De goede
Valkenburg heeft Oudheidskamer!
KOELKASTEN
bijzondere mate
urgent
Vele onderzoekers na jaren weer
terug op bekend terrein
97ste jaargangr
Vrijdag 11 juli 1958
Derde blad no. 29488
Kamervoorzitter verklaart:
Commissie militaire aankopen
is een geducht controlemiddel
(Van onze parlementaire redacteur)
Het drama met de legerhelmen
heeft geleid tot de instelling van een
speciale commissie uit de Tweede Ka
mer, die thans een diepgaand onder
zoek instelt naar 't militaire aankoop
beleid, waarmede honderden miljoenen
belastinggeld zijn gemoeid. Het ge
wicht van dit onderzoek gaat het
onderwerp zelf te boven, hoe belang
rijk dit onderwerp ook moge zyn, zei
voorzitter Kortenhorst gisteren in zijn
gebruikelijke afscheidsrede voor het
zomer-reces.
Er werd immers, zo vervolgde hij, met
volle medewerking van de regering aan
de Kamer de gelegenheid gegeven haar
controlerecht op de organisatie van een
onderdeel der administratie en op de
wijze van besteding van des lands gel
den, metterdaad zo deugdelijk mogelijk
uit te oefenen. Daardoor werd in dit
geval voldaan aan reeds eerder in meer
algemene zin geuite wensen der Kamer
Prof. van der Poel
Commandeur Orde van
Oranje Nassau
By K.B. is prof. dr. J. van der Poel,
de scheidende hoogleraar - directeur
van de Rijksbelastingacademie te
Rotterdam, benoemd tot Comman
deur in de orde van Oranje-Nassau.
Het Commandeurskruis werd hem,
nadat hij gistermiddag in de grote
zaal van het groothandelsgebouw zijn
afscheidscollege had gehouden, om
hangen door de minister van Finan
ciën, de heer H. J. Hofstra.
Minister' Hofstra zei daarbij, dat het
hoogtepunt van de loopbaan van prof.
Van der Poel heeft gelegen bij de op
richting van de academie, die dank zij
hem de gestalte heeft gekregen, die
men bij het begin van de opleiding voor
ogen had. De minister herinnerde
eraan, dat 341 leerlingen onder zijn
leiding hun studie voltooiden, en dat
prof. Van der Poel de stichter van het
Nederlands belastingmuseum was.
Namens het gemeentebestuur bracht
de loco-burgemeester J. Meertens hul
de, aan een der grote mannen van Rot
terdam. Voorts werden woorden van
waardering gesproken namens docenten,
studenten en oud-studenten.
om dieper te kunnen doordringen in de
onderdelen van het beleid der regering.
Zonder my te begeven in de vooruitzich
ten van de thans genomen proef, zo
besloot de voorzitter, wil ik toch de ver
wachting uitspreken, dat bij voorko
mende gelegenheden opnieuw naar dit
geduchte controlemiddel zal worden ge
grepen. Alvorens daaromtrent bepaalde
suggesties te doen. dienen echter eerst
de rapporten der commissie te worden
afgewacht.
In zijn rede gaf de voorzitter tevens
een uitvoerig overzicht van het vele
werk der Kamerleden in internationale
en bovennationale organisaties, waaruit
hij concludeerde, dat al dat internatio
nale werk niet had kunnen worden ver
richt zonder uitbreiding van het leden
tal der Kamer van 100 tot 150.
Tot Prinsjesdag houdt de Tweede
Kamer vakantie. Daarna zal o.a. aan de
orde komen de ontwerpwet op de die
renbescherming en het wetsontwerp be
treffende de toelatingseisen verbonden
aan de eindexamengetuigschriften van
de afdelingen A en B van een gymna
sium.
HET is uw laatste avond.
De vogels van diverse
pluimage zijn U gaan
kennen en gij kent hèn.
Het zijn allen vogels op va
kantie; daarom hebben ze zich
van hun beste zijde doen ken
nen.
Ge wist niet dat mensen, als
't hun meegelopen is. zó onge
dwongen hartelijk en blij kun
nen zijn.
Straks zitten ze weer onder de
druk en komt er wel iets anders
uit de bus.
