NEW YORK
METROPOOL MET EEN ZEER LELIJK
MAAR WARM EN FEL KLOPPEND HART
Een stad van reclamescherpe
lijnen en schreeuwende kleur
Rode doordravers in Oostzone
moeten vele tonen lager zingen
Het lelijkste plein ter wereld
97ste Jaargang
Vrijdag 19 september 1958
Derde blad no. 29548
r Per auto door de
Het centrum van New York, gezien vanaf Governor's Island.
dat ik daar borrelballen, nootjes, stuk
jes kaas of iets dergelijks bij kon krij
gen. Men drinkt hier om te drinken
en men eet hier meestal zonder al
cohol om te eten. Dat het een het
ander stimuleert hebben velen nog
nooit ontdekt.
Men kan voortreffelijk eten in New
York Maar niet zozeer op Times
Square. Er tün internationale res
taurants die voor goede eethuizen in
Parijs niet onderdoen. Wat zelfs op
Times Square goed is dat is het
meest Amerikaanse gerecht: „steak".
Wel dertig tegelük ziet men er bra
den boven een houtvuur, vlak achter
een etalageruit. Een paar minuten
later worden er dertig nieuwe
„steaks" geroosterd. Slenteren op
Times Square maakt hongerig!
Sedert 1947 heb ik ieder jaar van Washington
uit een of meer bezoeken gebracht aan New York,
soms voor kort, soms voor langer. Soms heb ik
die stad gehaat, maar toch ben ik haar gaan lief"
hebben. En kennen doe ik haar nog altijd niet.
New York is een stad, zo groot als een provincie
en met acht miljoen inwoners. Een buitenlander
denkt bij het woord New York waarschijnlijk het
eerst aan de fascinerende wolkenkrabbers, maar
er zijn ook enorme wijken in deze stad waar men
alleen gore bakstenen huizen ziet van drie of vier
verdiepingen. New York is een stad waar veel
goud te vinden is, veel meer klatergoud en nog
veel meer ordinaire ellende.
Fifth Avenue, Park Avenue (het goede ge
deelte) en Central Park zijn heerlijk, de auto
wegen langs de rivieren zijn opwindend, de boten
die men iedere nacht hoort vertrekken, doen een
Nederlands hart goed en de omgeving van Wall-
street heeft zijn bekoring ook voor iemand die
geen enkele obligatie en geen enkel aandeel bezit.
Maar verder?
Och verder is er ook nog wel wat charme op
een pleintje, langs een kade, in een buitenwijk of
op een modern vliegveld. Ik wil New York niet te
veel afvallen. Zoals gezegd, ik ben van de stad
gaan houden. Maar dikwijls denk ik: „Het is
maar goed, dat je op den duur niet meer ziet hoe
lelijk het hier eigenlijk is.
door zomers New York te zien stappen.
Naar Nederlandse begrippen zien ze
er misschien een beetje ordinair, op
vallend uit, maar vergeet niet dat dit
bij uitstek de stad is van de reclame
en dat er felle kleuren en pittige lijnen
voor nodig zijn om op te vallen en de
concurrentiestrijd vol te houden in de
ze stad.
De alleenlopende vrouwen later in
de avond zijn van een ander slag. Nee,
begrijp me niet verkeerd. Dit is geen
Piccadilly Circus geen Place Pigalle.
Ik wil alleen maar zeggen, dat de
vrouwen die men later op de avond al
leen over Times Square ziet gaan, geen
kantoormeisjes meer zijn, maar de veel
minder elegante en veel dikkere werk
sters. die de kantoren schoon houden.
Eten en drinken
Ik had op mijn terrasje-voor-boeren
een Martini besteld. Maar denk niet,
Communisten sijn toch wel geschrokken...
Lot van intellectuelen wordt verbeterd:
hun kinderen niet langer achteruitgezet
Vele ziekenhuizen hebben
geen chirurgen meer
(Van onze correspondent in Bonn)
Met een reeks maatregelen wil het
„politiek bureau" van de Oostduitse
communistische partij, de SED, thans
nog trachten de vlucht van talloze Oost
duitse intellectuelen naar het Westen
tot staan te brengen. Gisteren werd in
Oost-Berlijn bekend gemaakt, dat aan
artsen en andere wetenschappelijk ge-
vormden o.m. zal worden toegestaan we
tenschappelijke congressen in Wesb-
Duitsland te bezoeken.
