Olie en talkpoeder waren gewilde
artikelen op de derde Laura-dag
PRACHTIGE TOCHT DOOR
AFWISSELEND LANDSCHAP
Industrialisatie bouwnijverheid
VRIJDAG II JULI 1958
Zoals reeds meerdere jaren het geval is, ging de route op de derde
dag ook dit jaar naar het oosten van ons land dus naar de omgeving
van Utrecht en voor de 150 km. rijders nog verder tot onder de rook
van Amersfoort.
Men rijdt dan vanuit Alphen door een prachtig afwisselend land
schap. Het zal wel altijd een moeilijkheid blijven na te gaan wat er de
oorzaak van is, dat op deze derde dag de stemming steeds tot een
hoogtepunt stijgt. Ook gisteren was de stemming uitstekend, ondanks
het feit dat velen wel wat last van de zon hadden.
Voor half acht waren ook dit keer de
meesten al weer gestart. Het is een
drukke dag geworden voor de reparatie
wagen. Reeds voor Zwammerdam be
reikt was, waren enkele bandjes ge
sneuveld. In Harmeien moest de repa
rateur het voorwiel van Dirk van Ype-
ren uit de Turkenburgploeg onderhan
den nemen, doordat hij een pedaal in
zijn spaken had gekregen van een naast
hem rijdend meisje, dat zo vriendelijk
was hem een snoepje aan te bieden. Er
waren er nog meer die op deze dag een
ongeluk aan een vriendelijkheid te dan
ken hadden. Zo bijvoorbeeld agent Fok
ker van de Alphense politie, die in de
Meern, waar hij geboren is, een oude
postbode brieven zag rondbrengen. „Ha
Kees", riep de heer Fokker en het vol
gend ogenblik dook hij over zijn fiets
heen de graskant in, doordat hij de
macht over zijn stuur kwijt raakte, toen
hij met zijn voorwiel in aanraking kwam
met een voorrijder. Gelukkig bleef hier
bij alles nog heel, maar even later toen
Hevige aardbeving
geregistreerd
Seismologen in verscheidene delen
van de wereld hebben gisteren om
streeks 7.20 (Ned. tijd) een hevige aard
beving geregistreerd waarvan het epi
centrum waarschijnlijk in het noordelijk
deel van de Stille Oceaan of in Azië is
gelegen. Men neemt aan, dat de aard
beving rampzalige gevolgen heeft ge-
hadK indien zij in een bevolkt gebied is
voorgekomen.
Volgens het Franse persbureau AFP
heeft de aardbeving zich in Alaska voor
gedaan. Zij zou een der grootste in de
geschiedenis zijn.
De Hawaii-eilanden zijn gewaar
schuwd voor de nadering van een vloed
golf die door de aardbeving veroorzaakt
Stijgend vervoer bij de
„Zeeland"
Nieuw schip in '60 in de vaart
(Van onze Londense correspondent)
Binnen enkele maanden wordt bij
de scheepswerf en machinefabriek
„De Merwede" te Hardinxveld de
kiel gelegd voor een nieuw passagiers
schip van de Stoomvaartmaatschappij
„Zeeland", dat begin 1960 in de dienst
Hoek van HollandHarwich zal
komen. Deze dagboot, die de „Meck
lenburg" zal vervangen, wordt een der
modernste schepen in de korte vaart.
Vergeleken bij de thans in de vaart
zijnde Zeeland-boten zal de totale op
pervlakte van de salons van het nieuwe
schip meer dan verdubbeld worden; ook
het zonnedek zal worden vergroot. Het
schip zal langer, breder en sneller wor
den dan de bestaande. In de tweede
klas-kajuit komt als nieuwigheid een
cafetaria, hetgeen een belangrijke tijds
besparing zal opleveren.
Het schip dat zo goed als zeker vol
gens de traditie naar één van de leden
van het Koninklijk gezin zal worden
genoemd, zal acht reddingsboten van
plastic krijgen.
