliohting de volkomen natuurlijke
onnen zijn, waaruit zijn inspirerende
uitzonderlijke muzikaliteit opbloeien.
Direct al komt deze avond te staan
het teken van zelden opgeroepen en
sdergane spanningen, die Böhm als
•aken naar de zaal doet overslaan,
'jnneer daar Beethovens Leonore-
iverture no. 3 opklinkt in de stylis-
iche volmaaktheid zoals zij bedoeld
in de dynamische contrastwerkingen
:r tempi en klankwerkingen: van wei-
ast nimmer gehoorde subtiele pianis-
ai tot forti, waarin de klank haar
toaakt ongeschonden noblesse be-
judt.
En onbedwingbaar komt het verlan-
de ganse Fidelio onder deze direc
tie horen, zó adembenemend boeiend,
teressant en plastisch schildert Böhm
i op zichzelf al sublieme voorspel, de
överste sfeer onmiddellijk oproepend
een rasechte opera-deskundige.
Myra Hess en prof. Karl Böhm
tijdens de pauze van het concert
(Foto L.D./Van Vliet)
Myra Hess verkreeg haar eretitel
„Dame" voor jarenlange wonderbaar
lijke prestaties.
Nog steeds is zij. ondanks haar hoge
leeftijd een „vorstin" onder de pianis
ten.
Koninklijk zit zij aan de vleugel, be
heerst en geconcentreerd haar Beet
hoven het vierde pianoconcert, „my
favourite composition" zegt zij ons
uitdragend in klassieke rust en toren
hoog erboven staand.
Men is geneigd te menen, dat twee
persoonlijkheden als deze elkaar niet
te vinden zouden weten. Toch gebeur
de dit, al doken aanvankelijk resten
van controversen even op. Doch uitein
delijk werd het toch een meesterlijk
samengaan, met de volstrekt eerbieds-
volle „dienst" aan het kunstwerk in
eerste instantie.
Met de weemoed zowel als de speelse
vreugde die het behoeft en een Myra
Hess. die nog niets van haar impone
rende kracht heeft ingeboet.
Zó weergegeven breekt Beethoven in
deze verwarrende eeuw de zielen open
en maakt hij de weg naar het waarlijk-
grootse vrij, in absolute rust voorgedra
gen door een „meesteresse".
Bloemen en vele ovaties maakten het
haar duidelijk, dat zij tevens de grote
overwinnaresse was!
Na de pauze een derde hoogtepunt!
De veel gesmade Reger. voorbereider
tot de doorbraak der tonaliteit zoals hij
wel genoemd is en o.a. hevig aangeval
len om zijn modulatorische overladen-
heid. gaf met zijn typische variatie-
kunst de allerhoogste vervolmaking.
Alle teohnische vormen zijn er in toe
gepast, ook in zijn „Variaties op een
thema van Mozart opus 132 (uit diens
pianosonate in A). waarin hij na zijn
impressionistische stijlexperimenten te
rugkeerde tot de absolute muziek. Deze
variaties behoren tot de rijkste der
orkestlitteratuur, gehuld in een voor
Reger merkwaardig doorzichtige in
strumentatie, waarin desondanks de
coloristiek met behulp der subliem ge
hanteerde blazers een groot aandeel
heeft.
Men denke o.a. aan zijn Hiller-varia-
ties om de tegenstelling duidelijk te
ondergaan
Reger bereikt een majesteitelijke cli
max in de magistraal gebouwde Fuga
waarin de soepele en moeiteloze wijze,
waarop de stemmen geleid wordendoor
een woud van harmonische complexen,
een openbaring is.
Hier was het. dat Böhm met het hem
blindelings volgende orkest zijn hoogste
triomf beleefde, een niet aflatende
spanning bij het auditorium opriep en
het orkest ver boven de traditionele
vermogens deed uitstijgen.
Hij spon allen in de ban van zijn
suggestie en gaf aan Reger zonder enige
reserve de wonderdadige kracht van
zijn persoonlijkheid.
