Algerijns extremisme zou arbeid
tot Frankrijk willen uitstrekken
WEERBERICHT
Premier De Gaulle zette Massu
e.a. hardhandig op hun plaats
- Salans bevoegdheid vergroot
Fa. 0. KRET Zn.
Russisch-gezinde Joegoslaven
gearresteerd „uit voorzorg"
Mr. Kastein over toestanden
bij liet Ministerie van Oorlog
97ste jaargang
ZATERDAG 7 JUNI 1958
No. 29459
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; ƒ.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro n
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Parijse correspondent)
Onder een wolkbreuk is Frankryks minister-president generaal Charles de
Gaulle gisteravond om half tien op het Parijse vliegveld Orly door het merendeel
zijner ministers verwelkomd, nadat hy per vliegtuig was teruggekeerd van zyn
vierdaags bezoek aan Algerije. Een bezoek, dat voor de generaal een persoonlijke
en ongemene triomf is geworden, maar een triomf tevens, waardoor de politieke
situatie nog maar gedeeltelijk kon worden opgehelderd. Wanneer De Gaulle de
sluier van de toekomst zowel wat de Vijfde Republiek als wat de Frans-Algerijnse
verhoudingen betreft, onmiskenbaar in zijn verschillende redevoeringen een paar
centimeters heeft opgelicht, dan blijft niettemin een groot vraagteken bestaan
ten aanzien van de activisten, om niet te zeggen fascisten, van de Comité's van
waakzaamheid en algemeen welzijn.
gen, al hebben de comité's dan ook een
belangrijke rol te vervullen. De genei-aal
sprak met grotere autoriteit dan hij tot
dan toe in Algerije had gedaan. Af en
toe markeerde hij met een vuistslag be
paalde punten in zijn rede.
De Gaulle is dus voor de extremisten
in Algiers zeker niet in zijn schulp ge
kropen en de instructies die hij gene
raal Salan, wiens bevoegdheden weer
werden uitgebreid tot „algemeen gede
legeerde van de regering en opperbevel
hebber van de Franse troepen in Al
gerije" bij zijn vertrek heeft achterge
laten, laten er geen twijfel over bestaan
of De Gaulle wenst de comité's zo niet
Comités zullen wel
gekortwiekt worden
De vice-president van het Algemene
comité in Algiers, Delbecque (ex-kabi
netschef van Chaban-Delmas, voormalig
minister van Oorlog) heeft gisteren in
een radiorede verklaard, dat zijn bewe
ging van plan is nu ook in Frankrijk
zelf haar acties te ontketenen en
maandag a.s. zal hij, Delbecque, in
Parijs het startsein komen geven. We
zijn de Rubicon niet overgestoken, aldus
Delbecque, om daarin nu aan de over
zijde kalm de hengel uit te slaan.
Verscheidene tekenen wijzen op de ge
spannen verhoudingen, welke tussen De
Gaulle en de ultra's in Algerije aan het
licht zijn gekomen. De generaal heeft
Massu en enkele andere leiders van de
volksbeweging hardhandig op hun plaat
sen gezet, o.m. toen hij gisteren inOran
zei, dat de comité's voor openbaar wel
zijn zich niet in de werksferen van de
gevestigde gezagsdragers moeten indrin
Brussel hoofdstad
van de Europese
gemeenschappen
Er bestaat in Brussel in alle verant
woordelijke kringen geen twijfel meer
aan, dat Brussel de zetel zal worden
van de Europese gemeschappen (Euro
pese Economische Gemeenschap, Euro
pese Kolen- en Staalgemeenschap en
Euratom), alsmede van -het Europese
parlement.
