Canadese tv overspant met langste
netwerk ter wereld een continent!
Drie Nederlandse musici
jubileren in dit seizoen
Tijd- en taalverschillen zorgen
voor vele bijzondere problemen
Coleman Oliehaarden
Willem van OtterlooTheo Olof
en Herman Krebbers in zilver
Strauss wil West-Duitsland ook
„psychologisch verdedigen"
Nederlandse industrie moet zich
heter op Euromarkt voorbereiden
97ste jaargang
Vrijdag 26 september 1958
Vijfde blad no. 29554
In televisie is alles mogelijk
(Van onze Canadese
correspondent)
Een beeld op zijn kop was één
van de eerste prestaties, die de
Canadese televisie leverde ten be
hoeve van haar kijkers. Dat is
deze maand nu alweer zes jaar ge
leden en in de tussentijd zijn er
nog wel gekker dingen gebeurd: er
zijn doden opgerezen van hun
sterfbed en neergeknalden hebben
vol levensvreugd het strijdtoneel
overzien: alleen maar omdat de
camera net iets te lang haar spie
dend oog op die scenes liet rusten.
Maar dat was slechts het bewijs,
dat in televisie alles mogelijk is.
Canada was niet bepaald vroeg met
televisie. Om niet te zeggen: laat. Voor
een Noordamerikaans land tenminste.
Op 6 september was het precies zes jaar
geleden, dat de CBC in Montreal begon
uit te zenden, twee dagen later gevolgd
in Toronto. We kunnen het ons nu nau
welijks meer voorstellen, dat we op
straat naar een t-v.-programma stonden
te kijken dat een progressief winkelier
in zijn etalage had aangezet. Het beeld
fascineerde: het was het beeld van de
toekomst voor ons in de kamer, voor
hem in de zaken.
Toch. was televisie niet helemaal
nieuw voor Canada. Vooral in Zuid-On-
tario was het vrij gewoon om de Ver
enigde Staten binnen te halen. Maar in
1952 begon het pas goed: Canada ging
zijn eigen uitzendingen verzorgen. En
aftrek was er genoeg Zoveel dat het
moeilijk was en nog is om de tele
visie-moloch althans enigszins tevreden
te stellen. Na werken en slapen steekt de
Canadees nu de meeste tijd in de t.v. De
werkweek duunt hier doorgaans maar
vijf dagen en dan is het duidelijk dat er
heel wat uren in die liefhebberij gaan
zitten. In elke twee van de drie Cana
dese huizen is nu een toestel ook al
staat er geen antenne op het dak en
zo'n toestel mag dan naar verhouding
niet zo duur zijn als bij U en de Cana
dees mag dan geen kijkgeld behoeven
te betalen: in de afgelopen vijf jaar
heeft hij toch meer dan een miljard dol
lar uitgegeven voor zijn meest-gelief-
koosde liefhebberij. Tachtig procent van
de bevolking wordt nu „bestreken door
acht stations van de CBC en 41 particu
liere en met het netwerk van de CBC
verbonden stations.
Geweldige afstanden
Dat televisienetwerk is wel eens ver
geleken met de Frans-Canadese Spoor
lijn. En terecht: alleen gaat het vervoer
niet per rails maar via ultra-korte gol
ven. De afstanden zijn echter even ge
weldig: 7.000 kilometer moesten er wor
den overbrugd met behulp van 140 re-
layeertorens die beeld en geluid in een-
vijftigste seconde van de Atlantische
naar de Stille Oceaankust overbrengen.