Maar op déze avond is alles
rozegeur en maneschijn: erwor-
FANTASIO
Uzult 't me ten goede moeten
houden, dat ik nog éénmaal
met U over de vakantie
spreek: driemaal is scheepsrecht
en wie ervan genoten heeft, wil
er graag nog even over naden
ken en napraten.
Zodra ge in Bazel arriveert,
na een vermoeiende autobusreis,
maar o! zo gauw weer verkwikt
als de baardstoppels weggera-
seerd zijn en de slaap uit de
ogen is gewist, ruikt ge de ber
gen al en wordt ge uit de reali
teit gerukt.
Er zyn „water"- en er zijn
„berg"-mensende eersten kun
nen de gehele dag met hun boot
je in de weer zyn, de laatsten
leven pas op, als ze de bergen in
de gaten krijgen. Dan zijn ze
eenvoudig niet te houden, mis
schien als gevolg van een jeugd
complex, want in hun jonge ja
ren zijn ze er al voor dag en
dauw met een gids op uitge
trokken en die prachtige herin
nering blijft hun het hele, lange
leven bij.
Zo vergaat dat tenminste my
DE gekartelde bergzoom
prikkelt niet alleen de
fantasie als ge een ro
mantische inslag hebt! zij
prikkelt onmiddellijk ook de
beenspieren, die in de bus al in
beweging schynen te komen.
Een fenomenale haarspelden
bocht brengt U naar boven, er
komt geen eind aan al die boch
ten. die de chauffeur met het
gemak van de geroutineerde be
stuurder gemakkelijk „neemt".
Hoe hij het 'm levert om zo'n
lange bus op de weg te houden
is me altijd een raadsel en
plotseling ligt dan 't dorpje van
uw bestemming in dit geval
was 't Leysin. zo'n 1500 meter
boven Montreux voor U en
zyt ge in dat aparte wereldje
beland, waar ge na enkele dagen
al vertouwd bent met alle wan
delingen, die er te maken zyn
en met de gezellige tearoom,
waar ge 's avonds nababbelt over
uw dagavonturen.
De jonge kelner kent al gauw
uw groepje en spant zich in een
woordje Hollands met U te spre
ken. omdat hij graag nog eens
de zee wil zien.
DAN komt ge weer in 't
eigen dorp terug en gp
ziet dat vele toeristen doen
wat ze ook in 't eigen land kun
nen doen: ze lepelen ijsjes, of ze
eten gebakjes, of ze staan te
neuzen voor de winkeltjes, ze
vergelijken de prijzen en ze we
ten op een haar. wat er in Hol
land goedkoper is dan in Zwit
serland of oingekeerd. Ze zyn
met die wetenschap even geluk
kig als wij met die grandiose
bergrand op de achtergrond,
roze beschenen door de" late
middagzon, die zich nog een mo
ment in volle glorie vertoont,
voordat de lichtjes gaan twin
kelen.
den spelletjes gedaan, die ieder
een tot kind maken, er wordt
gestoeid, gelachen en gedanst;
men voelt zich als één grote fa
milie.
Ge zijt als vreemden voor el
kaar de reis begonnen, ge zijt
nu tot één grote familie gewor
den, die het leven lief heeft en
zich geen zorgen om de dag van
morgen maakt.
Die dag komt echter onher
roepelijk: alles is voorbijgevlo
gen voor ge er erg in had.
En als dan de bus verschijnt
om U af te halen vele uren
later dan ge gedacht had en
midden in de nacht pas vertrek
kend. omdat de chauffeur eerst
zijn 'noodzakelijke rust moet
hebben rijdt ge in het pikke
donker de haarspeldenbocht
weer af met een ohauffeur, die
deze weg voor 't eerst bereed en
't hem tóch leverde.
Dan beseft ge meteen, dat
alles alweer voor een jaar voor
bij is
Ge rijdt in de stille nacht door
het op dat uur uitgestorven
Montreux, waar de volgende dag
de badgasten zich gaan „zon
nen".
Maar voor U is 't definitief
voorby
Alleen de goede herinnering
blijft!
Dat is 't eigenaardige van die
mensen: wat wij graag achter
ons laten, willen zij als liefste
doel nog eens bereiken
WANNER ge zoals de tegen
woordige tyd dat eist,
met een gezelschap be
staande uit vogels van diverse
pluimage, uw reis begonnen
bent en er geen enkele vogel van
kent, vindt ge al gauw met en
kele contact, vooral wanneer 't
op wandelen aankomt.
