BIJNA VIERDUIZEND AMERIKAANSE
MARINIERS NU IN LIBANON GELAND
Regering
steun van
in Washington heeft de
vrijwel alle Amerikanen
Opstandelingen gaven nog geen
enkel teken van actief verzet
WEERBERICHT
Geen oorlogsdaad, verklaarde
Eisenhower tegenover Congres
W apenslilstand
in Beiroet
We moesten dit doenlaten ive
er nu snel een eind aan maken
BRITSE VLOOT EN TROEPEN
PAR A AT IN MIDDEN - OOSTEN
Toestand in Irak
ono'verzichtelij k
97ste jaargang
WOENSDAG 16 JULI 1958
No. 29492
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Libanezen, die op bet strand voor Beiroet lagen
te zonnebaden, juichten gistermiddag een eerste
landingsgol£ van zeventienhonderd Amerikaanse
mariniers toe, die, zonder tegenstand te ontmoe
ten, aan land gingen, nadat president Sjamoen van
de Libanon maandag de regering in Washington
om hulp had gevraagd. Terstond na de landing
bezetten deze mariniers van de Zesde Vloot, be
horende tot de beroemde tweede Amerikaanse
divisie mariniers bekend door hun strijd tegen
de Japanners het vliegveld van Beiroet, ken
nelijk met het oog op de aanvoer van versterkin
gen door de lucht. Gisteren tegen de avond
hadden de gelande Amerikanen een gebied van
ongeveer een vierkante kilometer als bruggehoofd
ingericht. De laatste landingsvaartuigen brachten
zware tanks aan land. De mariniers waren toen
al bezig met het aanleggen van loopgraven en het
bouwen van mitrailleurnesten. De wachtposten
hadden moeite om de talrijke nieuwsgierigen op
Admiraal James Holloway, die het bevel op zich heeft genomen van de Ame-
kaanse strijdkrachten in Libanon, is hedenochtend vroeg met 200 man staf
personeel in Libanon aangekomen.
Het tweede bataljon mariniers, dat gisteren in Libanon is geland, heeft vannacht
een kordon gelegd rond het vliegveld van Beiroet. Zij hebben speciale paraatheids
bevelen ontvangen na de dreigementen van de Libanese rebellen, die verklaard
hebben de „invallers te zullen doden". De rebellen hebben echter tot nu toe geen
merkbare poging gedaan om hun „oorlogsverklaring" in daden om te zetten.
In de morgenuren van heden zjjn zes Amerikaanse oorlogsschepen, die voor de
Libanese kust lagen, in westelijke richting weggevaren. Het vliegveld van Beiroet
is woensdagmorgen weer voor de burgerluchtvaart opengesteld.
In het hoofdkwartier van de Amerikaanse strategische luchtmacht is de alarm
toestand afgekondigd, aldus is gisteravond te Omaha in Nebraska vernomen. Deze
alarmtoestand is ook van kracht op alle vliegvelden van de strategische lucht
macht. Normaal is een derde deel van de lange-afstand-bommenwerpers paraat
om binnen vijftien minuten in actie te komen.
Er landden gisteren grote troepentransportvliegtuigen op het vliegveld Rhein-
Main bij Frankfort, die waren opgestegen van de luchtbasis Donaldson in de
Amerikaanse staat South Carolina.
„In overeenstemming
met doel van de V.N."
De Amerikanen in de Libanon staan
onder leiding van kolonel Harry Head.
Het enige verzet, dat zij ontmoetten
was van een mohammedaanse caféhou
der, die met een groot mes voor zijn
deur stond te zwaaien en schreeuwen:
„Ik zal ze in stukken snijden, als toma
ten". Doch de Amerikaanse soldaten,
die langs kwamen, trokken zich niets
van zijn geschreeuw aan. De rebellen
leider Saed Salam verklaarde in Bei
roet, dat de landing een flagrante
schending van de internationale regels
een afstand te houden en toch vriendelijk te blij
ven. De landing er zijn intussen 3600 man aan
land gegaan werd uitgevoerd door zestien
schepen van de Zesde Vloot. Intussen hebben ook
de Atlantische en Stille Oceaanvloten van de
Amerikanen opdracht gekregen paraat te zijn.
