Eisenhower in V.N.-assemblee over Amerika's plan voor Midden-Oosten De Raad van Velsen doet felle aanvallen op burgemeester Kwint WEERBERICHT Twee grote rivalen zetten alles op alles om zoveel mogelijk medestanders te winnen Enorme publiciteit in de V.S. College B. en W. moet excuses aanbieden aan Bergisch-Gladbach OOK DE SKATE" ONDER DE NOORDPOOL DOORGEVAREN 97ste jaargang WOENSDAG 13 AUGUSTUS 1958 No. 29516 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 (Van onze Amerikaanse correspondent) Amerika heeft besloten tot een constructieve aanpak van de pro blemen van het Midden-Oosten. De drie voornaamste feiten, die zich gisteren aan de vooravond van de nood-assemblee der Verenigde Naties voordeden, zijn de volgende: Eisenhowers komst naar New York, de terugtrekking van een bataljon mariniers uit Libanon en de vroegtijdige publikatie van de handige Russische resolutie. Deze drie feiten toonden duidelijk aan hoezeer de twee rivalen, Amerika en de Sovjet-Unie, alles op alles zetten teneinde zoveel mogelijk staten uit de midden-categorie aan hun kant te krijgen. Deze middengroep bestaat uit 28 Afro-Aziatische landen, vier Scandinavische staten, Ierland en Griekenland. Deze 34 landen kiezen niet vrijwel automatisch partij voor Oost of West. Vandaar dat de inspanning van Amerika en Rusland in de dagen, voorafgaande aan de Assemblee van heden, vooral gericht is op het winnen van steun dezer staten. Dit touw trekken zal waarschijnlijk de gehele Assemblee kenmerken. Ontwikkelingsfonds van honderd miljoen Het persoonlijk optreden van de als vredelievend bekend staande Eisenho wer zal Amerika een maximale publi citeit verschaffen. De president is de eerste spreker in het debat en verre weg de hoogste in rang van de gehele vergadering. Televisie, radio en pers zullen Ike's rede ongetwijfeld ten volle recht doen wedervaren. Dulles zal stellig grote invloed uit oefenen op de inhoud van de rede van de president. Toch zal het feit, dat Eisenhower en niet Dulles voor Amerika op de eerste dag het woord voert, de toon en reikwijdte van deze rede ver anderen. Dit wordt Amerika's voor naamste toespraak, gericht tot de ge hele wereld. Had Dulles gesproken, dan had hij zich in dit eerste optreden wel licht beperkt tot het onderwerp „in directe agressie". Nu Eisenhower spreekt, moeten de opstellers van deze rede wel uitgaan boven Dulles' beperkte benadering en althans in grote lijnen iets van het perspectief schetsen, dat het Midden- Oosten hoop kan geven op een betere toekomst. Een dergelijke aanpak kan Amerika in de ogen van de midden groep slechts in aanzien doen stijgen. Verwacht wordt dat Eisenhower een voorstel zal doen voor een ontwikke lingsfonds voor het Midden-Oosten met het aanbod, dat Amerika daaraan voor honderd miljoen dollar zal bijdragen. Dit zou een vreedzame uitdaging aan de Russen inhouden hetzelfde te doen. Uiteraard zullen de Russen betogen, dat Amerika een deel van zijn troepen uit Libanon heeft teruggetrokken uit ontzag en angst voor de wereldopinie, die op de Assemblee tot uiting zou komen. Niettemin zal Amerika's actie in hoofdzaak een gunstige indruk ma ken en het vertrouwen versterken in de goede bedoelingen van de Amerikanen. De neutralistische landen, die het mili taire optreden van Amerika niet goed keuren, zullen thans toch wellicht wat zachter gestemd worden. Handige zet van Moskou De Russen hebben echter eveneens een handige zet gedaan vlak voor de Assemblee. De resolutie, die zij onge woon vroeg publiceerden, heeft op de middengroep een goede indruk ge maakt. Deze resolutie is betrekkelijk rustig van toon. Het woord agressie wordt niet eens genoemd en Amerika en Engeland worden niet eens veroor deeld. Het meest opvallende aspect van de Russische resolutie is het voorstel om ook VN-waarnemers naar Jordanië te zenden teneinde toezicht te houden op de terugtrekking der troepen als mede op de toestand aan de grenzen. De