De dagboten van de „Zeeland" (de
nachtdiensten worden door de sche
pen van de Britse spoorwegen ver
zorgd) behandelen het massale ver
voer tussen een deel van het vaste
land en Engeland. Gedurende de
laatste zeven jaar vertoont het aantal
vervoerde passagiers een voortdurende
stijging. Deze heeft zich de eerste vier
maanden van dit jaar voortgezet. Ook
het Duitse en Scandinavische verkeer,
dat van de Zeeland gebruik maakt,
nam toe, mede door de populaire ho-
telreizen.
Vandaar dat de zusterschepen „Prin
ses Beatrix" en „Koningin Emma" reeds
twee jaar geleden hun aantal zitplaat
sen aanzienlijk hebben uitgebreid. Beide
schepen kunnen 1600 passagiers vervoe
ren. Maar om het comfort niet in het
gedrang te brengen, wordt het aantal
zoveel mogelijk op 1000 gehouden.
Het succes van de Zeeland kan mede
worden toegeschreven aan de speciaal
voor autovervoer ingerichte ruimen en
aan moderne behandeling van het goe
derenvervoer door middel van laadbak
ken en -kisten. Bovendien maakt men
in de ruimen welker luiken hydraulisch
worden bewogen, gebruik van speciaal
ontworpen hefwerktuigen om het laden
en lossen te vergemakkelijken.
Oude bekendenvan links naar
rechts de heer H. E. A. Gastelaars,
mevr. M. Vierbergen-In 't Veldde
heer J. Vierbergen, mevr. Gaste
laars en de huidige voorzitter de
heer P. Stouthamer.
de heer Fokker bij een nog al stijle af
daling ergens in Soest zijn bagagetas
tussen de spaken van het achterwiel
Zeeland verrijkt met nieuwe
landbouwgrond
EERSTE OOGST
VAN DIJICWATERPOLDER.
(Speciale berichtgeving)
Twee pioniers, de landbouwers J.
v. d. Velde en C. Krabbe uit Sint
Jansland, hebben onlangs op eigen ri
sico tarwe ingezaaid in de nieuwe gron
den, die voor de landbouw vrjj kwamen
nadat het dijkwater een zeearm
van de Grevelingen aan de noordkant
van Schouwen-Duiveland was in
gepolderd. Daar waar vlak voor de
ramp het zeewater nog klotste, wuiven
nu de jonge korenhalmen. De eerste
oogst op het nieuw gewonnen land!
De beide pioniers zijn zeer tevreden
over de eerste resultaten. Ze hadden
verschillende soorten gewassen inge
zaaid: tarwe, suikerbieten, uien. gerst,
haver en gras. Het staat er allemaal
zeer bevredigend bij. Vooral de uien en
de suikerbieten doen het bijzonder goed
nadat flink met kunstmest was ge
strooid.
Het is nog niet zeker, of de gehele
dijkwaterpolder voor landbouwdoelein
den zal worden bestemd. Een groot ge
deelte ligt nog volledig braak op een
bestemming te wachten. Wel staat vast,
dat er geen nieuwe boerderijen in het
nieuwe land zullen komen. Alle land
bouwgrond zal namelijk worden gebruikt
voor uitbreiding van de omliggende
landbouwbedrijven.
kreeg, liep het minder goed af. Een
flesje limonade werd aan duizend stuk
ken gedraaid en zijn tas kon nauwelijks
meer aanspraak maken op deze naam.
Ook het rijwiel kwam er minder goed af.
OLIE EN TALKPOEDER
De olie en talkpoeder waren op deze
dag weer zeer gewilde artikelen. In de
stempelpost De Vink even buiten
Utrecht kwamen mevr. Groenhart en
mevr. Kaptein van het Rode Kruis
handen te kort om de dames en heren
te helpen die last van pijnlijke rood
gebrande plekken kregen.
