Na aanvaring tussen twee Noorse
schepen 13 uur strijd tegen vuurzee
Zeven doden op Cyprus tengevolge
van vele Grieks-Turkse botsingen
WEERBERICHT
4%?
Hevig brandende tanker Artemis
leverde een groot gevaar op
Verdeling de enige oplossing,
zegt regering in Ankara
TNNIG?
97ate Jaargang
MAANDAG 9 JUNI 1958
No. 29460
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t. 7.50 per kwartaal; f.255 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro n
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Een dode.
tivee gewondendrie tennisten
Salarisverhoging
K.L.M.-vliegers
Uitkering van f 600.000
achterstallig salaris
Morgen wordt het overleg over de
salarisherziening der KLM-vliegers in
Utrecht voortgezet. Daar komen de be
middelingscommissie van de voorzitters
der werkgevers- en werknemersorgani
saties en het bestuur van de vereniging
van KLM-vliegers bijeen.
Gisteravond heeft dit bestuur op een
persconferentie te Amsterdam enige
mededelingen gedaan over het tot dus
verre bereikte resultaat. Een daarvan
hield in, dat de KLM-directie zich in
principe tot een salarisverhoging van
4bereid heeft verklaard. Bovendien
zal de directie, indien althans ook over
andere detailpunten volledige overeen
stemming wordt bereikt, de vliegers
samen een bedrag van f. 600.000.uit
keren als achterstallige salarisverhoging
over de afgelopen 21 maanden (de perio
de, waarin is onderhandeld). Dit bedrag
vormt ongeveer 1% van het totaal-sala
ris. De verhoging van 4% komt de KLM
dit jaar op een bedrag van f. 1.200.000.
te staan.
Twee meisjes door trein
gedood
Gistermiddag zijn het 17-jarige meisje
G. Wolf en haar 7-jarig zusje te Hatte-
merbroek, gemeente Oldebroek, door een
trein gegrepen en op slag gedood, toen
zij op de onbewaakte overweg de spoor
lijn Zwolle-Amersfoort overstaken. De
meisjes zaten op een fiets, die door het
oudste meisje werd bestuurd.
Geen spoor van vermisten
(Speciale berichtgeving)
Voor de Rotterdamse Droogdokmaatschappij ligt aan de boei, die
met C 4 wordt aangeduid, sinds gistermorgen de zwaar geblakerde
Noorse tanker Artemis. Het 10.945 brt. metende schip, waarop na een
aanvaring met het Noorse m.s. Luksefjell, 1534 brt. zaterdagmiddag
nabij de seinpost in Hoek van Holland, gedurende 13 uur een felle
brand heeft gewoed, maakt een bijna spookachtige indruk. Vooral,
toen gisteren grauwe wolken over het wijde land dreven. Zeer waar
schijnlijk hebben vier Noorse zeelieden het leven verloren. Een
44-jarige hofmeester, die over zijn gehele lichaam brandwonden had
opgelopen, is in het ziekenhuis aan de Zuidwal in Den Haag overleden
en drie jonge opvarenden, resp. 16, 18 en 20 jaar oud, worden nog
altijd vermist. Nadat de zwoegende brandweerlieden, met groot gevaar
voor eigen leven, het steeds weer door de uitstromende benzine ge
voede vuur hadden bedwongen, is een nauwgezet onderzoek in de
Artemis ingesteld.
Er was geen spoor van de vermis
ten, zodat het vrijwel zeker is, dat zq
overboord zijn gesprongen om hun
graf op de grens van Waterweg en
zee te vinden. De kapitein, de 58-ja-
rige Gunnar Gouslaa, liep brandwon
den aan gezicht en handen op en is,
evenals de tweede stuurman, die is
gevallen, naar een ziekenhuis in Den
Haag gebracht. Hun toestand is zeer
bevredigend. Het is zo goed als zeker,
dat de Artemis kan worden behouden,
iets waar het lange tijd niet naar uit
heeft gezien, want het heeft maar
weinig gescheeld of de gehele lading,
bestaande uit ongeveer 15.000 ton ben
zine, was in brand geraakt. De vlam
men konden echter worden terugge
slagen, voordat dit gebeurde.
Advertentie
Paniek
Er heerste zaterdagmiddag een gezel
lige sfeer in de Hoek. Dit in verband
met de wielerronde van Hoek van Hol
land, welke voor het eerst na enkele
jaren weer werd gehouden. Nauwelijks
was het startsschot gevallen of om tien
over twee had de belangstelling van de
inwoners van de Hoek en de vele kam
peerders zich op iets geheel anders ge
concentreerd.