Te Brussel is men het ei* ook algemeen
over eens, dat Luxemburg als schade
vergoeding voor het verlies van de zetel
der K.S.G. genoegen zal nemen met de
zetel hetzij van het Europes Gerechts
hof of van de Europese Universiteit dan
wel van beide, en dat de Europese Inves
teringsbank en het Europese Centrum
voor Kernonderzoek naar andere landen
zullen gaan. Een Belgisch lid van het
Europees Parlement wees er tegenover
Reuter op, dat er in de rapporten dei-
deskundigen over de resp. Europese
steden, die in aanmerking wensten te
komen als zetel van Europese instellin
gen, geen enkel negatief punt voorkwam
t.o.v. Brussel. Dit zou voor andere hoofd
steden niet het geval geweest zijn.
Bovendien, zo voegde de zegsman hier
aan nog toe, werd de commissie voor
politieke aangelegenheden van het
Europese parlement, die woensdag j.l. te
Brussel bijeenkwam, het er in prinoiepe
over eens, dat er één enkele zetel zou
moeten zijn voor de drie genoemde in
stellingen en voor het Europese parle
ment. Dit laatste zou dan echiter zijn
plenaire bijeenkomsten ook in andere
steden kunnen houden.
Advertentie
Zonnige perioden
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Onder invloed van een randstoring
kunnen in ons land vanavond of van
nacht plaatselijk nog enkele buien val
len, maar daarna nadert van de oceaan
een rug van hogere luchtdruk. In ver
band daarmede zal het weer morgen
droog zijn met zonnige perioden en ge
matigde temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
8 JUNI
Zon op: 4.22 uur; onder 20.56 uur.
Maan op: 0.22 uur; onder: 11.42 uur.
Hoogwater te Katwijk te 7.45 en 20.12 u.
Laagwater te 3.22 en 15.43 uur.
(9/6 hoogwater te 8.39 en 21.09 uur,
laagwater te 4.05 en 16.33 uur).
LOODGIETERSBEDRIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Ryndyk 71 LeideD
Telefoon 20023—24350
Dit nummer bestaat uit !2 pagina's,
en een Bijvoegsel
kortwieken. Maar uit de geruchten dat
Jacques Soustelle tot ambassadeur in
Washington zal worden benoemd, blijkt
anderzijds weer, dat de generaal deze
ultra-rechtse vleugel van zijn aanhan
gers nog altijd bijzonder moet blijven
ontzien.
De Gaule heeft nu geen
georganiseerde steun meer
Voorzover we in Parijs vandaag onder
de huidige omstandigheden nog van een
parlementaire opinie kunnen spreken,
toont die zich nu uiteraard hevig ver
ontrust over het verdere verloop der ge
beurtenissen. Vanmorgen kwam de rege
ring bijeen om uit de mond van de ge
neraal zelf een verslag over zijn reis
te horen. En De Gaulle heeft eveneens
al te kunnen gegeven, zo gauw mogelijk
een uitvoerig gesprek met de Kamer
president André le Troquer te willen
voeren. Het is nu wel klaar als de dag
geworden, dat iedereen, die ook nog
maar iets met het parlementaire stelsel
heeft te maken, op de Algerijnse activis
ten de uitwerking uitoefent van de rode
lap op de stier. Wanneer Soustelle en
zijn vrienden inderdaad in Frankrijk ook
een directe actie zouden ontketenen, zal
De Gaulle in een nog onvergelijkelijk
moeilijker parket worden gebracht. Hij
had langs een zoet lijntje juist het par
lement tot het plegen van hara-kiri
weten te bewegen. Maar door een onge
deerd offensief van de Algerijnse extre
misten op Franse bodem zou hij achteraf
die daad mogelijk bijna kunnen betreu
ren. Want nu De Gaulle met het parle
ment ook de politieke partijen op non-
actief heeft gesteld, zou de generaal op
geen enkele georganiseerde macht kun
nen rekenen of steunen om thans een
eventuele aanval der ultra-nationalist-
te zien verdwijnen, dan toch zeker te ten te kunnen weerstaan.
