30%
Bataljon Britse parachutisten zal
morgen naar Cyprus vertrekken
Het Trojaanse paard binnen de
Europese omheining
ZOMERMANTELS
Athene protesteert in Engeland
Penseel
WEERBERICHT
KORTING
SALAN ZOU DE GAULLE NU
NIET MEER WILLEN VOLGEN
Aantal doden intussen tot in totaal twaalf
gestegen - Nieuw Brits plan voor zelfbestuur
Dreigend concu rrentie-gevaa r
V. EGMOND
97ste jaargang
VRIJDAG 13 JUNI 1958
No. 29464
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: v J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Londense correspondent)
Het Britse departement van Oorlog heeft gisteravond bekend gemaakt, dat
een bataljongroep van de parachutistenbrigade naar Cyprus zal vliegen wegens
verergering van de toestand aldaar. De troepen zullen waarschijnlijk Engeland
morgen verlaten. De rest van deze parachutisten-brigade, welke reeds geruime
tijd in alarmtoestand verkeert, mede in verband met de situatie in de Libanon,
wordt gereed gehouden voor onmiddellijk vertrek. Vijf Griekse Cyprioten werden
gisteren gedood en velen gewond in een botsing met Turken in een dorp 12 kilo
meter van Nicosia. Volgens onbevestigde berichten zou het aantal doden thans
in totaal twaalf bedragen. In Athene weigerden Griekse politieke leiders een
receptie van de Britse ambassade bij te wonen ter gelegenheid van de officiële
viering van de verjaardag van Koningin Elizabeth. De Griekse minister van
Buitenlandse Zaken, Averoff, diende een protest in, omdat Engeland niet in staat
zou zijn Griekse Cyprioten te beschermen. Hij verklaarde ook, dat hij een beroep
had gedaan op Hammerskjöld, de secretaris-generaal der Verenigde Naties, om
persoonlijk in te grijpen.
Makarios beinvloed
door Nasser?
Zorloe, de Turkse minister van Bui
tenlandse Zaken, zei gisteravond in An
kara, dat premier Menderes een per
soonlijke boodschap had ontvangen van
minister-president Macmillan. Hy be-
Ook Nederlanders als
waarnemers naar de
Libanese grens
Een eerste groep V.N.-waarnemers is
gisteren in witgeschilderde auto's van
Jeruzalem naar Beiroet gereisd, 24 uur
nadat de Veiligheidsraad had besloten
waarnemers naar Libanon te zenden in
verband met Libanese klachten over
Egyptische en Syrische inmenging. Deze
groep, bestaande uit twee Zweden, twee
Italianen en een Nieuwzeelander, zal za
terdag door een tweede groep van vijf
man gevolgd worden: twee Nederlanders,
een Canadees, een Noor en een Deen.
Deze twee groepen zullen het werk dat
de VN-waarnemers moeten doen, vast
bestuderen, in afwachting van de sa
menstelling van een korps waarnemers
door secretaris-generaal Hammarskjöld.
Het Libanese leger heeft intussen be
kendgemaakt, dat er nog steeds gevech
ten worden geleverd met rebellen. In
Tripoli heeft het leger harde gevech
ten moeten leveren om rebellen terug
te slaan, die een uitval hadden gedaan
uit de oude stadswijk, waar zij kennelijk
nog steeds de macht in handen hebben.
Brits-Amerikaans plan om zo
nodig in te grijpen
Volgens de „News Chronicle" zouden
Engeland en de Ver. Staten gereed zijn
om gezamenlijk in de Libanon in te
grijpen, indien de toestand daar niet
spoedig verbetert. Een gezamenlijk plan
zou door beide regeringen zijn goedge
keurd en zij blijven in gereedheid, ter
wijl een groep waarnemers van de Ver.
Naties de toestand ter plaatse onder
zoekt. Het wordt mogelijk geacht, dat
Hammarskjöld tot nu toe een interventie
heeft verhinderd. Het Geallieerde plan
was drie weken geleden opgesteld, toen
verwacht werd dat president Sjamoen
om hulp zou vragen.
vestigde dat Turkije de tekst ontvangen
had van de nieuwe Engelse voorstellen
inzake Cyprus, welke volgende week in
het Lagerhuis bekend gemaakt worden.
Het schijnt de bedoeling te zijn dat Mac
millan het nieuwe plan zelf zal aankon
digen. Waarschijnlijk zal hierover op 23
juni een debat volgen.