Eerstgenoemde omvat vijfhonderd schepen, 150
escadrilles vliegtuigen en 200.000 officieren en
manschappen.
Op hetzelfde ogenblik van de landing kwam in
New York op Amerikaans verzoek de Veiligheids
raad in spoedvergadering bijeen om de oude Liba
nese klacht over Egyptische en Syrische inmen
ging te bespreken. Zodra de Ver. Naties de
nodige maatregelen hebben genomen om de
onafhankelijkheid van Libanon te verzekeren,
zullen de Amerikaanse troepen weer vertrekken,
aldus deelde de Amerikaanse afgevaardigde Ca
bot Lodge mede.
Laatste nieuivs
De leider der rebellen in de
Libanese hoofdstad Beiroet, Saeb
Salem, heeft vandaag bekendge
maakt, dat hij zijn mannen bevel
heeft gegeven het vuren te staken.
Salem nam zijn besluit minder dan
twaalf uur na de landing der Ameri
kaanse mariniers. Aanhangers van de
Libanese regering zien in Salems be
sluit een overwinning voor president
Sjamoens politiek. De mogelijkheid be
staat dat de oppositie nu bereid is een
politieke regeling te treffen en zodoen
de de directe aanleiding voor de Ameri
kaanse inmenging weg te nemen.
Tamelijk koel
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met plaatselijk enkele
buien, maar later in het westen van het
land ook enkele opklaringen. Matige tot
vrij krachtige wind in hoofdzaak tussen
noord en west. Tamelük koel weer.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
17 juli
Zon op: 4.39 uur; onder: 20.52 uur.
Maan op: 5.44 uur; onder: 20.48 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.26 en 15.53
uur. Laagwater te 11.36 en 23.36 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
deren dat dit zich herhaalt. „Wij stre
ven naar een wereld waarin landen,
groot en klein, hun onafhankelijkheid
kunnen handhaven. Wij geloven dat de
actie van de Ver. Staten in overeen
stemming is met de beginselen en het
doel van de Ver. Naties, n.l. het bevor
deren van de zaak van de wereldvrede",
aldus Lodge.
Slot op pag. 2
Het Midden-Oosten staat in
brand. Verwarde berichten gaan de
ether in. de ..wereld" houdt haar
hart vast. staatslieden confereren
uren lang. Waar gaat dit alles
heen
Foto bovenin het Witte Huis
werd een conferentie gehouden over
de toestand in het Midden-Oosten
De bezorgde gezichten van Eisen-
houwer. Nixon en Dulles vertellen
ons genoeg.
Foto onder: het vrolijk afscheid
van de presidenten Nasser en Tito
contrasteert wel sterk. President
Nasser van de Arabische Republiek
keerde hals over kop naar Cairo
terug. In Bagdad riepen rebelleren
de officieren ..Leve Nasser"
een teken aan de wand.
Joego-Slavië heeft intussen ge
protesteerd tegen Amerikaanse in
menging.
is. Wij zullen ons met alle beschikbare
middelen er tegen verzetten. Wij zuilen
vechten van straat tot straat, van huis
tot huis, zei hij.
Onze troepen zijn niet gezonden by
wijze van oorlogsdaad, aldus verklaarde
president Eisenhower gisteren in een
boodschap aan het Congres over de lan
ding van Amerikaanse mariniers in de
Libanon, maar „om Amerikaanse levens
te beschermen en door hun aanwezig-
held aldaar de Libanese regering aan te (J0k tie DemOCraten
moedigen bij de verdediging van de soe
vereiniteit en integriteit.