De vlucht van artsen, hoogleraren en
andere academisch gevormden heeft de
laatste maanden tot verwarde toestan
den in Oost-Duitsland geleid. Het is be
kend, dat in de eerste acht maanden
van dit jaar 813 artsen, 115 apothekers,
bijna 2400 leraren en onderwijzers en 200
hoogleraren en universiteitsassistenten
naar het Westen zijn gevlucht.
De Oostduitse communistische partfj
gaf gisteren toe, dat de uitoefening van
het artsenberoep niet gebonden is aan
de Marxistische levensbeschouwing.
Artsen en andere wetenschappelijke
gevormden dienen de mogelijkheid te
hebben tot ongehinderde scheppende
arbeid, aldus de SED, die tot voor kort
een geheel ander standpunt innam.
Voorts wordt in een officieel SED-
communiqé gezegd, dat er voor de kin
deren van artsen en andere kringen der
intelligentia voldoende plaatsen zijn op
middelbare scholen en universiteiten.
Tot voor enige weken was dit niet het
geval en weerd'- men dergelijke zelfs
zeer begaafde kinderen zoveel als maar
mogelijk was. waarbij men de voorkeur
gaf aan kinderen van arbeiders en uit
agrarische kringen. Zelfs wordt thans
voorgesteld om kinderen, die totdusver
niet werden toegelaten, thans een kans
te geven.
Tenslotte meent de SED, dat het zen
den van artsen en andere wetenschap
pelijke onderzoekers naar wetenschap
pelijke congressen in het buitenland,
ook in West-Duitsland, niet moet wor
den verhinderd.
Het waren juist deze punten (het we
ren van kinderen van middelbare scho
len en universiteiten en het reisverbod)
die vele artsen en hoogleraren aanlei
ding gaven naar het Westen uit te wij
ken. De SED geeft de schuld van deze
vlucht der intellectuelen nu aan bepaal
de ministeries. De situaties op genees
kundig gebied in Oost-Duitsland is de
laatste tijd kennelijk tengevolge van de
artsenvlucht bijzonder gevaarlijk gewor
den. Diverse ziekenhuizen hebben geen
chirurgen meer en andere staan voor
vele plaatsen in belangrijke medische
functies
De allerleukste, oersterke
melton broeken in een
weergaloze prijsstunt
Geen verdovende middelen
voor autobestuurders
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gisteren het
wetsontwerp aangenomen tot wijziging
van enige bepalingen van de wegen
verkeerswet, waardoor ook het gebruik
van verdovende middelen, die de rij
vaardigheid kunnen verminderen,
strafbaar wordt gesteld, evenals het
overmatig gebruik van alcoholhouden-
de drank.
Voor prestatieritten, waarbij geen
Rijkswegen worden bereden, kunnen
voortaan burgemeester en wethouders
en/of Gedeputeerde Staten ontheffing
verlenen van het verbod tot het houden
van wedstrijden. Voor wijzigingen van
het verkeersreglement zal het Rijk geen
advies meer behoeven te vragen aan
Gedeputeerde Staten, zodat wijzigingen
iets vlugger tot stand kunnen komen.
NIEUWE BEDRIJFSCHAPPEN
De Tweede Kamer heeft gisteren ook
na een korte discussie de wetsontwerpen
aangenomen tot instelling van een be
drijfschap voor de detailhandel in aard
appelen, groente en fruit en een bedrijf
schap voor de detailhandel in alcohol
houdende dranken.
Onderhoud Dulles-Luns
De ministers van Buitenlandse Za
ken van Nederland en Amerika, Luns
en Dulles, hebben bjj hun onderhoud
in het hoofdkwartier van de V. N. een
deel van de basis gelegd voor een
vollediger conferentie, zo wordt van
gezaghebbende Nederlandse zijde te
New York vernomen.
In feite hebben de twee bewindslieden
„besproken wat zij zullen bespreken" als
zij elkaar te Washington ontmoeten op
30 september en 1 oktober, aldus de
zegsman. Er zullen dan problemen wor
den aangesneden, die van wederzijds be
lang zijn, alsmede kwesties van inter-
I nationaal belang.
Originele
Jmelfon broeken,
voor jongens en meisjes
in moderne Italiaanse streep-
en ruitdessins. Normaal 12.75.
Nd 2-8 jaar,
alle maten,
Zolang de voorraad strekt
LEIDEN:
Haarl.straat 25, tel. 25317
Rotterdam, Korte Hoogstr. 11
Meent hk Goudsesingel; Ka-
tendr. Lagedijk hk. Dorps
weg: W. Kruiskade 35.
