Eisenhower weigert „beledigende én
heftige nota" van Kroesjtsjef
WEERBERICHT
Gesprek van half uur over de
toestand bij Formosa met Britse
minister van Buitenlandse Zaken
C.N.V.: „Nog geen oordeel over
loon- en prijspolitiek van thans"
Een der oudste dekenfabrieken
van Leiden met sluiting bedreigd
Zeister politie vond het
dat naar de moordenaar
spoor,
leidde
97ste jaargang
MAANDAG 22 SEPTEMBER 1958
No. 29550
LEIDSCH
DAGBL
Directeur: J. W Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f.255 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
„Welverdiende reprimande
President Eisenhower heeft de jongste nota van de Sovjetrussische premier
Kroesjtsjef aan de afzonder terug laten sturen. Hy noemde deze nota „beledigend
en heftig", vol met valse beschuldigingen en ontoelaatbare bedreigingen. De
Amerikaanse zaakgelastigde in Moskou kreeg opdracht de nota weer aan de
Sovjetrussische regering terug te geven. Dit is de eerste keer, dat de Amerikaanse
regering een Sovjetrussische nota niet heeft willen aannemen. In Westelijke
diplomatieke kringen in Washington was men algemeen van oordeel, dat pre
sident Eisenhower geen andere keuze had en dat Kroesjtsjef een „welverdiende
reprimande" had gekregen. Kroesjtsjefs nota was gesteld in bewoordingen, die
scherper waren dan in enig ander diplomatiek stuk sedert de tweede wereldoorlog.
Gisteren heeft president Eisenhower in Newport een half uur gesproken met
de Britse minister van Buitenlandse Zaken Selwyn Lloyd. Het onderwerp was
Formosa.
Zowel de Amerikaanse als de Britse pers zyn het volkomen eens met de hou
ding van Eisenhower en zijn weigering de nota te aanvaarden. De „Daily Herald"
vreest intussen dat Groot-Brittannië een „hulpeloze schietschijf" zal zijn als de
Ver. Staten en de Sovjet-Unie door de flaters die zij begaan van een scheldparty
op grote schaal over het Verre Oosten terechtkomen in een oorlog met water
stofbommen. Het is nu de tijd om dit te voorkomen, aldus het blad.
nationalisten 45 vijandelijke kanonnen,
vier munitiedepots, vijf vrachtwagens en
twee landingsboten vernield. Op Quemoy
zijn in die tijd 63 burgers om het leven
gekomen en 159 gewond: 3719 huizen
zijn door communistische granaten ge
troffen en 1918 ervan geheel verwoest.
De beschieting van Quemoy was gis
teren heviger dan in de vorige week.
Bij Matsoe hebben nationalistische
schepen zondag een communistische
kanonneerboot tot zinken gebracht, de
tweede in twee dagen tijds. Een tweede
kanonneerboot wewrd zondag bescha
digd.
Een hoge functionaris van het natio
nalistische ministerie van Defensie
deelde gisteren op een bijeenkomst van
de Kwomintangparty in Taipeh mede,
dat de communisten 650.000 man troe
pen aan de kust van Zuidoost-China
hebben bijeengebracht voor een actie
tegen Formosa. In dit gebied hebben de
communisten voorts een derde van hun
vloot en 250 tot 300 straaljagers gecon
centreerd. Ook beschikken zij over 90
Iljosjin-bommenwerpers.
Een functionaris van het ministerie
van Buitenlandse Zaken verklaarde, dat
de nationalisten de communistische
vliegvelden en kustbatteryen niet heb
ben gebombardeerd omdat zij geen in
ternationaal conflict willen veroorzaken.
„Gewetenloze daad",
Rood-Cliina
zegt
De voornaamste punten uit de nota
van Kroesjtsjef zyn: de aankondiging,
dat een aanval op Rood-China gelijk
staat met een aanval op de Sovjet-
Unie; de eis, dat alle Amerikaanse
strijdkrachten uit het gebied van For
mosa worden teruggetrokken. „Als de
Ver. Staten dit niet doen, zou er voor
China niets anders overblijven dan de
indringers uit zijn gebied te verdrijven.
Er moet eens en vooral een einde
komen aan de inmenging in de binnen
landse aangelegenheden van de Volks
republiek". „Chantage met kernwapens
kan China noch de Sovjet-Unie intimi
deren", aldus de scherpe nota, waarin
verder gesproken werd over „de agres
sieve politiek van de Verenigde Staten,
welke tot de huidige bijzonder gespan-
nx toestand in het Verre Oosten heeft
geleid".
