Algerijns extremisme zou arbeid tot Frankrijk willen uitstrekken WEERBERICHT Premier De Gaulle zette Massu e.a. hardhandig op hun plaats - Salans bevoegdheid vergroot Fa. 0. KRET Zn. Russisch-gezinde Joegoslaven gearresteerd „uit voorzorg" Mr. Kastein over toestanden bij liet Ministerie van Oorlog 97ste jaargang ZATERDAG 7 JUNI 1958 No. 29459 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; ƒ.2.55 per maand; f.0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro n Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 (Van onze Parijse correspondent) Onder een wolkbreuk is Frankryks minister-president generaal Charles de Gaulle gisteravond om half tien op het Parijse vliegveld Orly door het merendeel zijner ministers verwelkomd, nadat hy per vliegtuig was teruggekeerd van zyn vierdaags bezoek aan Algerije. Een bezoek, dat voor de generaal een persoonlijke en ongemene triomf is geworden, maar een triomf tevens, waardoor de politieke situatie nog maar gedeeltelijk kon worden opgehelderd. Wanneer De Gaulle de sluier van de toekomst zowel wat de Vijfde Republiek als wat de Frans-Algerijnse verhoudingen betreft, onmiskenbaar in zijn verschillende redevoeringen een paar centimeters heeft opgelicht, dan blijft niettemin een groot vraagteken bestaan ten aanzien van de activisten, om niet te zeggen fascisten, van de Comité's van waakzaamheid en algemeen welzijn. gen, al hebben de comité's dan ook een belangrijke rol te vervullen. De genei-aal sprak met grotere autoriteit dan hij tot dan toe in Algerije had gedaan. Af en toe markeerde hij met een vuistslag be paalde punten in zijn rede. De Gaulle is dus voor de extremisten in Algiers zeker niet in zijn schulp ge kropen en de instructies die hij gene raal Salan, wiens bevoegdheden weer werden uitgebreid tot „algemeen gede legeerde van de regering en opperbevel hebber van de Franse troepen in Al gerije" bij zijn vertrek heeft achterge laten, laten er geen twijfel over bestaan of De Gaulle wenst de comité's zo niet Comités zullen wel gekortwiekt worden De vice-president van het Algemene comité in Algiers, Delbecque (ex-kabi netschef van Chaban-Delmas, voormalig minister van Oorlog) heeft gisteren in een radiorede verklaard, dat zijn bewe ging van plan is nu ook in Frankrijk zelf haar acties te ontketenen en maandag a.s. zal hij, Delbecque, in Parijs het startsein komen geven. We zijn de Rubicon niet overgestoken, aldus Delbecque, om daarin nu aan de over zijde kalm de hengel uit te slaan. Verscheidene tekenen wijzen op de ge spannen verhoudingen, welke tussen De Gaulle en de ultra's in Algerije aan het licht zijn gekomen. De generaal heeft Massu en enkele andere leiders van de volksbeweging hardhandig op hun plaat sen gezet, o.m. toen hij gisteren inOran zei, dat de comité's voor openbaar wel zijn zich niet in de werksferen van de gevestigde gezagsdragers moeten indrin Brussel hoofdstad van de Europese gemeenschappen Er bestaat in Brussel in alle verant woordelijke kringen geen twijfel meer aan, dat Brussel de zetel zal worden van de Europese gemeschappen (Euro pese Economische Gemeenschap, Euro pese Kolen- en Staalgemeenschap en Euratom), alsmede van -het Europese parlement. Te Brussel is men het ei* ook algemeen over eens, dat Luxemburg als schade vergoeding voor het verlies van de zetel der K.S.G. genoegen zal nemen met de zetel hetzij van het Europes Gerechts hof of van de Europese Universiteit dan wel van beide, en dat de Europese Inves teringsbank en het Europese Centrum voor Kernonderzoek naar andere landen zullen gaan. Een Belgisch lid van het Europees Parlement wees er tegenover Reuter op, dat er in de rapporten dei- deskundigen over de resp. Europese steden, die in aanmerking wensten te komen als zetel van Europese instellin gen, geen enkel negatief punt voorkwam t.o.v. Brussel. Dit zou voor andere hoofd steden niet het geval geweest zijn. Bovendien, zo voegde de zegsman hier aan nog toe, werd de commissie voor politieke aangelegenheden van het Europese parlement, die woensdag j.l. te Brussel bijeenkwam, het er in prinoiepe over eens, dat er één enkele zetel zou moeten zijn voor