G.S.: Leiden twee maal zo groot ten koste van
vier dorpen uit de omgeving
SCHETS VAN HET VERDUBBELDE LEIDEN
LeiderdorpOegstgeestZoeterwoude en
Voorschoten met amputatie bedreigd
n TIP VAN BOOTZ
Zoeterwoude: donderslag bij heldere hemel!
Minister van Binnenlandse
Zaken van plannen op de hoogte
Indien grenswijziging doorgaat
„STOOM"
AFBLAZEN
97»le Jaargang
Donderdag 19 juni 1958
Tweede blad no. 29469
K.V.P. in Zoeterivoudse raad: staaltje
van geraffineerde onoprechtheid
Zoeterwoude, dat als eerste van de vier door Leiden of moeten
wij spreken: van door Ged. Staten van Zuid-Holland? „bedreigde'
gemeenten officieel heeft gesproken, heeft er geen doekjes om gewon
den. Zoals bekend was de raad van Zoeterwoude gisteravond in een
buitengewone zitting bijeengeroepen om kennis te nemen van de
suggesties van Ged. Staten van Zuid-Holland t.a.v. de plannen, welke
dit college koestert inzake een eventuele annexatie van grote gedeelten
van de gemeenten Leiderdorp, Voorschoten, Zoeterwoude en Oegst
geest ten behoeve van Leiden. Indien deze plannen gerealiseerd zouden
worden betekent dit, dat het Leidse grondgebied in oppervlakte ruim
tweemaal zo groot zou worden, t.w. van 1.262 ha. tot 2.819 ha. Boven
dien is in deze vergadering medegedeeld, dat ook de minister van
Binnenlandse Zaken, Bezitsvorming en Publiekrechtelijke Bedrijfs
organisatie op de hoogte is met deze suggestie van G.S., ja dat deze
bewindsman zelfs G.S. in overweging heeft gegeven om een voorstel
in deze richting te doen.
De burgemeester van Zoeterwoude, de heer H. J. J. A. Smeets, die
de bespreking over dit voorstel met een enkel woord inleidde, was niet
weinig verrast over deze provinciale suggestie en sprak van „een
donderslag bij heldere hemel". Ook de raad, bij monde van de fractie
voorzitter van de KVP, de heer Van der Ploeg, toonde zich deze
avond niet zuinig met zijn kritiek. Zo kon men algemeen instemmen
met het woord van deze fractievoorzitter „dat deze suggestie een
staaltje was van geraffineerde onoprechtheid" en „in strijd is met
alle normen van burgerlijk fatsoen".
Alvorens wij de burgemeester en de
fractievoorzitters van de KVP aan het
woord laten, geven wij hieronder de
tekst van het schrijven van Ged. Sta
ten van Zuid-Holland aan het Ge
meentebestuur van Zoeterwoude.
Het luidt als volgt: „Bij schrijven
d.d. 29 mei 1956 richtten wij tot Hare
Majesteit de Koningin een verzoek, als
bedoeld in artikel 164 der gemeente-
v.et, strekkende tot wijziging van de
grenzen der gemeenten Leiden, Oegst
geest en Rijnsburg.
Naar aanleiding van dit verzoek
deelde de minister van Binnenlandse
Zaken. Bezitsvorming en Publiekrech
telijke Bedrijfsorganisatie ons mede,
ter zake het oordeel van de Rijksdienst
voor het Nationale Plan te hebben in
gewonnen, waarbij bleek dat de Rijks
dienst ons voorstel, voor wat het aan
Leiden toe te voegen gebied betreft,
niet voldoende acht om in de bestaande
behoeften te voorzien, zulks om de hier
na vermelde redenen.
Het na de indiening van ons verzoek
bekend geworden plan voor uitbreiding
van de Universiteit in het Morskwar-
tier zal ten gevolge hebben, dat hier
voor woningbouw slechts een ruimte
overblijft, die in ongeveer 3 jaren zal
zijn volgebouwd, zodat, aannemende
dat omstreeks 1960 met de woningbouw
in dit kwartier zal worden oegonnen. de
gemeente Leiden in 1963 wederom ge
brek aan terreinen voor woningbouw
zal hebben.
Voorts rept ons voorstel niet over in
dustrieterreinen. terwijl het evenmin
rekening houdt met grote recreatieve
voorzieningen als parken en dergelijke.
Bovendien is bij het projecteren van de
Burgemeester
H. J. J. A. Smeets:
Overleg structuurplan
doorkruist
Nadat het schrijven van Ged. St. van
Z.-Holland aan alle raadsleden reeds eer
der ter hand was gesteld, deelde burge
meester H. J. J. A. Smeets hen gisteravond
mede, dat volgende week een bespreking
zal plaats hebben met de stedebouw-
Burgemeestec H. J. J. A. SMEETS
EERSTE HULP IN OORLOGSTIJD
Gisteravond werden in het oefenlokaal
van de Colonne Rode Kruis Korps de
diploma's uitgereikt aan helpsters en
helpers, die kortgeleden zijn geslaagd
voor het examen „Eerste Hulp in Oor
logstijd".