Bevrijdingsvuur in
Eindhoven ontstoken
Heel Eindhoven was gisteravond op de
been om de fakkel met het bevrij
dingsvuur uit Bayeux in Frankrijk bij
zijn intocht in de rijkelijk geïllumi
neerde stad met gejuich en applaus te
begroeten.
Gistermorgen hadden de wielrenners
de fakkel van Bergen naar Brussel ge
bracht, waar bij het oorlogsmonument
de gebruikelijke kranslegging geschied
de. Hierop namen hardlopers uit Eind
hoven de fakkel over om het vuur in
estafette-loop naar de Brabantse licht
stad te brengen. Onder het gebeier van
de kerkklokken werd het vuur in triom
fantelijke intocht naar het 18 Septem-
ber-plein in het centrum gebracht, waar
burgemeester, mr dr. Ch. van Rooy, de
fakkel overnam. Aan het hoofd van een
lange veelkleurige stoet bracht de bur
gemeester het bevrijdingsvuur naar het
oorlogsmonument op het stadhuisplein,
waar hij met de fakkel vuur ontstak,
dat tot maandagavond zal blijven bran
den. Om 9 uur gaf de muziekkapel van
de Limburgse Jagers in gala-uniform op
de markt een taptoe.
Links Rockefeller Centre, een van
de hoogste wolkenkrabbers in het
hart van New York, rechts het ge
bouw van Radio New York. de
gigantische slagader van een
een enorm bedrijf
Naast me op het terras zat zo'n toe-
ristengezirmetjede jonge vader in
donkere broek en met een open sport
hemd; de moeder, nog jonger, in een
fris katoenen juiikje, maar een beetje
zorgelijk, omdat ze zich maar voortdu
rend bezighoudt met wat haar kinde
ren doen en niet doen. Het meisje en
het jongetje zitten aan de rand van
'het terras, een en al aandacht voor de
dansende flikkerende lichtreclames
van Times Square. Natuurlijk omklem
men ze in hun opwinding de ijzeren
spijlen van het terrashekje, en natuur
lijk zijn die spijlen vies Alles is vies
in New York.
De menu's komen en de kinderen
moeten wat eten. Maar ze merken niet
eens dat er iets moet worden uitge
zocht. „Honey, wal je nu eens even
aandacht schenken aan dit hier!"
zeurt de moeder. Dat woord „honey"
is moeilijk te vertalen. Het betekent
natuurlijk „honing". Misschien is „lieve
kind" nog de best weergave in het Ne
derlands. In ieder geval kun je in onze
taal ook heel goed „lieve kind" zeg
gen op een moment, dat je een kind
helemaal niet zo lief vindt.
De Amerikanen hebben nogal veel
zoete naampjes om kinderen en gelief
den aan te spreken. „Honey", „sweety"
ja zelfs „sweety pie" wat je als „zoete
vlaai" zou moeten vertalen. En meen
niet dat al die zoetigheid alleen maar
voor kinderen en geliefden wordt ge
reserveerd Een vrouw, die in een niet
al te dure winkel een jurk gaat ko
pen, kan haar heel goed als „sweety"
worden aangesproken en een onbeken
de bedienster in een drugstore heeft
mij herhaaldelijk „honey" genoemd. Al
dergelijke woorden hebben hun tijd en
hun model ltj. Nederland is het ook nog
niet zo heel lang geleden, dat wij met
iTimes Square, een vrolijk gekkenhuis
Het begin van een van de be
roemdste straten ter wereld:
Broadway
De mensen
Maar tenslotte ben ik vooral op dat
terras gaan zitten om de voorbijgan
gers eens rustig te kunnen bekijken.
Het is zomer en warm, vandaar dat
zeven van de tien mannen op straat
lopen zonder jasje en zonder das. Let
wel de zakenmensen zijn al uit het
hart van de stad vertrokken. Het spits
uur is voorbij. Die zakenmannen zijn
wel verplicht óm een dun jasje te dra
gen. Maar de mannen die hier nu nog
rondlopen, slenteren maar wat voor
hun plezier en velen van hen zijn
„boeren"
Maar al dragen dan velen van die
mannen geen jas of das, dat is voor
de vrouwen en meisjes die met hen
uitgaan, nog geen reden om er non
chalant bij te lopen. New York is een
stad, die de vrouwen stimuleert om er
ik wil niet zeggen mooi maar in
elk geval „opvallend" uit te zien. Of,
om precieser te zeggen wat ik bedoel:
veel vrouwen zijn hier „glamorous".