Het moet voor dit orkest een ver
rukking geweest zijn onder zülk een
dirigent te spelen, gelijk dit, naar
ons ter ore kwam, ook voor hem
het geval was. Dit wil wat zeggen
voor een dirigent, die regelmatig zo
veel voortreffelijke ensembles totzqn
beschikking heeft.
Zoals hij de Regerfuga als een
imperator met biologerend stuwend
gebaar tot ongekend hoge vorm
realiseerde en boven de materie uit
hief, zal ons onvergetelijk blijven!
En de wens naar „méér Reger" is
sterk bij ons opgekomen!
23 oktober 1958 was werkelijk een
historische datum in het Leidse
muziekleven!
H.
Ons huis een thuis
Zoals reeds gemeld, heeft de Commis
sie Bijzonder Kerkewerk van de Leidse
hervormde gemeente besloten de voort
zetting van het gesprek over gebedsge
nezing te houden op zondag 9 november.
In het kader van de gezinsweek zal
zondag in het Luxor-theater gesproken
worden over de actuele vraag„Ons huis
een thuis?'.
Voor vele jonggehuwden is het gebrek
aan voldoende woonruimte een reden om
moedeloos te worden. Jongeren stuiten,
binnen en buiten de gezinnen, op wan
begrip en misverstand bij ouderen. Tal
loze ouders tobben over hun kinderen
en zelf voelen zij zich ook dikwijls stuur
loos.
Dit alles mag gezien worden als een
vraag naar de zin van het leven, zowel
van gehuwden als ongehuwden. Het is
een knellende vraag van ouderen, die
met de beste bedoelingen geen resul
taten bij hun kinderen bereiken en ook
van vele jongeren, die zich in de steek
gelaten voelen.
Als inleidend programma zal een ar
tistiek echtpaar, dat ervaring heeft op
dit terrein,' een aantal flitsen spelen,
dat regelrecht aan de praktijk ontleend
is. In het vraaggesprek zal de bijbelse
belichting van de vragen en puzzels,
die uitgebeeld worden, uiteraard niet
achterwege blijven.
De bijeenkomst staat onder leiding van
dr. P. L. Schoonheim.
NA MISLUKT SCHOONMAAK
BEDRIJF OP HET DIEVENPAD
Een jaar gevangenisstraf, waarvan 3
maanden voorwaardelijk, met aftrek van
het sinds 25 juli j.l. durende voorarrest
en met toezicht van het Ned. Genoot
schap voor Reclassering vorderde de of
ficier van Justitie bij de Haagse recht
bank tegen twee 20-jarige Leidenaars.
Deze verdachten hadden samen een
schoonmaakbedrijfje overgenomen maar
stonden voor hoge lasten en kwamen
financieel niet rond. Uiteindelijk had
den zij hun toevlucht genomen tot het
stelen en verduisteren van bromfietsen.
Zo werden enkele bromfietsen in Lei
den gestolen die in Den Haag werden
verkocht. Een in Den Haag gestolen
brommer werd in Leiden van de hand
gedaan. Tevens werden enkele gehuurde
bromfietsen verkocht.
Beide verdachten waren nog niet eer
der veroordeeld en de reclasseringsrap-
porten waren gunstig. Uitspraak 6 no
vember.
ZWO-subsidie voor studie
bijzondere rechtspraak
De Nederlandse Organisatie voor Zui
ver-Wetenschappelijk Onderzoek heeft
prof. mr. B. V. A. Röling, hoogleraar in
het straf- en volkerenrecht aan de
Rijksuniversiteit te Groningen, een sub
sidie verleend voor een studie over de
bijzondere rechtspraak na de tweede
wereldoorlog.
Door deze subsidie heeft prof. Röling
als medewerkster mevrouw mr. G.
MerkusKlomp te Leiden kunnen aan
stellen, die voor hem het voor deze
studie benodigde materiaal bijeenbrengt.
Aan de hand van deze gegevens zal de
hoogleraar zijn studie schrijven, welke
hij over een kleine twee jaar hoopt te
publiceren.