Ook het bestuurslid, de heer B. Lam,
voelde zich blijkbaar geroepen tot hulp
verlening, waarvoor hij het gladde hoofd
van de W.V. penningmeester, de heer P,
Starrenburg uit koos. Tot grote hilari
teit van de omstanders werd de talk
poeder en olie hierbij niet gespaard.
Toen hier de heer Groenhart klachten
uitte over zijn onafscheidelijke pijp, die
dit keer slecht trok en hij bij onderzoek
veertien losse centen uit de grote kop
klopte, werd er natuurlijk opnieuw uit
bundig gelachen.
OUDE BEKENDEN
Prettig was het, dat zowel de heer
Gastelaars, de stichter van de Laura,
en diens echtgenote, als de heer en
mevr. Vierbergen, oud-bestuursleden
thans wonende te Leiden, in Rhijn-
auwen van hun belangstelling blijk
gaven.
De politiekorpsen van Leiden en Al
phen genoten in IJsselstein de eer door
hun korpschefs, respectievelijk commis
saris J. Dreeuws en inspecteur N. G.
Groothuijse, begroet te worden, die be
langstellend informeerden naar de wel
stand van de mannen en wat-de Leidse
politie betreft ook naar die van de
beide dames.
In Woerden ontvingen alle deel
nemers weer, dankzij de goede zorgen
van „Woerdens Bloei", een heerlijke ver
frissing in de vorm van limonade.
De eerste deelnemers arriveerden
reeds om voor drie uur in Alphen. De
laatsten waren weer tegen zes uur pre
sent.
Ook de derde dag waren er geen uit
vallers door vermoeidheid, al moesten
de families Bakker en De Jong van
verdere deelneming afzien door familie
omstandigheden.
AVONDFEEST
In hotel Centraal trad 's avonds de
Hammond-organist S. de Koker uit
Nieuwkoop op. Er heerste de gehele
avond, mede door de openstelling van
de talrijke vermakelijkheden op drie
plaatsen in de gemeente een gezellige
drukte.
Belemmeringen naar meer standaardisatie
(Speciale berichtgeving)
In een vorig artikel hebben we aangestipt welke hindernissen een doelmatige
ontplooiing van de industrialisatie bU de toeleveranciers van de bouwnijverheid
nog in de weg staan. Het behoeft immers geen betoog, dat hoe groter de hoe
veelheden zijn, waarin de bouwelementen worden geproduceerd, hoe meer vooral
de woningbouw wordt versneld en hoe gunstiger het effect kan zyn op de kosten.
In Nederland vertragen twee grote hindernissen de mogelijkheid tot het con
fectioneren van al die elementen, waarvan prefabricatie het bouwen kan ver
snellen en vereenvoudigen. Als belangrijke hindernis noemden wij reeds het
ontbreken van universele (landelijke) bouwvoorschriften, in het bepalen waarvan
de gemeenten het voor het zeggen hebben. Maar ook al zouden alle maten voor
de woningbouw volledig gestandaardiseerd zijn hetgeen zeker te wensen zou
zijn dan nog hebben de toeleverende fabrieken rekening te houden met de
persoonlijke opvattingen van de architecten, die tot in de kleinste details hun
project uitgevoerd wensen te zien, zoals zij het ontwerpen. Het is begrijpelijk dat
een architect zich bij zijn creativiteit niet gebonden wil voelen door een beperkte
keuze. Anderzijds evenwel kan geen énkele fabrikant er toe overgaan bouw
elementen in voorraad te maken.
Niettemin zijn er binnen de beperkte
mogelijkheden der gemeentelijke bouw
voorschriften reeds gestandaardiseerde
elementen, welke de architect, tenzij hij
afzonderlijk geheel afwijkende laat ma
ken, maar heeft te accepteren. De fabri
kant van gestandaardiseerde keuken b.v.
zal hem gaarne zijn produkten leveren,
als maar niet wordt afgeweken van de
vaste maten der eenheden.
