Voor Uw hond!
Materiele en culturele aspecten der
groeiende Europese eenheid
Hieuw
Vertrouwen in de toekomst met
erkenning van tekortkomingen
VLIELAND'S HONDENSALON
SCH 23 VOERDE VANMORGEN
DE KONINGINNEHARING AAN
Verrassende resultaten tijdens
demonstratie Volksimiziekseliooï
i» korte tijd zonder moeite bereikt!
Bevolking van Bollenstreek is
na 1880 veel groter geworden
97»te jaargang
Vrijdag 6 juni 1958
Tweede blad no. 29458
Voordrachten bij Augustinus-lustrum
De Leidse R.-K. Studentenvereniging Sanctus Augustinus heeft
gisterochtend de viering van het dertiende lustrum geopend. Naast
activiteiten die op de gezelligheid gericht waren omvat deze vierdaagse
lustrumviering ook serieuzere aspecten, die in de eerste twee dagen
tot uitdrukking kwamen in voordrachten door deskundigen over ver
schillende aspecten van de Europese eenheid. Gisteren sprak in het
Gravensteen dr. W. J. Schuyt, lid van de Tweede Kamer, over de
conceptie der materiële Europese integratie, hedenochtend was het
woord aan prof. dr. Th. Keulemans, hoofdbestuurslid van de Ned.
Europese Beweging, over culturele aspecten van Europa als eenheid.
Hernieuwing der eenheid
op staatkundig gebied
Dr. W. J. Schuyt, lid van de Tweede
Kamer en van de Assemblée Commune
en plaatsvervangend lid van de Raad
gevende Vergadering van de Raad van
Europa en de West Europese Unie, con
stateerde gistermiddag in zijn voordracht
onder de titel „politieke en geestelijke
integratie" dat Europa thans zoekt naar
een gemeenschappelijke conceptie die
het in vroeger eeuwen reeds heeft
gekend.
De christelijke godsdienst, de weten
schapsbeoefening met het Latijn als
voertaal en de kust waren in vroeger
eeuwen Europese meer dan nationale
aangelegenheden. Eerst in de moder
nere tijden is er een divergentie ont
staan hoewel ook heden ten dage nog
vele aspecten van het maatschappelijk
leven een duidelijke gemeenschappe
lijke Europese band tonen. De funda
mentele verdeeldheid van Europa die
men thans tracht te overwinnen heeft
zich vrijwel uitsluitend op het gebied
van de staatkunde doen gevoelen.
Na de tweede wereldoorlog heeft men
het gevoel gehad, dat uit de puinhopen
van dit staatkundig verdeelde Europa
een nieuwe staatkundige conceptie moest
groeien, waarbij Europa moest genezen
van nationalistische trots en zelfver
zekerdheid.
Spreker ging vervolgens na op welke
terreinen reeds een zekere mate van in
tegratie is ontstaan en schetste de werk
wijze en de specifieke kenmerken van
de bekende Europese instellingen als
OEES, KSG, West Europese Unie, Ge
meenschappelijke Markt en Euratom.
Bij de laatstgevestigde instellingen is
een duidelijk streven merkbaar tot ver
plichte inschakeling van het Europees
Parlement. Dank zij de indeling in po-
tieke inplaats van nationale fracties in
dit parlement wordt voorkomen, dat de
beraadslagingen ontaarden in nationa
listisch touwtrekken.
De Europese Gemeenschap staat thans
voor enkele zeer belangrijke problemen,
namelijk de bepaling van de „hoofd
stad" van het aldus samenwerkende
Europa, de vraagstukken omtrent de
vrijhandelszone, de landbouw en de
overzeese gebiedsdelen, waarbij thans de
grote vraag overheerst of Frankrijk zijn
verplichtingen jegens de rest van Europa
an naleven.
Het was sprekers overtuiging, dat
Frankrijk grotere krachten in zich
heeft dan men over het algemeen
meent, en dat de bewindsaanvaarding
door De Gaulle een stimulans is voor
de Europese eenheid.