Nog maar enkele minuten en het
Noorse tankschip Artemis van de rederij
Joergen Bang te Kristiansand zou op
zee zijn. Van Pernis ging het met een
lading van ongeveer 15.000 ton benzine
naar Donger bij Bordeaux in Frankrijk.
De brandstof, die was bestemd voor het
Amerikaanse leger, zou de plaats van
bestemming echter niet bereiken. Hof
meester Johan Johansen ging de brug
op om kapitein Gouslaa een kopje kof
fie te brengen.
De kapitein had het kopje nauwe
lijks aan de lippen gezet, toen ter
hoogte van de seinpost loods Dirk de
Vries uit Vlaardingen een binnen
komend schip, de Luksefjell, van de
Fjell Oranjelijn, plotseling een vreem-
Zwarte rookwolken drijven uit
het Noorse tankschip Artemis dat j
na een aanvaring op de Nieuwe j
Waterweg in Hoek van Holland in i
brand vloog. Na urenlange strijd
tegen het vuur was de brand zater- j
dagnacht bedwongenfLuchtfoto]
ANP).
de manoeuvre zag maken. Voordat
men eigenlijk precies besefte, wat er
gebeurde, had de steven van de Luk
sefjell zich aan bakboordzijde in de
Artemis geboord. Er was een verticaal
gat in de tanker vlak achter de voor-
mast ter hoogte van de brug. Door de
wrijving van de aanvaring waren
vonken ontstaan, die de uit het gat
stromende benzine in brand zetten.
Velen van de 43 opvarenden, alsmede
loods De Vries sprongen in paniek
over boord.
In een oogwenk was een groot ge
deelte van het voorschip in vlammen
gehuld. De tanker had zo'n klap gekre
gen, dat het schip een heel stuk was
gedraaid. De kapitein, hoewel gewond,
liet ogenblikkelijk het kopanker uit
gooien en daarop draaide de Artemis
een halve slag, door welke manoeuvre
de Noor aan de zogenaamde steensteiger
kwam te liggen. Van alle kanten haastte
men zich naar het strandje aan de
Nieuwe Waterweg om te trachten de
helpende hand te bieden. De kapitein
van de Luksefjell, welk schip uit zijn
roer was gelopen, slaagde erin los te
komen van de Artemis, voordat het vuur
zich vast op zijn boot had genesteld.
Thans werd de steven slechts wat ge
blakerd Op dat moment passeerde de
kustvaarder Heiloo, die ruim 20 leden
van de bemanning van de Artemis over
nam en aan land zette. De reddingboot
president Jan Leis voer uit en de be
manning daarvan slaagde erin ten
Zaterdagmiddag heeft Koningin i 7 ropisch Instituut te Amsterdam
Juliana de buitengewone vergade- bijgewoond. De Koningin in ge-
De trein, die inplaats van te 12.56 uur, j ting ter gelegenheid van het 85- sprek met prof. ir. E. A Vening
te 12.59 uit Zwolle was vertrokken, en tar:n bestaan van hot Kon Aard- Meinesz
een snelheid had van 120 km per uur,, Destaan *'an net *.on. /tara-meinesz.
jgta I rijkskundig Genootschap
had een half uur vertraging.
het I
Griekenland wil een
minste zes van de in het water gespron-
gen opvarenden van de tanker te redden. |-|iïfkpii L-fvm^t Vflll
De enige Nederlandse opvarende van de "IJCCIIh.UlIl&l dll lie
Artemis, de marconist W. Stobbe uit j Tyy -w t/~v -p»
Nieuw-Loosdrecht, bevond zich op het iMAVU'l'HQu 111 UrilS
mnmpnt. van de aanvarine vlak voor de J
moment van de aanvaring vlak voor de
radiohut. Gelukkig was zijn vrouw, die
een van de vier stewardessen aan boord
was, niet ver uit zijn buurt. Hij duwde
haar in het water en sprong haar ach
terna. Het duurde niet lang of zij wer
den van de wal af gered. Bewoners van
de Koningin Emmaweg en omgeving
verschaften direct onderdak aan de
schipbreukelingen.
A Slot op pag. 2
Veranderlijke bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met plaatselijk
enkele buien. Weinig verandering in
temperatuur. Aanvankelijk weinig wind,
later zwakke tot matige wind uit noor
delijke richtingen. (Opgemaakt te 11.15
uur).
