BOSCH
Mensen en dieren der stilte....
Miljonair Goldfine speelt komedie
in drama van Eisenhowers assistent
Euromarkt stelt vele Nederlandse
bedrijven voor belangrijk dilemma
UMUIDEN THANS F1LMSTAD
Oriënteren op de E.E.G. of op
voorziening binnenlandse markt?
Geheime microfoon geplaatst
97ste jaargang Woensdag 9 juli 1958 Derde blad no. 29486
Eer komisch dan tragisch
Goldfines verhoor was eer komisch
dan tragisch. Men kreeg de indruk (na
een wat schuchter begin), dat Goldfine
en zyn opgewekte, vergulde vrouw, al
die publiciteit wel mooi vonden. Ver
slaggevers vroegen aan mevrouw Gold
fine (geboren Goldblatt), wat voor par
fum zij deze dag gebruikte.
De naam was „joy" (vreugde) en dat
was eigenlijk wel toepasselijk!
Op de tweede dag van het verhoor
echter kon de parfum van mevrouw
Goldfine beter „gramschap" dan „joy"
zijn geweest. Haar echtgenoot heeft
zich toen herhaaldelijk flink kwaad ge
maakt en vooral toen hem werd verteld,
dat hij zijn klanten bedrogen had door
op de labels van zijn textielprodukten
onjuiste gegevens af te drukken, werd
hij zeer gebelgd.
Dat waren allemaal vergissingen ge
weest, zo betoogde hij.
Gestoken in het nieuwe vorige
week ontvangen ceremoniële tenue
heeft de Délftse Studentenweer
baarheid gistermiddag voor het Pa
leis Soestdijk gedefileerd voor Prins
Bernhardt De foto toont het inspec
teren van de troep door de Prins.
Indien geen tarieven werden
ingevoerd
Wanneer op de veren over de Wes-
terschelde geen tarieven zouden wor
den ingevoerd voor personen, fietsen
en bromfietsen zou het Rijk daardoor
naar raming voor het jaar 1 augustus
19581 augustus 1959 rond f 1.634.000
minder ontvangen, namelijk f 1.511.000
wegens vrijstelling van personen en
f 123.000 wegens vrijstelling van fiet
sen en bromfietsen.
Hiertegenover staat een geraamde
opbrengst in dezelfde periode van
f3.500.000 volgens de tarieven die in
overleg tussen de minister en Ged. Sta
ten van Zeeland zijn opgesteld en waar
bij rekening is gehouden met tienvaar-
tenboekjes voor personen, fietsen en
bromfietsen en twintigvaartenboekjes
voor personen- en vrachtauto's, en een
geraamd totaal der exploitatiekosten
van f 6.000.000.
Het bedrag van f 1.634.000 zou met
rond f300.000 kunnen worden vermin
derd als voor passagiers in de eerste
klasse het nu nog geldend tarief van
20 cent gehandhaafd zou blijven.
Minister Algera heeft dit meegedeeld
in een brief aan de Eerste Kamer, aldus
een toezegging, die hij het lid dier Ka
mer de heer Vos in de openbare verga
dering van 3 juni had gedaan, gestand
doend.
Werktijdverkorting
en overwerk in juni
In de maand juni werd op grond van
door de arbeidsinspectie verleende ver
gunningen tot verkorting van de werk
tijd in 767 ondernemingen door 28.916
mannen in totaal 1.455.630 uren en door
7.028 vrouwen 324.029 minder gewerkt
dan bij een 48-urige werkweek het geval
zou zijn geweest. Het gemiddelde aantal
werkuren per week per werknemer ten
aanzien van wie vap 4? SO"
braik werd gemaste temp
Incidenten in zaak-Sherman Adams
Operatie Amsterdam" begonnen
IJmuiden Ls sinds gisterochtend
negen uur filmstad. De grote film
ploeg van de Arthur Rank maat
schappij streek in de zonnige ochtend
uren neer op de Trawlerkade bij de
vissershaven om tegen elf uur te be
ginnen met het maken van de eerste
opnamen voor de film Operatie Am
sterdam" geïnspireerd op het boek
„Adventure in diamonds" van David
Worker, De rolprent, die wordt ver
vaardigd onder regie van Michael Mac
Carty, berust op historische gegevens
en zal de overbrenging in beeld bren
gen van het Nederlandse bezit aan
diamanten op een der eerste oorlogs
dagen in mei 1940 naar Engeland door
de Britse torpedobootjager Wallpool.