de drie genoemde in stellingen en voor het Europese parle ment. Dit laatste zou dan echiter zijn plenaire bijeenkomsten ook in andere steden kunnen houden. Advertentie Zonnige perioden De Bilt verwacht tot morgenavond: Onder invloed van een randstoring kunnen in ons land vanavond of van nacht plaatselijk nog enkele buien val len, maar daarna nadert van de oceaan een rug van hogere luchtdruk. In ver band daarmede zal het weer morgen droog zijn met zonnige perioden en ge matigde temperaturen. (Opgemaakt te 11.15 uur) 8 JUNI Zon op: 4.22 uur; onder 20.56 uur. Maan op: 0.22 uur; onder: 11.42 uur. Hoogwater te Katwijk te 7.45 en 20.12 u. Laagwater te 3.22 en 15.43 uur. (9/6 hoogwater te 8.39 en 21.09 uur, laagwater te 4.05 en 16.33 uur). LOODGIETERSBEDRIJF EN SANITAIRE INSTALLATIES Hoge Ryndyk 71 LeideD Telefoon 20023—24350 Dit nummer bestaat uit !2 pagina's, en een Bijvoegsel kortwieken. Maar uit de geruchten dat Jacques Soustelle tot ambassadeur in Washington zal worden benoemd, blijkt anderzijds weer, dat de generaal deze ultra-rechtse vleugel van zijn aanhan gers nog altijd bijzonder moet blijven ontzien. De Gaule heeft nu geen georganiseerde steun meer Voorzover we in Parijs vandaag onder de huidige omstandigheden nog van een parlementaire opinie kunnen spreken, toont die zich nu uiteraard hevig ver ontrust over het verdere verloop der ge beurtenissen. Vanmorgen kwam de rege ring bijeen om uit de mond van de ge neraal zelf een verslag over zijn reis te horen. En De Gaulle heeft eveneens al te kunnen gegeven, zo gauw mogelijk een uitvoerig gesprek met de Kamer president André le Troquer te willen voeren. Het is nu wel klaar als de dag geworden, dat iedereen, die ook nog maar iets met het parlementaire stelsel heeft te maken, op de Algerijnse activis ten de uitwerking uitoefent van de rode lap op de stier. Wanneer Soustelle en zijn vrienden inderdaad in Frankrijk ook een directe actie zouden ontketenen, zal De Gaulle in een nog onvergelijkelijk moeilijker parket worden gebracht. Hij had langs een zoet lijntje juist het par lement tot het plegen van hara-kiri weten te bewegen. Maar door een onge deerd offensief van de Algerijnse extre misten op Franse bodem zou hij achteraf die daad mogelijk bijna kunnen betreu ren. Want nu De Gaulle met het parle ment ook de politieke partijen op non- actief heeft gesteld, zou de generaal op geen enkele georganiseerde macht kun nen rekenen of steunen om thans een eventuele aanval der ultra-nationalist- te zien verdwijnen, dan toch zeker te ten te kunnen weerstaan. Belgrado verwacht meedogenloze druk'' van alle landen van het Sovjet-blok De Joegoslavische veiligheidspolitie heeft een veertigtal personen gearresteerd, die bekend staan om hun sympathie voor de Sovjet-Unie, zo wordt in goed- ingelichte kringen in Belgrado vernomen. Voorts zou een aantal Russisch-gezinde Joegoslavische communisten over de grens naar andere communistische landen zijn uitgeweken. De arrestaties zouden een verzorgsmaatregel zijn. Verscheidene van de nu gearresteerden zijn ook tijdens de strijd van Joego-Slavië met de Kominform in 1948 aangehouden. De gearresteerden zullen vermoedelijk worden beschuldigd van „staatsvijandige propaganda". Een woordvoerder van de Joegosla vische regering heeft gisteren de Sovjet- russische premier, Kroesjtsjef, beschul digd van „gebrek aan beginselen" en verklaard, dat het Sovjet-blok bezig is „meedogenloze druk" op Joego-Slavië uit te oefenen. Volgens waarnemers bereiden de Joe goslaven zich op het ergste voor wat politieke, economische en andere druk vanuit communistische hoofdsteden be treft. Men acht het mogelijk, dat de handel tussen Joego-Slavië en de com munistische landen langzaam zal afne> men, dat de communistische pers ei woordvoerders Joego-Slavië zullen heke> len en proberen dat land van alle andere communistische staten te isole> ren, dat er in geheel Oost-Europa een algemene campagne tegen „liberalen" zal worden gevoerd en dat het zelfs tot incidenten van beperkte omvang aan de grenzen van Joego-Slavië met Albanië, Bulgarije en Roemenië zal kunnen komen. Aanval op Kroesjtsjef Onder