Maar uiteindelijk zal het van de Euro
pese intelligentia afhangen of het stre
ven naar integratie vrucht zal afwer
pen. Een verheugend teken is de
stijgende invloed van de christendemo
craten in de Europese instellingen,
waarmee het constructieve element zijn
inziens aanzienlijk wordt versterkt.
Aanbesteding skelet
Diaconessenhuis
Na jaren van voorbereiding en ge
spannen afwachting is het eindelijk
dan zover: zeer binnenkort gaat de
eerste paal voor het aan de Hout-
fcm.n te bouwen Diacomessonhuis de
grand in!
Hedenodhtend vond de ondershandse
aanbesteding plaats voor het aanbren
gen van de paalfu nidering en de bouw
van het betonskeleit. De laagste in-
sohrijfster was de N-V. Wernink's Be-
tonmij. te Leiden voor een bedrag van
f. 2.4.27-200. Hoewel de gunning nog is
aangehouden, is het thans reeds zeker,
dat men volgende maand met de uit
voering van de werlozaamfheden zal be
ginnen.
Jubileum J. Sierat
Gisteren herdacht de heer J. Sierat,
zoals gemeld, thans werkzaam bij de
S.L.F., het feit, dat hy 40 jaar geleden
in overheidsdienst trad. Nadat de bur
gemeester hem in het Stadhuis een
koninklijke onderscheiding had uitge
reikt, volgde een ontvangst in de direc
tiekamer van de Lichtfabrieken. De di
recteur, ir. Y. Ykema, getuigde hier van
zijn waardering voor de heer Sierat, die
zich gedurende een lange reeks van jaren
een zeer gewaardeerde kracht heeft be
toond. De directeur wenste de heer Sie
rat geluk met zyn onderscheiding en
jubileum en sprak de beste wensen uit
voor de resterende jaren. Spreker over
handigde tevens de oorkonde en de gra
tificatie van het gemeentebestuur.
Ook de overige superieuren van de
heer Sierat spraken hun waardering uit
voor de wijze, waarop de heer Sierat zijn
taak opvat en daarbij een aangename
sfeer weet te scheppen onder zijn col
lega's.
Namens het bestuur van de perso
neelsvereniging werd een aandenken
aan deze dag aangeboden.
In de kantine was de heer Sierat het
voorwerp van een hartelijke huldiging
door zijn naaste collega's. De heren D.
Spaarman, S. Schoeman en W. P. Dool
spraken de heer Sierat toe en herinner
den daarbij aan enige merkwaardige ge
beurtenissen gedurende de lange dienst
tijd van de heer Sierat. Namens zijn
vakorganisatie werd de heer Sierat toe
gesproken door de heer J. de Bree van
de Ned. Chr. Bond van Overheidsperso
neel. De toespraken werden met enije
attenties onderstreept.
Voor de woorden en geschenken dankte
de heer Sierat allen hartelijk.
Onze stadgenoot, mej. R. Lucas, is
\e Den Haag geslaagd voor het examen
lerares der H.C.V.
Te weinig aandacht voor
cultureel aspect
Prof. dr. Th. Keulemans, lid van het
hoofdbestuur van de Nederlandse Euro
pese Beweging, sprak hedenochtend,
eveneens in het Gravensteen, over enige
culturele aspecten van de Europese een
heid. Hij ging daarbij uit van een cul
tuurbegrip, dat de niet-stoffelijke acti
viteit van de menselijke geest omvat, zij
het dan ook dat deze vrijwel steeds in
stoffelijke vorm haar neerslag vindt.
Het specifiek Europese cultuurbegrip is
zeer moeilijk te omschrijven, want het
is niet gebonden aan de grenzen, die
Europa in geografisch opzicht bepalen.
Deze Europese cultuur omvat de door
de eeuwen heen verworven positieve
waarden van de achtereenvolgende be
schavingen rond de oude wereldzee en
de christelijke cultuur in het oude we
relddeel met de daarop ingewerkte in
vloeden van buiten af en de invloeden
die naar buiten zijn uitgeoefend.