Gisterochtend stroomden op de kade
bij de vishallen honderden vluchtelin
gen samen en herleefden daar het ge
beuren van de 13e mei 1940 in IJmui
den. Vluchtelingen de figuranten zijn
in hoofdzaak Amsterdamse studenten
gingen aan boord van de Katwijkse
treiler „Arend Katwijk 7" aan de Traw
lerkade en bundeltjes kleren en koffers
werden aan boord gehesen, terwijl de
camera's draaiden.
REKWIESIETEN
Op de havenkant bij de vissershaven
waren al enige loodsen opgetrokken, die
straks bij de filmopnamen van nut zul
len zijn. Er stonden tientallen auto's uit
de jaren van die voor de oorlog gepar
keerd en er stapten paarden rond, die
de wagens met goederen van vluchte-
Van spijker tot chemische fabriek (II)
(Van een speciale medewerker)
Het dilemma, waarvoor de leiders van vele grote Nederlandse
bedrijven thans, nu de Euromarkt nadert, staan, concentreert zich
volgens de heer J. A. Langelaan, directeur van N.V. Bronswerk, in
de volgende vraag: „Moet in de komende tien jaren de stap gewaagd
worden om het bedrijf technisch, maar vooral ook commercieel en
financieel op een zodanig niveau te brengen, dat de afzet der produk-
ten geregeld en in toenemende mate in de landen, behorende tot de
Europese Economische Gemeenschap, en ook daarbuiten, kan plaats
vinden, of moet hetgeen aanvankelijk minder risico's met zich
brengt het bedrijf in hoofdzaak ingesteld worden op voorziening
van de Nederlandse markt".
Een vraag, welke geenszins een
voudig valt te beantwoorden. Het zijn
namelijk bepaald niet alleen visie en
durf, welke de doorslag moeten geven.
De financiering speelt een allesover
heersende rol. Op dit punt toch kan
de spreekwoordelijke machine juist
gaan aanlopen.
Ook bij de grote bedrijven, vormt de
financiering, het beschikbaar zijn van
voldoende kapitaal, een knelpunt.
Kennis én kapitaal, dat heeft de in
dustrie van node. Samenwerking kan
hiervoor deels een oplossing bieden.
Dit samenwerken, waartoe de E.E.G.
trouwens dwingt, zo men tenminste niet
terug wil vallen tot een lager niveau,
kan in velerlei vormen geschieden.
Bovendien kan deze samenwerking nog
uitgebreid worden tot internationaal
vlak, hetzij daadwerkelijk, hetzij bij
voorbeeld in het raam van licentiewerk.
Een sprekend voorbeeld van goede
Europese samenwerking laat bijvoor
beeld de Verenigde Machinefabrieken
N.V. zien. Nu de rijtuigenfabricage stag
neert en dit waarlijk niet alleen in
ons land heeft men naar wegen ge
zocht om gezamenlijke moeilijkheden
het hoofd te bieden. Als E.E.G.
fabrikanten is men gebundeld gaan op
treden op de overzeese markt, hetgeen
leidde tot. een Zuidafrikaanse order voor
1007 rijtuigen, welke gebouwd zullen
worden door Nederlandse (Werkspoor
N.V.), Belgische, Zwitserse en Italiaanse
ondernemingen, zoals V.M.F. direc
teur M. H. Damme jr. verklaarde. Deze
samenwerking is zuiver incidenteel, ad
hoe zou men mogen zeggen, hetgeen
echter niet uitsluit, dat straks misschien
op hetzelfde plan opnieuw op de over
zeese markt opgetreden zal worden.
