Nooit had democratisch staatsman
zoveel macht als thans De Gaulle
WEERBERICHT
AVERECHTS BEELD
Blanco volmacht van viervijfde
der bevolking om de toekomst
op nieuwe basis te funderen
Met de „Johan" 37 verstekelingen
gedwongen retour naar Indonesië
97ste jaargang
DINSDAG 30 SEPTEMBER 1958
No. 29557
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Henay DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: J. Brouwer t.U50 oer kwartaal: f.2.55 oer maand: f.0.69 oer week Telefoon Directie en Administratie. 25041. Redactie
Heropening scholen
in Little Rock een
week uitgesteld
Een federaal gerechtshof te Omaha in
de staat Nebraska heeft maandag be
sloten, een actie van de schoolraad van
Little Rock om vier van de middelbare
scholen in deze stad aan particulieren te
verhuren, een week tegen te houden
voor een nader onderzoek. De schoolraad
had tevoren de vier scholen verhuurd
aan een groep particulieren, die van
plan is deze scholen op basis van ras
senscheiding te heropenen. Zoals be
kend is zftn de middelbare scholen in
Little Rock op het ogenblik gesloten op
grond van een wet van de Staat Arkan
sas. Gouverneur Faubus sloot de scho
len om te voorkomen dat er negcrleer-
lingen op onderwijsinstellingen voor
blanke kinderen zouden worden toege
laten. Het hof te Omaha deed zijn uit
spraak naar aanleiding van een ver
zoek van negerleiders.
Intussen heeft het Opperste Gerechts
hof'in Washington met algemene stem
men verklaard, dat Amerikaanse leer
lingen een onvervreemdbaar en in de
grondwet verankerd recht bezitten om
op school niet aan rassenscheiding te
worden onderworpen en dat de wetge
vende noch de uitvoerende macht van
enige Amerikaanse staat, noch zijn
rechters, hetzij rechtstreeks hetzij indi
rect, aan dit recht afbreuk kunnen doen.
Levenslang voor de
neger Jimmy Wilson
De doodstraf voor de neger Jimmy
Wilson, die wegens het stelen van nog
geen twee dollar ter dood was veroor
deeld, is gisteren door gouverneur Fol-
som van de Amerikaanse staat Alabama
veranderd in levenslange gevangenis
straf. De gouverneur heeft niet de be
voegdheid de doodstraf in een kortere
straf dan levenslang te veranderen. De
55-jarige Wilson komt na vijftien jaar
in aanmerking voor vrijlating op ere
woord.
Hij werd veroordeeld wegens het be
roven van een oude blanke vrouw Op
beroving in de nacht staat in de staat
Alabama de doodstraf. De neger zou op
24 oktober worden terechtgesteld.
De zaak-Wilson heeft in de gehele
wereld reacties uitgelokt en de gouver
neur heeft vele protesten tegen het von
nis ontvangen.
NAVO-raad besprak
weer kwestie-Cyprus
De permanente NAVO-raad te Parijs
heeft zich weer twee en een half uur
bezig gehouden met de kwestie-Cvprus.
Vandaag zou het vraagstuk opnieuw
worden besproken. De algemene secre
taris van de organisatie. Spaak. was. on
verwachts uit Washington naar de
Franse hoofdstad teruggekeerd. De be
spreking welke hij gisteren met presi
dent Eisenhower zou hebben, kwam
daardoor te vervallen! Volgens diploma
tieke kringen in Athene zou Spaak heb
ben aanbevolen dat Engeland zijn deel
genootsplan voor Cyprus, dat woensdag
in werking zou moeten treden, uitstelt
teneinde een ronde-tafelconferentie van
alle betrokken partijen mogelijk te ma
ken.
Prinses Marie Esmeralda, het
jongste dochtertje van Koning Leo
pold en Prinses Liliane van België,
dat morgen haar tweede verjaardag
viert.
Indonesië bekladde
Nederland opnieuw
Dr. Ali Sastroamidjojo, de Indonesi
sche permanente vertegenwoordiger
bij de Verenigde Naties heeft gisteren
in de Algemene Vergadering een
geboden gelegenheid gebruikt om in
een rede Nederland nog eens te be
schuldigen van alle moeilijkheden, die
zich in zijn land voordoen en het ver
jagen van de 40.000 Nederlanders van
huis en haard te rangschikken onder
de „gerechtvaardigde maatregelen"
tegen de Nederlandse „subversieve
activiteiten".