Vijftig kilometer staan die torens van
elkaar: in de ruige bossen, op de open
prairies en besneeuwde bergketens. Een
ervan staat 2.000 meter hoog op Lost
Horse Mountain, maar voordat men ze
daar kon neerzetten, moest men de top
van de berg eenvoudig opblazen om
ruimte te maken voor de toren en het
gebouwtje voor automatische bediening
van de apparatuur. Vijftig miljoen dollar
heeft die keten van torens gekost: het
langste televisienetwerk ter wereld, dat
nu pas in gebruik is genomen
Die lengte betekent ook dat het uitge
spreid ligt over een land, waar men in
het oosten zo ongeveer naar bed gaat als
men in het westen net uit de fabriek op
weg is naar huis. De „late" film of het
toneelstuk in Toronto zou dan wel op
een erg ongelegen ongeblik op het
scherm komen in Vancouver.
Hier halt
En daarom heeft de CBC in Calgary,
in de provincie Alberta, een station,
gebouwd waar technici zeggen: tot hier
en voorlopig, niet verder. Er staan daar
Video-bandopnameapparaten. die de
programma's kunnen vasthouden en ze
een, twee of drie uur later zonder
merkbaar verschil in kwaliteit weer
kunnen „loslaten" voor de verschillende
tijdzones. En om het geheel dan nog
een beetje ingewikkelder te maken: daar
de Canadese bevolking voor een kwart
Franssprekend is, moest de CBC twee
geheel aparte netwerken opzetten: een
Engels en een Frans. Tussen twee haak
jes: er worden hier meer Franse pro
gramma's gemaakt dan in Frankrijk zelf
of waar ter wereld dan ook. En zo kij
ken we dan met zijn zes miljoen (op de
tijd met de grootste kijkdichtheid tussen
half negen en negen 's avonds) naar het
nog steeds zwartwitte beeld.
Er wordt hier al veel gesproken over
kleurentelevisie, maar dat kunnen we
nu alleen met behulp van een goede
antenne en een heel duur toestel bij de
zuiderbuur vandaan halen. Wij doen het
daarom voorlopig met zwart-wit, van
vroeg tei de middag tot soms ver na
het middernachtelijke uur. Voor zeven
tig procent zien we werk „van eigen bo
dem", de rest is „import" en daar loopt
ook wel eens iets uit Nederland door
De Canadese winter maakte de
bouw van 139 relay eertorens, die
het transcontinentale televisiewerk
vormen, niet gemakkelijk .De keten
strekt zich uit over het gehele land
en de torens staan op plaatsendie
zelfs in de zomer vaak nauwelijks
ie bereiken zijn. Laat staan in de
winter.
Maar ook dat „eigen werk" wordt wel
eens bereid door onze landgenoten. In
Montreal werken enkele Nederlanders
bij de televisie, onder wie John (Joop)
Postema, die vroeger als geluidstech
nicus by de Radio Unie in Hilversum
werkte en hier het televisiepad is opge
gaan. Niet zonder succes overigens: hij
is al eens geluidstechnicus-van-het-jaar
geweest. Een knap staaltje in de korte
tijd dat de Canadese televisie bestaat.
Felle braiul woedde
in Rotterdam-oost
(Van, onze correspondent)
Een brand van een omvang, zoals die
de laatste jaren in Rotterdam niet was
voorgekomen, heeft gisteravond Kra
lingen in rep en roer gezet en een groot
gedeelte van het gebouw van Dönszel-
mann en Co's Graan- en Graanpro-
ducen Maatschappij N.V. aan de Strui-
senburgdwarsstr. verwoest. Zes brand
weerlieden gingen met zestien stralen
en drie brandweerladders het vuur te
lijf, konden een gedeelte van het ge
bouw redden en de omliggende panden
voor brand bewaren. De brand, die om
kwart voor acht was uitgebroken, had
men omstreeks halftien onder de knie.
Het gebouw, waarin meelprodukten,
olienoten, zuidvruchten en een hoeveel
heid emballagemateriaal lag opgesla
gen, zal voorlopig niet gebruikt kunnen
worden. De schade loopt in de tonnen.
Zij wordt door de verzekering gedekt.
Over de oorzaak van de brand tast men
in het duister. Er was op het tijdstip,
dat de brand ontdekt werd, niemand in
het gebouw.