„Libanon is een kleine vredelievende
staat, waarmee de Verenigde Staten
van ouds de meest vriendschappelijke
betrekkingen onderhouden. Er zijn in
Libanon ongeveer 2500 Amerikanen en
wij kunnen, gezien onze historische be
trekkingen en de beginselen van de
Verenigde Naties, niet werkeloos toezien
wanneer Libanon vraagt om een blijk
van onze bezorgdheid en mogelijk niet
in staat is de binnenlandse orde te
handhaven en zichzelf te verdedigen
tegen niet-rechtstreekse agressie", aldus
Eisenhowers mededeling.
Het zenden van de mariniers noemde
Eisenhower in overeenstemming met het
Handvest van de Verenigde Naties. De
Verenigde Staten zouden de Veiligheids
raad op de hoogte stellen van de getrof
fen maatregelen en zouden duidelijk
maken, dat de maatregelen stopgezet
zouden worden zodra de Veiligheidsraad
zelf de nodige stappen had gedaan om
de internationale vrede en veiligheid te
handhaven.
(Van onze Amerikaanse correspondent)
De Amerikaanse regering heeft het, wat het eigen volk betreft, heel wat ge
makkelijker, dan de Britse regering tijdens de Suezcrisis. Immers, nagenoeg het
gehele Amerikaanse volk staat achter de regering nu deze troepen gezonden heeft
naar Libanon. Dit betekent echter niet dat de Amerikanen op het grote nieuws
met laaiend enthousiasme gereageerd hebben. De top-mensen zeiden gisteren
veelal: „We moesten dit doen. Laten we er snel een eind aan maken". Een
zekere bezorgdheid was nochtans wel te bespeuren omdat deze actie de Amerika
nen begrijpelijkerwijs herinnert aan Korea, waar zoveel Amerikaanse soldaten
zjjn gesneuveld. Anderzijds kon men bjj sommigen enige opluchting constateren
over het feit, dat Amerika eindelijk eens optrad. Bij het neerschieten van een
Amerikaans vliegtuig boven Rusland, bij de gevangenneming van een helikopter
bemanning in Oost-Duitsland, alsmede bij de kidnapping van Amerikanen in
Cuba hebben verscheidenen zich afgevraagd: „moeten wjj ons alles maar laten
welgevallen?"
Niet de ideale manier
„Wij zyn de eerste om toe te geven",
aldus verklaarde de Amerikaanse verte
genwoordiger in de Veiligheidsraad, Ca
bot Lodge, dat het zenden van Ameri
kaanse troepen naar Libanon niet de
ideale manier is om het vraagstuk op te
lossen. Zij zullen dan ook teruggetrok
ken worden zodra de Ver. Naties de
verantwoordelijkheid overnemen.
Door het zenden van VN-waarnemers
is aanvankelijk de inmenging „van over
de grens" in Libanon verminderd, doch
nu wordt vernomen dat na de opstand
in Irak de infiltratie van wapens en
personen in Libanon „plotseling veel
alarmerender is geworden". Deze ont
wikkeling. samen met de aanhoudende
pogingen om de regering van Jordanië
te ondergraven, brengt de onafhanke
lijkheid van Libanon en andere regerin
gen in het Midden-Oosten, die hun on
afhankelijkheid willen bewaren, in ge
vaar. Men moet tot de conclusie komen,
aldus Lodge, dat er machten in het
Midden-Oosten aan het werk zjjn die
met totale veronachtzaming van natio
nale soevereiniteit en onafhankelijkheid,
de wetmatigheid willen vervangen door
geweld of bedreiging met geweld. Als dit
toegelaten wordt, zullen aan de volken
van het Midden-Oosten de rechten vol
gens het VN-handvest ontzegd worden
en zal de wereld in de anarchie worden
gestort.
