JOHN FOSTER DULLES VRAAGT CHINA VAN ACTIE AF TE ZIEN WEERBERICHT „Betrouwbare belofte zou een zeer constructief element zijn Indonesië waarschuwt Nederland Verzoek inzake Duitse hereniging 97ste jaargang WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1958 No. 29540 LEIDSCH m DAGBLAD Directeur: J. W. Hennj DAGBLAD VOOR I FIDFN FN OMSTRFKEN Witte SiDgeI l' Lelden Glr0 n0 57055 Hoofdredacteur: J. Brouwer f.7.50 per kwartaal: f.2.55 per maand; 70.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 NIET ALLE KAARTEN OP TAFEL Als de Chinese communisten zich bereid verklaren tot een doel treffende en betrouwbare belofte dat zij zullen afzien van geweld om territoriale bedoelingen te verwezenlijken, zal er een zeer constructief nieuw element in de situatie rondom Formosa worden gebracht, dat verdere consequenties kan hebben. Dit heeft minister John Foster Dulles gisteren op zijn wekelijkse persconferentie verklaard. Hij zei, dat de V.S. officieel via de communistisch-Chinese ambassade te Warschau Peking hebben verzocht, het overleg op ambassadeurs niveau over de kwestie-Formosa te hervatten. Volgens Dulles is er heel wat waarover onderhandeld moet worden. Zoekt Amerika naar handige uitweg? Dulles weigerde echter te zeggen wat de Amerikaanse -plannen zijn. Als argument voor deze weigering voerde hij aan, dat de Chinese communisten ook nog niet hun kaarten op tafel hebben gelegd en dat het voorts gaat om rechten en belangen van een bondgenoot, n.l. Nationalistisch-China. Op de vraag of de V.S. bereid zijn, de Chinese nationalisten aan te bevelen om de eilanden Quemoy en Matsoe te ont ruimen als de communisten zouden beloven van geweld af te zien, wil de hij dan ook geen antwoord ge ven. De voornaamste reden, waarom de V.S. de kwestie Formosa niet voor de Ver- Naties brengen was, volgens de minister, dat de regering te Peking al heeft laten weten, dat zij de jurisdicbie van de volkerenorganisatie niet erkent. In antwoord op talrijke vragen over wat de V.S. zullen doen als een Ameri kaans oorlogsschip door de artillerie van communistisch China wordt geraakt als het Nationalistisch-Chinese schepen naar Quemoy begeleidt, verklaarde Dul les, dat dit zou afhangen van de om standigheden met name of het een opzettelijke treffer zou zijn of dat het schip toevallig zou worden geraakt. De minister dacht overigens, dat een Ame rikaans schip op de een of andere wijze zal antwoorden als het in volle zee wordt aangevallen. Dit komt overeen met de woorden van de opperbevelhebber van de Amerikaan se strijdkrachten in de Stille Oceaan, admiraal Harry Felt, die gisteren op Guam verklaarde, dat de schepen van de Amerikaanse Zevende Vloot zullen terugschieten als zij door de Chinese communisten worden beschoten. Geen erkenning Over de toestand in het Verre Oosten verklaarde Dulles verder nog, dat de V.S. de uitbreiding van territoriale wateren van communistisch China van drie mijl tot twaalf mijl niet erkennen. Ook beschouwen de V.S. het Commu nistische bewind op het Chinese vaste land niet als onvermijdelijk en perma nent. Het was volgens de minister onvermijdelijk, dat het verlangen naar persoonlijke vrijheid zich ook in China zal doen gelden. De Russische regering heeft Peking echter laten weten, dat zij het Chinese besluit van zaterdag om de territoriale wateren uit te breiden tot 12 mijl, erkent. Het Chinese besluit brengt mee, aldus de verklaring van de Russische rege ring, dat geen buitenlandse oorlogssche pen of vliegtuigen deze zone van twaalf mijl, die ook voor het luchtruim daar boven geldt, mogen binnenkomen zon der toestemming van de Chinese volks republiek. Volgens een aanhaling van het pers- j bureau „Nieuw China" zei Tsjoe, dat de Verenigde Staten een