BETALING PER GIRO
Onze KWARTAALABONNEES, die J
de voorkeur geven aan betaling per a
giro, verzoeken wij de f 7.50 voor
hun abonnement gedurende het 4e
1 kwartaal van dit jaar zo mogelijk
1 vóór 1 oktober a.s. aan ons over te
maken.
Onze MAANDABONNEES die per
1 giro betalen (f2.55) verzoeken wij
ter voorkoming van aanbieding van
i een kwitantie, het abonnementsgeld
vóór de eerste van de betreffende
maand te voldoen,
i Ons gironummer is 57055.
DIRECTIE
LEIDSCH DAGBLAD J
5.000.000gezinnen verkozenWARMTE
behagelijke warmte, zuinige warmte
dus Coleman warmte
veroverden de wereldmarkt door
het technisch af zijn
het ideale dubbel warmte-
spreidingssysteem
Frontale stralingswarmte gekoppeld
aan gelijkmatige warmte-circulatie
in elk deel van de kamer - ook en vooral
over de vloer en langs de ramen.
de stijlvolle moderne uitvoering in
kleurrijke schakering met o.a. kook
plaat en zichtbaar vlammenspel.
het uniek zuinige verbrandingssysteem
door de beroemde Coleman lage
trekbrander
de sterke service door fabrieken
overal ter wereld (ook in Nederland)
de lage prijzen: 'n Coleman
topklasser reeds vanaf f 335.-#
Bon Vc&fUvJit êeyrip üt céi&tïëtrk
Bij elke goede handelaar verkrijgbaar.
Internationale vermaardheid
In CalgaryAlberta heeft de
C.B.C. een zogenaamd relayeer-
centrum gebouwd, waar televisie
programma's op band kunnen wor
den vastgehouden. Ze kunnen dan
later op een geschikt tijdstip
worden heruitgezonden in de ver
schillende tijdzones. Op de foto en
kele van de opname-apparaten, die
de programma's registeren.
De kwaliteit van de bandopname
is vrijwel gelijk aan die van de di
recte uitzending. Volledigheidshal-
re zij nog vermeld, dat in het relay-
eercentrum alleen mannelijke tech
nici werken.
Ambitieus plan van minister van Defensie
Maar de oppositie zal hem
niet weinig dwars zitten
(Van onze correspondent in Bonn)
De energieke, volgens sommigen wat
te energieke Westduitse minister van
Defensie, Strauss, is bezig met het op
stellen van een plan voor de psycholo
gische verdediging van zijn land. Hy wil
daarmee in de komende herfst voor het
kabinet en daarna voor het parlement
te Bonn verschijnen. Doel van zijn uit
gebreide plannen ten deze is om de com
munistische infiltratie, die in West-
Duitsland in allerlei kringen doorwerkt,
zo effectief mogelijk te bestrijden.
Strauss is direct omstandig begonnen.
Hij heeft in zijn ministerie een bureau
ingericht voor een drietal specialisten,
van wie één de eerste luitenant Mit-
telstadt jarenlang in Russische krijgs
gevangenschap heeft gezeten en daar
grote ervaring heeft opgedaan op het
stuk der communistische propaganda.
Strauss' strijd om „de ziel van het volk"
heeft voor alles ten doel om de Duitsers
rijp te maken voor innerlijk verzet tegen
het communisme als het eens econo
misch niet meer naar den vleze gaat.
Hy komt hiermee niet met nieuwe din
gen op de proppende Amerikanen ken
nen op dit terrein „unconventional war
fare", de Fransen hun „vijfde bureau"
in de generale staf en de Zweden en
Zwitsers weten er ook van om zich psy
chologisch te verdedigen.