Ik zei trouwens al dat dit een stad was
met veel klatergoud.
Ook de kantoormeisjes zijn op dit
uur al met de ondergrondse treinen
uit het hart van de stad vertrokken,
jammer eigenlijk, want het is een ple
zier om al die fleurige slanke meisjes
Kris kras door Amerika
Dr. P. G. J. Korteweg, onze
correspondent in de Verenigde
Staten, maakte per auto een
reportagetocht door geheel
Amerika, van de Atlantische tot
de Stille Oceaan (evenver van
elkaar verwijderd als de Noord
zee van de Oeral).
Is de depressie werkelijk ern
stig? Is men ook buiten
Washington beducht voor de
groeiende macht van de com
munisten? Hoe denken de boe
ren over hun lot? Dit zullen
vragen zijn, die zeker ter
sprake zullen komen. Maar een
algemene reportage richt zich
lang niet uitsluitend op econo
mie en politiek.
Hoe is het dagelijks leven van
de Amerikanen in de meest
achterlijke en in de modernste
delen van dit continent? Hoe
brengen zij hun vakantie door?
Van wat voor kleren en van
wat voor huizen houden zij?
Dit wordt een tocht van on
geveer 13.000 km., een vraag-
en antwoordspel op kolossale
schaal.
van de wilden, maar die andere
film-reclames, waar men lieve juf
frouwen op ziet aangegrepen door de
meest lugubere aapmensen of draken
zullen hen misschien een onrustige
nacht bezorgen.
De reclame voor de film „De Vikings"
overtreft alles in enormiteit: een
Vikingboot. die verscheidene verdie
pingen hoog en een heel huizenblok
breed is, moet ieder er wel van
overtuigen dat dit de reclame is voor
het grootste filmwerk ter wereld
Op een van de zwoele, vochtige zomeravonden ben ik na afloop van de
debatten der Verenigde Naties de stad ingeslenterd en ik heb me voorgesteld,
dat ik daar voor het eerst rondliep. Ik heb mezelf gedwongen te kijken naar
al die gebouwen en reclameborden, waar ik tientallen keren ben langs gekomen.
Ik heb mezelf vooral gedwongen om te kijken naar al die mensen, met wie
je doorgaans, in de drukte op het trottoir, alleen maar botsingen aan het
vermijden bent.
Je kunt moeilijk stilstaan op zulk een trottoir, en terrasjes, zoals in een
Nederlandse stad, in Brussel, in Parijs, zijn hiqr Reel zeldzaam. Maar een
terrasje is er toch te vinden in het hart van de stad, al zal een echte New
yorker daar ook niet gauw gaan zitten. Ik denk aan het terras van „Cross
roads" op het kruispunt van de 42e Straat en Broadway. De Newyorker
beschouwt dit café en restaurant als een typische instelling voor „boeren". En
met boeren bedoelt hij allen die niet in een echte stad leven, dat wil zeggen
allen, die geen.... Newyorker zijn.
Ik dus tussen de boeren op dait ter
ras. Het is opvallend hoeveel jonge
echtparen met kinderen als toerist
rondlopen in deze stad. De Amerikaan,
die met vakantie is reist vrijwel altijd
per auto en heel dikwijls neemt men
de kinderen mee, vooral wanneer men
een zomerkamp te kostbaar vindt om
de kinderen in te parkeren. En ze
z ij n kostbaar, die kampen
zoete" lieve Gerritje naar Den Bosch
toe reden.
Veel mooier
Geen dom idee overigens, want dat
plein in Den Bosch is heel wat mooier
dan Times Square. Een plein kim je
dit 'hart van New York nauwelijks noe
men. Het is meer de plaats waar
Broadway en de Zevende Avenue in de
knoop raken, een verbreding waar geen
enkel mooi huis staat en waar vrijwel
iedere gevel verdwijnt achter reclame
borden en stellages voor lichtreclames.
Overdag zijn die gevels armzalig en
triest; 's avonds vormen ze de wanden
van een vrolijk gekkenhuis. Dat is in
elk geval beter.
De kinderen van het toeristen-echt
paar raken eenvoudig niet uitgekeken
op die mijnheer van de Camel. Recla
me, die keer op keer uit zijn enorme
ronde mond een kring rook over het
plein blaast.
Zij zullen nog geen belangstelling
hebben voor de bioscoop, die een
film annonceert over de seksualiteit
