Overleg in Warschau vastgelopen
Engeland en India bemiddelen nog
WEERBERICHT
Menon is voorstander van een
gesprek tussen de ministers
Foster Dulles en Tsjou En-lai
Voortijdige „achteruit"-werking
oorzaak van vliegramp hij Ahadan
Nasser: „Arabische nationalisme
groeide sneller dan verwacht"
-
Landbouwegalisatiefonds kampt
met tekort van f. 1.8 miljard
Dr. Drees pleit voor vestiging
Euratom-centrum in Nederland
97ste jaargang
DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1958
No. 29553
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Amerika, Rood-China en Quemoy
De Amerikaans-Chinese besprekingen in Warschau zijn vastgelopen, aldus ver
luidde gisteren in gezaghebbende kringen in Washington. Als prijs voor het staken
van het vuren eisen de communisten niet slechts ontruiming van Quemoy door
de nationalistisch-Chinese troepen, maar ook liquidatie van de Amerikaanse
machtspositie in het gebied van Formosa. In de Amerikaanse hoofdstad hoopte
men, dat er op de bijeenkomst van vandaag in Warschau nog een lichtpuntje te
ontdekken zou zijn, doch veel hoop had men niet; de kloof is zeer wijd en de
communisten zijn bijzonder vasthoudend. In commentaar op aanhoudende ge
ruchten, dat de Ver. Staten wellicht zouden toestaan, dat de nationalisten het
vasteland zouden gaan bombarderen, verklaarde de Amerikaanse minister van
Defensie, McElroy, gisteren, dat dit juist iets is dat de Ver. Staten niet wensen.
„Laten wij de besprekingen in Warschau een kans van slagen geven", zei hij.
Intussen spannen India en enige andere landen, die niet behoren tot een van
beide wereldblokken, zich in om te komen tot topbesprekingen tussen de V.S.
en Rood-China met het doel de ontspanning in het Verre Oosten te bevorderen.
De Indiase gedelegeerde Menon zou deze kwestie o.m. besproken hebben met de
Britse minister van Buitenlandse Zaken. Menon zou grote waarde hechten aan
de invloed van Lloyd op diens Amerikaanse collega Dulles. Menon verwacht veel
van een bijeenkomst van Dulles met premier Tsjou En-lai van communistisch-
China. De onderhandelingen dienen naar Menons mening op veel hoger niveau
gevoerd te worden dan totnutoe.
millan een beroep op de regering ge
daan om alles in het werk te stellen
om de Amerikaanse regering af te hou
den van een oorlog ter verdediging van
Quemoy. „Het behoort volkomen duide
lijk te worden gemaakt", zegt de T.U.C.
Ook Peking zou een
regeling ivensen
Dat ook Rood-China het conflict niet
op de spits wenst te drijven, zou kun
nen blijken uit het volgende bericht van
Reuter: in welingelichte kringen van de
Verenigde Naties verluidt, dat de Ameri
kaanse delegatie een kopie onder ogen
gekregen heeft van een memorandum,
dat premier Tsjou En-lai heeft gezonden
aan de regering van India. Hierin vraagt
Tsjou En-lai om advies over de manier
waarop men de huidige crisis in het
Verre Oosten zou kunnen oplossen.
Tsjou zou in het memorandum ver
klaard hebben, dat hij vasthoudt aan de
beginselen van vreedzame samenleving.
Hij zou voorts gewezen hebben op de
gevaren, verbonden aan de Amerikaan
se steun aan de nationalisten, die de
Amerikanen, volgens hem, gebruiken
voor hun agressieve doeleinden. In ge
noemde kringen gaf men te kennen, dat
het memorandum in een „tamelijk ver
zoenende" toon is gesteld en dat het de
nadruk legt op een vreedzame regeling.
Ook Gromyko had gesprek
met minister Selwyn Lloyd
Behalve de Indiase afgevaardigde
Menon heeft ook de Sovjetrussische
minister van Buitenlandse Zaken Gro
myko een onderhoud gehad met de
Britse minister Selwyn Lloyd. Gister
avond zouden beiden gedurende twee
uur de toestand in het Verre Oosten
hebben besproken. Lloyd was de gast
van Gromyko bij het avondmaal in het
bureau van de Sovjetrusische delegatie
der Verenigde Naties. Van Britse noch
van Russische zijde wilde men iets
over dit gesprek mededelen.