Russen zullen betogen, dat de Britten met hun troepen het regime van Koning Hoessein willen bescher men, doch dat de VN-groep inmenging van het buitenland in Jordanië wil te gengaan. Dit lijkt een nobel doel. De Russen en Nasser kunnen echter van mening zijn dat wanneer de Engelsen vertrokken zijn de Jordaniërs ook zon der hulp van buitenaf wel een einde zullen maken aan de regering van Hoessein. Er zijn enkele figuren in de VN-ge- lederen die zullen trachten iets positiefs te doen voorkomen uit dit debat, dat voor een groot deel een veldslag dreigt te worden in de koude oorlog. Men zal er goed aan doeri te letten op eventuele acties van Hammarskjöld, de Canade se minister van Buitenlandse Zaken Smith, de Noorse vertegenwoordiger Engen, wellicht de Ierse minister van Buitenlandse Zaken Aiken, en niet te vergeten de ambitieuze Japanners. De geslepen Fawzi. Nassers minister van Buitenlandse Zaken, die vandaag te New-York per KLM arriveerde, heeft by vorige gelegenheden getoond dat hij niet absYluut wars is van compromis sen. Amerikaanse leveranties aan Egypte zijn hervat De Verenigde Staten hebben óe leve ranties van uitrusting voor wegenbouw aan Egypte die twee jaar geleden wer den gestaakt, hervat. Dit is gisteren te Cairo door de Egyptische minister van Handel en Eoonomische Zaken, dr. El Kaoessoeni, bekendgemaakt. De Egyptische minister zei, dat de uitrusting een waarde heeft van 250.000 dollar. De leverantie ervan is voorzien in een Amerikaans-Egyptische overeen komst van 1955. De aankondiging van het vrijgeven van het Amerikaanse materieel werd gedaan nadat Egypte de vorige maand een overeenkomst had gesloten met de oude Suezkanaalmaat- schappij. 9 Slot op pag. 2 „Prawda" kritiseert economische raden van Kroesjtsjef Het Sovjetrussische partijblad „Praw da" heeft hedenochtend in een hoofd artikel ernstige kritiek geoefend op „disciplinaire tekortkomingen" in ver scheidene „sovnarchozen", de regionale economische raden die op initiatief van Kroesjtsjef zyn ingesteld. De „Prawda" verwijst de raden, en vooral die van Karaganda, dat zy geld verspillen alleen maar om het plaatselijk aanzien te ver hogen. Het centrale comité van de Sovjet communistische party heeft de partij- afdelingen opdracht gegeven te strijden tegen alle pogingen om plaatselijke be langen zwaarder te laten wegen dan de nationale, De „Prawda" richt zijn kri tiek met name tegen de leider van de economische raad van Karaganda, Di- mitri Onitoa, een vroegere onder minister voor de kolenindustrie en Leo nid Melndikof, vice-premier en voorzit ter van het staatsplan. Deze fotocombinatie geeft een beeld van de restauratiewerk zaamheden aan de enige Neder landse Belfort, het stadhuis van Sluis, dat omstreeks 1375 werd ge bouwd. De Belfort-klokketoren wordt beschouwd als het fraaiste Belfort, overgebleven van de Vlaamse oude beschaving. In de laatste oorlog werd het stadhuis vrijwel geheel verwoest. De restau ratie zal meer dan f. 1.000.000 vragen. K.P.M. neemt tie „Oranjelijn" over De N.V. Koninklijke Paketvaart-Maat- schappij deelt mede, dat zij het gehele aandelenkapitaal van de te Rotterdam gevestigde Oranjelijn (Maatschappij Zeetransport) N.V. heeft overgenomen. Het ligt in de bedoeling het bedrjjf on gewijzigd voort te zetten. De Oranjelijn heeft een vloot van 11 schepen in de vaart. Daarenboven zyn thans twee vracht/passagiersschepen in aanbouw, respectievelijk in bestelling. Zelfde weertype In de luchtdrukverdeling zijn de laat ste 24 uur geen belangrijke veranderin gen voorgekomen. Over het zuidelijk deel van de oceaan strekt zich van Florida tot aan Spanje een krachtig gebied van hoge druk uit. Het heeft met een baro meterstand van 1031 mb zijn centrum nabij de Azoren. Op het noordelijk deel van de Oceaan is een complex gebied van lage druk ontstaan waarin verschil lende kernen voorkomen. Tussen beide druksystemen in staat over de gehele breedte van de