10 juni
Zon op: 4.21 uur; onder: 20.85 uur.
Maan op: 1.06 uur; onder: 13.50 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.40 en 22.10
uur. Laagwater te 4.58 en 18.37 uur.
Advertentie
Eerst wordt
het warm,
dan wordt het smóór.
behalve achter
het goedkoopste goede zongordijn met de sleufjei
Russische diplomaat
door V.S
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
uitgewezen
De VS hebben de derde secretaris van
de Sovjetrussische ambassade te Was
hington, Nikolai Korotsjkin, uitgewezen,
omdat, hij de laatste maanden aan een
Amerikaanse burger „honderden dollars"
had betaald voor „legerhandboeken en
ander materiaal, waaronder ook enkele
geheime stukken".
Volgens een verklaring van het „State
Department" (Buitenlandse Zaken) was
Sovjetrussische ambassade ruim een
jaar geleden al gewaarschuwd, dat de
VS een dergelijk optreden niet konden
gedogen. Aanleiding tot deze waarschu
wing was toen de uitwijzing van majoor
Joeri Krylof, die zich aan hetzelfde
schuldig had gemaakt.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Justitie heeft la
ter medegedeeld dat de Amerikaan de
25-jarige journalist Charles Baumet is,
die als verslaggever in dienst is bij het
maandblad „De Nationale Wacht" („The
National guard"), een uitgave van „The
U.S. national guard association".
Hij voegde hieraan toe dat Baumet
het ministerie heeft meegedeeld dat hij
Korotsjkin tussen september en decem
ber jl. circa 25 boekjes en pamfletten ter
hand heeft gesteld, die iedereen bij de
afdeling Voorlichting van het Ameri
kaanse ministerie van Landsverdediging
kon krijgen. Hij had hiervoor ongeveer
435 dollar ontvangen.
„Er bestaan geen aanwijzingen, dat
Baumet stukken van vertrouwelijke
aard aan Korotsjkin heeft overhandigd.
Evenmin kan worden gezegd, dat de
heer Baumet de wet heeft overtreden.
„Bavmet staat niet onder arrest", al
dus de woordvoerder van het ministerie
van Justitie.
Geen wijzigingen in
het kiesstelsel
Niet wettelijke regeling
politieke partijen
Verschenen is het eindrapport
van de Staatscommissie van advies
inzake het kiesstelsel en wettelijke
regeling der politieke partijen.
De commissie werd ingesteld bij
K.b. van 23 januari 1953 onder
voorzitterschap van mr. Th. Teu-
lings, die later vervangen werd
door mr. J. Donner.
Ondanks de bedenkingen, welke
tegen het bestaande kiessysteem zijn
ingebracht, is de commissie van oor
deel, dat na een bijna 40-jarige prak
tijk slechts van het verbeteren, niet
van het verlaten van de evenredige
vertegenwoordiging sprake zal kunnen
zijn.
Voorts komt de commissie tot de
conclusie, dat, althans voor het tegen
woordige, gegeven de toestand van het
Nederlandse partijwezen, moet worden
geoordeeld, dat voor enigerlei wette
lijke regeling met betrekking tot het
politieke partijwezen niet voldoende
aanleiding bestaat.
Relletjes tussen het Griekse en Turkse bevolkingsdeel van Cyprus hebben
nieuwe spanning veroorzaakt op dit door de Britten beheerde eiland. Het afge
lopen weekeinde was een van de onrustigste voor de burgerbevolking in lange tijd
en kostte zeven mensenlevens. Vanochtend werd medegedeeld, dat een echtpaar
is doodgeschoten in de Griekse wijk van de hoofdstad Nicosia. Daar werd van
ochtend ook een Turkse Cyprioot door een onbekende neergeschoten. Griekse
winkeliers, die vanochtend hun deuren hadden geopend omdat het gisteren inge
stelde uitgaansverbod was opgeheven, sloten toen ijlings hun deuren. Gisteravond
lieten twee Griekse Cyprioten het leven in de zuidelijke plaats Larnaca. Dit
geschiedde in een treffen met Turken. Zaterdag waren ook reeds twee mensen
om het leven gekomen en in totaal raakte hier een zeventigtal personen gewond.
Ook in Famagusta was het onrustig: hier moesten een Griek en een Turk naar
een ziekenhuis overgebracht worden. Voorts werden uit Nicosia en Paphos onge
regeldheden gemeld. Zes gemaskerde mannen verstoorden in Xeros een bruilofts
partij en openden het vuur op de gasten, van wie een ernstig en twee licht
gewond werden. In de vier eerstgenoemde plaatsen werd de avondklok ingesteld.