Britse kabinet in
vergadering bijeen
Onze Londense correspondent telefo
neerde ons hedenochtend:
Hedenochtend zou het Britse kabinet
bijeen komen om de toestand in het
Verre Oosten nader onder ogen te zien.
De leiders van het Britse verbond van
vakverenigingen, de T.U.C., hebben gis
teren premier Macmillan om een on
derhoud gevraagd in verband met de
jongste kritieke on wikkeling inzake
Quemoy. Macmillan ontving de brief
van het verbond even voordat hij zich
met de nachttrein van Schotland naar
Londen begaf. Zijn korte vakantie in
het noorden is vandaag ten einde. Mac
millan ging onmiddellijk op het ver
zoek in. Waarschijnlijk zullen de leiders
van het vakverbond vanmiddag in
Downingstreet ontboden worden. Het
vakverbond heeft in de brief aan Mac-
Afnemende wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselend bewolkt met plaatselijk en
kele buien. Ongeveer dezelfde tempera
turen als vandaag. Langs de kust tot
'krachtige en in het binnenland tot
matig afnemende noordwestelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
26 SEPTEMBER
Zon op: 6.31 uur; onder: 18.31 uur.
Maan op: 17.47 uur; onder 4.58 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.21 uur en
14.44 uur.
Laagwater te 10.31 uur en 22.45 uur.
Dit nummer bestaat alt 16 pagina's
„dat zelfs indien de Verenigde Staten
in het conflict, worden verwikkeld, En
geland zich afzijdig zal houden".
Het verbond, dat ruim acht miljoen
georganiseerde Engelse arbeiders ver
tegenwoordigt, spreekt speciaal zijn be
zorgdheid uit over berichten, dat de
Verenigde Staten mogelijk atoomwapens
zullen gebruiken. Ook wordt betreurd,
dat Engeland tegen een debat over de
toelating van China tot de Verenigde
Naties heeft gestemd en aangedrongen
wordt op onderhandelingen met wijdere
armslag, tot stand te brengen door de
Verenigde Naties, nu het overleg in
Warschau is vastgelopen.
In Londen wordt in dit verband op
gemerkt. dat de meeste Amerikanen
eveneens van mening zijn. dat Que
moy niet tot een H-bom-oorlog mag lei
den. Vijf van de zes Amerikanen, die
aan leden van het Amerikaanse Con
gres hebben geschreven, zijn tegen het
L.D.- autopuzzelrit
In verband met de grote belang
stelling, welke bljjkt te bestaan
voor de door ons Blad georgani
seerde Hutspot-autopuzzelrit, zal
de prijsuitreiking a.s. zaterdag niet
plaats vinden in café „De Grote
Vink" te Voorschoten, doch in de
grote zaal van Avifauna te Alphen
aan den Rijn.
De bijeenkomst vangt aan om
kwart over acht.
gebruik van geweld in de tegenwoordige
crisis.
Het is bekend, dat Selwyn Lloyd ach
ter de schermen van de V.N. in New
York bemiddelend tracht op te treden.
Llovd heeft een beroep gedaan op
Gromyko om de Russische invloed te
gebruiken om China's halsstarrigheid
te breken en de Chinese communisten
tot onderhandelingen te bewegen. Sel
wyn Lloyd heeft ook getracht samen
met de Japanse minister van Buiten
landse Zaken. Foedsjijama. een onder
handelingsformule te vinden inzake een
eventuele „gebruik" van de kusteilan-
den. hetwelk hun legale positie niet zou
aantasten.
