„De Zeven Provinciën" vanmorgen
vroeg vlot door Marinesleepboten
De Gaulle in Senegal veel minder
enthousiast ontvangen dan elders
WEERBERICHT
Onder luid hoera der bemanning
Maar geschreeuw of belediging
heeft geen enkele uitwerking
op hemverklaarde hij
97*te Jaargang
WOENSDAG 27 AUGUSTUS 1958
No. 29528
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Succes voor de Marine!
rp
t -
Na lossing van 1.000 ton olie en minutie
(Speciale berichtgeving)
Het lossen van duizend ton munitie en olie uit H.M. kruiser „De
Zeven Provinciën" waarde 88 miljoen gulden! in lichters en
kleine tankschepen bij de havendam van Den Helder, heeft in de
vroege ochtend van heden succes gehad! De vier sleepboten van de
Kon. Marine, de „Orkaan", de „Dintel", de „IJssel" en de „Dommel",
lagen van vanmorgen vier uur af aan het 15 cm. hoger gekomen schip
te trekken, toen er beweging in de kruiser kwam. Om twintig minuten
over zes kon worden gemeld, dat het schip in dieper water was en
naar het Marsdiep werd gebracht.
Vanmorgen omstreeks acht uur keerde het schip in de haven
terug, geassisteerd door vele havensleepboten. Het vlot komen van de
kruiser werd begeleid door een luid hoera van de uit 800 koppen be
staande bemanning van het schip. Zij waren al uren achtereen in actie
geweest door allen tegelijk van stuur- naar bakboord en terug te
lopen, om aldus beweging in het schip te brengen. Met het vlot-
brengen van „De Zeven Provinciën" door de Marinesleepboten zijn
de onderhandelingen tussen de Kon. Marine en de Zeesleep- en Ber
gingsmaatschappij van N.V. Bur. Wijsmuller te IJmuiden afgebroken.
Tenslotte succes!
De Marine weigerde gisteren een ber-
gingscontract op de gebruikelijke basis
van Lloyds open form „no cure, no p?-
Tegenvoorstellen van de Marine werden
door de maatschappij van de hand ge
wezen, daar men van deze kant bleef
vasthouden aan het bergingscontract dat
is voorgeschreven voor alle leden van de
Salvage Union, waarbij N.V. Bureau
Wijsmuller ook is aangesloten. Werke
loos hebben de bemanningen van de zee
sleepboten „Zeeland" en „Simson" gis
teren op de rede van Nieuwediep moeten
toezien, hoe de Kon. Marine toen alleen
traehtte met behulp van vier kleine ha
vensleepboten de kruiser vlot te bren
gen. Gisteravond mislukte die poging,
omdat het water 60 cm. lager was dan
's morgens tijdens het aan de grond
lopen.
De kruiser Zeven Provinciën op
het havenhoofd van Den Helder
tijdens een mislukte poging van gis
teravond om het schip vlot te sle
pen
Mislukte pogingen
Gisterochtend trachtten twee Marine
sleepboten beweging in de kolos te bren
gen, terwijl „De Zeven Provinciën" ook
de stuurboordmachine liet meedraaien.
Door het lek in de flens van de hoofd-
stoomleiding van de bakboordmachine
kon slechts met één schroef vooruit
en achteruit worden gegeven. De kruiser
lag echter bij het vallende getij onwrik
baar vast. Toen werd begonnen met het
lossen van de munitie en de olie uit de
verschillende bunkers. Aan bakboord
zijde werd de olie in tankschepen ge
tankt en aan stuurboordkant lagen
de kleine lichters waarin behoedzaam de
munitie werd neergelaten. Duikersche- i
pen, waarbij de IJ-8130, kwamen nader
bij voor de inspectie van de romp en
bodem van „De Zeven Provinciën".
Inmiddels werd de „Zeeland" geheel
in gereedheid gebracht. Van IJmuiden
was de „Simson" onderweg om het sta
tion Den Helder over te nemen.