Voor behoud van die waarden is een
rust, een vrede nodig, doch geen geeste
lijk arrivisme, dat spankracht als eerste
levensvoorwaarde aan de cultuur ont
houdt.
In de ontwikkeling van de Europese
eenheid der naoorlogse jaren valt op,
dat er voor de meer stoffelijke zaken
op het sociaal-economische en poli
tieke vlak veel meer wordt geofferd
dan aan de ontwikkeling en het be
houd der Europese cultuur, waarom het
in uiterste instantie ook bij die an
dere vormen van samenwerking toch
gaat. Wel zal die grotere eenheid op
stoffelijk gebied de voor de culturele
ontwikkeling noodzakelijke rust bevor
deren, maar de cultuur mag daarbij
niet op de achtergrond raken. Spreker
constateerde dat nog niet één procent
van de oorlogsbudgetten ten goede
komt aan de ontwikkeling en instand
houding van de Europese cultuur als
zodanig. Te opmerkelijker is dit, om
dat integratie op het niet stoffelijk ge
bied zoveel eenvoudiger (en vrucht
baarder) moet zijn dan op materiële
terreinen, waar in principe verdeeld
heid bestaat. En anderzijds zou juist
culturele, geestelijke versterking de
eenheid op ander, stoffelijk en politiek
gebied in ongekende mate stimuleren.
Prof. Keulemans vroeg zich af of ook
dit verschijnsel niet duidt op een ge
brek aan spankracht, dat b.v. ook af
geleid zou kunnen worden uit het feit,
dat zoveel zeer ouden als Churchill,
Adenauer, indertijd Bismarck, nu weer
De Gaulle de grote leidsmannen van de
huidige tijd blijken te zijn, inplaats van
de jongeren, die hun pogingen daartoe
steeds weer moeten beëindigen na wan-
succes.
Voorts wees spreker nog op enkele
cultureel-nadelige invloeden als verste
delijking, het moderne arbeidsmilieu,
film en lectuur, en evenzeer de mate
riële onderwaardering van culturele ar
beid, die weliswaar in zichzelf reeds een
„beloning" vormt, maar toch evenzeer
als materieel gerichte arbeid de basis
moet kunnen vormen voor een goed
menswaardig bestaan.
Men mag echter nimmer, hozeer ook
de culturele ontwikkeling in het centrum
komt te staan, streven naar de „ideale
mens", en een mensheid met een Socra
tes zonder gifbeker en een Jezus zonder
kruis. Dergelijke idealismen zijn irreëel
en ontnemen wellicht juist de span
kracht aan de mensheid, die nodig is
voor een culturele ontplooiing.
Europa als geheel, en dat zyn de
Europeanen zelf, heeft de taak de ge
varen te ontlopen en de stimulanzen
te ontwikkelen, om met een eigen ka
rakteristieke cultuur, waarin de eigen
geaardheid der onderdelen vrijuit spre
ken mag, bij te dragen tot verdere bloei
van de menselijke cultuur.
Na beide voodrachten volgde een ge-
dachtenwisseling.
OPHEFFING BIJZONDERE
LEERSTOEL BANTOETALEN
In Staatsblad 255 is gepubliceerd het
Koninklijk Besluit tot intrekking van de
aanwijzing van de stichting „Studie
centrum van het Afrika-Instituut", thans
genaamd Stichting Afrika-Studiecen-
trum, als bevoegd om bij de faculteit der
letteren en wijsbegeerte aan de Leidse
universiteit een bijzondere leerstoel te
vestigen in de Bantoetalen.
Door de benoeming van de bijzondere
hoogleraar in de Bantoetalen aan de
Leidse Universiteit, prof. dr. H. P. Blok.
tot buitengewoon hoogleraar in de Ban-
toeistiek aan deze universiteit bestaat er
geen behoefte meer aan deze bijzondere
leerstoel.