Het officiële persbureau van commu-
nistisch-China, „Hsinhoea", heeft presi
dent Eisenhower er vandaag van be
schuldigd, dat hy „alle internationale
hoffelijkheid heeft genegeerd door zijn
toevlucht te nemen tot de gewetenloze
daad, die het verwerpen van Kroesjets-
jefs jongste brief over de crisis in het
Verre-Oosten is". Het persbureau voegt
hieraan toe, dat Eisenhower de feiten
en waarheid, vervat in Kroesjtsjefs
brief, kennelijk niet heeft kunnen weg
redeneren.
Het officiële Russische persbureau
Tass zegt naar aanleiding van president
Eisenhowers besluit Kroesjtsjefs brief
over Formosa terug te sturen, dat daar
uit blijkt, dat Amerika net niet bereid is
naar rede te luisteren. „Wat de Sovjet-
regering betreft", aldus het persbureau,
„zy zal blyven trachten de vrede te
handhaven".
Nog twee
„waarschuwingen"
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken van communistisch-China heeft
zaterdag en zondag een achtste en
negende „ernstige waarschuwing" tot de
regering van de Verenigde Staten ge
richt. Volgens communistisch-China
hebben zaterdag vijf Amerikaanse oor
logsschepen de Chinese territoriale
wateren by Goekien geschonden. Een
der vaartuigen was diep doorgedrongen
in de zone van de eilanden Matsoe en
Paisjoean.
Vier Amerikaanse jagers zouden het
„Chinese luchtruim" in de sector van de
eilanden Amoy en Quemoy hebben ge
schonden.
Volgens officiële berichten heeft de
nationalistische artillerie op Quemoy
zondag in een vuurgevecht met commu
nistische kustbatterijen op Amoy negen
kanonnen van de communisten buiten
werking gesteld. Sedert de communisten
een maand geleden met hun bombarde
ment van de nationalistische eilandjes
voor de kust begonnen, hebben de
Enkele buien
De Bilt verwacht tot morgenavond:
enkele regen- of onweersbuien, vooral
in de kustprovincies, maar ook opkla
ringen. Overwegend matige wind tussen
west en zuidwest. Weinig verandering
in temperatuur. (Opgemaakt te 11.15
uur).
23 SEPTEMBER
Zon op: 6.26 uur; onder: 18.38 uur.
Maan op: 16.32 uur; onder: 1.42 uur.
Hoogwater te Katwijk te 12.19 uur.
Laagwater te 7.36 en 20.05 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
tonen aan, dat zolang Quemoy en Mat
soe niet zyn bezet, het gevaar voor het
vasteland en de kustgebieden zal voort
duren.
Over het voorstel tot staken van het
vuren zei Tsjen-ji, dat er niet gevoch
ten wordt tussen Amerikanen en Chi
nezen, zodat dit voorstel op niets slaat.
Wat de strjjd van het „Chinese volk"
tegen de kliek van Tsjang Kai-sjek be
treft, deze heeft steeds voortgeduurd en
is een zaak die alleen de Chinezen
aangaat en die nooit internationale
spanning heeft veroorzaakt.
De kwestie waar het nu omgaat is,
dat de Verenigde Staten met vuur spe
len, doordat zij zich in de strijd hebben
gemengd om Quemoy, Matsoe en andere
eilanden onder hun militair beheer te
krijgen en ze te maken tot „een spring
plank voor agressie tegen het Chinese
vasteland", aldus Tsjen-ji.
Geen macht ter wereld kan
ons tegenhouden
Het Chinese volk is in een staat van
grote woede gebracht door Dulles' rede
voering in de algemene vergadering van
de Verenigde Naties, aldus verklaarde
de communistisch-Chinese minister van
Buitenlandse Zaken Tsjen-ji zaterdag.
Volgens Tsjen-ji heeft de Chinese
regering vertrouwen in de huidige Ame-
rikaans-Chinese besprekingen in War
schau, maar Dulles heeft gezegd de ge-
sdhillen tussen de twee landen voor de
Verenigde Naties te zullen brengen.
Het Chinese volk is vastbesloten
Quemoy en Matsoe te bezetten ..en geen
macht ter wereld kan het tegenhouden",
aldus de Chinese minister. De feiten
Geen pessimisme over P.B.O.
