PARAMOUNT ROKEN!
PARAMOUNT
EEN GULDEN!
Zelfbediening van levensmiddelen
nu ook gevolgd voor andere waren
NU KUNT U VOOR HETZELFDE GELD
de wereldberoemde
nu in Nederland
Beroepen van Maarse en Kroon
voor de Raad van State
prijzen leveren
Oliebuisleiding naar Ruhrgebied
gaat door liet Hollandsch Diep
Warenhuis volgens het niemve
systeem kan tegen veel lagere
97ste jaargang
Vrijdag 12 september 1958
Derde blad no. 29542
MERICAN
American
Inzake de busdienst Den Haag-Amsterdam
(Van onze Haagse redactie)
Onder leiding van de waarnemend voorzitter, mr. P. W. J. Cort van der Linden,
is de afdeling geschiUen van het bestuur van de Raad van State bijeen geweest,
om twee beroepen te behandelen van de N.V. Autobusonderneming Maarse en
Kroon, te Aalsmeer. Een beroep was gericht tegen de beschikking van de Com
missie Vergunningen Personenvervoer van 26 november 1956, waarbij de aan de
N.V. Ned. Spoorwegen te Utrecht verleende vergunning voor de uitoefening van
een autobusdienst tussen Amsterdam en Den Haag is verlengd en gewijzigd. Het
tweede beroep ging tegen de beschikking van de C.V.P. van 25 februari 1957,
waarbij het verzoek van Maarse en Kroon om vergunning van een autobusdienst
tussen Amsterdam en Den Haag is afgewezen.
Geen concurrentie
Rapporteur in deze beide zaken was
de heer M. A. Reinalda. Als raadsman
van appellante trad mr. M. van Vugt op
Hij wees erop dat indertijd uit de aan
vragen van de N.S. op 14 oktober 1950
en uit de beschikking van de CVP van
14 september 1953 duidelijk het karakter
en doel van de N.S. dienst Amster
damDen Haag gebleken is: t.w. reizi
gers die op de drukke uren in de trein
geen plaats hebben, per bus tussen beide
steden te vervoeren.
Een soort tijdelijke noodvoorziening,
aldus spreker, op de dagen en uren van
overbelasting. Zo heeft Maarse en Kroon
het ook opgevat. De ontwikkeling, die
de zaak sindsdien heeft genomen, heeft
Maarse en Kroon diep teleurgesteld en
zij voelt zich, eerlijk gezegd, bij de neus
genomen aldus pleiter, die zei, dat er
praktisch nu een „normale" autobus
dienst AmsterdamDen Haag is. met
in beide steden verschillende halte
plaatsen.
Natuurlijk moet vooikomen worden,
aldus mr. Vugt, dat een autobusdienst
in exploitatie komt tot afroming van
het treinverrekeer.
„Wie Maarse en Kroon ervan ver
denkt. op het spoorwegverkeer te willen
parasiteren kent deze onderneming
niet", zo zei hü. Hoe men de zaak ook
wendt of keert, een permanente auto
busdienst AmsterdamDen Haag is no
dig, wie die ook zal exploiteren. Er zal
een tijd komen, dat deze dienst over
Amstelveen en Schiphol geleid wordt,
met daar halteplaatsen en ook langs de
Rijksweg. Maarse en Kroon betwist., dat
aan de N.S. concurrentie van maar ook
enige betekenis door haar autobusdienst
AmsterdamDen Haag zou worden
aangedaan.
De dienst van de N.S. behoort, zo be
sloot spreker, als nooddienst beperkt te
blijven voor 'de tijden waarop de trein
het vervoer niet aan kan. De N.S.-bus-
dienst heeft zijn bestemming losgela
ten en verricht thans vervoer, waarvoor
Maarse en Kroon gegadigde is.
Stijgend vervoer
Voor de Ned. Spoorwegen trad de heer
G. D. Pasman op. Hij deelde mede, dat
het reizigersvervoer van de N.S. tussen
de steden Amsterdam en Den Haag zich
nog steeds in stijgende richting ontwik
kelt en wel van rond 6.000 reizigers per
dag in 1953. tot 6.750 per dag in 1957. In
1957 werd met de busdienst gemiddeld
ruim 1.600 reizigers per dag vervoerd,
zijnde 24% van het gehele reizigersver
voer van de N.S. in de relatie Amster
damDen Haag.