UNIVERSITAIRE BENOEMINGEN
Bij beschikking van de minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
zijn benoemd aan de Leidse Universiteit
gerekend van 1 mei j.l., tot wetenschap
pelijk hoofdambtenaar A in vaste dienst
voor de kindergeneeskunde dr. C. L. J.
Vink, thans in tijdelijke dienst en even
eens tot wetenschappelijk hoofdambte
naar A in vaste dienst voor de inwen
dige geneeskunde jhr. dr. J. de Graeff,
thans in tijdelijke dienst.
Advertentie
HONDEBROOD met vlees, p. kg. 0.88
Met extra veel vlees, per kg. 0.96
Blikje VLEES, p. st. 0.37 (3 st. f 1.-)
Blik PAARDEVLEES 0.95
NIEUWE RIJN 50 t.o. 't Gangetje
BUITENLANDSE BELANGSTELLING
VOOR LEIDSE BEDRIJVEN
In het kader van het zevendé inter
nationale congres van de Westeuropese
metaalverwerkende industrieën, dat de
zer dagen in het Kurhaus te Scheveilin
gen is gehouden, heeft een aantal deel
nemers, behorende tot zeven nationali
teiten. gisteren een bezoek gebracht aan
een tweetal Leidse industriële bedrijven,
n.l. de Ned. Elektrolaschmaatschappij en
de Kon. Ned. Grofsmederij.
Een ieder stelle zich tot taak
Bescherm de reddingslijn en -haak.
NIEUWE UITGAVEN
Bij A. J. Osinga N.V. in Bolsward is
een Algemeen Toeristenboek van Neder
land in* vier talen verschenen: Neder
lands, Frans, Duits en Engels. Per pro
vincie worden de voornaamste gemeen
ten in koibestek uit toeristisch oog
punt onder de loep genomen en bij en
kele steekproeven is ons gebleken, dat de
beschrijvingen met opsomming van be
zienswaardigheden aan de eisen, welke
men aan een samenvattend werk als dit
kan stellen, zeker voldoen. Het boek, dat
gehuld is in een plastic-band naar ont
werp van H. van Krimpen en waarin
jhr. W. Boreel, directeur ANW. een
woord vooraf schreef, telt 450 bladzij
den en een index op plaatsnaam, waar
van men er een kleine duizend aantreft.
Wie een beknopt gidsje zoekt voor de
Expo kan zeer goed terecht bij de Gids
Wereldtentoonstelling Brussel '58, ge
schreven door de algemeen directeur van
de NRV, J. Panman en in samenwer
king met deze organisatie uitgegeven
door de Uitg. Mij.„Kosmos" te Amsterdam
Het boekje telt 80 pagina's en omvat,
naast enkele algemene gegevens, een
beschrijving van een rondgang over het
Expo-terrein, alsmede een uitvoerige
schets van de bezienswaardigheden van
Brussel. Een viertal kaarten verduide
lijkt het geschrevene.
Een uitstekend verteller blijkt de
Deense journalist-wereldreiziger Hakon
Mielche te zijn, die in het boek Olie,
sheiks en Cadillacs, pokerspel om de
wereldolie (uitgaven ad. M. C. Stok. Fo
rum-boekerij, Den Haag) een zeer pret
tige leesbare reportage van zijn bezoeken
aan de landen van het Midden-Oosten
geeft, met het vermaarde oliecehtrum
Koeweit als middelpunt. Mielche slaagt
erin zijn schilderingen van het typisch-
Arabische leven een verduidelijkende
achtergrond te geven door te wijzen op
de veranderingen in de mentaliteit van
de Arabieren, nu de Westerse materiële
beschaving steeds meer het oude bestaan
op zij dringt. Zijn boek is een smakelijke
cocktail van kleurige reportage en vlot-
vertelde geschiedenis. Het werk is geïl
lustreerd met zestien kleurenfoto's.