groot aantal strijdkrachten in het gebied van de Straat van Formosa bijeenbrengen „openlijk dreigend hun agressie tot de eilanden voor de kust van China te zul len uitbreiden". Het was absurd van de Amerikanen de poging van het Chinese volk om zijn eigen gebied te bevrijden te beschrijven als „het gebruiken van de gewapende macht om territoriale aan spraken te verwezenlijken". Formosa, de Pescadoren en de eilanden voor de kust zoals Quemoy en Matsoe zijn Chinees gebied, aldus Tsjoe En lai. „Het zijn juist de imperialisten van de Verenigde Staten, die gewapenderhand Chinees gebied .hebben bezet of proberen Chinees gebied in te vallen en te be zetten." Vierde konvooi Naar gemeld wordt, is inmiddels een vierde door de Amerikanen geëscorteerd konvooi van Formosa uitgevaren om voorraden naar de Quemoy-archipel te brengen. Van het derde, dat maandag avond is vertrokken, was geen melding gemaakt. Volgens waarnemers vindt de Ameri kaanse Zevende Vloot het een moeilijke taak de Nationalistische transportsche pen doeltreffend te escorteren, aange zien de Amerikaanse oorlogsschepen op bevel van Washington in internationaal vaarwater moeten blijven, dus drie mijl uit de kust van Quemoy. Naar van Amerikaanse zijde wordt vernomen, zijn er 90.000 Nationalistische soldaten op de Quemoy-groep en 97.000 communisten op het vasteland er tegen- „Bevrijding' Tsjoe En lai, de communistische Chinese minister-president, heeft aan een banket in de Noordkoreaanse am bassade gezegd, dat het Chinese volk het volste recht heeft om zijn eigen gebied met alle geschikte middelen op een passend tijdstip te bevrijden en dat het geen enkele buitenlandse inmenging zal dulden. Dit was „het onwrikbare standpunt van het Chinese volk, dat door geen enkele uitdaging of bedrei- ding geschikt kon worden". Droog De Bilt verwacht tot morgenavond: Droog weer met zonnige perioden, maar in de nacht en ochtend plaatse lijk mist. Weinig wind. Weinig verande ring in temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur) 11 SEPTEMBER Zon op: 6.06 uur; onder: 19.06 uur. Maan op: 3.26 uur; onder: 17.45 uur. Hoogwater te Katwijk te 1.15 uur en 13.44 uur. Laagwater te 9.23 en 21.44 uur. Dit nummer bestaat alt 19 pagina's. over. Volgens Nationalistische berichten zouden er 190.000 militairen op het vasteland zijn samengetrokken. Het is de Amerikanen niet bekend over hoe veel onderzeeboten de communisten be schikken. De communistische kustbatterijen hebben in de afgelopen nacht meer dan 4000 salvo's op de Quemoy-eilanden ge lost. De Chinese vice-admiraal Lioe Hoh-toe, die dit vandaag in Taipeh mededeelde, voegde hieraan toe, dat de communisten nu sedert 23 augustus circa 200.000 granaten op de eilanden hebben afgeschoten, doch dat zij totdus- ver pas een stuk geschut van de Natio nalisten hebben getroffen. Persstemmen Het Amerikaanse blad „Washington Post" maakte vandaag uit de verklaring van Dulles dat een constructief nieuw element zou ontstaan als de communis ten afzien van geweld op, dat de Verenigde Staten schijnen te zoeken naar een formule, die ontruiming van Quemoy en Matsoe zonder gezichtsver lies mogelijk maakt. De communisten zouden de eilandjes voor de kust kun nen krijgen en het afzien van geweld zou in feite neerkomen op aanvaarding van een onafhankelijk Formosa. Dit acht het blad de enige mogelijkheid om een evenwichtige toestand in het be trokken gebied te scheppen. De Londense „Times" verklaarde van daag in een hoofdartikel, dat de bezet ting van de eilandjes voor de Chinese kust door de Nationalisten onhoudbaar en niet te rechtvaardigen is. Volgens het blad zou terugtrekking van de Nationalisten niet een teken van zwak heid, doch een gebaar van gezond ver stand betekenen, dat de