Op het gehele eiland bezetten Britse troepen sleutelposities om op alles voor
bereid te zijn.
Gewelddaden over en weer
De onrust vlamde zaterdagavond feller
op, toen een bom werd geworpen in het
gebouw van de Turkse regeringsvoor
lichtingsdienst te Nicosia. Door de ont
ploffing werd schade aangericht. Er be
vond zich op het ogenblik van de aan
slag niemand in het gebouw. Na de
bomontploffing betoogden Turkse Cy
prioten voor het gebouw.
Een groot aantal Turkse Cyprioten
trok naar de oude stad, terwijl zij
schreeuwden „verdeling of dood". Intus
sen begonnen de klokken van de Griekse
kerken te luiden om de Griekse Cyprio
ten te waarschuwen voor een eventuele
aanval van de Turken. Britse troepen
kwamen tussen beiden en wierpen bar
ricades op. De Turken gooiden met
stenen en vielen auto's aan. Een aantal
Britten, die van een danspartijtje huis
waarts keerde, werd gewond. De club
gebouwen van een Grieks-Cyprische
voetbalclub werden in brand gestoken.
Het Turkse ministerie van Buiten
landse Zaken gaf zondag een commu
niqué uit, waarin werd gezegd dat
Turkije na rijp beraad tot de slotsom is
gekomen, dat verdeling van Cyprus de
enige oplossing van het Cyprische vraag
stuk biedt.
De Griekse regering kondigde gisteren
aan dat zij een spoedige zitting van de
NAVO-raad te Parijs zal vragen „in
verband met de nieuwe daden van van
dalisme, die onderdeel zijn van een
Turks plan om de Britse regering te be
ïnvloeden nu men een verklaring van
haar over de toekomst van Cyprus ver
wacht". Griekenland wil de NAVO ook
waarschuwen voor „de weerslag die de
Turkse acties op de verhouding tussen
beide landen zouden kunnen hebben".
Men deelde voorts mede Engeland, Ame
rika en de V.N. van de ernst van de
toestand op de hoogte te hebben gesteld
en de Griekse ambassadeur in Turkije,
die momenteel in Athene vertoeft, in
het land te houden.
In Istamboel dreven zondag soldaten
met behulp van pantserwagens een me
nigte betogers uiteen, die in de richting
van de Britse en Griekse consulaten
marcheerde. Voordien had men er in een
massale bijeenkomst verdeling van Cy
prus in een Turk en een Grieks deel
geëist.
Zaterdagmiddag was een auto in het
centrum van Nicosia in brand gestoken,
terwijl de ruiten van een kosthuis voor
leerlingen dat aan het Griekse gymna
sium in Cyprus grenst, werden inge
gooid. Van Griekse zijde werd verklaard,
dat Turken voor deze incidenten verant
woordelijk zijn.
Hoge Raad wijst verzoek van
verstekelingen af
De Hoge Raad der Nederlanden heeft
het verzoek van de twee verstekelin
gen. de 23-jarige Robert Twiss en de
27-jarige Rudolf Schrijver. dat de wet
op de uitwijzing van vreemdelingen
niet van toepassing op hen zal zijn,
afgewezen.
De beide verstekelingen mochten, zo
als bekend, niet naar Nederland komen.
De Stichting „Hulp aan langenoten in
Indonesië" heeft in april j.l. in kort ge
ding gesteld dat dit een onrechtmatige
daad van de Nederlandse regering zou
zyn. De president van de rechtbank in
Den Haag wees toen deze eis van de
Stichting af. Hij overwoog in zijn von
nis dat de Staat geen verwijten kan wor
den gedaan in haar houding jegens de
jongemannen, die na aankomst in Genua
in februari j.l. met hetzelfde schip moes
ten terugkeren.
Tomas gekozen als
Portugees president
Schout-bij-nacht Americo Tomas. kan
didaat van de regeringspartij der Natio
nale Unie, is gisteren bij verkiezingen
tot president van Portugal gekozen. Hij
behaalde een grote stemmenmeerder-
heid. De nieuwe president is 63 jaar.
Zijn ambtstermijn bedraagt zeven jaar.