De benzine- en petroleumhandelmaat-
schappij BP te Amsterdam heeft een
nieuwe service voor toeristen in he'c
leven geroepen. Op aanvraag krijgt de
aspirant-toerist een plastic mapje toe
gestuurd, verschillend van land tot land,
maar de aard van de inhoud is vrijwel
overal gelijk. Een kaart van West-
Europa. de talengids, geldomrekenings-
tabel e.d. vindt men overal in, maar de
boekjes van toeristische gegevens zijn
uiteraard verschillend. Maar in ieder
mapje komt men tevens coupons tegen,
Willem II Prince
Sluit U aan bij zijn reeds
talrijk gevolg. Rook 'm
prince-heerlijk!
de sigaar van 't jaar
die op aangegeven plaatsen in het land
van bestemming kunnen worden inge
wisseld tegen een „en route map",
waarin men een kaartje van het land
aantreft, plaatselijke toeristische gege
vens en een als kleurenfoto uitgevoerde
grammofoonplaat, waarop men locale
muziek van het land kan beluisteren.
Snel koken, handleiding en recepten
voor het koken ln de Pressure-cooker of
snelkookpan, door L. Coomans-van Mun
ster. Verlucht met rijmen en prenten van
Harry Prenen. ?e druk
van Dltmar, Den Haag.
Fontamara, door Ignazlo Silone Vert.
uit het Italiaans door J. F. A. Allen ABC-
reeks Uitg.: De Arbeiderspers. Amsterdam.
Kamer- en volièrevogels, door J H.
Noordzij. 4e druk Geill.
Het kweken van kleurkanaries, door L.
P Fllpsen. Deze deeltjes verschenen ln de
reeks „Weten en Kunnen" bij Uitgeversmij
Kosmos. Amsterdam.
Bij de N.V. Koninklijke Van Gorcum
en Comp te Assen verscheen van de
hand van Nico Rost „Ook dat is Brus
sel", waarin de schrijver blijk geeft van
zyn grote kennis van en zijn grote liefde
voor de bevolking van de Belgische
hoofdstad. Onder zijn leiding brengt de
lezer o.a. een interessant bezoek aan de
Marollen, een poesjenellenkelder, de
markt en de vermaarde Grand Place.
Rederes en schipper boden oranje vaatjes
aan Koningin en Prinses Wilhelmina aan
(Speciale berichtgeving)
Met de Koninginneharing in oranje geschilderde vaatjes verpakt
vertrok vanmorgen half elf van het Haagse stadhuis een gezelschap
met auto's naar Soestdijk en Het Loo. Burgemeester mr. Kolfschoten,
mej. Jacoba de Jong, rederes van de Scheveningse rederij A. de Jong,
de hoofdcontroleur van de dienst der Nederlandse Haringcontrole,
W. J. v. d. Windt uit Vlaardingen, en de directeur van de Haring-
exporthandelmij N.V. C. H. Nijs te Scheveningen voormde dit gezel
schap. Van Scheveningen uit vertrokken de schipper van de Sch. 23,
Cor v. d. Toorn met zijn vrouw en de Scheveningse controleurs van
de dienst der Ned. Haringcontrole J. van Duijvenbode en N. Taal.
Toen wy indertijd onze uitvoerige beschouwing schreven over de oprichting van
de Leidse Volksmuziekschool, hadden wij niet durven hopen, dat de ouders der
leerlingen zó snel door de directeur dezer school, de heer Loek Stevens met de
verrassende resultaten van" het muziekonderwijs volgens de methode Gehrels
geconfronteerd zouden worden.
Dit nu was gisteravond het geval in de Openbare School aan de Du Rieustraat,
waar voor de eerste demonstratie-avond een enorme langstelling heerste. O.a.
was aanwezig wethouder J. C. van Schaik, die in zo grote mate het zyne heeft
bijgedragen om tot de stichting van een Volksmuziekschool in onze stad te komen.