Over West-Irian herhaalde hü nog
eens: „Als ons de gelegenheid wordt
onthouden met de Nederlanders over
onze geschillen te onderhandelen, dan
zijn wij genoodzaakt andere maatrege
len, uitgezonderd oorlog te nemen".
En de andere maatregelen (inbeslag
name van Nederlandse eigendommen,
wegjagen van tienduizenden Nederlan
ders, de overige discriminerende veror
deningen) hadden alleen ten doel: „De
betrekkingen tussen Indonesië en Neder
land op een nieuwe basis van gelijkheid
en rechtvaardigheid te plaatsen".
En dan natuurlijk het oude stok
paardje: „Wat in feite de vrede en
veiligheid in dit deel van de wereld
ondermijnt, is de onverzoenlijke houding
van de Nederlandse regering in haar
poging om haar koloniale overheersing
over West-Irian, dat een integraal deel
van het grondgebied van Indonesië is,
te bestendigen."
„En wat betreft de Nederlandse in
vesteringen in Indonesië, die, volgens de
vertegenwoordiger van Nederland, 1.250
miljoen dollar zouden bedragen, moet
worden opgemerkt, dat deze bezittingen
nimmer uit Nederland naar Indonesië
werden gebracht. Van oorsprong is het
Indonesische kapitaal, doch mijn rege
ring heeft deze bezittingen niet zonder
betaling in beslag genomen, zoals door
i de Nederlandse minister van Buiten
landse Zaken is beweerd.
Wij hebben ze altijd gerespecteerd, en
wü zullen ze blijven respecteren, als de
j Nederlandse regering wil leren ook de
I Indonesische belangen te respecteren".
Weer Nederlandse
nota in Djakarta
Het hoofd van de Nederlandse di
plomatieke vertegenwoordiging in Dj a
karta, de heer H. Hasselman, heeft
volgens Antara gisteren op het Indo
nesische ministerie van Buitenlandse
Zaken twee nota's ingediend over de
Indonesische maatregelen tegen de
Nederlandse ondernemingen.
Volgens Radio-Djakarta heeft de In
donesische minister van Buitenlandse
Zaken, Soebandrio, gisteren een onder
houd gehad met de Amerikaanse am
bassadeur in Djakarta, Jones. Het on
derhoud betrof het geschil over Nieuw-
Guinea. Volgens Radio-Djakarta zou
Soebandrio de hoop hebben uitgespro
ken, „dat de Verenigde Staten geen be
slissing over de status van Nieuw-Gui-
nea zullen nemen, voordat zij kennis
hebben genomen van de Indonesische
zienswijze".
Soebandrio verklaarde, dat het ge
sprek noodzakelijk was om „een mis
verstand tussen de Verenigde Staten en
Indonesië uit de weg te ruimen".
WIJ zijn er zo langzamerhand wel
aan gewend, dat Indonesische
staatslieden een grote bedreven
heid demonstreren in het produceren
van voorstellingen, welke precies het
omgekeerde beeld geven van het oor
spronkelijke. In dit verband hébben wij
zelfs wel eens herinnerd aan het ge
drag van de inbreker, die op heterdaad
betrapt zijnde en door de politie achter
volgd wordende, geen beter middel weet
om de aandacht van zich af te leiden
dan luidkeels te roepen „Houdt de dief!"
Dit tafereel kwam ons onwillekeurig
opnieuw voor de geest toen wij van
morgen kennis namen van hetgeen de
Indonesische permanente vertegenwoor
diger bij de Ver. Naties, dr. Ali Sastroa
midjojo, in de Alg. Vergadering heeft
gezegd (juister: heeft durven zeggen)
over het vertrek van bijna 40.000 Neder
landse onderdanen uit Indonesië.
TOEN ongeveer een jaar geleden de
Indonesische regering een geheel
complex van maatregelen trof, welke
er alle op gericht waren het Neder
landse bedrijfsleven in Indonesië het
verblijf onmogelijk te maken, had zij
althans de moed om te erkennen, dat
deze maatregelen moesten worden ge
zien als een onderdeel van het streven
om Nederland met alle ten dienste
staande middelen te dwingen Westelijk
Nieuw Guinea aan Indonesië af te
staan.