Onderzoek thans afgesloten
Vroegere storingen hadden geen invloed
(Van onze Haagse correspondent)
Een voortijdige „achteruit"-wer-
king van de stuurboordschroef is
oorzaak geworden van de nood
lottige ramp met de Martin Ma-
Sluizen doorgebroken, vloed raast voort
Men heeft mjj beschuldigd van ophitsing tot revolutie, aldus heeft president
Nasser van de Verenigde Arabische republiek (Egypte-Syrië) gezegd in een
onderhoud met een journalist van „Blitz", een in Bombay verschijnend weekblad,
maar de waarheid is, aldus beweerde de president, dat het Arabische nationa
lisme al zoveel eeuwen is onderdrukt, dat de sluizen nu zijn doorgebroken en de
vloed voortraast. Wjj kunnen hem niet meer tegenhouden, aldus Nasser, die
toegaf zelfs bezorgd te zijn geweest over de manier, waarop de gebeurtenissen
zich hebben ontwikkeld. „Het Arabisch nationalisme groeit sneller dan verwacht
werd". Hij verklaarde oprecht naar stabilisatie van de toestand te verlangen,
zodat men aandacht kan schenken aan de zo noodzakelijke politieke consolidatie,
het economische evenwicht en de vergroting van de produktie. Maar dit zijn
juist de dingen, die de Westelijke mogendheden willen voorkomen, aldus beweerde
Nasser, „zij willen het Midden-Oosten juist verdeeld houden". In dit verband
wees Nasser op de houding van de Sovjet-Unie tegenover de Arabieren.
landen zijn zwak en minder ontwikkeld.
Zij willen op basis van gelijkheid goede
betrekkingen met het Westen onder
houden.
Over de Russen merkte Nasser op, dat
hij zich geen enkel geval kon herinne
ren, waarin de Russen getracht hebben
de moeilijkheden van de Arabische we
reld uit te buiten. Wat de beweeg
redenen bij de steun, die zij ons geven
ook mogen zijn, zij waarderen ons als
een onafhankelijk volk. Zij lichten ons
„Moskou waardeert
ons als een
onafhankelijk volk"
President Eisenhower heeft gesugge
reerd, dat ik zowel een Hitier als een
Stalin ben. De vergelijking met Hitier
is belachelijk, aldus Nasser. De Arabische
riner P. 303 van de Koninklijke
Marine, die op 10 september j.l.
op het vliegveld van Abadan neer
stortte, waarbij de tien inzittenden
om het leven kwamen. Aangezien
er geen overlevenden zijn, kan niet
worden vastgesteld, of de mecha-
niciens het achteruit-mechanisme
van de betreffende motor in de
juiste stand hebben bevestigd, of
dat het mechanisme door een per
soonlijke handeling voortijdig in
werking is gesteld.
In elk geval is komen vast te staan,
dat dit mechanisme bij het naderen
van de landingsbaan van Abadan plot
seling .achteruit" is gaan draaien. Hier
door is een enorme wringende kracht
op het toestel uitgeoefend. De rechter
vleugel en de neus van het vliegtuig
zijn toen naar beneden geforceerd. De
botsing met de grond kwam daardoor
met grote kracht. Tot deze conclusie is
de commissie gekomen, die ter plaatse
het onderzoek naar de oorzaak van de
ramp met de Martin Mariner heeft in-
altijd in over elke actie, die zy met be
trekking tot ons gebied willen onder
nemen, terwijl het Westen altijd onaf
hankelijk is opgetreden en ons pas, na
tot actie te zijn overgegaan, van een en
ander in kennis heeft gesteld.
Nasser verklaarde dat de VAR de
bouw van de dam van Assoean in twee
perioden van tien jaar hoopt te vol'
tooien. Hij juichte voorts de vorming
van een vrije Algerijnse regering toe en
zei dat de moeilijkheden met Libanon
nu zijn afgelopen. Generaal Foead Sje-
hab, de nieuwe president van Libanon,
en ik, zijn goede vrienden, aldus Nasser.
- - - w
v - v
De Tweede Kamer is een wetsont
werp tot wijziging van de begroting
1957 van het Landbouwegalisatie
fonds aangeboden, waaruit blykt dat
het nadelige saldo f 471.334.100 be
draagt, f 312.351.100 hoger dan oor
spronkelijk geraamd. De uitgaven zijn
namelijk f 313.771.100 en de inkomsten
f 1.420.000 hoger. Tevens worden thans,
aldus de memorie van toelichting, de
saldi van de jaren 1949 tot en met
1956 opgenomen, zodat het totale na
delige saldo over 1957 f 1.795.038.600
wordt.