Verwacht wordt dat het nieuwe plan
tijdelijk zelfbestuur beoogt voor Cyprus
onder toezicht van Engeland en met
waarborging van de rechten van de
Turkse minderheid. De bedoeling is om
een adempauze te scheppen welke een
permanente oplossing mogelijk moet
maken. Volgens sommigen is het een
illusie te verwachten, dat een vorm van
tijdelijk zelfbestuur de gemoederen zal
kalmeren, zoals de Britse regering ken
nelijk hoopt. Indien dit zo is, zal er voor
lopig geen sprake kunnen zijn van enige
permanente oplossing en zou Engeland
steviger dan ooit het heft in handen
moeten houden. De dingen worden er
niet beter op, nu aartsbisschop Makarios
ook nog onder Nassers invloed blijkt te
staan.
Tot zover onze correspondent.
Verhuizing over en weer
De communistische partij van Cyprus
heeft door middel van vlugschriften be
kendgemaakt, dat zij nu aartsbisschop
Makarios als de enige vertegenwoordiger
van het Cyprische volk erkent bij even
tuele onderhandelingen met Engeland.
Tot dusver werd hij door de partij als
één der onderhandelaars erkend. Dit
heeft tot talrijke botsingen tussen links
en rechts geleid. De partij zegt, dat het
thans dringend noodzakelijk is „een ge
sloten front te vormen tegenover de ge
varen die de toekomst van de Cyprische
Grieken bedreigen".
In Nicosia en Famagusta zijn verschei
dene Grieks-Cypriotische gezinnen, die
in Turkse wijken woonden, veiligheids
halve naar elders verhuisd. Ook uit
andere plaatsen waar de Grieken in de
minderheid zijn, vertrokken velen naar
naburige dorpen, Turkse Cyprioten na
men hier en daar soortgelijke maatre
gelen.
Van Turkse zijde verneemt Reuter, dat
mannen en vrouwen van de Turkse wijk
Nicosia stenen hebben geworpen naar
manschappen van het Suffolk-regiment.
De Britse militairen voerden hierop
charges met de gummiknuppel uit en
wierpen traangasbommen. Volgens de
Turken werd hierbij een aantal perso
nen, onder wie vrouwen, gewond. De
aanleiding tot dit incident was het vor
men van een optocht door Turkse vrou
wen, die daarop, geflankeerd door man
nen, optrokken naar het nabij gelegen
politiebureau, waar zij de vrijlating eis
ten van haar woensdag j.l. gearresteer
de zonen, die zichh aan brandstichting
hadden schuldig gemaakt.
Voor Nicosia geldt vandaag, vrijdag,
een uitgaansverbod. De Britten hebben
de Griekse en Turkse wijk van de oude
stad van elkaar gescheiden door een
prikkeldraadversperring. Britse militai
ren patrouilleren door de stad, kleine
vliegtuigen maken verkenningsvluchten
boven de stad en omgeving. Alle bijeen
komsten zijn verboden. De gezinnen van
Britse militairen hebben de raad gekre
gen binnen te blijven.
Boodschap van Kroesjtsjef
aan president Eisenhower
De Sovjetrussische premier Kroesjtsjef
heeft president Eisenhower een bood
schap van dertig pagina's gezonden be
treffende het onderwerp „topconferen
tie". De in het Russisch gestelde bood
schap is door de Sovjetrussische zaak
gelastigde te Washington Striganof aan
de Amerikaanse onder-minister van Bui
tenlandse Zaken Murphy overhandigd;
zij wordt thans vertaald.
Advertentie
Staande op het balkon van stenhuis met uitzondering van i achter haar Prinses Margaret
Buckingham Palace in Londen groe-1 Prins Charles de samengestroom- Prinses Anne. Prins Philip en Ko
ten de leden van het Britse Vor- de menigte voor het paleis. j ningin-Moeder Elizabeth.
I V.l.n.r. Koningin Elizabeth, met\
Vanaf vrijdag 13 juni een
fantastische aanbieding
KOSTUUMS en
sportcombinaties
o.a. ook de bekende
merken
ASCOT en SANTEGA
tegen
RADICAAL
VERLAAGDE
PRIJZEN.
Haarlemmerstraat 175
Burgemeester Van Hall
ontving 35.000ste plaat
Ten stadhuize te Amsterdam heeft
burgemeester mr. G. van Hall gisteroch
tend de 35.000ste langspeelplaat van de
actie ten bate van de Prins Bernhard-
stichting ontvangen uit handen van de
voorzitter dezer stichting Staatsraad mr.
W. F. Schokking. Bij deze aanbieding
waren aanwezig de 44 artiesten, die aan
deze plaats belangeloos hebben meege
werkt, onder wie Max van Praag, Annie
de Reuver, Jan Corduwener en het meis
jeskoor „Sweet Sixteen".
Mr. Schokking wees op het grote re
sultaat van deze actie, waarvan de op
brengst geheel ten goede komt aan de
stichting, die hulp, c.q. aanvullende huip
verleent aan oorlogsslachtoffers, die
niet in aanmerking komen voor hulp
langs de geijkte administratieve wegen.