De oude Volkenbond heeft in de jaren
'30 agressie in Azië, Afrika en Europa
getolereerd, met het gevolg dat agressie
zodanig werd gestimuleerd dat de tweede
wereldoorlog onontkoombaar werd. De
Ver. Staten zyn vastbesloten te verhin-
steunen regering
In het Congres waren de Republikei
nen vol lof over de regeringsactie. De
enige uitzondering was Senator Cooper,
die het zenden van mariniers een vergis
sing noemde. De meeste Democraten
steunden de regering in sobere bewoor
dingen. Zij zeiden met oud-president
Truman, dat Eisenhower gedaan heeft
wat noodzakelijk was. Belangrijke demo
cratische senatoren als Mansfield, Full-
bright en Morse deden kritiek horen
doch verklaarden zich solidair met de
regering in deze ernstige periode. Het
democratische Congreslid Reuss, die het
felste opponeerde, werd door de demo
cratische speaker Rayburn op zijn num
mer gezet. In hun kritiek tonen de De
mocraten zich vooral beducht, dat men
door een dergelijke actie de Arabische
bevolkingen lange tijd van zich zal ver
vreemden. Deze opmerking kon men
trouwens herhaaldelijk horen van spe
cialisten in de Amerikaanse hoofdstad.
Op tal van vragen kon men dinsdag
nog geen antwoord krijgen, bijvoorbeeld
„welke rol Engeland in deze is toebe
dacht?" Sommige Amerikanen zijn niet
bijzonder gesteld op Engelands actieve
steun, daar de Engelsen alom bekend
staan als een koloniale mogendheid.
Indien Engelse troepen aan de actie
zullen deelnemen, dan moet men hen
eerder in Jordanië dan in Libanon ver
wachten. In dat geval zullen waarschijn
lijk parachutisten uit Cyprus na een
viucht over Israël in Jordanië worden
neergelaten. Het is nog niet duidelijk of
ook Franse strijdkrachten een bijdrage
zullen leveren.
Vele Amerikanen zouden al tevreden
zijn met Frankrijks politieke steun en
die is natuurlijk verzekerd.
Agressie van binnenuit
Eisenhower, die een toonbeeld van
kalmte heeft gegeven in de huidige ge
spannen situatie, karakteriseerde de toe
stand in Libanon als agressie van bin
nenuit. In feite kan men de Amerikaan
se actie in Libanon beter vergelijken met
de anti-communistische actie van het
Westen in Griekenland kort na de oor
log dan met het ingrijpen in Korea.
Eisenhower sprak hoofdzakelijk over
Libanon en niet over Irak. Toch is de
term „agressie van binnenuit" evenzeer
van toepassing op Irak en die agressie
is veel ernstiger voor de macht van het
Westen dan een eventueel succes van de
oppositie in Libanon. Een belangrijk ver
schil met Libanon is dat geen pro-Wes
terse regering Irak meer in staat stelt
hulp in te roepen. Zou in Libanon ove
rigens een tegenregering tot stand ko
men dan zou ook daar de situatie een
ander aspect krijgen. Het is in Washing
ton opgevallen, dat tot dusverre alleen
militairen van de derde divisie die in
Bagdad zijn gelegerd in het revolu
tionair bewind zijn opgenomen. Een ac
tie tegen het nieuwe regime is daarom
niet geheel uitgesloten.
Verstoord evenwicht
Eisenhower noemde voorts het risico
dat aan de huidige actie is verbonden.
Dat risico is uiteraard gelegen in even
tuele Russische militaire tegenactie, of
ficieel of met vrijwilligers. De Russen
hebben in krachtige termen het Ameri
kaanse optreden veroordeeld, aldus na
tuurlijk een enorme propaganda makend
onder de aanhangers van Nasser. Tot
dusverre hebben zij echter niet met een
tegenactie gedreigd.
Al spreekt men in Washington en in
de Ver. Naties thans hoofdzakelijk over
Libanon, Irak is in feite belangrijker.