Oceaan een op het En gelse Kanaal gerichte westelijke stro ming. Hierin bevindt zich een warmte- front, dat vanochtend zuidwest Enge land bereikte. De lucht achter dit front is van subtropische oorsprong en zal morgen ook tot in ons land doordringen. In verband hiermede is er een lichte stjjging van de temperatuur te verwach ten. De vermoedelijke ontwikkeling van een storing boven de Ierse Zee en het passeren van het warmtefront brengen echter tevens enige regenval met zich mee. Opnieuw regen De Bilt verwacht tot morgenavond: Overwegend zwaarbewolkt met op de meeste plaatsen tijdelijk regen. Matige, west. Weinig verandering in tempera tuur. (Opgemaakt te 11.15 uur). 14 AUGUSTUS Zon op: 5.21 uur; onder: 20.06 uur. Maan op: 4.36 uur; onder: 19.18 uur. Hoogwater te Katwijk-aan-Zee: 2.22 en 14.51 uur; laagwater: 10.33 en 22.56 uur. Dit nummer bestaak uit 10 pagina's. „Ik ivilde niet krenken of beledigen Houding was niet gentlemanlike Motie (Speciale berichtgeving) Een aantal vragen van de Velsense voorzitter van de KVP-fractie in de gemeenteraad, de heer J. Nuyens, vormde gisteravond tijdens de vergadering van de gemeenteraad de inleiding tot een felle aanval op burgemeester mr. M. M. Kwint wegens diens houding bij een officiële ontvangst van Engelse en Duitse jongeren in het raadhuis. Vooral het feit, dat mr. Kwint zich om principiële redenen niet met de Duitsers wenste te spreken maar zich wel ruimschoots met de Engelsen bezighield, verwekte veel beroering. Een en ander was aan leiding voor een aantal raadsleden om schorsing van de vergadering te eisen. De twist tussen hen en de burgemeester liep zelfs zo hoog dat enige raadsleden te kennen gaven geen woord meer met de bur gemeester te willen spreken, totdat de vergadering zou zijn geschorst, waarna men in beraad kon gaan over de verder te volgen gedragslijn ten opzichte van deze onverkwikkelijke affaire. gasten schetste hy echter op zijn zachtst uitgedrukt als niet gentlemen-like. Voorts noemde hij de houding van de burgemeester halfslachtig, had niet zo zeer aanmerking op het feit dat mr. Kwint geen Duits wilde spreken (dat zijn persoonlijke gevoelens die wij zeker willen respecteren), maar meende dat de burgemeester eerst flink was ge schrokken en toen, hetgeen hem zeer kwalijk werd genomen, was terugge krabbeld. Geen haat kweken „Ik moet er wel duidelijk op wyzen, dat bfj deze ontvangst niet de heer Kwint maar burgemeester Kwint op trad", zei de heer Nuyens. „Wij moeten geen haat kweken, maar in de toekomst kjjken om de wereld bewoonbaar te ma ken. Daarom moeten we het echt niet vreemd vinden als de burgemeester in de toekomst een Duitse schoondochter krijgt, hetgeen overigens voor het meisje wel niet zo prettig zal zijn. Een hoonge lach steeg op van de publieke tribune, die de vele belangstellenden maar nau welijks kon bergen. Als laatste troef kwam de heer Nuyens meteen Duitse krant op de tafel waarin een uitvoerig verslag was opgenomen, Nadat de voorzitters van de raadsfrac tie zich gedurende een half uur hadden teruggetrokken om de kwestie nog eens uitvoerig te bespreken, kwam de raad met een motie op tafel die - er werd hoofdelijk gestemd - met algemene stemmen werd aangenomen en waarin de raad het College van B. en W. op draagt het leedwezen over het gebeurde kenbaar te maken aan het gemeentebe stuur van het Duitse plaatsje Bergisch Gladbach en over het optreden van de burgemeester tydens de raadsvergade ring. De heer Nuyens betreurde het in hoge mate dat de burgemeester zo kort na zijn herbenoeming, waarbij van de zijde van de nestor van de raad zulke vrien delijke woorden waren gesproken, de oorzaak was geweest van deze hoogst on aangename kwestie, die niet alleen in het binnenland, maar ook in het bui tenland heel veel stof heeft doen op waaien. Hij noemde wellevendheid toch wel een van de eerste vereisten voor een overheidspersoon die zo juist door de Kroon was