De uitreiking vond plaats door de
commandant van de Colonne, dokter H.
P Veldhuijzen, die tevens docent van de
cursus was.
De namen van de geslaagden zijn: IJ.
P. Blok-Borgstein, A. D. Booij-Botter.
C. de Hart-Godfriedt, H. Janse. A. Owel
M. J. Rosin, C. C. de Vos-Ruijgrok. M.
P. de Winter-Born en de heren: J Buis,
J. C. Gaijkema, J. van Gent, H. C. F. de
Greef, J. J. van Kordelaar, allen te Lei
den, Mevr. M. H. v. d. Reijden-Bikker te
Oegstgeest, de heren A L. van der Berg
te Hazerswoude. N. H. van Ruiten te
Sassenheim en C. Steeman te Zoeter
woude. Dit is de eerste groep, die voor
dit examen slaagde.
EINDEXAMEN GYMNASIUM
De eindexamens aan het Gymnasium
zijn geëindigd. Van de 32 kandidaten zijn
28 geslaagd en 4 afgewezen,
kundige „Het Instituut Stad en Land
schap", waarin ook deze grenswijziging
ter sprake zal komen. In de pers, aldus
de burgemeester, zijn reeds verschillen
de onjuiste berichten gepubliceerd, welke
echter niet van Zoeterwoude afkomstig
zijn. Straks zal de nieuwe raad over dit
onderwerp zijn mening moeten uitspre
ken.
De voorzitter zegt dan, dat in de
raadsvergadering van 29 mei j.l. mede
deling is gedaan van het besluit van
Ged. Staten dat dit College zijn goed
keuring heeft onthouden aan het raads
besluit tot vaststelling van het uitbrei
dingsplan Watertje (oost). Verkeerde
het college van B. en W. aanvankelijk
in de mening, dat in beroep gegaan
moest worden bij de Kroon, het kwam
daarop terug, gelet op de discussies die
mede sloegen op een schrijven van het
R.-K. Kerkbestuur van de Parochie van
de H. Kruisverheffing, waarbij verzocht
wordt woningbouw te bevorderen binnen
de parochie.
Met algemene stemmen werd toen be
sloten niet in beroep te gaan en een
bespreking te beleggen met de Stede-
bouwkundige van Stad en Landschap
van Zuid-Holland, betreffende het ont
werpen van een nieuw gewijzigd uitbrei
dingsplan.
Op 31 mei j.l. deelde ik U mede, aldus
spreker, dat, in overleg met ir. Schut,
de datum is vastgesteld op 26 juni a.s.
Tijdens mijn afwezigheid werd op 12
juni j.l. een schrijven van Ged. Staten
ontvangen gedagtekend 2 juni en ver
zonden 11 juni 1958, gericht aan het
College van B. en W. der gemeente Zoe
terwoude, hetgeen alle leden van de raad
in afschrift is toegezonden, nadat het
besproken was in de op 17 dezer gehou
den wethoudersvergadering.
Alhoewel Ged. Staten gaarne de aan
vankelijke mening van het College van
B. en W. vragen, meende dit College
dat, in verband met de hierboven ge
noemde bespreking met de Stedebouw-
kundige van Stad en Landschap, het
nuttig zou zijn de Raad met de inhoud
van het schrijven met spoed in kennis
te stellen, waartoe deze vergadering is
belegd.
Ik behoef U niet te ontkennen, al
dus de burgemeester, dat de ontvangst
van dit schrijven kwam als een don
derslag by heldere hemel, te meer
daar op 16 december 1957 Ged. Staten
het gevoelen van de raad vroegen om
trent het Leidse structuurplan en
daarbij mededeelden, dat het in de
bedoeling ligt daarna met de desbe
treffende colleges van Burgemeester
en Wethouders overleg te plegen over
het structuurplan en over de daar
mede samenhangende bestuursproble-
m, terwijl i'c tenslotte er nog op wil
wjjzen, dat onlangs de Industrieraad
is geïnstalleerd, benoemingen zün ge
schied en dat thans het gehele gebied
aan een andere gemeente wordt toe
gedacht.
Nadat de burgemeester deze toelichting
op het schrijven van G. S. had gegeven,
stelde hy de raad voor om in geheime
zitting over te gaan. De heer Van der I
Ploeg i KVP) had echter nog behoefte
tot het afleggen van een verklaring na- j
mens zijn fractie, waartoe de raad hem
toestemming verleende.