Slaagt het Westen erin zijn positie te
handhaven in Libanon en Jordanië, dan
zal zulks het prestige van het Westen
versterken in landen als Turkije, Perzië
en Pakistan. Doch in Irak is niet alleen
het prestige van het Westen een dood
steek toegebracht, hier is bovendien door
de revolutie het machtsevenwicht tussen
Oost en West verstoord en het is thans
nog niet duidelijk hoe dat kan worden
hersteld.
Hoofddoel van het Westen is aanbrengen
van noodverband tegen „Nasser-infectie^
(Van onze Londense correspondent)
Zoals verwacht heeft Engeland, dat sinds Suez in het Midden-Oosten zoveel
aan invloed heeft verloren het initiatief aan de Verenigde Staten overgelaten.
Dit betekent echter niet dat de Britten lijdzaam zullen blijven toezien. Uit
een gisteren in het Lagerhuis afgelegde verklaring van minister Selwyn Lloyd
blijkt, dat de Britse troepen in en rond het omstreden gebied in staat van gereed
heid worden gebracht.
Het betreft een infanterie-brigade in Engeland, de parachute-brigade en de
eerste Guards-brigade in Cyprus en versterkingen, welke van Kenia naar Aden
worden gezonden en andere van Aden naar de Perzische Golf. Verder zijn voor
zorgsmaatregelen genomen door de Britse Marine in de Middellandse Zee en de
Perzische Golf.
Een commando Britse Koninklijke Mariniers bestaande uit zevenhonderd
man is uit Malta naar Cyprus vertrokken.
Oorlogsschepen in Malta moeten zich binnen 24 uur gereedhouden en verwacht
wordt, dat het 43.000 metende vliegdekschip „Eagle" naar het Oostelijk deel van
de Middellandse Zee zal vertrekken.
Toen Selwyn Lloyd zijn verklaring aflegde ontstond er lawaai op de socialis
tische achterbanken. Men riep „schande" en „een nieuw Suez".
Verheugend is, dat Engeland en Ame
rika in deze crisis thans eindelijk eén
lijn trekken, anders dan toen in Suez
de Britten uit wanhoop over Amerika
handelden en de Amerikanen weinig
anders deden dan tegenwerken.
Vandaar dat de Amerikaanse landing
in Libanon in Londen met algemene in
stemming begroet is.
Londen acht risico's
kleiner dan gevaren
Het hoofddoel van de Westelijke reac
tie op het drama van Bagdad is kenne
lijk het aanbrengen van een noodver
band om te zorgen dat de Nasser-infec-
tie welke reeds zo'n onheilspellende om
vang heeft aangenomen, zich niet verder
uitbreidt.
Het gezwel Irak moet daarom snel
worden geïsoleerd. Selwyn Lloyd ver
klaarde, dat er geen Britse troepen deel
nemen aan de operaties in Libanon,
maar hjj sprak namens de regering zün
onomwonden goedkeuring uit voor de
actie, welke met volledige voorkennis
van Engeland is ondernomen. Waar
schijnlijk heeft president Sjamoen, toen
hij de Verenigde Staten om hulp vroeg,
deze speciale beperkte beveiligingsactie
voorgesteld Er is in elk geval reden om
aan te nemen, dat Sjamoen geen recht
streekse hulp aan Engeland heeft ge
vraagd. Dat zou ook wegens de nog
Arbeidsverdeling
Wat de Engelsen zullen doen zal waar
schijnlijk vandaag duidelyker worden
tjjdens het speciale Lagerhuisdebat over
de toestand in het Midden-Oosten, dat
op verzoek van de oppositie zal worden
gehouden. Aangenomen mag worden,
dat er in deze crisis van een soort ar
beidsverdeling tussen Engeland en Ame
rika sprake is. De Britten zullen zo goed
als zeker in de eerste plaats trachten de
door hen beheerste oliegebieden in de
Perzische Golf te beschermen en vooral
Tegenstrijdige berichten
Koning Feisal gelyncht
Het is nog steeds niet mogelijk
een goed overzicht te krijgen van
de toestand in Irak na de staats
greep. De grenzen zijn hermetisch
gesloten en men is aangewezen op
enkele berichten, die hier en daar
binnendruppelen. Deze zijn boven
dien nogal tegenstrijdig.