Afgezien van de beperkingen door ge
meentelijke bouwvoorschriften en de
zeer eigen opvattingen van vele archi
tecten, hebben de toeleveringsbedrijven
ook het hoofd te bieden aan een gebrek
aan de gebruikelijke grond- en hulpstof
fen. Daarom heeft men moeten zoeken
naar neven- of vervangende oplossingen
(baksteen betonsteen, houten dakbe
schotten vezelplaten, houten vloeren
stenen vloeren, enz.). Dit zijn beslist
geen noodoplossingen, in de toekomst
zal zeker blijken dat wat voorlopig leek,
permanent gunstig is.
Naast het vervangende materiaal zijn
er dan nog de vervangende constructies,
welke in hoofdzaak gericht zijn op het
besparen van werkkrachten. Als voor
beeld hiervan zagen wij in een kalk-
steenfabriek te Hillegom de produktie
van hanteerbare stapelblokken, die 16
stenen van het waalformaat vertegen
woordigen.
De Tupolef-10'i
weer naar Moskou
Gistermiddag tegen half een stond
de Tupolef-104 met aan boord de
Russische delegatie, die enkele dagen
in Nederland heeft vertoefd voor het
treffen van voorbereidende maatre
gelen met het oog op de geregelde
dienst tussen Moskou en Amsterdam,
welke in de laatste week van juli be
gint, aan de kop van baan 23 op
Schiphol. Toen gezagvoerder Soldatef
van de verkeerstoren toestemming
kreeg om te vertrekken, stoof het
tweemotorig straalverkeersvliegtulg
over het beton en na 25 seconden
hing het toestel van de Aeroflot in de
lucht, nageoogd door de vele be
zoekers, die op deze zomerse dag
enkele uren op de Amsterdamse
luchthaven doorbrachten.
De heer I. A. Aler, president-directeur
van de KLM, die de Russische delegatie
uitgeleide had gedaan, verklaarde, dat
de besprekingen in de afgelopen dagen
een rustig en zakelijk verloop hebben
gehad. De Russische delegatie bestond
uit personen, die echte luchtverkeers-
mensen bleken te zijn, met dezelfde
technische problemen worstelden als
elke andere luchtvaartmaatschappij en
overigens bijzonder deskundig waren.
De heer Aler deelde nog mede, dat de
leider, generaal Beletski zijn dank had
betuigd voor alle medewerking, die de
Nederlandse instanties de vertegenwoor
digers van Aeroflot hadden verleend.
Zoals bekend ligt het in de bedoeling,
dat op de zaterdagen te beginnen met
26 juli de Tupolef van Moskou naar
Amsterdam vliegt en twee uur later de
retourvlucht uitvoert. Omtrent de aan
komsttijd worden nog definitieve be
sprekingen gevoerd, maar naar verluidt
zal de Tupolef nog voor tien uur des
morgens op Schiphol arriveren, dus
voor het begin van de ochtendpiek op
de Amsterdamse luchthaven. Tevens
zijn daarmede de aansluitende diensten
verzekerd.
Brussel zal als uitwijkhaven dienen
als Schiphol dicht zit en Amsterdam is
aangewezen in het omgekeerde geval.
De heer B. Lam behandelt het
hoofd van de heer P. Starrenburg.
Eerder naar huis?
(Van onze Haagse redactie)
Door de chef Generale Staf is aan de
commandant van de vijfde divisie een
schrijven gericht, waarin wordt verzocht
na te gaan in hoeverre de voor herha
ling opgeroepenen met vervroegd verlof
kunnen gaan.
Het betreft hier een proefneming,
waarvan de praktische resultaten van
zelfsprekend nog moeten worden afge
wacht.
Aanleiding voor een en ander is het
feit, dkt in de laatste week het werk
voor de meeste militairen slechts be
staat uit het inleveren van materiaal.
Voor weinigen is er nog een dagtaak te
verrichten.
Omdat deze mensen van meer nut
kunnen zijn in de burgermaatschappij,
wordt bataljonsgewijs nagegaan, wie een
of meer dagen vroeger kan afzwaaien.