Naar bekend kent de Volksmuziek
school twee afdelingen: de A-afdeling,
waarin de kinderen algemeen vormend
muziekonderwijs ontvangen, een twee
jarige cursus, welke zij eerst moeten
doorlopen, alvorens zij worden toegela
ten tot de B-afdeling, waarin het in
strumentaal wordt gegeven. Door deze
onderbouw heeft het instrumentale on
derwijs een veel betere kans van slagen.
Als overgang tussen A- en B-afdeling
wordt in het tweede jaar der A-afdeling
de blokfluit ingeschakeld.
Wat het muzieklezen, het treffen der
intervallen en de ontwikkeling van het
ritmisch gevoel betreft hebben de kin
deren tijdens dit geanimeerde gemeen
schappelijke muziekmaken, onder de
stuwende leiding van de heer Stevens in
derdaad in korte tijd zeer gelukkige
vorderingen gemaakt. Zij reageerden
voortreffelijk tijdens het „handzingen"
op de hand- en vingerbewegingen van
de dirigent, die ook meermalen een dei-
leerlingen inschakelde om als leider of
leidster te fungeren. Wat vroeger dik
wijls moeizaam bereikt moest worden,
geschiedt volgens de methode Gehrels
zo gemakkelijk, begrijpelijk en soepel,
dat men er verbaasd naar luistert. Het
moet dan ook gezegd, dat de heer Ste
vens er de goede slag van heeft, om met
een kwinkslag en aardige uiteenzettin
gen belangstelling voor dit onderwijs te
kweken, zó zelfs dat hij de ganse zaal
tot opgewekt meezingen weet te brengen
/.lies verliep tijdens deze „openbare les"
zo goed als foutloos, ook de prestaties
der blokfluiters, die pas sinds november
aan de gang zijn en bovendien bewijs
gaven, reeds terdege van het algemeen
vormend muziekonderwijs geprofiteerd
te hebben. Verschillende liedjes werden
door verschillende groepjes al aardig
„gefloten".
By dit alles staat het „gemeenschap
pelijk musiceren" voorop, als een uitste
kende „vrijetijdsbesteding" en, zoals de
directeur opmerkte, als tegenwicht voor
techniek en sport, waaraan zovelen zich
overgeven.
Een groep leerlingen van de Amster
damse Volksmuziekschool, waar reeds
vele jaren dit muziekonderwijs gegeven
wordt, allen leerlingen van de B-afdeling
(instrumentaal onderwijs), indertijd op
precies dezelfde wijze begonnen als de
Leidse kinderen, gaf enige proeven van
de instrumentale muziekbeoefening, zo
als wij die over enige jaren ook van
onze jeugdige stadgenoten mogen ver
wachten. Een vioolduo, een guitaaren-
semble en blokfluiters bewezen hoe ver
zij het al hadden weten te brengen.
Deze ensembles onder leiding van de
heer Goud. oogstten eveneens veel har
telijk applaus.
Met veel genoegen beluisterden wij
al het gegevene, waarbij wij de hoop
koesterden, dat de kinderen op de duur
ook de weg zullen vinden naar de indi
viduele muzikale expressie, waarvoor
door dit onderwys zeker een juiste on
dergrond kan worden gelegd.
De buitengewoon grote belangstelling
voor deze avond, de vele kinderen, die
kennelijk met grote liefde dit onderwijs
volgen terwijl zij er vroeger totaal
van verstoken waren doet ons het
beste verwachten. Er zullen heel wat
Leidse koren zyn, die in de toekomst
van al deze nu nog jeugdige leerlingetjes
zullen profiteren!
H.
In Rotterdam is gisteren de be-
toemde Italiaanse goochelaar Al
berto de Sitta gearriveerd, die het
goochelconcours te Hilversum zal
bijwonen. Bij het verlaten van het
toestel gaf De Sitta enkele demon
straties van zijn nieuwste stunts.