Dan worden de kaarten open
geslagen, de routes uitgestippeld
en weet ge van de ene dag.op de
andere precies wat er te doen
valt: natuurlijk véél te veel voor
zo'n korte tiyd, maar wat is daar
aan te doep?
Ieder puntje in de buurt móet
bekeken worden, ieder uitzicht
móet ge gezien hebben en wan
neer ge onder de blakerende zon
door een vredig dorpje als bijv.
Fronzac wandelt, kunt ge een
voudig' niet begrypen. dat de
mensen in Holland zich over de
dagelijkse dingen zó druk ma
ken: de mensen hier schijnen
midden op de dag te slapen, je
ziet er nauwelijks één en zij, die
je dan tóch tegenkomt, kijken
U verbaasd aan, alsof ze zeggen
willen: „Wat komen die nu by
óns zoeken?
De commissie is van mening, dat er
aanleiding bestaat de werktijd in
loondienst, zodra dit mogelijk is, te
verkorten. By een stijging van het
nationaal inkomen moet daarom, vol
gens de commissie, overwogen worden
of aan een verkorting van de arbeids-
tyd niet de voorkeur moet worden ge
geven boven het delen in de welvaarts
stijging door middel van loonsverho
ging-
De omstandigheid, dat in het ons om
ringende buitenland de arbeidstydver-
korting reeds in een groeiend deel van
het bedryfsleven wordt ingevoerd, maakt,
aldus de commissie, arbeidstydverkorting
ook voor Nederland in byzondere mate
urgent. Dit betekent, volgens haar niet,
dat arbeidstijdverkorting tot iedere prys
verwezenlijkt moet worden. Indien men
overgaat tot verkorting van de arbeids
tijd, zal men zich, naar het oordeel van
de commissie, moeten realiseren, dat ar
beidstydverkorting zonder meer leidt tot
een vermindering der produktie. De ver
korting, aldus de commissie, mag echter
niet leiden tot daling van het loon of
prijsstygingen veroorzaken. Hiervoor
acht zy nodig, dat tegenover de te ver
wachten produktiederving een compen
satie staat, die kan bestaan in de jaar
lijks normaal te verwachten stijging
van het nationaal inkomen. Hierby
moet men echter rekening houden met
eventuele andere aanwendingen van dit
accres.
De invoering van de arbeidstijdver
korting moet, volgens de commissie,
een zeer geleidelijk karakter dragen.
In dit verband beveelt zy de volgende
etappen aan: 2 vrije zaterdagen in
het kwartaal (werktyd 421 - uur per
week), gemiddelde werktijd over een
jaar ongeveer 47^ uur per week. Drie
vrye zaterdagen in het kwartaal (in
deze weken werktijd 42}£ uur), gemid-
Een voordeel van de verkorting van
werktyd in een aanvankelyk beperkt
aantal weken zou, volgens de commissie,
wellicht kunnen zyn, dat ook in de
overige weken, met 48 werkuren, de ar
beidstijdverkorting leidt tot een hogere
produktiviteit. Zy acht het bovendien
mogelyk om de kuze van de 42^-uur-
weken over te laten aan het vrye over
leg in de bedrijfstakken, al zal hierby
rekening gehouden moeten worden mét
de onderlinge samenhang tussen de be-
dryfstakken.
Advertentie
A. DE WIT'S Handelshuis
Oude Vest 111 - Telef. 25328
Derde Russische kunstmaan
Volgens mededelingen van de Utrechtse
Sterrenwacht zal de derde Russische
kunstmaan vanavond te zien zyn om
23.44 uur in het noordwesten op een
hoogte van 20 graden, zich verplaatsend
naar het noorden.
De raket is te zien om 22.19 uur in het
zuidoosten op een hoogte van 35 graden,
komende uit het zuiden.
Morgenavond zal de kunstmaan te zien
zyn om 22.30 uur in het zuidoosten op
een hoogte van 60 graden, zich bewegend
in de richting van zuid naar oost.
De raket is te zien om 22.29 uur en
gaat door het zenith in de richting zuid
west-noord oost.