Prof. Röling heeft van 1946 tot 1948
als enig Nederlands rechter deel uitge
maakt van „the international military
tribunal for the Far East" te Tokio
een pendant van het Hof te Neuren
berg waar de Japanse oorlogsmisda
digers werden berecht. Van 1949 tot 1952
had hij als raadsheer zibting in de
Bijzondere Raad van Cassatie.
Op het ogenblik worden door mevr.
Merkus gegevens ingezameld over de
bijzondere rechtspraak in andere lan
den en over de buitenlandse doctrine.
Daardoor zal het mogelijk worden de
rechtspraak van de Bijzondere Raad
van Cassatie te beschrijven tegen de
achtergrond van buitenlandse beslis
singen en buitenlandse wetenschappen.
PUBLICATIES OVER HET
STRUCTUURPLAN
Zoals bekend stelde het lid van de
raad, de heer C. J. Piena, onlangs de
volgende vragen aan het College van
B. en W.: 1. Hebben B. en W. kennis
genomen van de mededeling in de pers
van ir. Lem over een nieuw structuur
plan?; 2. Waren B. en W. hiervan op
de hoogte?; 3. Achten B. en W. het
juist, gezien de voorbarige publikaties
bij het eerste structuurplan, dat deze
mededeling in de pers verschijnt voor
dat de Raad hiervan heeft kennis ge
nomen? en 4. Wat hebben B. en W. ge
daan of welke maatregelen denken zij
te nemen om dergelijke ontijdige publi
katies te voorkomen.
B. en W. beantwoorden vraag 1
bevestigend en de vragen 2 en 3 ont-
Eer» unieke gelegenheid om voor
delig 'n paar extra te kopen!
e passend voor elke maat
ijzersferlc
e snel droog
in exclusieve herfstkleuren
extro voordelig
per paar
per 2 paar
2.95
kennend. Naar aanleiding van de vierde
vraag delen B. en W. mede, dat zij de
directeur der Gemeentewerken hebben
gewezen op het onjuiste van zijn han
delwijze. Aan de hoofden van de ge
meentelijke takken van dienst hebben
zij een circulaire doen uitgaan, waarin
B. en W. met klem verzoeken de voor
schriften inzake de verplichting tot
geheimhouding nauwgezet in acht te
nemen en het onder hen ressorterende
personeel dienovereenkomstig instruc
ties te geven.
"i
M awuunf
s aMHRIC/\N
JURIDISCHE VOORDRACHT
VOOR AFGESTUDEERDEN
In het kader van de voordrachten
voor afgestudeerde juristen van de
Nederlandse Universiteiten, die mede
toegankelijk zyn voor notarissen, kan
didaat-notarissen, bestuursambtenaren,
ambtenaren van de belastingdienst en
andere belangstellenden, spreekt op
woensdag 5 november a.s. des avonds
om 7.45 uur in het Academiegebouw
prof. mr. J. C. van Oven over het
onderwerp: „Moet aan de overlevende
echtgenoot een legitieme portie worden
toegekend?"
De politie heeft gisteren een 20-
jarige Leidse grondwerker aangehouden
verdacht van diefstal van een brom
fiets.
examen zo spoedig mogelijk een meer
openbaar karakter te geven, door ook
anderen, dan de examinator, het recht
te verlenen mee te rijden en bij het
theoretisch examen aanwezig te zijn.
Aan het slot van de vergadering is uit
voerig gediscussieerd. Mr. A. Hoekema
als secretaris van de Bovag en de heer
B. Vos jzn, secretaris van de BF.N. na
mens de commissie van overleg hebben
tenslotte hun instemming met de voor
liggende regelingen betuigd en gewag ge
maakt van groeiend vertrouwen in en
samenwerking met de leiding van hec
C.B.R.
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het kand.ex. Engelse
taal- en letterkunde, mej. A. E. Eringa
(Oegstgeest)kand.ex. Klassieke taai
en letterkunde, de heer C. A. v .d. Oord
(Voorburg); doet ex. Klassieke taal- en
letterkunde, de heer C. J. C. Rietman
(Leiden)
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Johanna Maria Caecllla, dr van J. de
Vriend en M, M. P. van Velzen, Paulette,
dr. van J. Hillebrand en M. Tervooren. Jo
hanna Hendrika, dr van D. H. van der
Ham en H. J. J. van Maanen, Johanna An
toinette Maria, dr van B. T. Króse en H. P.