Vanmorgen kwart voor twaalf werd
het gezelschap door Koningin Juliana
in paleis Soestdijk ontvangen, waarbij
zij van de rederes, mej. A. de Jong en
van schipper C. v. d. Toorn een oranje
vaatje koninginneharing in ontvangst
nam. Het daarbij behorende certificaat
van de dienst der Nederlandse Haring
controle werd Haar door de heer Van
der Windt verstrekt, 's Middags half
drie werden de twee andere oranje
vaatjes met koninginneharing Prinses
Wilhelmina in paleis Het Loo aangebo
den.
VOOR HET EERST
Het was voor het eerst in de geschie
denis van de Nederlandse visserij, dat
j een Scheveningse logger de koningin-
I neharing aanvoerde en een Scheve-
1 ningse schipper de haring naar de
Lisse heeft beroepsbevolking van ca. 4200
Ingevolge een opdracht van het gemeentebestuur van Lisse is een tweetal
studiën verschenen, uitgegeven door het Economisch-Technologisch Instituut voor
Zuid-Holland tezamen met de afdeling Streekonderzoek van het Landbouw-
Economisch Instituut, over de sociaal-economische structuur en de stedebouw-
kundige problemen van de Bollenstreek, in het bijzonder van de gemeente Lisse.
Aangezien ook de toekomstige ontwikkeling van Lisse mede wordt bepaald door
de gang van zaken in de andere delen van de streek moet men de beide studiën
als één geheel zien.
De Bollenstreek behoort tot de snelst
groeiende gebieden van ons land. Het
gehele gebied, inclusief Warmond, telde
in 1880 slechts 13.890 zielen; in 1957 was
dit opgelopen tot 72.954. In indexcijfers
uitgedrukt aldus een toeneming van 100
tot 513, tegen 271 in geheel Nederland.
Op 1 januari 1880 telde Lisse slechts
2000 inwoners. Op 1 januari 1957 12.800
Ook in Lisse zien we dus dat de bevol
king veel sneller groeide dan die van het
land als geheel. In geheel Nederland
werd in 1957 een indexcijfer bereikt van
271; in Lisse daarentegen niet minder
dan 581. Welke factoren hebben daartoe
medegewerkt? We kunnen deze in 2
groepen verdelen: de natuurlijke (ge
boorte en sterfte) en de economische
(vestiging en vertrek). Het geboorte
cijfer ligt in Lisse evenals in de gehele
Bollenstreek belangrijk boven dat van
Nederland. Aanvankelijk lag de sterfte
in Lisse hoger dan in de Bollenstreek
maar na 1925 is het voortdurend lager.
Als gevolg hiervan is in het algemeen
het geboorteoverschot in Lisse hoger dan
in de Streek. De periode van 18901909
is voor de gehele Bollenstreek een tijd
vak van bijzonder snelle groei geweest,
waarin vrijwel jaarlijks een positief mi
gratiesaldo optrad. Na 1925 treedt zowel
in Lisse als in de Bollenstreek nogmaals
een grote expansie op. als gevolg van de
gunstige invloed van de conjunctuur op
het bollenbedrijf.
LEEFTIJDSOPBOUW
In Lisse zowel als in geheel Neder
land neemt het aandeel der 014 jari
gen in de loop der jaren af. Hiertegen
over staat een vermeerdering van het
aantal personeen tussen de 16 en 64 jaar,
doch vooral van degenen die ouder zijn
dan 65 jaar. In de periode 18801940
had een regelmatige daling van het ge
boortecijfer plaats. Door deze daling nam
het aantal jeugdigen relatief af. doch
aangezien het geboortecijfer in Lisse bij
voortduring belangrijk boven dat van
Nederland heeft gelegen, is hier het
aantal beneden-15-jarigen ook nog
steeds aanzienlijk groter.