De voornaamste oorzaken van deze
verhoging zyn:
a. hogere garantieprijzen en/of lagere
gemiddelde opbrengsten dan waarmede
in de oorspronkelijke begroting gere
kend werd voor binnenlandse granen,
melk en export-vleesprodukten ca. f 260
miljoen
b. De lagere dan oorspronkelijk ge
raamde suikeropbrengsten uit binnen
landse bietenoogsten, waardoor import
van suiker noodzakelijk was. waarop
een nadelig saldo van f43.500.000.
Zo rijdt de zomer weg van het
strandDe laatste stukken van de
strandoutillage voor het badseizoen
worden opgeborgen.
Waartegenover een vermindering van
het nadelig saldo op binnenlandse sui
ker staat tengevolge van de consumen
tenprijsverhoging van f 12.500.000, ca.
f31 miljoen.
c. Uitgaven die in de oorspronkelijke
begroting voor „memorie" opgenomen
waren omdat voor deze uitgaven nog
geen bedrag geraamd kon worden, aard
appelmeel, steun bewaarkool en garantie
op traan ca. f 19 miljoen.
d. Uitgaven en inkomsten betreffende
afgesloten dienstjaren ca. f2 miljoen.
Totaal ca. 312 miljoen gulden.
gesteld. De conclusie is later bevestigd
uit het onderzoek, dat deskundigen van
het Marine Luchtvaarttechnisch Bedrijf
in Nederland instelden naar de „pro-
pellerdrome" (het verstelmechanisme,
waarop de schroefbladen zijn gemon
teerd) die Ut de wrakstukken kon wor
den geborgen.
Uit de getuigenverklaringen heeft de
commissie van onderzoek kunnen op
maken, dat de commandant van het
toestel, de luitenant ter zee-vlieger I.
Hoebink kort na het vertrek van Aba
dan de gronddienst meldde, dat hij
i.v.m. een olielekkage in de bakboord
motor wilde terugkeren. De verkeers
toren gaf toestemming tot landen. Het
vliegtuig heeft vervolgens normaal, ruim
en rustig het voorgeschreven circuit
gevlogen. Alles wees op een normale
landing. De commandant had voortdu
rend contact met de grond en heeft
geen enkele aanwijzing voor verwachte
moeilijkheden gegeven. Op ongeveer 100
meter van de landingsbaan zagen oog
getuigen het toestel plotseling een ruk
en een scherpe draai naar stuurboord
maken. De rechtervleugel zakte naar
beneden door. Door de lage landings
snelheid en geringe hoogte is de Martin
Mariner toen tegen de grond geslagen
en in brand gevlogen.
De resultaten van het onderzoek
heeft minister Staf meegedeeld aan het
Tweede Kamerlid Ritmeester, die hier
omtrent elf schriftelijke vragen had
gesteld.
Het Koninklijk Paar en burge~
meester Van Hall van Amsterdam
gefotografeerd bij een van de ma
quettes. welke de uitbreiding van de
hoofdstad in beeld brengen. Deze
maquettes staan opgesteld in de
Zuiderkerk in Amsterdam, een van
de gebouwen, welke door het Ko
ninklijk Paar werden bezocht tij
dens zijn traditionele bezoek aan de
hoofdstad.
Uit het antwoord van de bewinds
man blijkt verder, dat de storingen,
die aan de dag traden op de tocht van
het vliegtuig naar Perzië, van geen
invloed zijn geweest op het ongeluk.
De technische storingen waren niet
van ernstige aard. In Abadan waren
de beide motoren vervangen door
nieuwe uit Nederland. De comman
dant zou zeker niet zijn vertrokken,
indien hij ook maar even had getwij
feld aan de vlieggereedheid van de
Martin Mariner. Evenmin zouden de
technici het toestel vrij hebben ge
geven, indien zij geen volledige zeker
heid hierover zouden hebben gehad.