Er zijn de laatste tijd wel enige feiten
in West-Duitsland aan de dag getreden,
waaruit bleek hoe de communisten
wier partij officieel verboden is trach
ten het leger binnen te dringen of daal
de geest te bederven. Brochures en ille
gale krantjes werken daaraan mee, maar
ook de beruchte liefdesbrieven van on
bekenden aan officieren, die dan in
handen worden gespeeld van de echt
genotes! Er zijn voorts communistische
fluisteracties en er zijn organisaties, die
zich lenen voor het verspreiden van
communistische propaganda. Dit alles
wil de ambitieuze Strauss bestrijden, in
het bijzonder de organisaties die onder
het mom van culturele arbeid commu
nistische propaganda bedrijven.
Volgens Strauss moet een commissie,
waarin vertegenwoordigers van allerlei
ministeries zitting dienen te hebben, dit
karwei aanpakken. Hij wil voorts de op
positie en de vakbonden inschakelen.
Kortom, zijn plannen die lopen van
vakbonden tot geheime diensten als de
„organisatie-Gehlen" zijn zeer ambi
tieus, zeer uitgebreid en zullen beslist in
de Bondsdag stuiten op grote oppo
sitieWant er zyn in de gelederen
van de oppositie verscheidene mensen,
die Strauss van al te veel ijver verden
ken, die hem zwart maken als een naar
het autitaire neigende figuur en die hem
enigszins vrezen vanwege zyn jeugd, zijn
nogal harde woorden en zijn veel om
vattende plannen, zoals het bovenstaan
de plan voor de psychologische defensie
van West-Duitsland.
Lloyd sprak met Luiu
Minister Luns heeft gisteren in New
York de lunch gebruikt met zijn Britse
ambtgenoot Selwyn Lloyd. Naar van
welingelichte zijde verluidt, hebben de
staatslieden van deze gelegenheid ge
bruik gemaakt van gedachten te wisse
len over de voornaamste internationale
vraagstukken, waaronder de toestand
in het Verre Oosten.
In dit komende seizoen zullen
drie vooraanstaande figuren in de
Nederlandse muzikale wereld het
feit gedenken dat ze 25 jaar ge
leden de eerste schreden zetten op
het pad dat zou leiden naar, niet
alleen nationale, maar ook interna
tionale bekendheid. Het zijn de
dirigent Willem van Otterloo en
de violisten Herman Krebbers en
Theo Olof.
Het zal dan bovendien 20 jaar
geleden zijn dat het duo Krebbers-
Olof is ontstaan.
Dat een dergelijk drievoudig jubileum
een feestelijk tintje vermag behoeft geen
betoog: het zal dan ook in verscheidene
Nederlandse steden worden gevierd. In
Den Haag zal ter gelegenheid van dit
jubileum op 14 oktober in het Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen een
concert worden gegeven door de Vereni
ging van Vrienden van het Residentie
Orkest. Dit concert is bedoeld als de of
ficiële huldiging van de drie kunste
naars.
Op het programma zal o.m. een werk
van Willem van Otterloo staan n.l.
„Intrada" en het speciaal voor Her
man Krebbers en Theo Olof gecompo
neerde Dubbelconcert, voorlopig ..Uilen
spiegelvariaties" of „Uilenspiegelarij"
geheten.
Het thema van dit concert is geschre
ven door Van Otterloo. naar een gegeven
van Richard Strauss' „Till Eulen-
spiegel".
Op het uitgewerkte thema componeer
den 11 componisten korte variaties, die
ieder ongeveer 1% 2 minuten duren.
Aan dit concert hebben in het geheel
dus niet minder dan 12 componisten hun
medewerking verleend: Willem van Ot
terloo. Hendrik Andriessen, Jurriaan
Andriessen. Henk Ba dings, Lex van
Delden. Marius Flothuis, Geza Frid,
Oscar van Hemel. Hans Henkemans,
Hans Kox. Guillaume Landré, en Bertus
van Lier.
De variaties worden gerangschikt
door Willem van Otterloo.