Het bergingscontract
De bergers van N.V. Bureau Wijsmul
ler waren van mening dat de kruiser „De
Zeven Provinciën" zo snel als maar
enigszins mogelijk was uit zijn netelige
positie moest worden bevrijd. Door het
schip langer te laten liggen dan nodig
was, kon onherstelbare schade aan de
oorlogsbodem ontstaan. Bovendien zou
het weer wel eens op korte termijn kun
nen omslaan. De Kon. Marine was ech
ter de mening toegedaan dat er niets
geforceerd moest worden. Er werd geen
haast gemaakt en daarbij werd erop ge
wezen dat het zaterdag zeer hoog wa
ter zou worden.
Deze week zou het schip steeds hoger
worden gebracht door zoveel mogelijk
munitie en olie en eventueel andere de
len van het schip te lossen. Men wilde
het schip beslist niet beschadigen door
er hard aan te trekken.
Het bergingscontract tussen de ber-
gingsmaatschappU. waarvan de zeesleep
boten het eerste ter plaatse waren en
de Koninklijke Marine is gisteren dus
uitgebleven. N.V. Bureau Wijsmuller
had de Kon. Marine aangeboden een
contract op basis van Lloyds open
form" no cure, no payNa het suc
cesvol volbrengen van de berging zou
dan het bedrag van de vergoeding wor
den vastgesteld. Dat dit bedrag bij een
schip als „De Zeven Provinciën" zeer
hoog zou liggen en in de miljoenen zou
lopen, mag als zeker worden aangeno
men.
Dit contract ,.no cure, no pay" lukte
het Wijsmulder niet het schip vlot te
brengen, dan zou er niets betaald wor
den sloot uiteraard niet uit dat ook
andere sleepboten (bijv. van de Kon.
Marine) eveneens aan de berging van
„De Zeven Provinciën" konden meehel
pen. Bij arbitrage zou dan later worden
uitgemaakt hoe groot het aandeel van
Wysmullers sleepboten en van de Ma
rine-sleepboten in het vlotbrengen van
de kruiser zou zijn geweest. N.V. Bureau
Wijsmuller wilde zich evenwel houden
aan de spelregels van de Salvage Union,
waarbij alle grote zeesleepvaart- en ber
gingsmaatschappijen, zoals ook L. Smit
en Co's Internationale Sleepdienst te
Rotterdam en G. Doeksen op Terschel
ling zijn aangesloten. Deze Union
schrjjft voor dat men niet voor een
vooraf afgesproken bedrag een berging
mag uitvoeren. Er wordt uitsluitend op
„no cure, no pay" gewerkt. Alleen als
een niet-lid van de Union een bepaald
bedrag vraagt, mag een lid van deze
regel afwijken en eventueel ook bieden.
O Slot op pag. 2
Nederlands echtpaar
in Duitsland
verongelukt
Het echtpaar Mertens uit Laren (N-H)
wonende aan de Logosberg 2a, is gister
middag bjj Hagen in Duitsland om het
leven gekomen door een auto-ongeluk.
De 52-jarige heer Th. Mertens en zijn
55-jarige echtgenote Maria, zijn bij het
dorpje Volmetal bjj Dahl in een onover
zichtelijke bocht van de weg in botsing
gekomen met een vrachtauto uit Bo-
chum. De Nederlandse auto werd vol
ledig vernield. Behalve de heer en me
vrouw Mertens kwam ook een Duits
echtpaar, dat in de Nederlandse wagen
meereed, om het leven.
Sultan Hamid II
uit de gevangenis
Sultan Hamid II van Pontianak
is dc vorige week woensdag uit de
gevangenis ontslagen. Hij heeft
acht en een half jaar in de gevan
genis doorgebracht, na terecht te
hebben gestaan wegens pogingen
tot omverwerping van de regering.
De Sultan verblijft thans tijdelijk
bij vrienden in Djakarta.
Sultan Hamid verklaarde boven
alles naar rust te verlangen. Hij
zag er gezond uit, maar is wel
verouderd.
Hjj werd in april 1950 gearresteerd na
de opzienbarende aanval op Bandoeng
door Westerling en zijn volgelingen en was
'toen minister van staat voor parlemen
taire aangelegenheden. Drie jaar later
stond hij terecht op beschuldiging po
gingen te hebben gedaan de eerste Indo
nesische regering na de overdracht van
de soevereiniteit omver te werpen. Sul
tan Hamid kreeg tien jaar gevangenis
straf.