Zou deze proef lukken, dan kan wor
den verwacht, dat in de toekomst dit
systeem op groter schaal wordt toege
past.
PRINSES BEATRIX BIJ
„SHAKUNTALA"
Gisteravond heeft Prinses Beatrix in
gezelschap van drie vriendinnen incog
nito de Holland Festival voorstelling
bijgewoond van „Shakuntala" in het
concertgebouw „De Vereniging" te Nij
megen.
Vervaardiging van keukens
De vervaardiging van gestandaardi
seerde luxe- en eenvoudige keukens is
mede een facet van de industrialisatie
in de toeleverende bedrijven. Schuimbe-
ton een voortreffelijk bouwmateriaal,
dat weinig arbeidsintensief is is een
ander voorbeeld. Complete wandcon-
structies, gefabriceerd van verschillende
grondstoffen en al dan niet in de fa
briek voorzien van leidingen, spreken
voor zichzelf. Een andere vorm van ver
regaande industrialisatie zijn metalen
eenheidsprofielen, waaruit allerlei ele
menten kunnen worden opgebouwd Het
is reeds heel gewoon dat dakgoten opk
niet meer op de bouwplaats zelf ge
maakt worden. Een groot Nederlands
loodgietersbedri.if is echter nog veel ver
der gegaan. Het monteert de „natte lei
dingen" (aanvoer van water en afvoer
van vocht en vloeiend vuil) tevoren pas
klaar in de werkplaats, demonteert alles
weer voor het transport naar de bouwe
rij en daar is dan nog maar weinig per
soneel en tijd nodig om de leidingen op
kun plaats te brengen. Het belangwek
kende van dit systeem is dat het in sta
pelbouw even gemakkelijk toegepast
wordt als in enkelbouw.
Douchecel-wasruimte
Een treffend voorbeeld van industria
lisatie is de ontwikkeling van de een
heid douchecel-wasruimte. Aanvankelijk
werd de in de woningen aangebrachte
douchecel door de huisvrouwen nog ge
bruikt voor het doen van de was en als
berghok. Daarna werd een soort grote
permanente waskuip geconstrueerd,
waarin de bewoners zich ook konden
douchen. Dat voldeed echter onvoldoen
de.
De volgende stap gold 'n douche-gele
genheid annex waskuip (lavet). Die
kuip werd bovendien zo gemaakt, dat
de kinderen er gemakkelijk de „zater
dagse" beurt in kunnen krijgen en de
volwassenen hun voeten in kunnen rei
nigen. Nu meent men de ideale oplossing
gevonden te hebben door de kuip te
voorzien van een wasmachine en een
ingebouwde centrifuge. Deze nuttige
combinatie van wasgelegenheid voor vol
wassenen. kinderen en textiel is geboren
uit een goede samenwerking tussen twee
of drie bedrijven, die nu samen een
stand aard artikel afleveren dat mede
van invloed is op de bevordering van het
bouwen.
Ramen en deuren
Ook de staler, en aluminium ramen
en deuren schijnen in Nederland een
goede markt veroverd te hebben, getui
ge het feit dat een fabriek in Gorinchem
er dagelijks 400 arbeiders mee aan het
werk houdt. In dezelfde fabriek werken
nog eens honderd man aan de vervaar
diging van verwarmingsradiatoren.
Opnieuw hoorden we in dit typisch
toeleveringsbedrijf de klacht, dat de ar
chitecten nog te veel bediend willen wor
den met afwijkende maten, waarvoor
een tijd (dus geld) kostende om
stelling van de machines nodig is.