Willem van Otterloo
Deze eminente dirigent van het even
eminente Residentie Orkest was aan
vankelijk student in de medicijnen.
Tijdens de eerste jaren van deze stu
die beperkten zijn muzikale aspiraties
zich tot klarinet en saxofoon; 's zomers
dansten vele gasten in een groot hotel in
Zandvoort op de muziek van Willem van
Otterloo en zijn band.
Doch zijn ambities bleken toch in een
meer klassieke richting te liggen. Daarom
verwisselde hij in 1923 zijn plaats in de
collegebanken voor een plaats in de klas
voor compositie- en directieleer aan het
conservatorium.
Dat dit een goede stap was bleek toen
Willem van Otterloo in 1932 werd be
kroond op een belangrijk componisten
concours, waar hij voor het eerst het
Concertgebouworkest dirigeerde. nog
wel in een van zijn eigen werken ,De
derde suite voor orkest". De jury werd
gevormd door grote mannen als Willem
Mengelberg en Pierre Monteux.
Toen begon voor de jonge musicus een
periode als tweede dirigent van het
Utrechts Stedelijk Orkest, waarvan hij
in 1937 de definitieve leiding kreeg.
Het was na de tweede wereldoorlog
dat Willem van Otterloo algemene be
kendheid kreeg als een der belangrijkste
dirigenten van deze tijd.
In 1949 werd Willem van Otterloo di
rigent van het Residentie Orkest. Wan
neer men weet dat Van Otterloo nog
maar net vijftig jaar is. kan men de
grootste bewondering hebben voor de
snelle wijze waarop hij een van de eer
ste plaatsen heeft weten te bezetten in
het muzikale leven van Nederland.
Behalve met het Residentie Orkest
heeft Willem van Otterloo ook platen
gemaakt met orkesten als Die Wiener
Symphoniker, L'orchestre Lamoureux
en Die Berliner Philharmoniker.
Hoewel het leven van de dirigent
door de vele concerten, repetities en
tournee's nu niet bepaald een surplus
aan vrije tijd heeft, reserveert Willem
van Otterloo toch een deel van zijn tijd
voor een hobby die niet bepaald tot de
meest voorkomende behoort, n.l
een compleet ingericht miniatuur spoor
wegemplacement.
Ook een dirigent moet wel eens stoom
afblazen
Herman Krebbers
genoten aan het Amsterdamse Muziek-
lyceum, dat hij aan het eind van zijn
studies met de hoogste onderscheiding
verliet.
Dat hij deze onderscheiding verdiende
werd bewezen toen hij. 14 jaar oud. door
het ministerie van Onderwijs. Kunsten
en Wetenschappen werd uitgekozen om
deel te nemen aan het violisten-festival
in Engeland en waar hij ook tot de prijs
winnaars behoorde.
Zijn tournee's o.a. door België,
Zwitserland, Engeland, Italië en Duits
land hebben hem grote bekendheid
gegeven. Zijn briljante spel is ook op de
plaats vastgelegd, o.a. werken van Beet
hoven en Paganini.
Theo Olof
Herman Krebbers. die geboren werd
op 18 juni 1923, trad op 9-jarige leeftijd
voor het eerst met orkest op.
Hij maakte zijn debuut met het Re
sidentie-orkest en het Concertgebouw
orkest op de jeugdige leeftijd van 13
jaar. Zijn muzikale opleiding hee(t hy
Theo Olof. de andere helft van het
vermaarde viool-duo, en evenals Herman
Krebbers een beroemd 6olist, werd ge
boren te Bonn op 5 mei 1924. Op 5-
jarige leeftyd trad hij voor het eerst in
het publiek op ter gelegenheid van een
leerlingenuitvoering in het Concertge
bouw te Bonn.
In 1933 vluchtte hij met zijn moeder
van Duitsland naar Nederland, waar ze
zich eerst in Amsterdam vestigden, maar
later verhuisden naar Den Haag.