Amerikaanse bondgenoten zouden kunnen toejuichen. De liberale „Manchester Guardian" acht echter de mogelijkheid zeer groot, dat besprekingen tussen China en de V.S. zullen vastlopen. En vroeg of laat zal dan waarschijnlijk een aanval op Quemoy worden gedaan. Als wij minis ter Dulles moeten geloven, aldus de „Manchester Guardian" zullen de Ame rikanen en Chinezen gaan vechten. Washington schijnt er op te rekenen, dat een oorlog in het gebied van For mosa kan worden beperkt en dat de Sovjet-Unie zich niet in de zaak zal mengen. Als een van deze verwachtin gen niet bewaarheid wordt, zullen wij dicht bü een wereldoorlog komen. Als zij geen van beide uitkomen, dan zal er een wereldoorlog zijn, zo meent het liberale blad. De Nederlandse dameszwemploeg, i pese zwemkampioenschappen zulke gisteren bij de terugkeer ii die in Boedapest tijdens de Euro- [raaie successen behaalde, werd land in de bloemetjes gezet. Quemoy nu uit de lucht bevoorraad Een Nationalistiscih-Ohinese mi- litaire woordvoerder heeft vandaag te Taipeh verklaard, dat vervoers- vliegtuigen der Nationalistische luchtmacht begonnen zijn Quemoy I uit de lucht te bevoorraden. Dit zou I dus inhouden, dat de bevoorrading I over zee onder bescherming van de Amerikaanse zevende vloot is stop gezet en dus het gevaar voor ern stige incidenten aanmerkelijk is i 1 afgenomen. i 1 In antwoord op de vraag, of deze bevoorradingswijze voor onbepaal- I de tijd zou voortduren, antwoordde I de woordvoerder: „Dat weet ik l niet". Hij deelde ook verder geen 1 I bijzonderheden over dit luchttran- 1 sport mede. Verwek niet groter spanning in Pacific De Indonesische regering heeft vandaag de bewering geuit, dat Nederland pogingen in het werk stelt om het Westerse blok ervan te overtuigen, dat Weste lijk Nieuw-Guinea een belangrijke factor is voor het versterken van de strategische positie van het Westerse blok in de Stille Oceaan. In een radio-uitzending van het mi nisterie van Voorlichting werd Neder land gewaarschuwd „om nog niet meer spanning in de Pacific te verwekken". „De jongste bei'ichten hebben het voornemen van Nederland om deze nieuwe tactiek uit te voeren, bevestigd", neergestort Bonn richt zich tot Grote T ier (Van onze correspondent te Bonn) Negen weken nadat de Bondsdag de regering-Adenauer heeft voorgesteld zich tot de grote mogendheden te richten inzake de Duitse eenheid en vijf dagen nadat de communistische Oostduitse regering een dergelijke stap reeds heeft ondernomen, wendde de Westduitse regering zich gisteren tot Rusland, de Ver enigde Staten, Engeland en Frankrijk. In die nota's worden de Grote Vier bekend gemaakt met het besluit van de Bondsdag van 2 juli, waarin verzocht wordt een werkcomité, bestaande uit ambassadeurs van de vier grote mogendheden, de Duitse kwestie te laten behandelen. De crisis in het Midden-Oosten heeft de Westduitse regering ertoe gebracht steeds maar weer het verzenden van deze nota aan de Grote Vier uit te stel len. Nadat op 4 september Oost-Dults- lanid zich plotseling tot de Sovjet-Unie de Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk heeft gericht en voorgesteld (had besprekingen te voeren over een vredesverdrag voor geheel Duitsland en geëist had de herenigingskwestie over te laten aan een commissie van vertegen woordigers der Oost- en Westduitse re geling, ontstond te Bonn beweging Van socialistische zijde uitte men kritiek op de ..laksheid" van de Bondsregering. Nog gisteren zeide de SPD-leider Ollemhauer, dat de regering eerst 69 dagen na het Bondsdagbesluift zich wendde tot de Grote Vier, De Bondsdag had op 2 juli het idee dat. de Grote Vier de Duitse kwestie op dezelfde wijze zouden moeten aanpak ken als zij het Oostenrijkse probleem hebben opgelost. Ook