Vormt dit een samenwerking in de
breedte, en dan nog op internationaal
vlak, een samenwerking in de diepte is,
zoals de heer F. L. Hartong, voorzitter
van de Vereniging van Nederlandse Fa
brikanten van Zuivelwerktuigen schetste
bijvoorbeeld het Initiatief van enkele
Nederlandse metaalbedrijven om geza
menlijk gehele zuivelfabrieken aan te
bieden. Levert de één de tanks, de ander
vulmachines, een derde motoren, een
vierde specialistische apparatuur en een
vjjfde wat verder nodig is. Hierdoor
krijgt men een niet mis te verstane
concurrentiekracht, zonder dat de zelf
standigheid van de afzonderlijke onder
nemingen teloor gaat.
In de breedte
Op weer ander vlak ligt de samen
werking van een vijftal fabrieken van
dieselmotoren. Toen er na de oorlog een
markt bleek te bestaan voor dit tvpe
motoren onder de 30 p.k., besloten deze
vijf fabrikanten die motoren geza
menlijk te gaan maken in een speciaal
daartoe te stichten bedrijf (te Harder
wijk). Daar voordien nagenoeg geen
dieselmotoren van een dergelijke (ge
ringe) capaciteit werden gebouwd, be
hoefde geen der participanten een deel
van haar zelfstandigheid op te geven.
Voordeel van deze samenwerking tussen
de elkaar verder beconcurrerende be
drijven: geen dure en overbodige dou
blures op een terrein, dat nagenoeg
nieuw was voor allen. Samenwerking in
de breedte dus.
De nauwste vorm van samenwerking
bestaat uiteraard uit volledige fusie.
Daarbij gaan de samenwerkende be
drijven in een nieuw geheel op, vaak
achter daarbij handhavend een zekere
zelfstandigheid van de onderscheiden
afdelingen. Wordt aan de top de grote
Hjn uitgestippeld, op lager niveau werkt
men naar eigen inzicht die lijn verder
uit, precies zoals het bij ieder groot
concern toegaat. In het oog springend
voordeel van de fusie: combineren van
eikaars kapitaal en kennis. Doublures
worden verder vermeden, terwijl werk
over en weer uitbesteed kan worden.
Van doorslaggevende betekenis is
lingen moesten trekken. Er waren ook
handkarren vol schoenen en huisraad
waarmee men in andere scenes moet.
optrekken naar de waterkant. Ook de
hoofdrolspelers, waartoe Peter Finch en
Eva Bardok behoren, waren reeds in
actie. Tientallen keren werden sommige
scenes herhaald en al deze werkzaam
heden trokken uiteraard de aandacht
van vele inwoners van IJmuiden en ar
beiders en vissers uit de viserijindustrie.
Zelfs een groep Duitse vissers van enige
kotters die de haven binnenliepen om
de vangst te lossen bij de vismeelfabriek,
stond belangstellend op de kade toe te
zien hoe de rook oplaaide uit de vishal
len na een bombardement, en een ar
moedig geklede groep van honderden
mensen op de kade samenstroomde.
Rijkswaterstaat het Staatsvissershaven-
bedrijf, de Koninklijke Marine en de
Koninklijke Landmacht verlenen volle
dige medewerking bij de tot standkoming
van de film.
MONUMENT VERDWENEN
De Marine zal maandag en dinsdag
a.s. met het fregat Piet Hein, dat na een
onderhoudsbeurt juist op 1 juli weer in
dienst is gesteld aan de film meewerken
De Piet Hein krijgt de rol van de Wall
pool toebedeeld Deze week wordt door
de filmploeg in hoofdzaak bij de vissers
haven gewerkt, waar het. vissersmonu
ment inmiddels is schuilgegaan onder
een stuk camouflagenet, omdat het daar
voor de oorlog nog niet stond.
De uit Hongarije afkomstige hoofdrol
speelster Eva Bartok, thans Engelse,
stond gistermiddag in de tuin van het
kasteel „De Hooge Vuursche" te Baarn
voor het eerst in ons land de pers te
woord. De filmster vertelde, dat zij
graag zou willen weten wie de echte
Anna is geweest, die achttien jaar ge
leden tijdens de Duitse invasie mee
heeft geholpen een party industrie
diamanten uit ons land naar Engeland
te brengen.