Belgrado verwacht meedogenloze druk''
van alle landen van het Sovjet-blok
De Joegoslavische veiligheidspolitie heeft een veertigtal personen gearresteerd,
die bekend staan om hun sympathie voor de Sovjet-Unie, zo wordt in goed-
ingelichte kringen in Belgrado vernomen. Voorts zou een aantal Russisch-gezinde
Joegoslavische communisten over de grens naar andere communistische landen
zijn uitgeweken. De arrestaties zouden een verzorgsmaatregel zijn. Verscheidene
van de nu gearresteerden zijn ook tijdens de strijd van Joego-Slavië met de
Kominform in 1948 aangehouden. De gearresteerden zullen vermoedelijk worden
beschuldigd van „staatsvijandige propaganda".
Een woordvoerder van de Joegosla
vische regering heeft gisteren de Sovjet-
russische premier, Kroesjtsjef, beschul
digd van „gebrek aan beginselen" en
verklaard, dat het Sovjet-blok bezig is
„meedogenloze druk" op Joego-Slavië
uit te oefenen.
Volgens waarnemers bereiden de Joe
goslaven zich op het ergste voor wat
politieke, economische en andere druk
vanuit communistische hoofdsteden be
treft. Men acht het mogelijk, dat de
handel tussen Joego-Slavië en de com
munistische landen langzaam zal afne>
men, dat de communistische pers ei
woordvoerders Joego-Slavië zullen heke>
len en proberen dat land van alle
andere communistische staten te isole>
ren, dat er in geheel Oost-Europa een
algemene campagne tegen „liberalen"
zal worden gevoerd en dat het zelfs tot
incidenten van beperkte omvang aan de
grenzen van Joego-Slavië met Albanië,
Bulgarije en Roemenië zal kunnen
komen.
Aanval op Kroesjtsjef
Onder de gearresteerden zou zich een
broer van de Joegoslavische minister van
Vervoer, de 43-jarige oud-kolonel Vla
dimir Dapcevic, bevinden; deze werd in
1950 tot twintig jaar gevangenisstraf
veroordeeld, omdat hij in 1948 had ge
probeerd, samen met de toenmalige
stafchef van het Joegoslavische leger,
Arso Jonavic, naar Roemenië uit te
wijken. Jonavic was toen aan de grens
doodgeschoten. Dapcevic heeft zes jaar
van zijn straf uitgezeten, daarna werd
hij vrijgelaten.
Rustplaats van Max Nauta
in Londense Hervormde Kerk
(Van onze Londense correspondent)
De urn met de laatste resten van de
onlangs in Amsterdam overleden Kunst
schilder en glazenier Max Nauta zal op
zaterdag 14 juni a.s. worden bijgezet in
ae kerk der Nederlands Hervormde Ge
meente Austin Friars in Londen. De pre
dikant dr. R. H. van Apeldoorn zal een
korte herdenkingsdienst leiden.
Max Nauta beschouwde het monu
mentale jubileumraam, dat hij voor
Austin Frjars vervaardigde, terecht als
zijn levenswerk.
Ook enkele kleine gebrandschilderde
ramen zijn van hem. Het is daarom
passend, dat Max Nauta in rleze prach
tige nieuwe kerk de moederkerk van
In Oost-Europa gist
liet, zegt Dulles
Meer politie nodig om de
satellieten te bedwingen
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Foster Dulles, heeft
gisteren in de commissie voor Buiten-
het Nederlands Protestantisme een/landse betrekkingen van de Senaat ge-
laatste rustplaats vindt. zegd, dat de VS zich aangemoedigd we-
In het Concertgebouw bood prof.
Erwin Ratz rechtsvoorzitter van
de Internationale ..Mahler Ge sell-
schaft" de gouden Mahler medaille
aan Eduard van Beinum aan na de
eerste kritische uitvoering van de
zevende symfonie van de compo
nist.
Reserve-officieren bijeen
Met vertrouwen het onderzoek afwachten
Helaas zijn wij, reserve-officieren, in de laatste tijd nog al eens opgeschrikt
geworden door artikelen en artikelenreeksen, alsmede door de debatten in de
Staten-Generaal over bepaalde toestanden by diensten ressorterende onder het
ministerie van Oorlog. Wij zyn ons ervan bewust dat onder de druk der ver
kiezingen de objectiviteit nog wel eens uit het oog werd verloren en dat het
politieke touwtrekken in de Staten-Generaal ook nog van betekenis was voor het
zoveel mogelijk schade berokkenen aan de tegenpartij. Maar al verdisconteren
wy deze punten, dan blijven er nog voldoende zaken over welke juist ons ernstig
bezighouden".