Tot dat doel werden in verscheidene
hoofdsteden door vooraanstaande rege
ringspersonen massale betogingen geor
ganiseerd, waarin op heftige toon werd
opgewekt tot de strijd voor de bevrijding
van „West-Irian" en waarin onomwon
den werd verklaard, dat er in de naaste
toekomst maar voor zéér weinig Neder
landers in Indonesië bestaansmogelijk
heid zou zijn. Aan deze bedreiging werd
op een wijze, die niet was mis te ver
staan, kracht bijgezet door de „over
name" van een groot aantal Neder
landse ondernemingen, het intrekken
van de verblijfsvergunning van vele
Nederlanders en het niet-verstrekken
van zgn. „re-entry permits", een toe
stemming om na buitenlands verlof
naar Indonesië te mogen terugkeren.
THANS een jaar later draait
de heer Sastroamidjojo de kijker
om. Met een brutaliteit en schyh-
bare zelfverzekerdheid, welke de meest
verstokte Nazi zou doen blozen, durft
hij te verklaren, dat niet de Indonesi
sche, doch de Nederlandse regering
verantwoordelijk moet worden gesteld
voor de massa-evacuatie in het afgelo
pen jaar.
De Nederlandse regering, zo betoogde
de Indonesische woordvoerder, zou
daardoor de economische, technische en
administratieve diensten van zijn land
hebben willen verstoren en lamleggen!
De heer Sastroamidjojo moet wel
een bijzonder lage dunk van het intel
ligentie-peil van zijn mede-leden in de
V.N. hebben, indien hij gelooft, dat ook
maar één hunner deze averechtse voor
stelling van zaken als waar zou accep-r
teren. Maar intussen worden dergelijke
beweringen toch maar geuit!
Het verstandigste zou waarschijnlijk
zijn er de schouders over op te halen.
Maar bij het vernemen van dergelijke
absurditeiten is het bepaald moeilijker
om te zwijgen dan om te spreken
Middelbare opleiding voor
kerntechniek
Bt) besdhifcking van de Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetensohappen
is ingesteld een commissie die zal na
gaan wie'like voorzieningen dienen te
woerden getroffen opdat ook aan de ho
gere technische scholen opgeleid kunnen
worden degenen die 'bestemd zijn om een
functie te vervullen op het gebied van
de kern fysica, de kernenergie en haar
toepassingen.
(Van onze correspondent in Parijs)
Enkele dagen voor het referendum van zondag j.L moet generaal Charles de
Gaulle tegen een bezoeker hebben gezegd: 65 procent „ja"-stemmen zal al heel
mooi zün en 70 procent zou een triomf betekenen. Nu De Gaulle zondag, zoals
men weet, de 80 procent van alle stemmen op zijn naam verzameld heeft, zou
men dus van een super-triomf moeten spreken. En inderdaad heeft in Frankrijk
een democratisch staatsman nooit en buiten Frankrijk zelden kunnen bogen op
een steun, een aanhang en een vertrouwen als De Gaulle nu blijkens de uitslag
van het referendum verworven heeft. Zijn krediet is kwantitatief zeker minstens
even groot als hij onmiddellijk na de oorlog in de roes der bevrijding genoot. En
wat de „kwaliteit" aangaat, is zijn prestige zo mogelijk nog groter dan toen,
omdat de Fransen de prestaties der politici der Vierde Republiek intussen uit
eigen ondervinding konden waarderen en nu dus over vergelijkingsmateriaal
beschikken.
De Gaulle heeft zondag een blanco volmacht van zijn volk gekregen om
Frankrijks toekomst op een nieuwe basis te funderen. Vier-vijfde van alle Fransen
en een nóg hoger percentage van de volkeren der overzeese gebieden (in Algerije
96 van de 81 opgekomen kiezers) staat achter hem en zelfs een kwart van
de communisten, of ongeveer een miljoen, heeft die symbolische cheque mede
ondertekend.
gezet. Binnen twee maanden zullen ook
alle Franse ambtenaren Guinea verla
ten moeten hebben. Van vandaag af
zün zij nog slechts in functie als raad
gevers der Guinese regering, die nu
onafhankelijk is geworden.
Men wist in het verleden in Frankrijk
natuurlijk nooit helemaal zeker of de
soep zo heet gegeten zou worden als
ze werd opgediend. Maar De Gaulle is
een man, die niet toestaat, dat er aan
zijn woord getwijfeld wordt.