PMon zie daarvoor elders in dft WadA i
nieuwe grens geen aandacht
ken aan de rol van
jeschon-
de toekomstige
hoofdwegen rondom Leiden, die een
sterk scheidende functie zullen vervul
len.
Mede op grond van de in het kader
van de ontwikkeling van het westen des
lands te verwachten ontwikkeling van
Leiden is het naar de mening van de
Rijksdienst gewenst een meer afdoende
regeling te treffen.
De minister heeft ons dan ook in over
weging gegeven ons desbetreffende
voorstel te herzien.
Te beperkt plan
De omvang van het naar Leiden over
gaande gebied was bij het door ons op
gestelde plan beperkt tot hetgeen ons
toenmaals strikt noodzakelijk voor
kwam. Wij zijn echter nader van oor
deel. dat met dit plan niet kan worden
volstaan.
Wij gaan er daarbij van uit, dat de
Leidse agglomeratie in 1980 zal zijn ge
groeid tot circa 200.000 zielen, welk ge
tal is gebaseerd op de verwachting, dat
de bevolking op natuurlijke wijze zal
Indien de suggestie van G.S. van Zuid-Holland inzake de voorgestelde
annexatie doorgaat, zal dit tot de volgende wijziging in oppervlakte en inwoner
tal van de gemeenten Leiden, Oegstgeest, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten,
Valkenburg en Rünsburg leiden:
Leiden nu: A..v
bij: van Leiderdorp
van Zoeterwoude
van Voorschoten
van Oegstgeest
na grenswijziging
Oegstgeest nu:
af: aan Leiden
aan Rijnsburg
na grenswijziging
Leiderdorp nu:
af: aan Leiden
bij: van Zoeterwoude
na grenswijziging
Zoeterwoude nu:
af: aan Leiden
aan Leiderdorp
na grenswijziging
Voorschoten nu:
af: aan Leiden
aan Valkenburg
na grenswijziging
Valkenburg nu:
by: van Voorschoten
na grenswijziging
Rynsburg nu
bij: van Oegstgeest
na grenswijziging
1.262 ha.
463 ha.
331 ha.
263 ha.
500 ha.
94.893 inw.
1.400 inw.
420 inw.
2.210 inw.
820 inw.
2.819 ha.
99.750 inw.
1.403 ha.
500 ha.
180 ha.
12.443 inw.
820 inw.
630 inw.
723 ha.
11.000 inw.
1.183 ha.
463 ha.
340 ha.
5.710 inw.
1.400 inw.
2.000 inw.
1.060 ha.
6.300 inw.
2.784 ha.
331 ha.
340 ha.
5.942 inw.
420 inw.
2.000 inw.
2.113 ha.
3.500 inw.
1.416 ha.
263 ha.
100 ha.
12.305 inw.
2.210 inw.
40 inw.
1.053 ha.
10.050 inw.
476 ha.
100 ha.
1.691 inw.
40 inw.
576 ha.
1.750 inw.
368 ha.
180 ha.
6.251 inw.
630 inw.
548 ha.
6.900 inw.
groeien tot ongeveer 140.000, terwijl het
door Leiden op te vangen deel van de
Haagse „overspill", dat niet elders zal
kunnen worden ondergebracht, op 50.000
70.000 mag worden gesteld.
Voor deze bevolking zijn woningen,
industrieterreinen, recreatieve en ande
re voorzieningen nodig, welke, naar het
ons voorkomt, logischerwijze tot stand
zullen kunnen worden gebracht binnen
een gebied, globaal begrensd door Rijks
weg 4, rijksweg 4b. rijksweg 4a en een
toekomstige noordelijke verbindingsweg
r.ussen de rijkswegen 4a en 4.
Binnen de tegenwoordige Leidse gren
zen is nog slechts ruimte voor de bouw
van circa 7.000 woningen, d.i. nauwelijks
de helft van het vereiste aantal, wan
neer tevens rekening wordt gehouden
met de vervanging van woningen we
gens sanering. Voor de bouw van de
overige woningen en voor de verdere
voorzieningen komen in aanmerking
aangrenzende delen van Oegstgeest, Lei
derdorp, Zoeterwoude en Voorschoten,
gelegen binnen het bovenaangeduide
gebied. Het zou zeer ongewenst zijn.
indien een woongebied van vrij beperk
te omvang voor 200.000 bewoners over
vijf gemeenten zou zijn verdeeld. De
hiervoor te treffen voorzieningen die
nen dan ook door één centraal gemeen
telijk bestuur te worden geleid.
Op grond van deze overwegingen zijn
wij in beginsel voornemens een nieuw
verzoek van de volgende strekking bij
Hare Majesteit de Koningin in te die
nen.