Zingend trokken de artiesten na de aan
bieding van de 35,000ste plaat in een
rondvaartboot door de grachten.
Advertentie
Droeg weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met zonnige perioden,
maar ook enkele wolkenvelden. Van
nacht plaatselijk nachtvorst, morgen
dezelfde of iets hogere temperaturen.
Weinig wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
14 JUNI
Zon op: 4.20 uur; onder: 21.01 uur.
Maan op: 2.44 uur; onder: 18.02 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.19 en
13.45 uur.
Laagwater te 9.03 en 21.39 uur.
Dit nummer bestaat uit 20 pagina's.
Mr. Van der Mandele waarschuwt:
Schoon water wordt meer en meer schaars
(Van onze correspondent te Bonn)
Op de gisteren te Wiesbaden gehouden jaarvergadering van de
Nederlands-Duitse Kamer van Koophandel heeft mr. K. P. van der
Mandele, voorzitter van de Kamer van Koophandel van Rotterdam,
een zeer uitgebreide toelichting gegeven op zijn pre-advies over de
verontreiniging van het Rijnwater. Deze toelichting was als het ware
de bevestiging van zijn bekende visie op de Europese gemeenschappe
lijke markt en de vrijhandelszone. Hij zei o.m. wijzende op het feit, dat
er tegenwoordig bijna geen dag voorbijgaat of men hoort over een
verder Amerikaans indringen in de zich over korte tijd sluitende
Europese economische vesting: voor de afzonderlijke onderneming en
voor de Nederlandse fiscus betekent Amerikaanse kapitaaldeelneming
een zeer welkome en ook hoogst noodzakelijke bloedtransfusie. Dat
daardoor echter tegelijkertijd het Trojaanse paard binnen de Europese
omheining wordt gehaald, schijnen de aanhangers van de gemeen
schappelijke markt over het hoofd te zien.
Een verlegging van de industrie in de
richting van de kust komt hierbij ter
sprake, alsmede planmatig doorgevoerde
decentralisatie van een gemeenschappe
lijke concentratie, zoals thans reeds
zichtbaar is in de ijzer- en staalindus
trie. Het vooruitspringen van de over
zeese ertsleverantie van de Duitse staal
producenten is in dit verband een
kenmerkend feit. In dit proces van
aanvoer van erts uit overzeese gebieden
en verlegging van de industrie naar de
kust zal, aldus de heer v. d. Mandele,
Rotterdam als Eurohaven een belang
rijke rol spelen. Voorts wordt de trek
naar de kust bevorderd door het over
schakelen van kolen op stookolie uit
overzeese landen voor industriële doel
einden. Dit alles maakt, omdat en Rot
terdam en het Roer-Rijngebied erbij be
trokken zijn, nauwe Duits-Nederlandse
samenwerking bij de bestudering van
deze problemen zeer noodzakelijk.
Trek naar de kust
De heer Van der Mandele, die er
tevoren nog eens op had gewezen, dat
het probleem van het verontreinigde
Rijnwater in Nederland zowel als in
Duitsland niet zozeer een kwestie is
van bevolkingstoeneming, als wel van
verdere industrialisering, vroeg zich af
waar het heen moet met dit vraag
stuk. Er komen steeds meer bedrijven
in de petrochemische sector en er
komen steeds meer kunststoffen. Ieder
een en alles heeft veel meer water no
dig dan voorheen. Vandaag de dag
wordt alles en wordt de gehele dag
door gewassen. En dat kost water, dat
zo langzamerhand schaars aan het
worden is, althans schoon water. En
hoe dichter een land, bijv. Nederland,
bü zee ligt, hoe meer last het heeft
van dat in het binnenland verontrei
nigde water. In de vesting Europa
zullen, als dit zo doorgaat, natuurver
schijnselen aan de dag treden, die van
ons een andere visie eisen.
De Karei Doorman zal ver
nieuwd in de vaart komen; er zijn
talrijke verbeteringen aangebracht,
o.a. is het vlïegdek verbreed en
heeft de radartorendie men op de
foto ziet, een belangrijke uitbrei
ding ondergaan.
Het ergste voor de
Tories nu voorbij?
Geen verrassingen bij de
tussentijdse verkiezingen
(Van onze Londense correspondent)
Drie tussentijdse Lagerhuisverkiezingen
in Wigan en St.-Helens en Ealing-South
hebben gisteren geen verrassing ooge-
leverd. Zoals verwacht werd behield
Labour zijn veilige zetels in Wigan en
St -Helens en de conservatieven Ealing.
Alle partijen hadden daar bij de vorige
algemene verkiezing grote meerderhe
den. zodat zij tegen een stootje konden.