Gemakkelijker hebben het in dit op
zicht de verf-, cement- en steenwolin-
dustrie, om maar enkele van de bedrij
ven te noemen, die wij mochten bezoe
ken. De verfindustrie moet weliswaar
zoveel mogelijk bij de tijd blijven wat
de kleuren en de samenstelling betreft,
doch de Nederlandse cementindustrie
produceert hetzij met natuurlijke win
ning in Limburg, hetzij op fabrieksma
tige wijze met hoogovenslakken in IJ-
muiden een artikel dat al jaren lang
aan de hoogste kwaliteitseisen voldoet
en dus hoegenaamd niet meer te ver
beteren is. De Lapinussteenwolfabriek te
IJmuiden is een nog betrekkelijk jonge
fabriek, die voor haar produkt om zijn
hoge isolatiewaarde steeds groter afzet
vindt. Als het werkelijk waar is dat
steen wol (eveneens uit hoogovenslakken
vervaardigd) bescherming biedt tegen
radio-activiteit, dan mag men in de toe
komst een nog ruimere toepassing ver
wachten.
Goedkoper en sneller
In een beschouwing aan het slot van
de excursie over de taak van het toe
leveringsbedrijf in de bouwindustric
heeft de minister van Volkshuisves
ting en Bouwnijverheid ir. H. B. J.
Witte nog gezegd dat deze industrie
in grote mate medewerkt tot het ver
beteren van de bouwactiviteit. In on
geveer 500 betonfabrieken, 250 steen
fabrieken en honderden timmerfabrie
ken en andere bedrijven werken om
streeks 200.000 mensen. De jaarlijkse
produktie heeft een gewicht van onge
veer zeven miljoen ton en een waarde
van ruim twee miljard gulden, hetgeen
ruim de helft is van de waarde van de
op de bouwwerken nodige maatrege
len. Daarbij komt nog drie miljoen
ton materialen uit het buitenland.
Door massafabricage, toenemende
standaardisering, maatvastheid, maat-
Advertentie
Neem iedere dag
de kleine dosis KRUSCHEN
- en drijf 10 die Rhenm&tiek
uit Uw ledematen.
't Is alsof U een wonder beleeft, als U al
betrekkelijk gauw de gunstige invloed
van de aansporende werking van
Kruschen's zes minerale zouten op Uw
bloedzuiverende organen ondervindt.
Naarmate het bloed wordt vrijgemaakt
van die pijnverwekkende onreinheden,
leeft ge weer helemaal op en voelt ge U
allengs weer de oude, fit van lijf en leden
en vrij van pijn.
beheersing en typebewerking werkt
deze toeleveringsindustrie mee aan
een goedkoper en sneller produktie-
proces dat ook de eenvoud van repa
ratie en vervanging in de hand werkt.
Het is naar 's ministers mening nodig,
dat een systeem van maten voor alle
bouwwerken wordt ontworpen opdat
ook de bouwindustrie met haar pro-
duktiviteit gelijk tred kan houden met
die van de andere industrieën.
Minimumeisen
Wij dienen tot slot nog recht te laten
wedervaren aan hetgeen minister Witte
zei over de bouwvoorschriften. Naar zijn
mening zijn de bouwvoorschriften, die
minimum-eisen stellen aan bouwveilig-
heid en degelijkheid, op zichzelf weinig
of niet belemmerend voor de ontwik
keling in de bouwnijverheid, wel echter
de uitzonderingen, die op deze verorde
ningen mogen worden gemaakt. Veel
meer dan uniforme voorschriften is het
van belang dat de verordeningen in een
zin en een geest worden toegepast. Hier
vinden de toeleveringsbedrijven in de
bouwnijverheid volgens de minister een
omvangrijke voorlichtende taak.
Een auto zonder stuurwiel
Auto-ontwerpers in Amerikadie
evenals overal elders, voortdurend
streven naar vereenvoudiging en
vervolmaking van hun produkt.
hebben een auto ontworpen, waar
van het traditionele stuurwiel ver
vangen werd door een kleine hef
boom op de armsteun rechts van de
bestuurder. Een lichte vingerdruk,
de wagen gaat zonder te schokken
naar links of rechts. Eenvoudiger
kan het niet. Overigens, het is nog
een studie-ontwerp, maar het kan
het stuursysteem van de toekomst
worden