herbenoemd. Het optreden van de burgemeester tijdens de officiële ontvangst van de jonge buitenlandse waarin de houding van de burgemeester werd veroordeeld. De woordvoerder van de KVP vond het prettig dat zulks niet op een sensationele manier was geschied, maar slechts op zacht-ironische wijze. Ik vind het bijzonder prettig dat ik U dit kan voorlezen, al is het dan in een andere taal", zei hij. De heer Nuyens be sloot zijn rede met een Engels gebed: ,Moge God U beschermen en bijstaan". Mevrouw G. E. Heykoop (WD) laakte ook het optreden van de burgemeester. „U weet toch wat noblesse oblige bete kent", zei zij verwijtend terwijl de tra nen haar in de ogen schoten. Betreurenswaardig vond de heer J. van Os van den Abelen het incident, waar over hij slechts met intense afkeer kon spreken. Burgemeester Kwint wil niet in het Duits spreken, dat is tot daaraan toe. Die persoonlijke gevoelens kan ik eerbiedigen, maar waarom wil hij dan wel in het Duits schrijven? De voorbe reidende correspondentie met Duitsland heeft hij toch steeds persoonlijk onderte kend? De herbenoeming tot burgemees ter achtte hij voor burgemeester Kwint byzonder gelukkig. „Nu kunt U Velsen weer vijf jaar in opspraak brengen", zei hij. Nadat de overige fractieleiders ook al les hadden gezegd wat zij op hun hart hadden en daarmee volkomen de beto gen van de voorgaande sprekers hadden onderstreept, was het de beurt aan de burgemeester zelf om het een en ander te zeggen. Dit deed hij in een ware stortvloed van woorden waarin hij vooral naar voren bracht dat het geenszins in zijn bedoeling had gelegen ook maar iemand te krenken of te beledigen. Wel zei hij dat het hem goed deed dat hij vele brieven en telegrammen had gekre gen waarin hem sympathie werd betuigd over zijn optreden. In tegenovergestelde richting van de in Portland (Engeland) aangekomen Nautilus De Amerikaanse marine heeft gisteren bekendgemaakt, dat een tweede atoomonderzeeër, de „Skate", onder de ijskap van de Noord pool is doorgevaren en wel in tegenovergestelde richting als de Nautilus, namelijk van de Atlantische naar de Grote Oceaan. De „Skate", die op 30 juli uit New London, in de Amerikaanse staat Connecticut, was vertrokken voor verkenningen onder het ijs van het Noordpoolgebied, passeerde gisteren om 2.47 uur Nederlandse tijd de Pool. Ongeveer 65 km. verder kwam de onderzeeër in een ijsveld aan de oppervlakte en de commandant maakte melding van de passering van de Pool. Daarop zette de „Skate" zijn tocht onder het ijs voort. De „Skate" is de derde atoomduikboot die in de V.S. is gebouwd. In maart j.l. vestigde het vaartuig een record door in acht dagen en elf uur van de V.S. onder water naar Engeland te varen. Twee maan den later werd een nieuw record gevestigd, nu door 31 dagen en vij£ en een half uur onder water te blijven. De „Skate" stond onder com mando van James F. Calvert. Er waren negen officieren en 72 manschappen aan boord. Succes van Amerika 's derde A toomonderzeeër De Skate is kleiner dan de Nautilus. Het schip werd in het begin van 1957 te water gelaten. In december van het vo rig jaar werd het schip toegevoegd aan de Amerikaanse vloot. Het is niet bekend, wanneer de Skate, die 60.000 mijl kan varen op één atoom lading, uit het Noordpoolgebied zal terugkeren. In een verklaring van het Pentagon (Amerikaanse ministerie van Defensie) wordt volstaan met de mede deling, dat de onderzoekingen onder water worden voortgezet. De Amerikaanse atoomonderzeeër „Nautilus" is gistermiddag, na de ge slaagde tocht onder het Noordpoolijs, de Engelse haven Portland binnengelopen. Duizenden mensen op de kade juichten gezagvoerder William R. Anderson en de 116 leden van de bemanning hartelijk toe. Ter gelegenheid van de aankomst van de „Nautilus" liepen speciale bussen naar de marinebasis Portland, waar de onderzeeër meerde. De schepen in de haven waren gepavoiseerd en lieten hun sirenes loeien. „Nieuwe