Dit zeide vanochtend de voorzitter van de Algemene Vereniging van Neder
landse Reserve-officieren, mr. A. Th. E. Kastein, in het door hem in de jaar
vergadering van de vereniging uitgebrachte jaarverslag over 1957. De jaarver
gadering werd gehouden in hotel Noord-Brabant te Utrecht.
Mr. Kastein zeide nadrukkelijk te wil
len „vaststellen dat de heilige plicht om
te waken over de weerbaarheid van het
Rijk in en buiten Europa ons ook toe
valt en dat wij schromelijk tekort zou
den schieten, indien wij bij enige onge
rustheid niet onze stem zouden laten
horen. De vraag is echter, moeten wij op
dit moment over de gang van zaken bij
de aanschaffingsdiensten ongerust zijn.
Ik geloof dit niet. Natuurlijk, er zullen
fouten gemaakt zijn en er zijn al mal
versaties ontdekt. We moeten echter
niet vergeten dat wij na de oorlog een
leger en vloot moesten opbouwen, waar
in miljarden guldens moesten worden
geinvesteerd. En deze investering moest
ook nog grotendeels de industrialisatie
van Nederland ten goede komen. Van
daar dat vele artikelen die in het bui
tenland op eenvoudige wijze konden
worden verkregen in Nederland gefabri
ceerd moesten worden.
Wij behoeven naar mijn mening niet
ongerust te zijn, omdat deze fouten
jaren geleden blijken te zijn gemaakt
en de minister reeds een jaar geleden
een efficiency-bureau heeft opgedra
gen een onderzoek in te stellen naar
de juiste organisatie van de aansehaf-
fingsdiensten. Doch ook de activiteiten
van de Staten-Generaal hebben ons
gerustgesteld en ons de overtuiging ge
geven, dat men aldaar over het wel en
ten door de Russische instemming met
het technisch onderzoek naar de manier
waarop men het beste tot toezicht op
het staken van de kernwapenproeven
kan komen en met een bespreking van
de mogelijke neutralisering van het
Zuidpoolgebied. Het feit, dat de Russen
met het technisch onderzoek akkoord
zijn gegaan, kan de weg openen voor
schikkingen, die een verrassingsaanval
minder waarschijnlijk maken en voor
een billijke en betrouwbare ontwape
ningsovereenkomst, aldus Dulles.
Als wij geduldig verder gaan, kunnen
er misschien enkele belangrijke over
eenkomsten tot stand komen, zo ver
volgde hij. Maar of uit deze overeen
komsten een topconferentie zal voort
vloeien, moeten wij nog afwachten. Deze
kwestie wordt op het ogenblik intensief
behandeld in Moskou, zo zei Dulles. Hij
voorspelde dat de Sovjet-Unie uiteinde
lijk de Amerikaanse voorstellen voor een
internationaal inspectiesysteem ter voor
koming van verrassingsaanvallen via het
Noordpoolgebied en voor het vreedzame
gebruik van de ruimte zal aanvaarden.
Over de ontwikkelingen in Europa zei
de Amerikaanse minister, da<t de Russi
sche machthebbers ofwel meer vrijheid
aan de door hen beheerste landen moe
ten toestaan en dientengevolge krachten
zullen vrijmaken, die zich verzetten te
gen de bestaande regimes, ofwel weer
hun toevlucht moeten nemen tot Stali
nistische methoden, die de mogelijkheid
van een gewelddadig verzet vergroten.
Dit dilemma wordt op het ogenblik ge
ïllustreerd door de weifelende politiek
van het internationale communisme te
genover Joego-Slavië, aldus Dulles.