De minister van Binnenlandse Zaken
wil zich in de memorie van toelichting
op zijn begroting voor 1959 met betrek
king tot de Publiekrechtelijke Bedrijfs
organisatie niet aan pessimisme over
geven. Hij is trouwens van oordeel, dat
daarvoor geen reden is. Enige tiental
len publiekrechtelijke bedrijfslichamen
functioneren op bevredigende wijze en
niet zelden zelfs meer dan dat. Naast
de maatschappelijke en internationale
ontwikkeling geeft mede de omstandig
heid, dat de bestaande bedrijfslichamen
zich consolideren en hun weg weten te
vinden, naar de mening van de minister
aanleiding te mogen verwachten, dat op
de duur een verbetering in de toestand
zal intreden.
„Besnoei tie defensie
voor de minder
ontwikkelde landen"
De Brit Lord Boyd-Orr. win
naar van de Nobelprijs voor de
vrede, heeft zaterdag in Wenen
het denkbeeld geopperd, dat alle
landen hun uitgaven voor defensie
met tien procent besnoeien en de
aldus bespaarde gelden (naar
Boyd-Orrs schatting veertig mil
jard gulden per jaar) in een fonds
te storten voor de ontwikkeling
van de minder ontwikkelde lan
den. Dit zou moeten geschieden
onder auspiciën van de Verenigde
Naties.
Nederlands
Spanje
paar
m
verongelukt
Een ernstige autobotsing in de Spaan
se plaats Casteldefells nabij Barcelona
heeft zaterdag het leven gekost aan
mevrouw M. Brackel-De Bont uit Am
sterdam. Zij was in Spanje op vakantie
met haar echtgenoot de 65-jarige ac
countant dr. G. Brackel, die bij het on
geval zeer ernstig werd gewond.
Een zware vrachtauto botste met gro
te kracht tegen een andere wagen, juist
op het moment dat de Nederlandse auto
met het echtpaar Brackel naderde. De
vrachtauto schoof door de kracht van
de botsing over de weg en duwde de
Nederlandse wagen van de rijbaan op
een lager gelegen kade. De vrachtwagen
stortte eveneens van de weg, juist boven
op de personenauto, die totaal werd
vernield. Uit Barcelona ontboden
brandweerlieden hebben het echtpaar
met snijbranders uit de verwrongen de
len van de auto moeten halen.
Regering handelde juist door de S.E.R.
om advies te vragen inzake huur en melk
Het CNV-bestuur heeft ons des
gevraagd naar aanleiding van
mededelingen in de Rijksbegro
ting ten aanzien van de huidige
prijs- en loonpolitiek medegedeeld,
dat het nog niet mogelijk is, een
definitief oordeel over de situatie
te geven.
De verbondsraad van het CNV
is vandaag in vergadering bijeen
geroepen om zich te beraden op
de mededelingen, die van rege
ringszijde zijn gedaan.
Voorts vestigde men er van de zyde
van het CNV-bestuur de aandacht op,
dat de regering advies aan de SER
heeft gevraagd. Op grond van het be
paalde in de wet op de bedrijfsorga
nisatie is de regering verplicht, het
advies van de SER in te winnen om
trent alle belangrijke maatregelen op
sociaal of economisch gebied, welke
zij voornemens is te treffen. De rege
ring heeft derhalve juist gehandeld
door aan de SER advies te vragen
over haar voornemens met betrekking
tot de melksubsidies en de huur
politiek.
In het komende SER-overleg zullen
bovendien aan de orde komen: de ver
lenging van de tydelyke toeslag op de
kinderbijslag, de verwerking van de
huurbijslag in de collectieve contracten
en loonregelingen, eventuele verhoging
van de ziekenfondspremie, de invoering
van de weduwen- en wezenpensioenver
zekering, van een nieuwe invaliditeits
verzekering en van een algemene kin
derbijslagvoorziening. Ook het alge
mene vraagstuk van de loonpolitiek is
hiermee tegelijkertijd in het geding.
Daarmee is naar het oordeel van het
CNV-bestuur het gehele sociaal-econo
mische beleid aan de orde. Naar de
mening van dit bestuur is het thans nog
niet mogelijk, daarover een definitief
oordeel te geven. (Eenzelfde standpunt
wordt ook door de KAB ingenomen).
Wel kan het CNV-bestuur thans
reeds verklaren, dat oplossing van de
hiervoren genoemde problemen onbe
reikbaar is, wanneer de regering haar
mededeling in de memorie van toelich
ting op de begroting van Sociale Zaken
en Volksgezondheid handhaaft, dat „rust
op loongebied noodzakelijk is".