HUWELIJKSVRUCHTBAARHEID
Veelvuldig wordt het aantal geboor
ten niet uitgedrukt per 1000 van de totale
bevolking, doch per 1000 gehuwde vrou
wen in de leeftijdsklasse tussen 20 en 49
jaar. De huwelijksvruchtbaarheid ügt in
Lisse ongeveer 50% boven die van Ne
derland. Bij de geboortecijfers is het ver
schil echter niet meer dan gemiddeld
ongeveer 25%. Ten opzichte van de
overige gemeenten in de Bollenstreek
ligt de huwelijksvruchtbaarheid in Lisse
op een gelyk niveau. In de periode
19301947 werd als laagste cijfer gevon
den 173,5 voor Noordwijk en als hoogste
Noordwijkerhout met 290.
DE BEROEPSBEVOLKING
De beroepsbevolking van Lisse om
vatte op 31 mei 1947 3266 mannen en
Koningin en Prinses bracht. Vorisr
jaar was een Katwijkse schipper
eer te beurt gevallen en tevoren was
dit steeds een Vlaardings privilege ge
weest.
Vanmorgen waren vier loggers aan de
Scheveningse markt: de Sch. 23, Sch.
116, Sch. 47 en de VI. 79. Klokslag zes
uur begonnen hoofdcontroleur W. J. v.
d. Windt en de Scheveningse controleurs
J. van Duijvenbode en N. Taal met het
keuren van de door deze loggers aange
voerde haring. De VI 79 bleef daarbij
buiten spel omdat dit jaar Schevenin
gen was aangewezen de koninginneha
ring aan te voeren.
HOGE EISEN
Voor koninginneharing worden de
hoogste eisen gesteld aan rijpheid, smaak
en kwaliteit. Bij de kwaliteit wordt gelet
op de eigenschappen mals gezouten, dun
vel. goed gekaakt, rond en vet.
Na veel proeven en keuren werd de
haring met de jager Sch. 23 aangevoerd,
uitstekend bevonden als koninginne
haring. Deze jager was vanmorgen
kwart over vier binnengelopen met 415
kantjes van tien schepen daaronder 25
kantjes die de Sch. 23 zelf had gevan
gen. Tot deze 25 kantjes behoorden de
vier kantjes haring, die als koninginne
haring werden goedgekeurd en waaruit
de haring werd geselecteerd waar nee de
vier oranjevaatjes werden gevuld,
vaatjes die 40 tot 50 haringen kunnen
bevatten en zestientjes worden genoemd.
Schipper Cor v. d. Toorn had dus zowel
de koninginneharing gevangen als aan
gevoerd.
Schipper Cor v. d. Toorn (47) is reeds
35 jaar visser, vaart de laatste tien jaar
voor rederij A. de Jong. waarvan zeven
jaar als schipper. Het is deze rederij en
deze schipper nog nimmer gelukt de be
drijfschapswimpel te veroveren maar dit
vergoedde alles zo verklaarde de nog
niet van zijn verbluffing bekomen
schipper Van der Toorn.
Een bijzonderheid is ook. dat ditmaal
niet een reder maar een rederes de
Koningin een vaatje koninginneharing
mocht aanbieden. Mej. Jacoba de
Jong is de enige rederes in Europa.
Zy heeft een vloot van vier loggers, de
Sch. 23, Sch. 104, Sch. 53 en de vorig
jaar oktober in de vaart gekomen treil-
logger VI. 52.
947 vrouwen. Van de leeftijdsgroep
14—18 jarigen was in Lisse byna 80
in een beroep werkzaam, tegen niet meer
dan 62% in geheel Nederland. Dit ver
schijnsel hangt ongetwijfeld samen met
een vrij geringe animo voor voortgezet
onderwys by de bevolking van Lisse. Ook
bij degenen die de 65-jarige leeftijd heb
ben overschreden zien we in Li^se een
groot aantal werkenden, namelijk 48.6%
tegen 35,3% in geheel Nederland. Onge
veer 16% van de beroepsbevolking 689
personen) oefent zijn werkkring buiten
de gemeente uit. Daartegenover staat
een aantal van 630 personen dat elders
woont doch in Lisse werkt; de werk- of
dagbevolking in Lisse is dus iets kleiner
dan de woon- of nachtbevolking.