Dulles was van mening dat de open
lijke uitbarstingen van verzet in de
Oosteuropese landen erop wijzen, dat
het in die landen gist. Volgens hem is er
nu een sterkere politiemacht dan vroe
ger nodig om de satellietlanden in het
gareel van Moskou te houden.
Dulles voorspelde dat de eis van het
Russische volk voor meer verbruiksgoe-
deren zo ver zal gaan, dat die mannen
die meer aandacht aan deze eis beste
den dan aan grote daden naar buiten,
aan de ma^ht zullen komen. Maar dit is
niet meer dan een voorspelling, aldus
Dulles.
wee van onze strijdkrachten een
waakzaam oog laat vallen." aldus mr.
Kastein.
Mr. Kastein vervolgde: „past het ons
dan als vereniging een in net doel ge
schoten bal nog een trap na te geven.
Het hoofdbestuur heeft gemeend dit niet
te moeten doen en zich van enig com
mentaar te moeten onthouden.
Het is dwaas om te spreken van on
deugdelijke helmen en gasmaskers. De
deugdelijkheid van een dergelijk uitrus
tingsstuk wordt niet aangetoond door
een rechte lijn die plotseling afbreekt,
doch door een kromme die slechts zeer
geleidelijk overgaat naar de ondeugde
lijkheid. In deze kromme ligt ergens een
punt waar deze uitrustingsstukken vol
doen aan door ons gestelde eisen, doch
deze eisen zijn tenslotte ook weer een
compromis.
Wij doen er naar mijn mening goed
aan om met vertrouwen de thans op
gang zijnde onderzoeken, zowel straf
rechterlijk als op het gebied van het ge
voerde beleid af te wachten," zo zeide
mr. Kastein.
Voordat mr. Kastein de hem in no
vember 1952 toevertrouwde functie van
voorzitter der vereniging overdroeg aan
zijn opvolger, reserve-luitenant-kolonel
mr. J. H. P. V. Haitsma Muiier, merkte
hij op dat de groei van de vereniging in
hoge mate wordt bevorderd door een op
gewekt leven in de afdelingen en krin
gen. Hiertoe is het nodig, dat de bestu
ren tijdig de bakens verzetten en zich
jongere reserve-officieren assumeren, die
bereid zijn met animo en verve de taak
van de ouderen over te nemen. Op ge
lijke wijze acht spr. het een dringende
noodzaak, dat ook vele jongeren deel
nemen aan de activiteiten van de ver
eniging op internationaal terrein.
Het is voor hem een aangename ge
dachte, dat hij de vereniging verlaat op
een ogenblik, dat zij in volle bloei is en
tot volle ontplooiing is gekomen.
„De volle en ontplooide banier kan ik
aan mijn opvolger overgeven, van wie ik
weet, dat hij ze waard is van mij aan te
nemen."
Geheel Indonesië
binnen actieradius
der opstandelingen
Kringen van het hoofdkwartier der
Indonesische luchtmacht in Djakarta
hebben vandaag verklaard berichten te
hebben ontvangen, die erop wijzen, dat
de opstandelingenregering in Menado
bommenwerpers van het type „B-29"
heeft gekocht. Twee van deze toestellen
zyn reeds gevechtsklaar, aldus deze
kringen, die tevens mededeelden, dat nu
de vliegbasis op Morotai door de rege
ringstroepen is heroverd, deze bommen
werpers uitsluitend vanaf buiten Indo
nesië gelegen vliegvelden zullen kunnen
opereren.
Als de opstandelingen deze „B's-29"
in de stryd mochten brengen, is er geen
enkele ylaats in Indonesië, die niet door
hen kan worden gebombardeerd.
In verband hiermede is het hoofd
kwartier der luchtmacht op alle even
tualiteiten voorbereid en daarom zullen
de volgende week gedurende drie avon
den in de hoofdstad luchtbeschermings
oefeningen worden gehouden.
Gisteren heeft een delegatie ondee.
leiding van burgemeester Kolfschot
ten van Den Haag aan Koningin
Juliana in het Paleis Soestdijk een
vaatje met de eerste Koninginnen
haring aangeboden.