Zo is in Teheran een bericht bin
nengekomen, dat het nieuwe bewind
de teugels reeds stevig in handen
zou hebben en er van verzet geen
sprake meer zou zijn. Hoe anders
klinkt de verklaring van ie Jordaan
se ambassade in Bonn. "Die paar of
ficieren in Irak, die de macht heb
ben gegrepen, beheersen niet het
hele land. De rebellen hebben ge
bruik gemaakt van het feit, dat de
meeste Iraakse troepen in Jordanië
of elders buiten Bagdad waren". De
Jordaanse Radio-Amman kwam zelfs
met het bericht, dat een grote leger
macht, loyaal aan Koning Feisal op
rukt naar Bagdad. Het zou de tweede
divisie zijn, die gelegerd was in Mo-
soel en Kirkoek in Noord-Irak. Het
zou nog wel een dag duren eer deze
loyale troepen de hoofdstad hadden
bereikt.
De ambassadeur van Jordanië in Lon
den, die een telefoongesprek met zün
vorst, Koning Hoessein, had gevoerd,
verklaarde gisteravond tüdens een inter
view voor de televisie, dat de revolte in
Irak nooit zovepl succes kon hebben, als
de rebellen zouden willen doen geloven.
Hij merkte op, dat er veel zal afhan
gen van wat het grootste gedeelte van
het Iraakse leger zal doen, welke zich
buiten Bagdad bevindt. Het zou de op
stand, die zich tot nu toe voornamehjk
tot de hoofdstad heeft beperkt, gemak-
kelük kunnen neerslaan. Radio-Bagdad,
de spreekbuis van het nieuwe bewind in
Irak, deelde vandaag echter mede, dat
alle Iraakse strüdkrachten, die in Jorda
nië gelegerd waren - naar schatting zo'n
12.000 man - naar Irak zouden zün te
ruggekeerd.
Ook over het lot van de jeugdige Ko
ning Feisal bestaat nog steeds onzeker
heid. De secretaris van de Koning van
Jordanië gaf te kennen, dat er reden is
om aan te nemen, dat Koning Feisal nog
in leven is en in zijn paleis gevangen
wordt gehouden, maar Amerikaanse re
geringsfunctionarissen hebben verklaard,
dat de vorst door een woedende menig
te zou zijn gelyncht. Men beschikt ech
ter niet over afdoende bewijzen.
Slot pag. 2
ken tegen de Nasser-overstroming, maar
deze risico's acht men geringer dan de
gevaren verbonden aan een lydeiyke
houding. In Londen wordt rekening ge
houden met de mogelykheid van een
nieuwe stopzetting van de olietoevoer
naar het Westen. Maar in dat geval ver
trouwt men erop dat Amerika, dat thans
de hoogste verantwoordelijkheid op zich
heeft genomen, royaal zal bespringen.
De Russen zullen mogelük evenals tü
dens de Suez-crisis Syrië en Egypte van
extra-wapens voorzien en misschien ook
de rebellen in Irak en andere Arabische
nationalisten actief steunen.
Maar \ooral wegens het dodelüke ge
vaar voor Turküe en Israël zal het Wes
ten sne) moeten handelen.
Er wordt in Londen naar de ervarin-
ook Jordanië te steunen indien Koning
Hoessein om hulp vraagt. i ei wuiui iu Luauen naar ae ervann-
Ook in Londen is men zich natuurlek gen met Suez de nadruk opgelegd, dat
bewust van de risico's verbonden aan de i militaire actie een morele basis dient te
t terugslag van de I actie, welke op het ogenblik alleen nog i bezitten en alleen mag geschieden met
^.uez-debacle onverstandig geweest zün. I maar bestaat uit het opwerpen van dy- I goedkeuring van de Verenigde Naties.