Eva Bartok kreeg kort geleden een
prijs voor haar spel in de film „Doctor
of Stalingrad", die reeds in het buiten
land wordt vertoond.
Zij vertelde ook, dat zU een boek
heeft geschreven, dat de titel heeft:
„The Thread" of „The other side" en
dat op het ogenblik by de uitgever is.
Daarin tracht zij de misverstanden uit
de weg te ruimene die dikwijls door
de publiciteit rondom filmsterren ont
staan. „Het is mijn eerste boek", zei
de filmster, „in mei ben ik er 'mee
begonnen en vorige week vrijdag was
het klaar. Vandaag ben ik aan mijn
tweede boek begonnen".
Eva Bartok vluchtte in 1948 uit
Hongarije. Zij speelde o.m. in de films
„Crimson Pirate". „Venetian Bird",
„Front Page Story" en „Oriënt Ex
press".
verder, dat men kan beschikken over
ondernemers, die uit het goede hout
zyn gesneden dus geen produktie-
of researchmensen en dat de win
sten daar worden gelaten, waar ze
worden gemaakt. Het animo wordt
dus niet verzwakt, hetgeen wél zou
geschieden, indien de winsten naar de
(op toe werden weggezogen.
Zeker, men geeft hierbij de auto
nomie tot op zekere hoogte op, maar
verenigd kan men beter hef -Jerk -n-
gevoerde tempo van de industriële
ontwikkeling volgen. En dat is het
waarom het gaat.
(Van onze Amerikaanse
correspondent)
Bijgestaan door drie bijzondere
dure en bijzonder slimme advoca
ten heeft de Amerikaanse miljonair
Goldfine zich van den domme ge
houden, toen hij verschijnen moest
voor de congres-commissie, die
nagaat, of er niet geknoeid wordt
in Washington. Goldfine is de
vriend van Eisenhowers machtige
assistent Sherman Adams. Hij
heeft voor Adams herhaaldelijk
hotelrekeningen betaald en hem
een tapijt geleend of gegeven,
dat bijna honderdduizend gulden
waard is. Totnutoe is niet geble
ken, dat Adams op die manier is
omgekocht.
Goldfines lange verklaring, bij het
begin van zijn verhoor, was een ver
makelijk mengsel van zakenreclame,
sentimentaliteit en juridische ken
nis..
Het juridische deel zo zei Gold
fine ronduit kwam van zijn ad
vocaten. Zelf was hij een eenvoudig
man, die alleen maar verstand had
van textiel.
Het stuk, dat Goldfine voorlas,
was 25 bladzijden lang en de knap
pe reclame-juristen hadden voor
Goldfine een tekst opgesteld, die
soms veel weg had van een rol in
een komedie.
Met opzet liet men de „eenvoudige
man" grammaticale fouten oplezen en
sommige onjuiste citaten waren humo
ristisch bedoeld. Sprekende over de
aantijgingen van zijn zakenvijand Fox,
zei Goldfine bijvoorbeeld dat hij geen
wraak wilde nemen.
Hij was niet een man, die geloofde in
„oog om tand". Er heerste, die eerste
dag van Goldfines verhoor, een heel
andere stemming in de zaal dan toen
Adams voor moest komen.
Adams was in de enigszins tragische
positie van de hooggeplaatste, die altijd
integriteit had gepredikt en nu zelf te
kort bleek te schieten in onkreukbaar
heid.
Tot dusverre zjjn overigens geen al
te ontstellende feiten aan het licht
gekomen.
Adams heeft zich alleen niet beter
gedragen dan vele anderen. Maar in
zyn positie kon hij zich dat niet ver
oorloven en ook al houdt president
Eisenhower hem de hand boven het
hoofd, dat geeft Adams nog niet de
garantie, dat hij tot 1961 de (onder)
baas zal blijven in het Witte Huis.