Het CNV-bestuur is ten volle bereid,
aan verantwoorde oplossingen mede
te werken, doch zal in het komende
overleg drie eisen onverkort hand
haven.
1) De bevordering van de werkgele
genheid met name ook in het noorden
van het land.
2) Spoedige invoering van de wedu
wen- en wezenpensioenverzekering en
van de invaliditeitsverzekering.
3) Een rechtvaardige verdeling van
het nationale inkomen.
Liberalen verliezen bij
Zweedse verkiezingen
Uit de tot nu toe bekende uitslagen
van de verkiezingen voor gemeente- en
districtsraden in Zweden, is gebleken,
dat de liberale party flinke verliezen
heeft geleden. De liberale partij, verge
leken met de gemeenteraadsverkiezin
gen van 1954, stemmen hebben moeten
afstaan aan de andere rechtse partyen:
conservatieve partij en centrumpartij
(voorheen boerenpartij) en aan de
sociaal-democraten.
Nationale kwesties en met name het
plan van de sociaal-democratische rege
ring tot invoering van een verplichte
pensioentoeslag, vormden in hoofdzaak
de inzet van de verkiezingsstrijd. De
conservatieven en de centrumpartij ver
zetten zich tegen dit plan. De commu
nisten verloren terrein.
Door de verliezen van de liberalen
hebben de niet-socialistische partijen
Ambtenaren van het Franse mi
nisterie van Binnenlandse Zaken
stapelen pakketten met afdrukken
van de nieuwe grondwet op. Iedere
Franse kiezer zal voor de stemming
een kopie van de nieuwe grondwet
ontvangen.
hun meerderheid in de gemeenteraad
van Stockholm verloren.
Volgens de voorlopige volledige uitslag
hebben de conservatieven 19.8 procent
(in 1954: 15.2%) van het totaal uitge
brachte aantal stemmen beihaald, de
centrumpartij 13.2 (10.4% in 1954), de
liberalen 15.4 (21.6%), de sociaal-demo
craten .47.5 (47.8%) en de communis
ten 4.5% (4.9%). Bij de parlementsver
kiezingen van 1958 waren de cijfers:
conservatieven 18.7, centrumpartij 10.3;
liberalen 13, sociaal-democraten 46.9 en
communisten 3.4.
Wordt produktie begin 1959 stopgezet?
Naar wy van welingelichte zyde vernemen voert de directie der N.V, Fabriek
van Wollen Dekens voorheen J. Scheltema Jzn. momenteel besprekingen om te
komen tot een voortzetting van dit bekende Leidse familiebedrijf in groter ver
band teneinde aldus te geraken tot een verlaging van de kostprijzen.
Het is niet uitgesloten, dat de produktie van de fabriek aan de Oude Singel
begin 1959 zal worden gestaakt.
Toen op 12 juni 1817 Jacobus Schel
tema Janszoon in het perceel Oude Sin
gel 56 een dekenfabriek oprichtte, telde
de Sleutelstad op dat ogenblik nog
twintig andere bedrijven, welke dekens
produceerden, waarvan er thans, ruim
honderd en veertig jaar later, nog drie
zijn overgebleven: de Gebr. Van Wyk
Dp zaak Wint de la Parra
Zijn naam stond in zakboekje vanvriend
In Goes werd dit weekeinde een praalwagen, ivelke op de
groot fruitcorso gehouden. Dit is dei prijs beslag wist te leggen.
(Van onze correspondent).
Aan de oplossing van de moord op
Wini de Ia Parra heeft de Zeister
politie in de persoon van brigadier-
rechercheur B. L. van der Woude een
werkzaam aandeel gehad. De Utrecht
se politie heeft onder een groot aan
tal van zeden-delicten met minderja
rigen verdachte personen de 28-jarige
Utrechter, die de moordenaar bleek te
zijn, met voorrang behandeld op een
tip van de Zeister politie.
Rechercheur Van der Woude heeft
namelijk ruim twee weken geleden een
in Zeist woonachtige 46-jarige onge
huwde Limburger aangehouden, omdat
hij bcxei.d stond als een figuur, die
voor zeden-delicten met minderjarigen
niet terugschrok. De man had een scoo
ter waarop hij gemakkelijk een kind had
kunnen meevoeren.