de gearresteerden zou zich een broer van de Joegoslavische minister van Vervoer, de 43-jarige oud-kolonel Vla dimir Dapcevic, bevinden; deze werd in 1950 tot twintig jaar gevangenisstraf veroordeeld, omdat hij in 1948 had ge probeerd, samen met de toenmalige stafchef van het Joegoslavische leger, Arso Jonavic, naar Roemenië uit te wijken. Jonavic was toen aan de grens doodgeschoten. Dapcevic heeft zes jaar van zijn straf uitgezeten, daarna werd hij vrijgelaten. Rustplaats van Max Nauta in Londense Hervormde Kerk (Van onze Londense correspondent) De urn met de laatste resten van de onlangs in Amsterdam overleden Kunst schilder en glazenier Max Nauta zal op zaterdag 14 juni a.s. worden bijgezet in ae kerk der Nederlands Hervormde Ge meente Austin Friars in Londen. De pre dikant dr. R. H. van Apeldoorn zal een korte herdenkingsdienst leiden. Max Nauta beschouwde het monu mentale jubileumraam, dat hij voor Austin Frjars vervaardigde, terecht als zijn levenswerk. Ook enkele kleine gebrandschilderde ramen zijn van hem. Het is daarom passend, dat Max Nauta in rleze prach tige nieuwe kerk de moederkerk van In Oost-Europa gist liet, zegt Dulles Meer politie nodig om de satellieten te bedwingen De Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken, Foster Dulles, heeft gisteren in de commissie voor Buiten- het Nederlands Protestantisme een/landse betrekkingen van de Senaat ge- laatste rustplaats vindt. zegd, dat de VS zich aangemoedigd we- In het Concertgebouw bood prof. Erwin Ratz rechtsvoorzitter van de Internationale ..Mahler Ge sell- schaft" de gouden Mahler medaille aan Eduard van Beinum aan na de eerste kritische uitvoering van de zevende symfonie van de compo nist. Reserve-officieren bijeen Met vertrouwen het onderzoek afwachten Helaas zijn wij, reserve-officieren, in de laatste tijd nog al eens opgeschrikt geworden door artikelen en artikelenreeksen, alsmede door de debatten in de Staten-Generaal over bepaalde toestanden by diensten ressorterende onder het ministerie van Oorlog. Wij zyn ons ervan bewust dat onder de druk der ver kiezingen de objectiviteit nog wel eens uit het oog werd verloren en dat het politieke touwtrekken in de Staten-Generaal ook nog van betekenis was voor het zoveel mogelijk schade berokkenen aan de tegenpartij. Maar al verdisconteren wy deze punten, dan blijven er nog voldoende zaken over welke juist ons ernstig bezighouden". Dit zeide vanochtend de voorzitter van de Algemene Vereniging van Neder landse Reserve-officieren, mr. A. Th. E. Kastein, in het door hem in de jaar vergadering van de vereniging uitgebrachte jaarverslag over 1957. De jaarver gadering werd gehouden in hotel Noord-Brabant te Utrecht. Mr. Kastein zeide nadrukkelijk te wil len „vaststellen dat de heilige plicht om te waken over de weerbaarheid van het Rijk in en buiten Europa ons ook toe valt en dat wij schromelijk tekort zou den schieten, indien wij bij enige onge rustheid niet onze stem zouden laten horen. De vraag is echter, moeten wij op dit moment over de gang van zaken bij de aanschaffingsdiensten ongerust zijn. Ik geloof dit niet. Natuurlijk, er zullen fouten gemaakt zijn en er zijn al mal versaties ontdekt. We moeten echter niet vergeten dat wij na de oorlog een leger en vloot moesten opbouwen, waar in miljarden guldens moesten worden geinvesteerd. En deze investering moest ook nog grotendeels de industrialisatie van Nederland ten goede komen. Van daar dat vele artikelen die in het bui tenland op eenvoudige wijze konden worden verkregen in Nederland gefabri ceerd moesten worden. Wij behoeven naar mijn mening niet ongerust te zijn, omdat deze fouten jaren geleden blijken te zijn gemaakt en de minister reeds een jaar geleden een efficiency-bureau heeft opgedra gen een onderzoek in te stellen naar de juiste organisatie van de aansehaf- fingsdiensten. Doch ook de activiteiten van de Staten-Generaal hebben ons gerustgesteld en ons de overtuiging ge geven, dat men aldaar over het wel en ten door de Russische instemming met het technisch onderzoek naar de manier waarop men het beste tot toezicht op het staken van de kernwapenproeven kan