Wat bij Leiden moet komen
Aan de gemeente Leiden worden toe
gevoegd: 1. twee gedeelten van de
gemeente Oegstgeest, te weten het ge
bied Hoge Morsch, zoals reeds eerder
voorgesteld, met dien verstande, dat
de nieuwe grens aan de noordzijde
niet langs de Duifhuislaan doch langs
de Rijnzichtweg komt te lopen, en
voorts de Broek- en Simontjespolder;
2. het noordelijke deel van de gemeen
te Leiderdorp, in die zin dat de grens-
nieuwe grens vrijwel onmiddel-
lijk ten noordwesten van de bebouw
de kom van Leiderdorp komt te lig
gen; 3. het deel van de gemeente
Zoeterwoude, begrensd door de rijks
wegen 4b en 4a en de spoorbaan Lei
den-Alphen aan den Rijn; 4. het
deel van de gemeente Voorschoten.1
voornamelijk begrensd door de Rijn
en de rijkswegen 4 en 4b.
Leiderdorp, Valkenburg en
Rijnsburg
Aan de gemeente Leiderdorp wordt
toegevoegd het deel van de gemeente
Zoeterwoude. gelegen ten noordoosten
van de spoorlijn Leiden-Alphen aan den
Rijn.
Aan de gemeente Valkenburg wordt
Nog maar nauweiyks gisteravond
in de raad van Zoeterwoude op de
hoogte gesteld van de annexatie
suggesties van Ged. Staten van
Zuid-Holland, voelde de fractie
voorzitter van de KVP, de heer Van
der Ploeg, zich genoodzaakt om
even „stoom af te blazen". Spreker,
die meende te moeten protesteren
tegen het feit, dat G.S. met een la-
koniek gebaar „nu maar even 1/3
gedeelte van Zoeterwoude wensen
te annexeren", achtte dit een aan
fluiting van het democratisch fat
soen en een kapitale blunder van
het Provinciaal bestuur.
Zi. hebben G.S. „lak" aan een
gemeenschappelijk aangegane rege
ling, waardoor het vertrouwen in
dit college voor goed is ondermünd.
Volgens hem zit het Prov. Bestuur
wat verlegen met het onlangs met
Leiden aangegane Industrieschap
en handelen G.S. in flagrante strüd
met het principe: dat men door
samenwerking tot een gfemeen-
schappeiyke oplossing kon komen.
II
toegevoegd, het tot de gemeente Voor
schoten behorende deel van de Omme-
öijkse polder.
Aan de gemeente Rijnsburg wordt toe
gevoegd het deel van de gemeente
Oegstgeest, zoals in ons vroegere voor
stel omschreven."
Voorts wordt in dit schrijven een uit
eenzetting gegeven van de wijziging in
oppervlakte en inwonertal van de bij
deze grenswijziging betrokken gemeen
ten
Wij verwijzen daarvoor naai elders op
deze pagina.
Mening van Colleges
gevraagd
Over al deze suggesties vragen Ged.
Staten van Zuid-Holland ditmaal niet
het oordeel van de daarbij betrokken
gemeenten, doch het „aanvankelijk'
standpunt van de Colleges van B. en W.
En wel voor 1 september a.s.
Er was eens een schipper uit Blerik
Die zei: „In Groot-Mokum, daar meer ik".
Uit die goede stad
Komt 't heerlijkste nat.
En wel „TIP van BOOTZ", daarbij zweer ik.
Inz. hr. A. D., A'dam, ontv. 1 fl. Tip en 1 lil. Bootz'
Oude Genever.
Nwe. limericks inz. aan H. Bootz - A'dam.
In bijgaande tekening is in grote lijnen aangegeven, wat de grens
wijzigingen rond Leiden omvatten. De bebouwde kommen zijn zwart
aangegeven; de bestaande gemeentegrenzen in dikke doorlopende zwarte
lijnen en de nieuwe grenzen, waar die niet met de oude samenvallen, als
dikke stippellijnen. Enkele belangrijke wegen zijn met dubbele gesloten
lijnen aangeduid, terwijl spoorlijnen als dikke streep-stippellijnen ge
tekend zijn.
Het bestaande Leidse stadsgebied (voorzover niet bebouwd dus zwart
IB geruft, WtliMm «r mn Oegstgeest, Voorschoten, Zoe
tenvoude en Leiderdorp volgens de suggesties van G.S. bij zou krijgen,
is schuin gestreept. Voorts zijn tivee gebieden grijs aangegeven, namelijk
links op de tekening het gebied, dat Voorschoten aan Valkenburg zou
moeten afstaan en rechtsonder het gebied tussen spoorlijn en Rijn
dat van Zoetenvoude naar Leiderdorp zou overgaan, wanneer de plannen
van G.S. worden verwezenlijkt.
Het nauwkeurig verloop van de eventuele nieuwe grenzen is nog niet
vastgesteld, zodat in deze tekening ook slechts schetsmatig de verdubbe
ling van het Leidse grondgebied kon worden tveergegeven.