Het algemeen kenmerk van elke gedu
rende de laatste tijd gehouden tussen
tijdse verkiezing is de ontevredenheid
van de kiezers over de beide grote par
tijen. speciaal over dc regeringspartij. In
Ealing verloren de conservatieven de
helft van hun aanhang, in Wigan won
nen de socialisten 2000 stemmen, maar
in St -Helens gingen zij 4000 achteruit.
Deze laagte zetel werd jarenlang bezet
door de thans afgetreden Sir Hartley
Shawcro.ss wiens persoonlijkheid een
grote invloed had op het stemmenaan-
tal. De liberale interventie in Ealing
heeft ditmaal geen invloed van beteke
nis geha Dit was anders in Torrington
en Rochdale, waar een kandidaat met
een beroemde politieke naam en een
populair teleVisie-figuur indruk wisten
te maken De mening overheerst, dat
het ergste voor de conservatieven thans
voorby is en dat de zogenaamde liberale
herleving van korte duur zal zijn. Er
zijn gisteren ook nog tussentijdse ver
kiezingen gehouden in twee andere
plaatsen, maar de resultaten daarvan
zullen waarschijnlijk pas morgen bekend
worden.
Slot op pag. 2
Brits-Canadese bezorgdheid
over offensief van Moskeu
De Britse premier Macmillan, die
woensdagavond uit Washington in Ot
tawa is aangekomen, begon gisteren be
sprekingen met premier Diefenbaker,
welke twee dagen zullen duren. Men
verwacht, dat voor een belangrijk deel
over economische en financiële kwesties
zal worden gesproken, onder meer over
de hulp aan economisch minder ontwik
kelde landen. Men gelooft, dat beide
ministers bezorgd zijn over het Russi-.
sche economische offensief. Macmillan
zal de Canadese premier voorts inlich
ten over besprekingen die hy deze week
met president Eisenhower heeft gevoerd.
Vandaag zou hij het Canadese parle
ment toespreken.
enkele stuks.
BREESTRAAT 173
Comité in Algiers tracht de generaal de
iveg naar de dictatuur op te dringen
(Van onze Partjse correspondent)
Het Kamerlid Jacques Soustelle, dat een grote rol speelde in de gebeurtenissen
van Algiers, waarbeen hij enkele dagen na de uitbarsting van 13 mei j.l. illegaal
wist te ontkomen, heeft gisteren voor het eerst zijn opwachting in Parijs gemaakt.
Premier De Gaulle had hem naar Parijs ontboden om hem vandaag of morgen té
ontmoeten, zonder dat de redenen van die oproep echter bekend zijn gemaakt. Dat
Soustelle persoonlijk niet van plan is of was Algerije voorgoed te verlaten, kon
intussen blijken uit het feit, dat hij dagen tevoren juist zijn vrouw met een'grote
party koffers uit Frankryk had laten overkomen. Vermoedeiyk zal de overkomst
van Soustelle wel in direct verband staan met het nieuwe incident tussen Parui
en het Comité van Algemeen Welzün in Algiers naar aanleiding van een motie,
die tegen De Gaulle was gericht en waarop de generaal door middel van een
telegram in forse termen geantwoord heeft.
Beslissende \raae
nog onbeantwoord
Aan deze nieuwe „dialoog" tussen Al
giers en Parys wordt door waarnemers
over het algemeen de waarde van een
politieke test gehecht. Zeker wilde het
comité proberen De Gaulle verder voort
te stuwen op de weg naar een dictato
riaal bewind, dat in Algerije nog altyd
als voorwaarde wordt beschouwd voor
verwezenlijking van zun verdere plannen
en zelfs voor de consolidering van zyn
tegenwoordige positie. De Gaulle wenst
dat spel zeker niet mee te spelen. Hy
wil de autoriteit van de staat herstel
len en een onberispeiyke militaire disci
pline vormt een eerste conditie voor het
bereiken van dat doel. Daarom biyft de
beslissende vraag gesteld en tot dusver
onbeantwoord, of het persooniyke pres
tige van De Gaulle op den duur zal biy-
ven opwegen tegen het militaire en poli
tieke gewicht, dat Algiers in de weeg
schaal kan werpen. Het ziet er naar uit
dat de premier het momenteel op een
onmiddeliyke krachtproef nog niet aan
wilde laten komen. Het merendeel van
zijn ministers heeft druk op de generaal
uitgeoefend om nu tenminste van de
twaalf hoge officieren, onder wie gene
raal Massu, te eisen onverwijld uit de
comité's te treden. Inderdaad ligt juist
in de intieme samenwerking van het
leger en de rechtse extremisten in Alge-
rue de kracht der comité's en tevens het
gevaar voor de rust in Frankryk.
Slot pag. 2