Meer bewolking
In de rug van hoge luchtdruk .die bo
ven West-Europa tot ontwikkeling kwam
ontstond een afzonderlijke kern, die van
Frankrijk naar Duitsland is getrokken.
Gelijktijdig vulde een depressie boven
Zweden verder op.
De diepe Oceaandepressie verplaatste
zich de afgelopen 24 uur langzaam in
oostzuidoostelijke richting. Het centrum
lag vanmorgen 700 km. ten westen van
Ierland. Het eerste regengebied van de
depressie schoof over de Britse eilanden
naar het noorden, daarmede samenhan
gend begon het vanmorgen in ons land
weer op te klaren. Morgen is de depres
sie zo dicht by gekomen, dat randsto-
ringen de bewolking weer doen toene
men met later hier en daar enige regen.
De aanvoer van lucht uit zuidelijke stre
ken blijft gehandhaafd, zodat de tem
peraturen over het algemeen nog iets
zullen stijgen.
Advertentie
Meer bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Meer bewolking met later hier en daar
enige regen. Dezelfde middagtempf ratu-
ren als vandaag of iets hogere. Matige,
af en toe vrij krachtige wind uit zuide
lijke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
28 AUGUSTUS
Zon op: 5.44 uur; onder: 19.38 uur.
Maan op: 18.56 uur; onder: 4.56 uur.
Hoogwater te Katwijk aan 7ee: 2.38
15.04 uur; laagwater 10.48 en 23.07 uur.
Dit nummer bestaat nit 10 pagina's.
Na de enthousiaste ontvangst, welke aan de Franse premier De Gaulle op zijn
reis door Afrika in de afgelopen dagen ten deel was gevallen, moet het voor zijn
aanhangers een teleurstelling zijn geweest, dat de begroeting in Dakar, de hoofd
stad van Senegal, van veel minder vreugde getuigde. Voor zijn aanhangers, want
de generaal zelf is er uiterst koel onder gebleven: „Geschreeuw noch beledigingen
hebben enige uitwerking op mij. Ik stel slechts belang in Uw antwoord (namelijk
pro of contra de nieuwe Franse grondwet)", zei De Gaulle gisteren tegen de Afri
kaanse leiders in Dakar. Hü voegde hier laconiek aan toe, dat, indien de Afri
kaanse leiders niet met Frankrijk in zee wilden gaan, dat geheel hun eigen zaak
en verantwoordelijkheid was. De kille ontvangst kwam overigens niet onverwacht.
Het is bekend, dat de Senegalezen met kracht streven naar onafhankelijkheid,
zelfs al zou deze hun materiële bestaan niet ten goede komen. Dit standpunt
kwam tot uiting op de 17 km. lange weg van het vliegveld van Dakar naar de
stad. Slechts hier en daar stonden groepjes mensen, merendeels Europeanen. Tus
sen het zwakke gejuich door klonk de kreet „onafhankelijkheid". Aanhangers van
de Progressieve Unie verspreidden pamfletten, waarin onmiddellijke onafhan
kelijkheid en de vorming van een Afrikaanse federatie werd geëist. In de voor
steden van Dakar hingen slechts weinig Franse vlaggen. Er waren enige span
doeken opgehangen met de leuze: „Fransen, gaat weg".
bestuurslid van de „Afrikaanse hergroe
peringspartij" deelde mede, dat hij na
mens de vergadering tegenover generaal
De Gaulle uiting had gegeven van zijn
Rel van vijfhonderd
jongelui in Dakar
Generaal De Gaulle hield gisteravond
een toespraak tot een menigte van hon
derdduizend personen, die op het grote
plein van Dakar was samengekomen.
Een vijf honderdtal jongelieden poogde
door geschreeuw de woorden van de
Franse premier te overstemmen. Doch
de in generaalsuniform gestoken De
Gaulle zette zijn stem uit en verklaarde
onder meer: „Zij, die onafhankelijkheid
wensen, behoeven deze slechts te ne
men"; deze woorden werden door een
aantal personen, die zich in de nabijheid
van het spreekgestoelte bevonden, met
luid gejuich begroet.