Deze ontwikkeling, aldus de heer Pas
man, toont onmiskenbaar aan, dat de
taak van de busdienst nl. de ontlasting
van de treindienst, steeds beter wordt
verricht. Het gemiddelde bezettingsper
centage van de busdienst d.w.z. de
verhouding tussen het aantal geboden
zitplaatskilometers en het aantal rei
zigerskilometers bedroeg in de jaren
1956 en 1957 reap. 43% en 41%. Spreker
zag hierin een doelmatige aanpassing
van de vervoerscapaciteit van de N.S.
busdienst aan de verkeersbehoefte.
De gemiddelde bezetting van de auto
bussen buiten de spitsuren bedraagt per
rit sedert januari 1957 op werkdagen 15
a 16 reizigers. Het vervoer tijdens de
spitsuren bedraagt gemiddeld ruim 50
reizigers per rit.
Het vervoer op de trein is blijven
groeien. Op bepaalde dagen van de week
moeten zeker tijdens de spitsuren in
elke trein 100 reizigers met een staan
plaats genoegen nemen.
„Wil Maarse en Kroon dan beweren,
dat onze busdienst zelfs op de spitsuren
overbodig zou zijn?, aldus spreker. Spre
ker was tot slot van mening dat de ver
gunning voor de dienst van Maarse en
Kroon, waarmede een als overmatig aan
te merken vervoersgelegenheid zou ont
staan, moeten worden geweigerd.
Binnen dringen
Namens de NZHVM te Haarlem voer
de mr. J. J. Vriesendorp het woord
Deze zei dat het door Maarse' en
Kroon gevraagde traject voor een groot
deel loopt door het streekvervoersge- j
bied van de NZHVM en wel over een
afstand van 20 tot 25 kilometer. Maarse j
en Kroon, aldus pleiter, dringt hier vol- j
ledig het gebied van ons bedrijf binnen.
De aanvrage van deze busonderneming
is geheel in strijd met het systeem van j
gebouwde jurisprudentie van de Kroon.
Hij sloot zich aan bij het betoog van de
N.S. Namens de C.V.P sprak mej. A. M.
M. Sas. Van de HTM was een schrij
ven d.d. 22 augustus binnengekomen ter
bestrijding van de beroepen.
De Raad van State zal t.z.t. advies
aan de Kroon uitbrengen.
Een twintigtal zelfbedieningszaken in de Verenigde Staten, die zich tot dus
ver hadden beperkt tot de verkoop van levensmiddelen, hebben nu de sprong
gewaagd om daarnaast allerlei andere verbruiksartikelen te gaan verkopen, die
daar op het eerste gezicht weinig voor in aanmerking komen; ook in handels
kringen zjjn de meningen over de uitvoerbaarheid verdeeld.
Ofschoon de zelfbedieningszaken al sedert het eind van de Eerste Wereld
oorlog meer en meer zijn ingeburgerd en naast levensmiddelen ook andere dingen
voor dagelijks gebruik verkochten toiletartikelen, patentmedicijnen, mode-arti
kelen, enz. was toch het overgrote deel van het vloeroppervlak bestemd voor
de verkoop van levensmiddelen. De z.g. NF-(non-food)-artikelen droegen door
gaans niet meer dan 5 bjj tot het totaal der kasontvangsten. Het totaal aan
tal artikelen van beide categorieën bedraagt bij de gewone zelfbedieningswinkel
in de Verenigde Staten ongeveer 6.000.
Bij het nieuwe type bedieningswinkel is het aantal NF-artikelen niet minder
dan 20.000 tot 25.000 stuks, zodat met recht kan worden gesproken van een waren
huis-met-zelfbediening. Niet minder dan tweederde van het vloeroppervlak zal
hierdoor worden ingenomen. Het is duidelijk, dat met deze geheel nieuwe opzet
een extra staf van in- en verkopers nodig is en ook de inrichting van de ver
koopruimte een geheel andere moet zijn.
De koper scheurt een deel van het
aan het artikel bevestigde kaartje af,
betaalt aan de kassa en stelt de bon aan
de winkelbediende ter hand.
Winkel in Washington
Wanneer een artikel te groot of te
zwaar voor de klant is om het zelf te
hanteren zal een vgn de winkelbedien
den het in de auto laden, die op het
parkeerterrein voor de cliënten staat, of
het naar het speciale laadperron bren
gen. Er wordt echter nooitJ
Door dit systeem van zelfbediening, de
contante betaling en het meenemen van
het gekochte kunnen de prijzen over
het algemeen ongeveer 20 lager ge
houden wordien dan, in andere zaken.