Hy werd de leerling van een welbe
kend viool-pedagoog. Oskar Back, en
toen hy 11 jaar oud was werd hij by
het Nederlandse publiek als wonder
kind geïntroduceerd.
Sinds die tyd heeft hy met veel be
roemde orkesten gespeeld, zowel in Ne
derland als in het buitenland.
Tydens de oorlog is Olof ondergedo
ken geweest, maar na de bevrijding
maakte hy een aantal succesvolle tour
nee's door België. Zwitserland. Oosten
rijk, Frankryk, Engeland. West Indië en
Israël. Hij speelde o.l.v. Josef Krips,
Willem van Otterloo en Eduard van
Beinum.
In oktober 1950 werd Theo Olof. samen
met Herman Krebbers. aangesteld als
concertmeester van Het Residentie Or
kest. In mei 1951 ontving hij de 4e prijs
I op het beroemde violisten-festival „The
Concours International de la Reine
Elisabeth" te Brussel.
Theo Olof heeft verschillende viool
concerten in Nederland ten doop ge
houden o.a. van Britten, Oscar van
Hemel en Hans Henkemans.
Het repertoire van het duo Krebbers-
Olof bevat op het ogenblik meer dan
30 concerten, waarvan er verscheidene
op de plaat zijn vastgelegd.
De minister van Economische Zaken,
prof. dr. J. Zijlstra. heeft tegenover
vertegenwoordigers van de Nederlandse
financiële pers beklemtoond, dat een
grote krachtsinspanning van alle betrok
kenen nodig zal zijn om de kansen, die
de Euromarkt Nederland op het gebied
van zyn export zal bieden, ook daad-
werkelyk te grijpen.
Het is naar zijn mening dan ook van
groot belang, ook al zal de Euromarkt
eerst over enige jaren zichtbare voor
delen kunnen gaan opleveren, dat
reeds nu door het uitvoeren van ter
reinverkenning de voorbereidingen wor
den getroffen voor het formuleren en
ten uitvoer brengen, wanneer dit nodig
is, van een bedrijfspolitiek. die op een
juiste wijze aan de komende ontwikke
ling is aangepast.
Het ministerie van Economische Za
ken heeft evenwel de indruk, dat het
Nederlandse bedryfsleven zich onvol
doende op de Euromarkt voorbereidt.
Sommige sectoren der Nederlandse in
dustrie. bijv. de textielindustrie en de
papierindustrie, bereiden reeds hun
strategie voor de Euromarkt voor, maar
in andere bedryfstakken, zoals de me
taalnijverheid, wordt de noodzaak hier
van nog niet althans niet in voldoende
mate beseft.
Chr. v.h.m.o. teleurgesteld
over onderwijsbegroting
De minister van Onderwys heeft in
zyn begroting een bedrag opgenomen
voor de subsidiëring van enkele nieuwe
afdelingen aan reeds bestaande scholen
voor christeiyk middelbaar en voorbe
reidend hoger onderwijs. In de begroting
wordt echter niet voorzien in de zeer
dringende behoefte aan nieuwe scholen
voor dit onderwys, die in sommige plaat
sen bestaat. Prof. mr. A. M. Donner,
voorzitter van de Bond van Verenigin
gen voor Chr. Middelbaar en Voorberei
dend Hoger Onderwys, merkte dit giste
ren op in de te Utrecht gehouden
algemene vergadering van de bond.
Prof. Donner noemde het resultaat
mager. Wy hebben, zo zei hy, gevoel
voor de noodzaak van bestedingsbeper
king. maar dat gevoel blyft niet leven
wanneer wy zien. dat in de begroting
wel een subsidie is opgenomen voor vijf
nieuwe rooms-katholieke scholen. De
voorzitter verklaarde, dat het bestuur
deze kwestie onder de aandacht zal
brengen van geestverwante Kamerleden.