belediging' „Dit was voor mij als een verkwik kende regen op een dorstig land", aldus burgemeester Kwint. Deze laatste uitla ting deed de golf van verontwaardiging over de raad slaan. Zowel de heer Van Os van den Abe len als de heer Nuyens spraken hun fel le verontwaardiging uit over deze nieu we belediging". Is dit soms een soort zelfverheerlijking", vroeg de heer Nuyens zich af. „Het geeft geen pas om met Uw ambtsketen om over Uw fanmail te spre ken", zei de heer Van den Abelen, ver volgens heftig. Toen kon de burgemees ter niets anders doen dan de vergadering schorsen, daar de raadsleden niet meer met h. m in discussie wensten te treden, Ruim vijftig doden biJ een drietal vliegongelukken Een Japans lyntoestel van de Zennis- jikoe-maatschappy, dat met 33 inzitten den onderweg was van Tokio naar Na- goya, wordt als verloren beschouwd. Het toestel, een DC-3, had gisteravond ge seind, dat men met motorstoring had te kampen. Vanochtend namen kust wachten bfj de haven Sjimizoe, zuidelijk van Tokio, een grote olievlek op zee als mede wrakstukken waar, welke herkend werden als van het vermiste toestel af komstig. Een vissersvaartuig heeft ver scheidene lijken geborgen. Tien van de elf inzittenden van een Douglas DC-4 van de „Loide Aereo Na- cional" zyn omgekomen doordat het toestel gisteren naby de Marajbaai in Noord-Brazilic verongelukte. De over levende was een van de vtjf passagiers van het vliegtuig, aldus hebben de eige naars te Rio de Janeiro bekendgemaakt In Patagonië (Zuid-Amerika) is gis teravond een Argentijns militair vlieg tuig verongelukt. Elf inzittenden zijn om DC-3 was op wég van de basis El Palo mar ten zuiden van Buenos Aires naar het leven gekomen. Het toestel, een Oomodoro Rivadavia Het stortte kort na het opstijgen van de basis Trelew 1.300 km ten zuiden van de Argentijnse hoofdstad, brandend neer. De ambassadeur van de Verenigde Staten in Engeland, John Hay Whitney, zei by het uitreiken van de presiden tiële onderscheiding aan de leden van de bemanning dat „het land trots op u is". Hij bracht in herinnering dat Engeland, het eerste land dat na de succesvolle Pooltocht wordt aangedaan, Poolvorsers als Scott, Shackleton, Sir Hubert Wilkins en Sir Vivian Fuchs heeft voortgebracht. In het bijzonder de tocht van Fuchs noemde Whitney, te gen de achtergrond van de tocht van de „Nautilus", een treffend bewijs van de gezamenlijke belangen van Engeland en de Verenigde Staten. In Eisenhowers motivering voor het uitreiken van de onderscheiding wordt gewezen op de mogelijkheid van een nieuwe commerciële route, een moge lijkheid die door de reis van de „Nau tilus" is geopend. Drie jongemannen ter dood veroordeeld Wegens aanslag op Soekarno Het militair gerechtshof van Dja- karta heeft vandaag drie jonge mannen ter dood veroordeeld wegens deelneming aan de moord aanslag op president Soekarno op 30 november van het vorige jaar. Een vierde beklaagde kreeg 20 jaar gevangenisstraf. De ter dood veroordeelden zijn de 24-jarige Ismail, de 23-jarige Sin Hoessein en de 18-jarige Bin Mohammed. De vierde veroor deelde heet Bin Aboe Bakar. Dit is de eerste maal in de geschie denis van Indonesië, dat de doodstraf is uitgesproken. De laatste dagen waren in de hoofdstad pamfletten aangeplakt, waarinde doodstraf voor de beklaagden werd geëist, in overeenstemming met het requisitoir van het O.M. De veroordeelden hebben een week tijd om in hoger beroep te gaan, en twee weken om een verzoek tot gratie in te dienen. Later zullen nog 70 andere verdach ten terecht staan wegens medeplichtig heid van de aanslag op de president, waarbij 11 personen werden gedood en me-r dan 100 omstanders, voor het me rendeel kinderen, werden gewond. De veroordeelden deelden tjjdens de behandeling van hun zaab mede tot een anti-communistische bewe ging te behoren, die het „huidige Soekarno-regiem" omver wenste te werpen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 1