Men weet, dat zelfs verscheidene
Republikeinen (alleen zij, die dit jaar
een kiesstrijd hebben te voeren)
Adams ontslag hebben geëist.
Minder simpel
Eenmaal kwaad gemaakt, bleek Gold
fine veel minder simpel dan hij de
eerste dag had willen schijnen.
Men krijgt de indruk, dat deze man
slechts onder de grootste pressie aller
lei tot nu toe duistere financiële prak
tijken van zijn firma's zal willen be
spreken. Op de tweede dag kwam ook
een lijst aan het licht van 37 mensen
aan wie Goldfine een cheque plus een
kerstkaart had gezonden. De commissie
zei nadrukkelijk, dat de publikatie van
de namen dezer mensen geen smet voor
hen betekende.
Zij hadden slechts betrekkelijk kleine
bedragen ontvangen (vijftig dollar of
zo). Dergelijke smeerolie van de rege
ringsapparaat heeft Goldfine (evenals
zijn cadeaus aan Adams) als zakenon-
kosten van zijn belasting afgetrokken.
Tot zover onze Amerikaanse corres
pondent.
Op Heterdaad
Overigens heeft deze zaak al een ont
slag tengevolge gehad. De commissie
Advertentie
ruimte-koelkasten
[A M Alleenvert. voor Nederland i
\C7 N.V. Willem van Rijn
HAARLEMMERWEG 475, AMSTERDAM.'
TEL. 86211 (7 lijnen). TELEX 12282
I die het onderzoek instelt, heeft baron I.
Shacklette op staande voet ontslagen,
toen deze bleek te zijn betrokken bij het
plaatsen van microfoons in vertrekken,
die door Bernard Goldfine en zijn ad
viseurs werden gebruikt. De commissie
heeft voorts het ministerie van Justitie
en de politie verzocht een onderzoek in
te stellen naar „alle aspecten" van
deze zaak in een zaak.
Uiteraard was Goldfine woedend,
toen hem bekend werd gemaakt, dat in
de nacht twee mannen met een micro
foon waren ontdekt voor de deur van
Goldfines perschef Jack Lotto. De een
was baron Shacklette, hoofd-detective
in dienst van de onderzoekcommissie, de
ander Jack Anderson, assistent van de
bekende journalist Drew Pearson.
Shacklette vertelde, dat in een onder
zoek naar het aftappen van telefoon
lijnen van commissieleden, het spoor in
deze richting had geleid. Hij had op
eigen initiatief een kamer in het She
raton Carltonhotel genomen en een
eigen hi-fi-microfoon bevestigd aan de
deur van Lotto's kamer. Lotto alarmeer
de onmiddellijk na de ontdekking de
voorzitter van de commissie, die een
onderzoek beloofde.
Miljonair Goldfine verscheen in
pyjama en kamerjas van zydebrokaat
en verklaarde, poserend voor foto
grafen, geen woorden te kunnen vin
den voor zulk een schaamteloos op
treden van een officiële vertegen
woordiger van een congrescommissie.
De volgende morgen vertrok hy uit
het hotel en nam zijn intrek in een
hotel aan de overzijde.
Drew Pearson, wiens assistent dus
betrokken was bij deze kwestie, heeft
inmiddels verklaard, dat hy niet voor
nemens is Anderson te ontslaan. Een
vroegere verklaring van Eisenhower
in de zaak-Adams parafraserend, zei
hy „Myn assistent is onvoorzichtig
geweest, maar ik heb hem nodig."
Vergadering C.N.V.
Tijdens de gistermiddag te Utrecht
voortgezette vergadering van het Chris
telijk Nationaal Vakverbond is de Ne
derlandse Christelijke Handelsreizigers-
vereniging geroyeerd als lid van het
CNV.
Dit royement gaat in op 1 juli 1959.
Aanleiding hiertoe is het feit, dat deze
organisatie zich, ondanks de uitspraak
van de geschillencommissie van het
CNV dat zij federatieve samenwerking
met de Christelijke Beambtenbond dient
aan te gaan, hieraan geen gehoor wenst
te geven.