komen en met een bespreking van de mogelijke neutralisering van het Zuidpoolgebied. Het feit, dat de Russen met het technisch onderzoek akkoord zijn gegaan, kan de weg openen voor schikkingen, die een verrassingsaanval minder waarschijnlijk maken en voor een billijke en betrouwbare ontwape ningsovereenkomst, aldus Dulles. Als wij geduldig verder gaan, kunnen er misschien enkele belangrijke over eenkomsten tot stand komen, zo ver volgde hij. Maar of uit deze overeen komsten een topconferentie zal voort vloeien, moeten wij nog afwachten. Deze kwestie wordt op het ogenblik intensief behandeld in Moskou, zo zei Dulles. Hij voorspelde dat de Sovjet-Unie uiteinde lijk de Amerikaanse voorstellen voor een internationaal inspectiesysteem ter voor koming van verrassingsaanvallen via het Noordpoolgebied en voor het vreedzame gebruik van de ruimte zal aanvaarden. Over de ontwikkelingen in Europa zei de Amerikaanse minister, da<t de Russi sche machthebbers ofwel meer vrijheid aan de door hen beheerste landen moe ten toestaan en dientengevolge krachten zullen vrijmaken, die zich verzetten te gen de bestaande regimes, ofwel weer hun toevlucht moeten nemen tot Stali nistische methoden, die de mogelijkheid van een gewelddadig verzet vergroten. Dit dilemma wordt op het ogenblik ge ïllustreerd door de weifelende politiek van het internationale communisme te genover Joego-Slavië, aldus Dulles. Dulles was van mening dat de open lijke uitbarstingen van verzet in de Oosteuropese landen erop wijzen, dat het in die landen gist. Volgens hem is er nu een sterkere politiemacht dan vroe ger nodig om de satellietlanden in het gareel van Moskou te houden. Dulles voorspelde dat de eis van het Russische volk voor meer verbruiksgoe- deren zo ver zal gaan, dat die mannen die meer aandacht aan deze eis beste den dan aan grote daden naar buiten, aan de ma^ht zullen komen. Maar dit is niet meer dan een voorspelling, aldus Dulles. wee van onze strijdkrachten een waakzaam oog laat vallen." aldus mr. Kastein. Mr. Kastein vervolgde: „past het ons dan als vereniging een in net doel ge schoten bal nog een trap na te geven. Het hoofdbestuur heeft gemeend dit niet te moeten doen en zich van enig com mentaar te moeten onthouden. Het is dwaas om te spreken van on deugdelijke helmen en gasmaskers. De deugdelijkheid van een dergelijk uitrus tingsstuk wordt niet aangetoond door een rechte lijn die plotseling afbreekt, doch door een kromme die slechts zeer geleidelijk overgaat naar de ondeugde lijkheid. In deze kromme ligt ergens een punt waar deze uitrustingsstukken vol doen aan door ons gestelde eisen, doch deze eisen zijn tenslotte ook weer een compromis. Wij doen er naar mijn mening goed aan om met vertrouwen de thans op gang zijnde onderzoeken, zowel straf rechterlijk als op het gebied van het ge voerde beleid af te wachten," zo zeide mr. Kastein. Voordat mr. Kastein de hem in no vember 1952 toevertrouwde functie van voorzitter der vereniging overdroeg aan zijn opvolger, reserve-luitenant-kolonel mr. J. H. P. V. Haitsma Muiier, merkte hij op dat de groei van de vereniging in hoge mate wordt bevorderd door een op gewekt leven in de afdelingen en krin gen. Hiertoe is het nodig, dat de bestu ren tijdig de bakens verzetten en zich jongere reserve-officieren assumeren, die bereid zijn met animo en verve de taak van de ouderen over te nemen. Op ge lijke wijze acht spr. het een dringende noodzaak, dat ook vele jongeren deel nemen aan de activiteiten van de ver eniging op internationaal terrein. Het is voor hem een aangename ge dachte, dat hij de vereniging verlaat op een ogenblik, dat zij in volle bloei is en tot volle ontplooiing is gekomen. „De volle en ontplooide banier kan ik aan mijn opvolger overgeven, van wie ik weet, dat hij ze waard is van mij aan te nemen." Geheel Indonesië binnen actieradius der opstandelingen Kringen van het hoofdkwartier der Indonesische luchtmacht in Djakarta hebben vandaag verklaard berichten te hebben ontvangen, die erop wijzen, dat de opstandelingenregering in Menado bommenwerpers van het type „B-29" heeft gekocht. Twee van deze toestellen zyn reeds