Dikste man ter wereld
voerde.
huls begaf had er eerst nog een „op
graving" plaats. In het grasveld voor
de kerk, een plaats waar prof. Van
Giffen zeker vele malen iets opgegra
ven heeft, zette hij gistermiddag weer
de spade in de grpnd. Zonder moeite
en binnen de minuut vond hy een
kannetje, waarin de sleutel van de
oudheidkamer was verborgen.
Een door de verbondsraad van het
Christelijk Nationaal Vakverbond in
gestelde commissie onder voorzitter
schap van prof. dr. H. Thierry, heeft
een rapport uitgebracht over mogelijk
heid en wenselijkheid van een vijf
daagse werkweek.
delde werktyd over een jaar circa 46V4
uur per week etc.
Per jaar kan dit gemiddelde dan
telkens met plm. een uur verkort wor
den door achtereenvolgens 3, 5, 7 enz.
weken van 4214 uur per kwartaal in
te lassen.
Het is al weer ruim 15 jaar geleden dat Valkenburg in het licht der
jmbliciteit kwam te staan in verband met de opgravingen, die daar
gedaan werden onder leiding van prof. dr. A. E. van Giffen. Bij deze
opgravingen werden belangrijke oudheidkundige vondsten bloot gelegd,
waardoor men heeft kunnen vaststellen dat op de plaats, waar nu de
dorpskern van Valkenburg is gebouwd, vroeger Romeinse leger
plaatsen hebben gelegen. Weinig herinnert er tegenwoordig nog aan
dat de geschiedenis van Valkenburg zo ver terug gaat, doch sinds
gisteren is dat anders geworden, want toen is in het gemeentehuis een
oudheidskamer geopend, waar tal van voorwerpen herinneren aan de
opgravingen.
De uitnodiging tot het bywonen van de
officiële opening van de Oudheidkamer
ging uit van de stichting .Rynvesting
Praëtorium Agrippinae", een stichting
waar nog nooit iemand van gehoord had,
en dat was ook niet verwonderlyk, want
eerst gistermorgen kwam het bestuur
voor de eerste maal bijeen en gister
middag trad het op als gastheer voor
tal van genodigden, die zich verzamel
den in de kerkzaal van de hervormde
kerk. Onder de aanwezigen bemerkten
wy o.m. velen van hen, die in de loop
der jaren deel hebben genomen aan de
opgravingen.
Burgemeester M. A. van der Have als
voorzitter van het stichtingsbestuur
sprak een welkomstwoord, waarin hy
allereerst wees op de jeugd van de
stichting. Het is misschien wel uniek in
de geschiedenis dat een stichting 's mor
gens voor het eerst vergadert en 's mid
dags reeds een oudheidkamer opent. Het
is een belangryke dag voor Valkenburg,
aldus spreker, want nu eindelijk komen
de vondsten van jaren terug in de open
baarheid.
VERMOEDENS BEVESTIGD.
Hierop voerde prof. dr. A. E. van
Giffen het woord. Reeds in 1914 viel
het op. dat Valkenburg op een terp
was gebouwd, die waarschijnlyk kunst
matig was aangelegd, aldus begon prof.
Van Giffen zijn inleiding. Enkele op
gravingen deden het vermoeden ont
staan, dat men hier te maken had met
een Romeinse vesting, doch zekerheid
bestond er niet, ook niet na de opgra-
sterie van Onderwys, Kunsten en We- i
tenschappen, mr. F. P. Th. Rohling,
die ook nog in de kerkzaal het woord
Hét is byna uniek, aldus spreker, dat
een museum, zy het dan ook nog een
klein, is ingericht in de kamer van de
burgemeester en zeker is het oók uniek,
dat er nog geen rykssubsidie is aange-|
vraagd. Spreker wenste het bestuur en
de gemeente geluk met deze oudheidka
mer en greep tevens de gelegenheid aan
hulde te brengen aan prof. Van Giffen
voor diens werk in Valkenburg. Mr.
Rohling hoopte dat het museum in de
loop der jaren uitgebreid zal worden en
dat er dan een passender ruimte voor
gevonden kan worden.
„OPGRAVING"
Voor men zich naar het gemeente-
C.N. V.-commissie meent
Arbeidstijdverkorting is in
(32 jaar) in India overleden
Robert Hughes, die als de zwaarste
man ter wereld werd beschouwd, is
gisteren, 32 jaar oud, te Bremen in de
Amerikaanse staat Indiana overleden.