in Oostemijk werd een commissie van ambassadeurs ge- i vormd, die tenslotte kans zag Oostenrijk zijn onafhankelijkheid 'terug te geven en de bezettingstroepen te verwijderen. Te Bonn wijst men de plannen van Oost i Duitsland om de hereniging te laten bespreken door een Oost-Westduitse commissie van de hand. Men wenst de Oostduitse regering in generlei vorm te erkennen. Wel acht men het oorbaar dat deskundigen uit Oost-Duiteland ge hoord zullen worden door de te vormen ambassadeurs-commissie van de Grote Vier. Een overzicht van de Bossche veemarkthal. waar gisteren de ten toonstelling van de Koninklijke Ne derlandse Vereniging ,.Het Neder landse Trekpaard" is begonnen. 29 miljoen meer deviezen Volgens de weekstaat der Ned. Bank is het goud onveranderd gebleven en de deviezenreserve met f. 29 miljoen toe genomen. Deze stijging heeft zich ge heel voltrokken in de sfeer van de niet- convertibele valuta. Goud en deviezen samen belopen nu f. 4885 miljoen, het geen een zeer bevredigende ontwikkeling wordt geacht. Men is algemeen te Bonn van opvat ting dat Amerika, Engeland en Frank rijk het verzoek van de Westduitse re gering zullen inwilligen. De vraag is wat men te Moskou met de Westduitse nota zal doen waarbij als optimistisch wordt beschouwd dat de Russen nog slechts enkele dagen geleden gezegd hebben de kloof tussen beide Duitslanden te be treuren. Trouwens de Oostduitse nota zal zo zegt men te Bonn ook wel te Mos kou zijn voorbereid. In die nota ziet men te Bonn en ook Londen zekere mogelijkheden voor de Russen. In ieder geval kan men thans, ondanks de nieuwe crisis in het Verre Oosten, nadat zo velen de laatste tijd uit Oost-Duits land zijn gevlucht, de actualiteit van het here 'igingsprobleem niet meer ont kennen. ook al wordt in de Westduitse nota over deze vluchtelingenstroom met geen woord gerept. Abadan Tien inzittenden gedood (Van onze Haagse redactie) Een amfibievliegtuig van de Ko ninklijke Marine is vanmorgen in de nabijheid van het oliecentrum Abadan aan de Perzische Golf neergestort. De tien inzittenden zijn om het leven gekomen. Over de oorzaak van het ongeluk is nog niets bekend. Het toestel was op weg van Nieuw-Guinea naar Nederland, waar het op het vlieg kamp Valkenburg voor het rou tine-onderhoud zou worden gesta tioneerd. Naar wij van de Voorlichtings dienst van de Marine vernemen, betreft het een „Martin Mariner", de twee motorige hoogdekker, waarvan er enkele in gebruik zijn bij squadron 8 van de Reddings- en Opsporingsdienst op Valken burg. Het merendeel van dit type vliegtuigen van de Marine is op Nieuw-Guinea gestationeerd, waar de toestellen dienst doen als trans portvliegtuigen. Geheimzinnige verdwijningen in Engeland ZEVEN VRACHTAUTO'S MET CHAUFFEUR ZIJN SPOORLOOS! Elke nacht denderen zware vracht auto's over de uitvalswegen van Lon den, om waardevolle ladingen naar an dere delen van het land te brengen. De ritten zijn lang en de wegen zijn eenzaam. En hier en daar lokken de lichten en de juke-box van een café, dat de gehele nacht open is. Een kopje thee, een sigaret, een praatje met de caféhouder, en voort gaat het weer. Zo gaat het normaal. Maar zeven maal in de afgelopen vier dagen is een vrachtauto wegge reden van een parkeerplaats bij een café en zijn auto e n chauffeur daar na spoorloos verdwenen. De waarde van de ladingen van deze vrachtauto's was in totaal 700.000 gulden. De politie maakt zich zorgen, want dit zijn niet de normale dagelijkse ge vallen van een diefstal van een vracht auto, die later leeg op een eenzame plek wordt aangetroffen. Men heeft hier te doen met totale verdwijningen. De trucks zijn verdwenen op ritten naar de zuidkust, naar Manchester, Newcastle, Leeds, Birmingham en Liver pool. De