Een dergelijke aelfbedieoiogeaaak
werd onlangs geopend in de voorstad
Dictrict Heights van Washington, D.C.;
ze is gevestigd in de nabijgelegen win-
kelbuurt, die door ongeveer 10.000 ge
zinnen werdt bezocht. Men ziet er na
tuurlijk de .vertrouwde' dingenzoals
de ingeblikte levensmiddelen, de vis-
I toonbank, waar de vis klaargemaakt, j
I gewogen en geprijsd klaar ligt, de ein- i
deloze toonbanken met in cellofaan ver-
pakt vlees of diepvries-levensmiddelen
en de melk en andere zuivelprodukten.
Wst er nieuw is
Iets nieuws zijn evenwel de lange
j rijen verpakte mode-artikelen, ijzerwa-
ren, fietsen, sportartikelen, huishoude
lijke artikelen, sieraden en opschik voor
dames, en fototoestellen. Alleen in de 1
laatstgenoemde afdelingen zijn verko-
pers en verkoopsters de klanten behulp
zaam bij hun keuze; overal elders pak
ken de klanten de voorwerpen van de
toonbanken en rekken, doen het ge-
I kochte in de metalen mandjes op wiel
tjes, die ze aan de ingang gekregen heb-
ben en vervolgen hun tocht naar an
dere afdelingen of naar een van de
achttien afreken-toonbanken.
De NF-artikelen zijn te vinden in 35
I afzonderlijke afdelingen en zijn naar
gelang van het artikel naar kleur,
grootte en kwaliteit gerangschikt. Zo
hangen kinderkleren in opeenvolgende
maten aan pastelkleurige stellages.
I Langs de wand. staan rekken met da-
I nieskieren. Elders vdndfe men overhem-
Dit is
nieuwe
de buitenzijde van het
bedrijf in Washington,
waar een proef genomen wordt
met zelfbediening voor alle arti-
kelen, dus niet alleen voor levens
middelen.
Minister van Justitie:
„Ambtenaren niet laakbaar"
Op vragen van het lid van de Tweede
Kamer de heer Van Rijckevorsel over
het optreden van enkele leden van de
Kon. Marechaussee jegens een aantal
Hongaarse verstekelingen te IJmuiden,
heeft de minister van Justitie o.a. ge
antwoord dat is gebleken, dat bij de
overbrenging van geen enkel wapen ge
bruik gemaakt is. Van het gebruik van
een touw met een strik om de hals van
een van de vluchtelingen blijkt geen
sprake te zijn geweest. Het door de ver
stekelingen geboden ernstige verzet
maakte overigens een krachtdadig han
delen noodzakelijk. Van strafbaar of
laakbaar optreden van de betrokken
ambtenaren, die hun taak onder moei
lijke omstandigheden hebben moeten
vervullen, is in het geheel niet gebleken.
Geheime Britse organisatie
op Cyprus in actie
Donderdag is in een Grieks klooster
bij Nicosia een bom ontploft Op een
muur bij de plaats van de ontploffing
waren de letters AKOE geschilderd. Dit
schijnt erop te duiden, dat de aanslag
is gepleegd door een geheime Britse or
ganisatie, die kortgeleden vlugschriften
met de ondertekening „Cromwell" ver
spreid heeft waarin vergeldingsmaat
regelen tegen de EOKA (de Grieks-Cy
prische verzetsorganisatie) werden ge-
eist. In de staatscourant van Cyprus is
een toestuursverordening gepubliceerd,
krachtens welke de Turkse regering een
radiozender op Cyprus mag bouwen en
gebruiken. De installatie zal waarschijn
lijk dienen voor de verbinding tussen
het eiland en Turkije.
den: de meeste artikelen zijn in cello
faan verpakt. In enkele gevallen, zoals
bij gordijnen en stoffen ziet men de
artikelen onverpakt uitgestald naast
dezelfde in verpakking.
Het zijn over het algemeen de „da
gelijkse" kleren, japonnen, hemden,
pantalons en korte broeken: met „haute
couture" wil men niet meedoen, maar
daar staat tegenover, dat alles van goede
kwaliteit is en er geen artikelen met
weef- of andere fouten verkocht worden,
j De hierboven beschreven zelfbedie-
j ningswinkel is ongeveer driemaal zo
groot als de normale zelfbedieningszaak,
waar alleen levensmiddelen worden
j verkocht. Zij werd gebouwd voor Giant
Food, Inc., die al 39 gewone zelfbedie
ningswinkels exploiteert.
Deze winkel, genaamd „Super Giant",
1 is een van de vier, die de vennootschap
j nog dit jaar voornemens is te openen,
i Zij komen per stuk op ruim anderhalf
j miljoen dollar te staan!