Op de foto de echtgenote van de
Scheveningse schipper v. d. Toorn,
mej. mr. R. de Jong. eigenaresse
van de SCH. 23. die het vaatje ha
ring aan de Koningin aanbiedt, en
burgemeester mr. H. A. MT.
Kolfschoten.
In het hol van de leeuw
Minister Algera was
niet meer zeeziek
Maar niemand herkende hem
Speciale berichtgeving)
„Algera is zeeziek" staat er op de
muren in Zeeuwsch-Vlaanderen ge
kalkt, waarmede de bevolking zowel
wil zeggen als „de minister durft hier
persoonlijk niet te komen". Ze kunnen
die kalkletters wel van de muren gaan
boenen, daar bij Hulst en Oostburg,
want ze hebben zich vergist. Op het
moment dat de Z.-VIamingen zich op
maakten om voor de zoveelste protest
vergadering alom pamfletten uit te
delen, reed minister Algera met zyn
chauffeur kriskras door het Zeeuwsch-
Vlaamse land. Hy had zich in het hol
van de briesende Vlaamse leeuw ge
waagd, maar niemand herkende de
„minister van de veren"
Precies bij de oprit naar de veerpont
te Perkpolder stond de actieleider, de
veehandelaar J. Colse uit Oostburg,
raamaffiches met de leus „Wij eisen
vrije veren" aan automobilisten uit te
delen. De minister stapte uit, keek er
naar, knikte vriendelijk, maakte een
praatje met de naast de propagandist
staande douanier en stapte toen rustig
het wandelpad van de boot op.
„Niemand heeft me herkend," zei mr.
Algera tegen ons, toen wij op de boot
een gesprek met de minister mochten
hebben.
Het eerste en enige gesprek over de
verenkwestie, dat de minister die dag
in Zeeland zou hebben. Want mr. Algera
was incognito op bezoek, alleen ter
oriëntatie.
„Ik kan me de emoties van de
Zeeuwsch-Vlamingen wel enigszins in
denken", aldus de Friese minister, „om
dat ik zelf ook lange tijd in een rand
gebied van Nederland heb gewoond". De
minister had de houding van de
Zeeuwsch-Vlamingen tijdens zijn bezoek
zeer correct gevonden: van ongeregeld
heden of grote opwinding had hij niets
kunnen merken.
Op onze vraag hoe de bewindsman
stond tegenover de protestoptocht op 13
juni naar Den Haag, antwoordde mr.
Algera, dat hij die deputatie zeker zou
ontvangen, omdat elke Nederlander hëc
recht heeft zijn standpunt naar voren
te brengen. Over de inhoud van de pe
titie was hem nog niets bekend.
De minister zei te hopen, dat er spoe
dig een oplossing zal worden ge
vonden. Hij ontkende echter zeer be
slist, dat er bij Zeeuwsch-Vlaanderen
van een zekere achterstelling sprake
zou zijn.
Voormalig verzet
in Amsterdam bijeen
Gistermiddag is in Bellevue te Am
sterdam het congres van de Nationale
Federatieve Raad van het voormalig
verzet Nederland geopend. De landelyk
voorzitter, de heer G. Ritmeester, her
innerde er aan, dat juist 14 jaar gele
den de geallieerden in Normandië land
den.
Er liggen twee miljoen Russische mili
tairen langs onze oostgrens. Het is daar
om zo gemakkelijk te zeggen van: „laat
maar over ons komen". Wij uit het ver
zet echter, aldus de voorzitter, denken
niet zo. Geestelijke weerbaarheid heeft
alleen waarde als er daarnaast militaire
weerbaarheid is!
Na een korte causerie van de heer B.
J. Verhoeven over: „Vrijheid en jeugd",
vertrokken de congressisten naar het
paleis op de Dam. van waaruit men
later naar het Nationaal Monument ging
waar een krans werd gelegd, 's Middags
werden de congressisten door B. en W.
in het stadhuis ontvangen.