Windmeijer, Robby Albertus. zn van P. J.
van Dam en B. Keijzer, Maartje, dr van A.
Twigt en J. Dijkhuizen, Evert Jan, zn van
P. J. Weldner en A. H. van der StaaiJ.
GETROUWD
C. Dreef en J. W. de Jong, E. J. H. van
Tongeren en W. van der Meer, J. A van
der Blom en H. M. Nagtegeller. J. Har te-
velt en A. G. Rombout. J. M. Hogeboom
en M. C. H. van Dlnten, P. K. Perreiln en
J. C. M. Mark.
OVERLEDEN
A. Sleval, 87 Jaar, man, W de Gans. 69
Jaar. wed. van A. Llndenburg, C. Verstoep.
66 jaar, man, D. van DuLJn, 73 Jaar. mar.
G. van Egmond, 62 Jaar. wed. van S. Bur-
ge*.
„Een zeer bijzondere vondst". Zo
'nschetst de heer G. Kortenbout
m der Sluys van het Rijksmuseum
*n geologie en mineralogie te Lei-
*n de in mei bij Zwolle gevonden
itishoornschedel. Deze schedel
erd indertijd tijdens baggerwerk-
temheden bij Wester veld naar bo~
en gehaald. Door bemiddeling van
'e amateur-geoloog, de heer Tol-
•«is, is de schedel naar Leiden ge
zonden en daar aan een nauwkeu
rige studie onderworpen. Daarbij is
komen vast te staan, dat het de
schedel betreft van de Dicerorhinus
hemitoechus. Prof. dr. F. Florschütz
bijzonder hoogleraar aan de Leidse
Universiteit in de palaeofytologie
van het Kainozoicum en palynologie
onderzocht het zand. dat zich in de
schedel bevond, z.g. pollen-anali-
ttsch stuifmeelkorr el-onderzoek)
en concludeerde, dat de schedel af-
komstig is uit het Eemien. Dit is een
tijdvak van ongeveer 70.000 jaar
geleden, waarin een sub-tropisch
klimaat heerste.
Bij weten van de heer Kortenbout
van der Sluys zijn er van deze soort
neushoorn nog maar twee schedels
bekend, namelijk een in Engeland
cn een in Duitsland, beide veel min~
der gaaf dan het Zwolse exemplaar.
Veertig procent slaagt
direct voor rij-examen
Elf contactvergaderingen met In
totaal 4500 autorijschoolhouders en
instructeurs houdt de directeur van het
Centraal Bureau voor de Afgifte van
Rijvaardigheidsbewijzen, de heer H. M.
W. Westerlaken. De examenkringen
Den Haag en Leiden kregen de pri
meur van deze bijeenkomsten.
De heer Westerlaken deed een ernstig
beroep op alle goedwillende rijschool
houders om, ondanks hét uitblijven van
een wettelijke regeling voor het autorij
schoolwezen, door te gaan met verhoging
i van de vakbekwaamheid. De hoge af
keuringspercentages bij de examens moe
ten tot het verleden gaan behoren. Het
percentage van kandidaten, dat de eerste
keer slaagt heeft een landelijk gemid
delde van bijna 40 bereikt. Dit is volgens
de heer Westerlaken het hoogste van
alle (vak- en middenstands)-examens in
Nederland.
Voorts werd medegedeeld, dat na 1
januari a.s. voor het doen van rij
examen een personen- of vrachtauto
of autobus nodig is, die is voorzien van
een dubbele rempedaal. Op voertuigen,
die hiermee niet zijn uitgerust, zal men
dus geen examen meer kunnen doen, ook
al zou de handrem in orde zijn.
De directeur deelde verder mede, dat
de commissie van toezicht op het Cen
traal Bureau besloten heeft hél rü-