De generaal werd, na zijn toespraak,
door het grootste gedeelte der aanwezi
gen luide toegejuicht. De premier dank
te hiervoor met zijn bekende groet met
de armen. Vervolgens verliet hij het
spreekgestoelte en keerde, vooraf gegaan
door Senegalese cavaleristen in rode
uniformen en op de wind wapperende
witte mantels, naar het paleis terug,
waar hij in Dakar verblijf houdt.
André Guillabert, voorzitter van de
Senegalese wetgevende vergadering en
verontwaardiging over de „onhoffelijke
betoging" van de aanhangers van on
middellijke onafhankelijkheid.
Guillabert verklaarde dat de keus, die
de generaal de Senegalezen bood voor
de toekomst van hun land „in zeer ster
ke mate" tegemoet komt aan de wens
van het bestuur van zijn partij. Hij voeg
de hieraan toe dat evenwel eerst op het
partijcongres, dat van 18 tot 20 septem
ber te Kotonoe zal worden gehouden, zal
worden beslist of de partijleden „ja" of
„neen" zullen stemmen bij de volks
stemming over de nieuwe Franse ont-
werpgrondwet.
De premier van Frans Guinea,
Sekoe Toere, heeft gisteren in Conakry
verklaard, dat hij en zijn volgelingen al
leen voor de nieuwe Franse grondwet
zullen stemmen, als daarin uitdrukke
lijk het recht van de overzeese gebieden
op onbeperkte onafhankelijkheid wordt
erkend. Dit recht moet zowel in de tekst
van de grondwet als in de aanhef ervan
worden opgenomen. Hij en zijn aanhan
gers waren, onder deze voorwaarde, al
tijd voorstander geweest „van een
Frans-Afrikaanse gemeenschap".
De minister van Binnenlandse Zaken
en waarnemend premier van Haute Vol
ta, Maurice Jamego. verklaarde gisteren
in Abidjan, dat de bevolking van Haute
Volta unaniem voor de nieuwe grondwet
zal stemmen. Er is nooit sprake van ge
weest dat wij het grote Franse gezin zou
den verlaten, zei hij.
FRANSE GEBIEDEN IN AFRIKA
Franse regering mist
recht noodtoestand
af te kondigen
Onze Par ij se correspondent telefoneer
de hedenochtend:
Terwijl in Marseille de benzinedepots,
die door de Algerijnse terroristen maan
dag in brand werden gestoken, nog al
tijd niet konden worden gedoofd, zijn er
in Parijs gisteren opnieuw verschillende
aanslagen gepleegd, waarbij een viertal
politie-agenten weer zwaar werd ge
wond.
Van haar kant heeft de Franse rege
ring zich gisteren onder leiding van Guy
Mollet, die generaal De Gaulle tijdens
zijn Afrikaaanse reis als minister-presi
dent vervangt, beraden over de maatre
gelen waardoor deze nieuwe golf van
Fellagha-terreur op Franse bodem kan
worden gestuit. In dat opzicht is de re
gering van De Gaulle echter minder vol
ledig toegerust dan haar voorgangers,
die van het parlement het recht hadden
gekregen de noodtoestand af te kondi
gen. In de haast waarmee eind mei de
operatie van de machtsovername moest
worden doorgevoerd, heeft men blijkbaar
verzuimd ook de voortzetting van de
noodtoestand te regelen en te garande
ren. Zodoende heeft de regering nu niet
de bevoegdheid 's nachts huiszoekingen
te doen verrichten noch verdachte indi
viduen langer dan 24 uur in voorarrest
te houden. Anderzijds is het politiek on
denkbaar het parlement speciaal bijeen
te roepen om het verzuim in dit verband
van einde mei nog te herstellen.
De wapens waarmee de regering de
Algerijnse terroristen nu bestrijden moet
zijn dus niet al te doelmatig, en de mi
nisters hebben zich er dan ook toe moe
ten vergenoegen de controle op de
Noordafrikanen te doen verscherpen. De
politie zal in Parijs en op de buitenwe
gen zoveel mogelijk alle auto's aanhou
den, waarin Noordafrikanen zitten en de
bestaansmiddelen van elementen, die als
verdacht staan aangeschreven, zullen
nog eens extra nauwgezet worden nage
plozen. Tenslotte zullen troepeneenhe
den worden ingezet op de strategische
punten in het land, om bruggen, sta
tions, raffinaderijen en vooral benzine
depots te bewaken.