chauffeurs waren betrouwbare mensen, zeggen hun firma's. Allen wa ren vrijgezel en hun familie maakte zich niet onmiddellijk ongerust als brie ven uitbleven. De politie gelooft dat misschien er gens in de buurt van het strategisch liggende Coventry een „ontvangstcen trum" is ingericht om de gestolen trucks op te nemen. Daar zullen de wagens dan wel overgespoten worden, de num merplaten veranderd en de ladingen verkocht. Maar over het vermoedelijk lot van de chauffeurs laat de politie zioh maar liever niet uit. aldus het ministerie. „Eerst kregen wij berichten over een bijeenkomst tussen de Nederlandse, minister van Buiten landse Zaken, Luns, en zijn Australische ambtgenoot Casey. Daarna over een militair verdrag tussen Australië en Nederland over Westelijk Nieuw-Guinea. Voorts kregen wij berichten te horen over een voornemen van Nederland om Westelijk Nieuw-Guinea op te nemen in de Zuid-Oost Aziatische Verdragsorga nisatie, waarvan Australië reeds lid is. Tenslotte werd gemeld, dat de ministers Casey en Luns van plan waren een ont moeting te hebben met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Foster Dulles, gevolgd door Nederlandse en Engelse persberichten, waarin gezin speeld werd op de mogelijkheid van het internationaliseren en verenigen van Australisch (Oostelijk) en Nederlands (Westelijk) Nieuw-Guinea". „Hoewel tot dusver geen officiële be vestiging van deze berichten werd ont vangen, tonen zij aan in welke richting de wind waait", aldus de uitzending. Vervolgens werd betoogd, dat Weste lijk Nieuw-Guinea een onderdeel uit maakt van Indonesië's politieke aspi raties. „Zolang West-Irian niet onder het gezag van de Indonesische Repu bliek is teruggekeerd, zal een onrustige politieke situatie blijven bestaan, die 'n voortduirend gevaar oplevert, niet al leen voor het politieke evenwicht in de Pacific, maar in de gehele wereld". De zgn. „gebedsgenezing" van T. L. Osborn Op ons verzoek heeft de theoloog- arts, dr. F. A. Nolle, directeur-ge neesheer van het Leidse Diacones- senhuis, zich bereid verklaard in een samenvattend artikel, te rea geren op een aantal op- en aan merkingen, dat zowel bij hem als bij ons is binnengekomen naar aanleiding van zijn beide artikelen over de zgn. „gebedsgenezing" van T. L. Osborn, gepubliceerd in onze nummers van 30 augustus en 1 september j.l. Waar opname van al deze reac ties, die bovendien voor een zeer groot deel ongeveer dezelfde strek king hebben, aanzienlijke plaate ruimte zou vergen, menen wij dat op deze wijze toch aan de sugges ties van de schrijvers en schrijf sters volledig recht wordt weder varen. Men vindt het artikel van dr. Nolle op de Stadsnieuwspagina. Ultracentrifuge voor isotopenscheiding reeds gedeeltelijk verwezenlijkt Het ultracentrifugeproces voor de scheiding van isotopen, dat prof. dr. J. Kistemaker in het laboratorium voor massaspectografie te Amsterdam aan het ontwikkelen is, is reeds gedeeltelijk gerealiseerd. Men is er in geslaagd een cilinder, de zogenaamde superkritische draaisnelheid (50.000 omwentelingen per minuut) te geven. Dit betekent echter nog niet, dat daarmee nu ook de hele centrifuge gerealiseerd is. Dit heeft prof. Kistemaker gistermid dag medegedeeld op een persconferen tie in Genéve van de Nederlandse dele gatie naar de atoomconferentie. Een van de grondslagen, waarvan men bij dit proces uitgaat, aldus prof. Kistemaker. is nu dus proefondervinde lijk juist gebleken. We zullen nu dus zeker verder gaan met de ontwikkeling. De proeffabriek, die men binnen een jaar in staat zal zijn te bouwen, zal door de Stichting Fundamenteel Onder zoek der Materie worden ingericht in opdracht van het Reactorcentrum Ne derland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 1