Krachtproef met de
militairen in Algiers
Het leveren van commentaar op zün
triomf heeft De Gaulle tot dusverre aan
de politici en journalisten overgelaten
en gisteren ontving hij alleen nog maar
de ministers van Binnenlandse Zaken
(Pelletier) en van Overzeese Gebieds
delen Cornut-Gentille) om zün eigen
conclusies uit de referendum-cüfers te
trekken. Er is zo dus officieel nog niet
bekend of hü zijn aanvankelüke rege
ringsplannen in het licht van het refe
rendum mogelijk denkt te herzien of
achter de uitvoering meer vaart zal
willen zetten. Men kan voor het ogen
blik alleen zeggen, dat alleen sterke
benen de weelde van een triomf als hü
nu geboekt heeft kunnen dragen. Dat
De Gaulle sterk in zün schoenen staat,
heeft hij in het verleden al eerder
overvloedig bewezen.
Vele waarnemers menen echter, dat
De Gaulle, wanneer hy deze week in
Algerüe eindelük de beslissende kracht
proef met de militaire junta van Salan
en Massu zou durven aanvaarden, wel
gewapend op het terrein van de strijd
verschünt.
Voor de liberale Fransen in het by'-
zonder, die zondag op De Gaulle hebben
gewed, zal dan in elk geval de proef op
de som van hun juiste keuze geleverd
kunnen worden.
Frankrijk raapt de
handschoen van
Frans Guinea op
Onze correspondent in Parys telefo
neerde ons hedenochtend voorts:
Premier Charles de Gaulle is nu vast
besloten de handschoen, die Frans
Nu is de vraag aan de orde, welk land
eventueel de plaats van Frankrijk in
Guinea zal innemen. Canada en België
zouden zich al kandidaat hebben ge
steld. Maar het is evenmin uitgesloten,
dat de Russen wel iets voor deze
vacature voelen. In dat verband wordt
er in sommige Franse kranten op ge
wezen, dat de Guinese premier, Sekou
Touré, niet van communistische sym
pathieën zou zijn vrü te pleiten. Zijn
eerste interview stond hü enige weken
voor het referendum toe aan het Franse
communistische partijblad „l'Humanité"
en in dat gesprek had hij de mogelijk
heid van een economisch verdrag met
Moskou al met welgevallen overwogen!
Het is dus mogelük, dat dankzij het
jongste referendum in Frankrijk de
Russen spoedig economisch en later ver
moedelijk politiek 'n bolwerk in Midden-
Afrika zullen kunnen bezetten. En dit
vooruitzicht is voor het moment de
enige donkere plek, die het referendum
van zondag voor de Franse regering
en voor haar misschien niet alleen
heeft opgeleverd.
Geen vergunning invoer
Italiaanse dameskousen
Op vragen van het lid der Tweede
Kamer, mevrouw Stof fels-Van Haaf ten
over de afwijzing van de aanvragen tot
invoer van Italiaanse dameskousen,
heeft de staatssecretaris van Economi
sche Zaken geantwoord, dat het juist is
dat op 9 augustus 1958 afwyzend is be
schikt op aanvragen d.d. 18 april 1958
van twee kousenimporteurs tot invoer
van in totaal 50 000 dozijn paar Italiaan
se dameskousen van synthetische garens,
op grond van het feit, dat de koopprijs
met zou overeenkomen met de onder
soortgelyke omstandigheden gebruike
lijke en economisch gerechtvaardigde
prijs, hetgeen aanleiding had kruinen
worden tot een ernstige marKtverstoring.
Fotoboek voor100.000ste naar Australië
Aan de 37 zich nog in de Kruis
berg bij Doetinchem bevindende
Indonesische verstekelingen is geen
voortgezet verblijf in Nederland
toegestaan. Zij worden met de
„Johan van Oldebarnevelt" naar
Indonesië teruggebracht. Het schip
is gistermiddag om vier uur uit de
Amsterdamse haven vertrokken
met voorts 1400 emigranten aan
boord. Onder hen bevond zich
ook mevrouw A. Zevenbergen-
Wageveld uit Abbenbroek, de
honderdduizendste emigrant naar
Australië, met haar echtgenoot en
hun beide zoontjes.
Minister Suurhoff kwam
afscheid van haar nemen.
persoonlijk
Hij wenste
van de Nederlandse Emigratiedienst, de
directeuren van de christehjke, de alge
mene en de katholieke emigratiecentrales
en Nederlandse en Australische auto
riteiten op emigratiegebied.