De commandant had tenslotte geen
haast om naar Nederland terug te
keren, zoals uit de hem verstrekte
orders blijkt.
Overtuiging nut samenwerking en royale
outillage als krachtige argumenten
De regering heeft gisteravond de commissie van Euratom, die een
tweedaags bezoek aan Nederland brengt, op het Muiderslot een diner
aangeboden. De minister-president dr. W. Drees heeft tijdens dit diner
de commissie dank gezegd voor het feit, dat het eerste officiële bezoek
dat zij aan de Euratomlanden brengt, Nederland geldt.
„Wanneer U zoudt besluiten, de zetel van Uw gemeenschappelijk
centrum voor onderzoek hier in Nederland te vestigen, dan kunt U
verzekerd zijn van een nog gunstiger ontvangst dan die welke het
Euratomverdrag ten deel is gevallen", zo zeide dr. Drees in zijn toe
spraak onder meer.
„Men is in Nederland sterk over
tuigd van het nut van internationale
samenwerking zo goed als van het nut
van het moderne natuurwetenschap
pelijk onderzoek.
Wanneer Uw commissie het besluit
zou nemen om het laatste voor een
aanzienlijk deel hier, onder haar
eigen leiding, te gaan verrichten met
de internationale deelneming welke in
de gehele opzet van Euratom besloten
ligt, dan zoudt U kunnen rekenen op
volledig begrip, niet alleen bij de re
gering, doch ook bij de provinciale en
gemeentelijke autoriteiten en, ik aar
zel niet dit te zeggen, bij het Neder
landse volk in al zyn geledingen", zo
vervolgde dr. Drees.
„Voor wat de regering betreft, kunt U
rekenen op onze gehele medewerking.
Het Reactor Centrum Nederland van
zijn kant zal U zeker gaarne zien komen
en is in de gelukkige gelegenheid om U
op alleszins bevredigende voorwaarden
land ter beschikking te stellen. De fis
cale regelingen voor Uw hier te werk te
stellen personeel zullen thans en in de
toekomst even gunstig zijn als die welke
zullen gelden in het land van vestiging
van Euratom zelf. Op onderwijs- en
woongebied kunt J alle redelijke mede
werking verwachten van de verantwoor
delijke autoriteiten. Verschillende we
tenschappelijke instellingen en labora
toria hebben spontaan aangeboden om,
voorzover zulks praktisch mogelijk is. in
afwachting van de gereedkoming van
definitieve laboratoria, ruimte aan on
derzoekers van het directoraat-generaal
voor research van Euratom beschikbaar
te stellen. Last but not least zal Eura
tom de gelegenheid hebben om de appa
ratuur van het Reactor Centrum Neder
land en met name de materials-testing-
reactor die daar binnenkort in bedrijf
moet worden genomen op redelijke
voorwaarden mede te gebruiken.
Door het een en ander zou Eura
tom, zo Uw commissie dat wil, in
korte tüd kunnen beschikken overeen
behoorlijk uitgebreid eigen centrum,
dat de beschikking heeft over een be
langrijke apparatuur", aldus dr. Drees,
die sprak in tegenwoordigheid van de
ministers Cals, Hofstra, Suurhoff en
Vondeling en de staatssecretarissen
Van der Beugel en Veldkamp.
Zeker tien doden bij
bloedige
botsing
in Beiroet
In Beiroet is gisteren een totaal uit
gaansverbod afgekondigd na een reeks
bloedige botsingen, waarbjj zeker tien
mensen het leven hebben gelaten. Er
kwam snel een einde aan de incidenten
toen werd afgekondigd, dat burgers met
wapens ter plaatse zouden worden dood
geschoten.
De 37-jarige mohammedaanse op
standelingenleider en gewezen premier
Rasjid Karami heeft een nieuwe rege
ring gevormd. Daarvan maken vier
christenen, drie moslems en écn Druze
deel uit. Karami is behalve premier ook
minister van Defensie en van Binnen
landse Zaken.