Ofschoon het aan levensmiddelen be-
stede bedrag in 1957 9 hoger was dan
in het voorafgaande jaar, was de ver
koop in de zelfbedieningswinkels onge
veer 13 hoger. Men verwacht, dat er
idit jaar in de V.S. tweeduizend nieuwe
'winkels geopend zullen worden, terwijl
er 1700 oudere gemoderniseerd zullen
worden. Een op elke zes zelfbedienings
winkels heeft een omzet van meer dan
miljoen dollar te staan!
Het gehele systeem staat of valt met
het beginsel van de kleine winstmarge
en de snelle omzet der voorraden. Vol
gens de laatst beschikbare cijfers (ocer
1956) is de nettowinst over elk verkocht
artikel niet meer dan 1.4 maar door
de snelle omzet hebben de zelfbedie
ningswinkels de laatste jaren behoorlijk
winst gemaakt. Aan dit systeem is het
dan ook te danken, dat de distributie-
kosten ten opzichte van 40 jaar gele
den tot op eenderde konden worden
verlaagd.
Verleden jaar bedroegen de bruto-
ontvangsten aan kruidenierswaren in
de zelfbedieningswinkels ongeveer 25.2
miljard dollar of tweederde van het
Gisteren eerste gedeelte „van stapel"
Om vijf minuten over twee gistermid
dag zijn te Strijensas aan het Hol
landsch Diep de eerste vijftig meter van
het gedeelte van 1700 meter van de olie
buisleiding naar het Duitse Ruhrgebied,
die een van de Nederlandse wateren
moesten doorkruisen, „van stapel" ge
gaan.
Dit was vele uren later dan op het sche
ma, dat reeds van de zeer vroege morgen
liep, was aangegeven. Maar ook bü dit
project, dat één van de eerste bijdragen
is tot het verwezenlijken van het Euro
poort-project, hebben de laatste kleine
technische voorbereidingen telkenmale
weer oponthoud veroorzaakt.
In totaal komt er 1700 meter buislei
ding in het Hollandsch Diep. De gehele
buisleiding, die als geprojecteerd, twee
ledig eindpunt Wezel en Godorf in het
Ruhrgebied heeft, loopt over een af
stand van 250 km. van de oliehavens te
Pernis, waar de olie uit het Midden-
Oosten en Zuid-Amerika aankomt, door
de Hoeksche Waard. Hoge en Lage
Zwaluwe, Tilburg, Boxtel en Dongen
naar Venlo, waar bij een pompstation
de afsplitsing komt. In juni 1960 moet
dit hele project klaar zijn.
Drie grote oliemaatschappijen hebben
samengewerkt voor dit project. De
steeds grotere behoeften tot olievoor-
geheel, dat aan deze artikelen werd be
steed. Volgens een insider zal dit over
tien jaar dus in 1968 door de te
verwachten bevolkingstoeneming en het
hogere gezinsinkomen toegenomen zijn
tot tenminste 40 miljard dollar.
zieming, een behoefte die in de Europese
ontwikkeling bij uitstek geldt voor de
gretige zware en gemengde industrie van
het Westduitse Ruhrgebied, hebben on
der meer geleid tot de bouw van een
nieuwe grotere raffinaderij in de omge
ving van Keulen. West-Duitsland heeft
zich zij het via investeringen van bui
tenlandse oliemaatschappijen, reeds
verzekerd van een invalspoort voor de
aanvoer van ruwe olie in Wilhelmsha
ven, waar een buisleiding van 400 km.
via Leverkusen de Ruhrindustrie zal
voorzien. Gelsenberg Benzin A.G. to
Gelsenkirchen, een maatschappij die op
fifty-fifty basis werkt met Mobil Oil in
een Handels- und Transport Gesell-
schaft, heeft bij Gelsenkirchen reeds
een nieuwe raffinaderij. De Deutsche
Shell A.G. te Godorf en Caltex Tank-
kraft A.G., ook nabij Keulen, hebben
nieuwe raffinaderijen in aanbouw, die
voorzien zullen worden door de buitlei
ding uit Pernis.
Aanvankelijk zal de oliebuisleiding
ruim 7.5 miljoen ton per jaar aanvoeren,
een hoeveelheid die in 1970 zal zijn op
gevoerd tot 20 miljoen ton. Rotterdam
speelt daarbij, als grootste oliehaven van
Europa, een zeer belangrijke rol. De
hoeveelheid goederen die in 1957 in de
Maasstad werden omgeslagen bestond
voor 50 procent uit produkten de olie
industrie betreffend. Maar ook bij de
verwerking van de olie is die rol aan
zienlijk: jaarlijks wordt ca. 15 miljoen
ton olie uit Zuid-Amerika en het Mid
den-Oosten verwerkt.
Achttien kassa's in de „Super
Giant" kunnen de kopers opvan
gen, nadat zij hun inkopen hebben
gedaan.