Bij de intocht van de Zeister avond
vierdaagse op 22 juni '57 was hij aan
wezig geweest, sommige zeiden in ge
zelschap van een kind. Met nog enkele
Andere aanwijzingen zag de politie deze
man als een ernstige verdachte van de
moord aan. De man was zo bijvoorbeeld
ook niet in staat een alibi voor 22 juni
1957 op te geven. Verder miste hij ok
de riem van zijn regenjas. Naderhand
bleek echter dat de gevonden riem niet
paste bij zijn Jas.
.Ook bleek, dat hij in de jaren '54'55
patiënt was geweest in Groot Bate
met psychische afwijkingen verpleegd
worden.
De man was echter de dader niet,
maar in zijn zakboekje Stond o.m. de
naam van de Utrechter, die naderhand
de moordenaar bleek te zijn. Deze had
ook in „Groot Bavelaar" gezeten en de
beide mannen waren bevriend geraakt.
De Zeister politie tipte de Utrechter
politie over deze laatste figuur. De
Utrechtse politie behandelde tlaarop
deze man. die ook in haar carthotheek
voorkwam, met voorrang. Daarbij bleek,
dat de gevonden riem wel paste bij
diens regenjas. Zo begon het net zich
steeds verder te sluiten. De moordenaar
bekende. Zijn „vriend" zit echter ook
nog in arrest, verdacht van door hem
gepleegde zedenmisdrijven, die bij het
onderzoek aan het licht zijn gekomen.
Jongetje gestikt
TRAGISCH ONGEVAL IN
ZOETERWOUDE
(en Heringa), de firma Zaalberg en de
firma Scheltema.
De oprichter werd in het jaar 1851
opgevolgd door zijn zoon Jan Scheltema,
die in 1890 overleed. Laatstgenoemde
werd sedert 1872 als mede-firmant ter
zijde gestaan door C. Wassenaar, die
reeds in 1850 als 16-jarige kantoor
bediende zyn intrede in het bedrijf had
gedaan en daaraan tot aan zijn dood in
1920 verbonden bleef. Evenals in zovele
andere Leidse textielbedrijven, drukten
ook hier de zoons de voetsporen van
hun vader: J. P. en P. G. Wassenaar
werden in 1906 als firmanten in het be
drijf opgenomen. Eerstgenoemde trad
uit in 1920, waarna een zoon van zyn
compagnon, H. J. P. Wassenaar, die
sedert 1912 in het bedrijf werkzaam
was, naast zyn vader de opengevallen
plaats kwam innemen. Toen drie jaar
later de firma werd omgezet in een
naamloze vennootschap, werd P. G.
Wassenaar benoemd tot gedelegeerd
commissaris en zijn zoon H. J. P. Was
senaar tot directeur.
De eerste overleed in 1949, laatstge
noemde in 1955, in welk jaar hij werd
opgevolgd door de huidige directeur, de
heer G R. Janse van Mantgem, voor
dien procuratiehouder.
Ofschoon de dekenfabricage verreweg!
het belangrijkste is, vervaardigt dit be
drijf ook enkele nevenprodukten, zoals
bekledingsvilt voor stoommangels, tocht
en zeeduffels, poortlakens, natrilten e.d.
In verband met de omstandigheden
is het 125-jarig bestaan ln juni 1942 op
bescheiden wyze en uitsluitend in in
tieme kring herdacht. Het gezamenlijk
personeel bood de directie bij deze gele
genheid een bronzen naamplaat aan.
Moge het thans aan de gang zijnde
overleg er inderdaad toe leiden, dat
althans het fabriekswerk der firma
Scheltema, de twee gekruiste sleutels in
het stadswapen, niet verdwijnt van de
textielmarkt, waar het gedurende bijna
anderhalve eeuw zulk een eervolle plaats
heeft ingenomen.
De winterdienst van de
Nederlandse Spoorwegen
De 8-jarige P. J. M. van Diemen uit
de Stadhouderslaan in Zoeterwoude was
gistermorgen op de bovenverdieping van
de ouderlijke woning aan het spelen
met een rubber waterpistool. Door nog
onbekende oorzaak is de afsluitdop van
de loop in zijn luchtpijp terecht geko
men. Een onraiddelijk gewaarschuwde
dokter heeft nog getracht de jongen in anderingen in de treinenloop.
het leven te houden. Het kind is echter i De wijzigingen zijn voornamelijk van
laar te Lunteren, waar allerlei mensen gestikt. regionale betekenis.
De win terdienstregeling 1958/59 van de
Nederlandse Spoorwegen, die op zondag
a.s. zal worden ingevoerd en tot en met
zaterdag 30 mei 1959 van kracht zal
blijven, brengt geen bijzonder grote ver-