gevechtsklaar, aldus deze kringen, die tevens mededeelden, dat nu de vliegbasis op Morotai door de rege ringstroepen is heroverd, deze bommen werpers uitsluitend vanaf buiten Indo nesië gelegen vliegvelden zullen kunnen opereren. Als de opstandelingen deze „B's-29" in de stryd mochten brengen, is er geen enkele ylaats in Indonesië, die niet door hen kan worden gebombardeerd. In verband hiermede is het hoofd kwartier der luchtmacht op alle even tualiteiten voorbereid en daarom zullen de volgende week gedurende drie avon den in de hoofdstad luchtbeschermings oefeningen worden gehouden. Gisteren heeft een delegatie ondee. leiding van burgemeester Kolfschot ten van Den Haag aan Koningin Juliana in het Paleis Soestdijk een vaatje met de eerste Koninginnen haring aangeboden. Op de foto de echtgenote van de Scheveningse schipper v. d. Toorn, mej. mr. R. de Jong. eigenaresse van de SCH. 23. die het vaatje ha ring aan de Koningin aanbiedt, en burgemeester mr. H. A. MT. Kolfschoten. In het hol van de leeuw Minister Algera was niet meer zeeziek Maar niemand herkende hem Speciale berichtgeving) „Algera is zeeziek" staat er op de muren in Zeeuwsch-Vlaanderen ge kalkt, waarmede de bevolking zowel wil zeggen als „de minister durft hier persoonlijk niet te komen". Ze kunnen die kalkletters wel van de muren gaan boenen, daar bij Hulst en Oostburg, want ze hebben zich vergist. Op het moment dat de Z.-VIamingen zich op maakten om voor de zoveelste protest vergadering alom pamfletten uit te delen, reed minister Algera met zyn chauffeur kriskras door het Zeeuwsch- Vlaamse land. Hy had zich in het hol van de briesende Vlaamse leeuw ge waagd, maar niemand herkende de „minister van de veren" Precies bij de oprit naar de veerpont te Perkpolder stond de actieleider, de veehandelaar J. Colse uit Oostburg, raamaffiches met de leus „Wij eisen vrije veren" aan automobilisten uit te delen. De minister stapte uit, keek er naar, knikte vriendelijk, maakte een praatje met de naast de propagandist staande douanier en stapte toen rustig het wandelpad van de boot op. „Niemand heeft me herkend," zei mr. Algera tegen ons, toen wij op de boot een gesprek met de minister mochten hebben. Het eerste en enige gesprek over de verenkwestie, dat de minister die dag in Zeeland zou hebben. Want mr. Algera was incognito op bezoek, alleen ter oriëntatie. „Ik kan me de emoties van de Zeeuwsch-Vlamingen wel enigszins in denken", aldus de Friese minister, „om dat ik zelf ook lange tijd in een rand gebied van Nederland heb gewoond". De minister had de houding van de Zeeuwsch-Vlamingen tijdens zijn bezoek zeer correct gevonden: van ongeregeld heden of grote opwinding had hij niets kunnen merken. Op onze vraag hoe de bewindsman stond tegenover de protestoptocht op 13 juni naar Den Haag, antwoordde mr. Algera, dat hij die deputatie zeker zou ontvangen, omdat elke Nederlander hëc recht heeft zijn standpunt naar voren te brengen. Over de inhoud van de pe titie was hem nog niets bekend. De minister zei te hopen, dat er spoe dig een oplossing zal worden ge vonden. Hij ontkende echter zeer be slist, dat er bij Zeeuwsch-Vlaanderen van een zekere achterstelling sprake zou zijn. Voormalig verzet in Amsterdam bijeen Gistermiddag is in Bellevue te Am sterdam het congres van de Nationale Federatieve Raad van het voormalig verzet Nederland geopend. De landelyk voorzitter, de heer G. Ritmeester, her innerde er aan, dat juist 14 jaar gele den de geallieerden in Normandië land den. Er liggen twee miljoen Russische mili tairen langs onze oostgrens. Het is daar om zo gemakkelijk te zeggen van: „laat maar over ons komen". Wij uit het ver zet echter, aldus de voorzitter, denken niet zo. Geestelijke weerbaarheid heeft alleen waarde als er daarnaast militaire weerbaarheid is! Na een korte causerie van de heer B. J. Verhoeven over: „Vrijheid en jeugd", vertrokken de congressisten naar het paleis op de Dam. van waaruit men later naar het Nationaal Monument ging waar een krans werd gelegd, 's Middags werden de congressisten door B. en W. in het stadhuis ontvangen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 1