De secretaris van het CNV deelde
mede, dat het ledental van het CNV in
het eerste kwartaal van 1958 gestegen
is met 929. Het totaal aantal bij het
CNV aangesloten leden bedraagt thans
I 219.587.
KOEIEN kijken U aan", ja,
zó was het in de stilte
van het hooggebergte.
Verbaasd, misschien wel ver
bijsterd over de komst van men
sen in een landschap, dat her
inneringen aan de oertijd op
riep, zagen zij ons komen.
Maohtige steenformaties, ge
deeltelijk nog onder de nauwe
lijks smeltende sneeuwmassa
bedekt, omgaven het diepgroene,
ijskoude meertje, waarin de
koeien met. onmiskenbaar wel
behagen afkoeling zochten na
het verorberen van hun gras
menu.
DE wereld van nu kent do
stilte niet meer.
Maar hier heerste zy: zó
doordringend, dat zij bijna hoor
baar was!
Geen knalpot- of autogeraas.
geen radiokabaai, kortom geen
spoor van alle merkwaardige ge
luiden ener moderne civilisatie
viel binnen de hoge koepelruim
te tussen de rotsen, waarboven
een wolkenloze, blauwe hemel
zich als een hemelse vertroos
ting over onze hoofden uit
spreidde, tussen grauwe sinistere
regendagen door
ZO zijn er altijd nog mensen,
aan wie het geluk bescho
ren is te mogen leven in de
diepste stilte, waarnaar ge ir
onze overbevolkte steden tever
geefs zoekt.
Ze zijn nog niet aangevreten
door alle verheffingen en ont
aardingen der huidige cultuur:
ze leven een volmaakt natuur
lijk leven, zonder nochtans tot
wildeman te degenereren.
Integendeel: zelden zag ik
een blijer, ongedwongener
koeiendrijvertje, zelden ook een
vriendelijker en nederiger res
tauratiehouder, wiens overge-
erfde, eeuwenoude innemendheid
weerslag was van een innerlijke
beschaving en rust, waarvan
men in de wereld van geraas
nauwelijks meer notie heeft
FANTA8IO
HIER en daar liggen deze
meertjes als geschenk en
symbool der vruchtbaar
heid tussen het steen of de bos
sen. Zo het Lac de Mayen of het
Lac de Ohavannes; het laatste
ziet ge plotseling tijdens uw
tocht door het zwaar geboomte
in de verte voor U liggen: als
een sprookjesachtig, romantisch
fata morgana, dat enkele ogen
blikken later toch wegkeliijk-
heid blijkt te zijn.
Ge had het daar, op bijna
2000 meter hoogte, niet vermoed.
Het meest verwondert, dat de
civilisatie zelfs tot hier is door
gedrongen, want er vaart een
roeibootje rond met mensen, die
zich te goed doen aan de fan
tastisch duidelijke echo, een der
akoestische wonderen der na
tuur, waarmee men gezegend
wordt.
ER zijn vreemde figuren in
deze contreien; zo de koe
herdersjongen aan wie
men het merken kan, dat hij
zelden s/preekt met mensen uit
de bewoonde wereld.
Wel heeft hy gevoel voor hu
mor, want hij begrijpt deksels
goed, dat de ene wandelaar nóg
hoger wil en de ander niet. Hij
treedt verzoenend op en wyst de
kortste weg naar boven, die
echter duizendmaal moeihjker is,
dan het brede en gemakkelijke
wandelpad, dat naar later
blykt volkomen begaanbaar
is en geen weet heeft van de
peilloze afgronden, waarlangs
wy, door zijn toedoen nu moes
ten gaan.
Of de stokoude man. die vier
maanden van het jaar in zijn
ruime blokhut een klein restau
rant dryft en een verrukkelyk
gekruide soep voor ons opdient
met de aristocratische hof fel yk-
heid van degeen, die nog nooit
gehoord heeft van de sociale
veranderingen ener bliksemsnel
„vooruitstrevende" maatsöhap-
py.