Hij woog 325 kilo. Toen hy ziek werd,
kon men hem vanwege zyn reusachtige
omvang niet in het ziekenhuis onder
brengen weshalve men hem in zyn
woonwagen, die by het ziekenhuis was
neergezet, verpleegde.
Hughes, die by een reizend circus was,
klaagde over zyn hart en had mazelen
gekregen. De man was 1 meter 82 lang.
zyn taillemaat was ruim drie meter,
zyn bovenarmen hadden een omvang
van een meter. Hughes zou, toen hy een
baby van drie maanden was. kinkhoest
hebben gehad en dat zou zyn klieren-
systeem in de war hebben gebracht. Zijn
verwanten zyn allen van normale afme«
tingen.
vingen van 1927. Publikaties van en
kele eeuwen geleden wezen ook reeds
in die richting, doch slechts intensieve
opgravingen zouden hier zekerheid
kunnen verschaffen.
Het veldwerk kon in 1941 beginnen,
kort na de oorlog van mei 1940 dus,
toen Valkenburg grotendeels verwoest
was. In de jaren 1944 en 1945 lag het
werk stil, doch daarna heeft men het
voortgezet tot 1955 toe. In de loop der
jaren is heel wat aan het licht geko
men en heeft men o.m. ontdekt, dat er
niet minder dan 7 legerplaatsen over
elkaar heen gebouwd zijn. Men kan ze
vrij nauwkeurig dateren en aannemen,
dat de eerste vesting in 42 na Christus
is gebouwd, de laatste omstreeks 240.
Prof. Van Giffen schetste vervolgens in
het kort de geschiedenis uit de tyd van
de geboorte van Christus en gaf vervol
gens een beschrijving van de Romeinse
legerplaatsen. De vondsten te Valken
burg klopten prachtig met het algemene
patroon en zo werd het werk dan ook
vergemakkelijkt. Uit de grootte van de
vesting kan men opmaken, dat de leger
plaats bestemd was voor ongeveer 1000
man en een groep paardenvolk. De naam
Praëtorium Agrippinae heeft men vast
gesteld aan de hand van de opgravingen
en van de beschrijvingen, die er uit die
tyd zijn bewaard.
OFFICIËLE OPENING.
De officiële opening van de Oud
heidkamer werd verricht door het
hoofd van de afdeling oudheidkunde
en natuurbescherming van het Mini-
Hierna begaf men zich naar het ge
meentehuis en na bezichtiging van de
diverse voorwerpen verzamelde men zich
in de tuin van het „Wapen van Val
kenburg", waar men nog enige tyd by-
een bleef.
In de oudheidkamer kan men o.m.
aantreffen een maquette van de opgra
vingen, foto's van de vondsten en het
werk zelf, een aantal tekeningen, tal
van munten, afgietsels van legioen
stempels, voorkomend op dakpannen en
enkele dakpannen met stempels; voorts
aardewerk uit de eerste en tweede eeuw
na Chr. en fragmenten van gekleurd
glas. Alles by elkaar een fraaie collec-
ite die echter nog wel voor uitbreiding
vatbaar is. In ieder geval kan men
zeer 'tevreden zijn over het thans be
reikte resultaat.
Bankdirecteur te Dirkshorn
in arrest
In het dorpje Dirkshorn gelegen tus
sen Langedijk en Schagen is grote con
sternatie verwekt door de arrestatie van
de directeur der plaatselyke Coöpera
tieve Boerenleenbank. Deze wordt ver
dacht van fraude tot een bedrag van
minstens f. 7.000.Hij is overgebracht
naar het Huis van Bewaring te Alk
maar.
Door accountants wordt een onder
zoek ingesteld naar deze onregelmatig
heden. Ook van de zyde van het verifi
catiebureau der Nederlandse gemeenten
wordt een onderzoek ingesteld, daar de
gearresteerde ook kassier was van
Maatschappeiyk Hulpbetoon en voorts
penningmeester van een polder.
Ben hoekje van de oudheidskamer
(Foto L.D./Van Vliet)
Prof. Van Giffen tijdens zijn
opgraving. Geheel rechts burge
meester Van der Have.
(Foto LD./Van Vliet)