Gegrond besluit
De groep van 37 verstekelingen is
thans naar Indonesië teruggezonden
omdat de betrokkenen niet voldeden
aan de normen, die de minister van
Justitie, prof. dr. I. Samkalden, aan
legde bij de beoordeling van hun aan
vragen tot verblijfsvergunningen in Ne
derland.
Bij de groep zün geen Indonesiërs van
Nederlandse origine. De antecedenten
van de betrokkenen wezen erop, dat zü:
1. geen enkele binding hebben met
Nederland of Nederlanders;
2. hun assimilatie op onoverkomen-
lijke moeilykheden zou stuiten;
3. in enkele gevallen de betrokkenen
in Indonesië criminele vergrijpen op
hun naam hadden staan.
Bovendien meent men in Nederland
haar en haar familieleden veel succes d t h bb aan
in npt. nipnnrp varipvlanri mpfir maur- i
-in het nieuwe vaderland, maar waar-
Ku ïïf. IJschuwde haar ook, dat vooral de eerste
zondag bij het referendum in meerder
heid „neen" te zeggen, op te rapen. De
generaal had in augustus al gewaar
schuwd. dat het „neen"-woord voor de
koloniale of ex-koloniale volkeren bete
kende, dat zy zich van Frankryk wen
sen af te scheiden. Nu Guinea, op aan
beveling van de premier Sekou Touré,
inderdaad als enig Afrikaans volk in
meerderheid de nieuwe constitutie heeft
afgewezen, zal Parijs derhalve de maat
regelen treffen om alle banden ten
spoedigste af te snijden.
Gisteren is er al een speciale bood
schapper van de Franse regering naar
Guinea afgereisd. Deze afgezant zal de
Guineese regering nu mededelen, dat
alle medernisatiewerken wegens inhou
den der kredieten, waarvoor Frankrijk
twee honderd miljard Franken had uit
getrokken, zuilen moeten worden stop
jaren moeilijk zouden zijn. Hij bood
namens de regering een fotoboek aan.
In dit fotoboek „Holland" had de be
windsman geschreven: „Aangeboden ter
herinnering aan uw emigratie als
100.000ste naar Australië", J. G. Suur
hoff, minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, 29 september 1958.
Ook de Australische ambassadeur in
ons land, de heer H. McClure Smith
sprak enkele woorden. „U draagt als
100.000ste een speciale verantwoorde-
lijkheid. Maar ik ben ervan overtuigd,
dat u deze verantwoordelijkheid waar
dig bent".
Deze korte by eenkomst werd voorts
bijgewoond door de heer W. R. van der
Ben.
van
men, dat de teruggezondenen in Indone
sië represaillemaatregelen wachten. En
kele maanden geleden zijn reeds twee
Indonesiërs, op grond van dezelfde
overwegingen naar hun land terugge
zonden. De organisaties, die zich in Ne
derland hiet hen bezig hielden, ontvin
gen berichten uit Indonesië, dat de bei
de personen het goed maakten en dat er
verder geen maatregelen tegen hen wa
ren genomen.
Inmiddels mag worden aangenomen,
dat de verstekelingen grondig en nauw
gezet op hun antecedenten zijn onder
zocht en beoordeeld. Minister Samkal
den heeft zich persoonlyk met de zaken
bezig gehouden.
In kringen van de in het CCKP ver-
waarnemend directeur-generaalenigde organistaties is men er daarom
Scheepvaart, rar. ir. B. W. Have- ook van overtuigd, dat de terugzending
man, commissaris van de Emigratie, mr. van de 37
J. A U. M. van Grevenstein, c'b-ecteur 1 we,est.
'kelingen gegrond is ge-
Wisselvallig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlüke bewolking met enkele
buien. Matige tot vry' krachtige wind in
hoofdzaak tussen oost en zuid. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
1 oktober
Zon op: 6.39 uur; onder: 18.20 uur.
Maan op: 19.52 uur; onder: 10.13 uur.
Hoogwater te Kaïtwyk te 5.03 en 17.17
uur. Laagwater te 1.03 en 13.11 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Dit is de Engelse kot te i „Mastei Noordzee lieelt rondgedreven vooruas volkomen uitgeput door gebrek
John' uit Grimsby, die enkele dagen dat een IJmuidens vissersvaartuig i aan drinkwater en voedsel. De kot
stuurloos met machineschade op de hulp kon bieden. De bemanningI ter in de IJ muider vissershaven