Zijn enige tegenstander was Delgado,
directeur-generaal voor de luchtvaart,
een onafhankelijke. Voor het eerst in 32
jaar konden de Portugezen ook op een
oppositiekandidaat stemmen. Voordien
hadden die zich steeds kort voor de ver
kiezingen teruggetrokken wegens gebrek
aan vrijheid. Overigens werden tijdens
de campagne voor het presidentschap
talrijke personen van de oppositie aan
gehouden, zogenaamd „wegens sociale
agitatie en relletjes". Delgado's mede
stander Almeido, leider van diens ver
kiezingsactie, werd gisteren aangehou
den, omdat hij een manifest had gete
kend, waarin hij het volk opriep de ver
kiezingen te winnen met alle mogelijke
middelen.
Voor de drie grootste kiesdistricten is
de uitslag: Lissabon: Thomas 73.896
stemmen, Delgado 24.572; Oporto: Tho
mas 18.302, Delgado 8.865; Coimbra:
Thomas 7.111, Delgado 4.228 stemmen.
Prins Bernhard met
dochters in Weuen
Bezoek aan concours
hippique en opera
(Van onze Weense correspondent)
Nadat de Koninklijke gasten vrij
dagavond in de Hofbrug te Wenen een
aparte en gesloten galavoorstelling
hadden bijgewoond van de Spaanse
rijschoool met de beroemde Lippizaner-
paarden, bezochten zij zaterdagmiddag
in Freudenau, buiten wenen, een con
cours d'elegance van „De dame met
haar auto". Het was prachtig zomer
weer. Niet alleen in de auto's, va
riërende van de grootste Amerikaanse
Limousine tot het sierlijkste Cabriolet,
maar ook op de dichtbezette tribunes
kon men zeer elegante toiletten be
wonderen.
Na afloop reikten de twee Prinsessen
de eerste prijzen uit.
Prinses Beatrix droeg een witte Jurk.
Prinses Irene een smaakvolle combinatie
van groen en blauw. De gasten brengen
inderdaad een privé-bezoek aan Wenen
en volgen dus geen nauwkeurig om
schreven programma. Zij vonden dan
ook gelegenheid om bijna onopgemerkt
een wandeling door de binnenstad te
maken. Zaterdagavond woonden zij een
voorstelling van de opera bij, waar
„Hoffmanns Erzahlungen" van Offen
bach werd opgevoerd. De Koninklijke
gasten werden ontvangen door de direc
teur en de eerste dirigent van de opera,
Herbert von Kara jan, die hen naar de
ereloge begeleidde. Bij hun binnenkomst
werden zij met een hartelijk applaus
door de aanwezigen begroet. Gistermid
dag volgde een bezoek aan het concours
hippique, eveneens in Freudenau, waar
Prins Bernhard prijzen uitreikte. De dag
werd besloten met een briljante receptie,
gegeven door de Weense Vereniging van
Paardesportbeoefenaars in de schitte
rend verlichte zalen van het Paleis Pal-
la vicini.
Vandaag is Prins Bernhard tegen
woordig bij de plechtige opening van
het Gelderse Paviljoen in het ,Jung-
arbeiterdorf" in Hochleiten.
De Weese pers besteedt zeer veel
aandacht aan dit bezoek. Vooral aan
de persoon van Prinses Beatrix, de toe
komstige Koningin der Nederlanden.
Zij wordt een van de meest sympa
thieke vertegenwoordigsters genoemd
van de huidige Europese dynastieën.
Verdubbeling periodieke
verhogingen
(Van onze Haagse redactie)
De periodieke verhoging, die 1 april
j.l. werd toegekend aan het lagere Rijks-
en gemeente-politiepersoneel, is voor
enkele rangen verdubbeld.
Met terugwerkende kracht van 1 april
ji. zullen wachtmeesters eerste klasse
en wachtmeesters van de Rijkspolitie en
agenten en hoofdagenten van de ge
meentelijke politie, in plaats van f7.—
per maand extra, f 14.per maand ont
vangen.
Voorts zullen wachtmeesters eerste
klasse en hoofdagenten, die wel aan de
eisen voor het bekleden van een hogere
rang voldoen, maar deze niet krijgen
omdat er thans in een dergelijke functie
geen plaats is, drie jaren achtereen een
zelfde verhoging van f 14.— per maand
ontvangen. Deze periodieken zullen
worden uitgekeerd aan degenen, die 16,
17 of 18 dienstjaren hebben. Deze be
sluiten zijn door de regering genomen,
nadat ambtenaren van de vakorganisa
ties hadden aangetoond, dat de politie
ambtenaren in de genoemde rangen bij
de salarisverhogingen van 1 april JJ. ten
achter werden gesteld bij andere Rijks
ambtenaren.