De minister van Binnenlandse Za
ken, Pelletier, die vroeger prefect van
het departement van de Seine was, heeft
tegenover de pers gisteren zijn vertrou
wen in de vastberadenheid van politie
en leger uitgesproken en tevens aange
kondigd dat de schuldigen aan de ter
reurdaden met de uiterste gestrengheid
zullen worden gestraft.
Hy zeide uit te zien naar de hereni
ging met zijn gezin. Zijn echtgenote ver
blijft in Den Haag. De tijd in de gevan
genis was hem zwaar gevallen, maar met
nadruk voegde de sultan er aan toe, dat
hy altyd goed was behandeld. Gevraagd
naar zyn plannen voor de naaste toe
komst zeide hij, enige dagen te zullen
gaan doorbrengen in de bergen ten zui
den van Djakarta.
Slechts enkele mensen hebben hem
tot dusverre in het eenvoudige huis,
waar hy sinds de vorige week verblijft,
opgezocht.
Zijn vrijlating is niet algemeen in
Djakarta bekend, daar de plaatseUjke
pers het bericht daarover niet heeffi
opgenomen.
Faubus wil zo nodig
scholen sluiten
Als toelating van negers
zou worden afgedwongen
Gouverneur Faubus van de Ameri
kaanse staat Arkansas heeft gisteren een
speciale vergadering van Arkansas' wet
gevende vergadering verzocht hem in
een wetsontwerp de bevoegdheid te geven
om op de openbare scholen met name
de centrale middelbare school van
Little Rock te sluiten indien inte
gratie (toelating van negerleerlingen)
wordt opgelegd. Faubus verklaarde, dat
deze maatregel noodzakelijk is om her
haling van de incidenten van het vorige
jaar te voorkomen. Hjj zei: „De kwestie
is ons opgedrongen; wfj moeten óf onze
rechten verdedigen óf ons erbij neer
leggen".
Het door de gouverneur voorgestelde
wetsontwerp voorziet in een volksstem
ming in hét gebied van een eventueel
gesloten school om binnen dertig dagen
te beslissen of de school gesloten blijft
dan wel met toepassing van integratie
heropent. Drie televisiemaatschappijen
zonden Faubus' toespraak over de Ver
enigde Staten uit.
Faubus betoogde in zijn toespraak, dat
de federale regering grondwetteUjk geen
integratie op openbare scholen kan af
dwingen, omdat er geen duidelijk fede
raal statuut over integratie op scholen
bestaat. En zo dat toch het geval zou
zyn, zou het ongrondwetteiyk zyn, om
dat de bevoegdheid voor de controle op
de openbare opvoeding door de staten
nimmer aan de federale regering is over
gedragen, aldus Faubus.
Faubus diende voorts een wetsontwerp
in om in een school, waar de rassen
integratie wordt toegepast gescheiden
klassen voor kleurlingen en blanken in
te stellen.
Amerika rekent met
gevaar van Russische
onderzeeërs
Sovjetrussische onderzeeërs, uitge
rust met raketten, zullen omstreeks
begin 1960 in staat zijn Amerikaanse
steden aan te vallen. Een massale
aanval met raketten zou onze stede
lijke maatschappij kunnen vernieti
gen, aldus een verslag van een groep
Amerikaanse deskundigen op het ge
bied van onderzeeërs. De groep, die
de subcommissie voor militaire zaken
van het Congres van advies moet die
nen, doet o.m. de volgende aanbeve
lingen om het duikbootgevaar af te
wenden:
De marine moet de produktie van
onderzeeërs die de .JPolaris" een
ballistisch projectiel met een reik
wijdte van 2.400 km. kunnen lan
ceren, zo snel mogelijk opvoeren; er
moeten meer onderzeeërs voor de aan
val worden gebouwd en er moet twee
maal zoveel als tot nu toe uitgetrok
ken worden voor het onderzoek- en
ontwikkelingsprogramma van de ma
rine voor de duikbootoorlog.
NIEUW EERSTE KAMERLID.
In de vacature, ontstaan door het
overlijden van mr. H. Willemse (Arb.)
te Rotterdam, is tot lid van de Eerste
Kamer benoemd verklaard de heer J. P.
Mazure te 's-Gravenhage.
