GRANDIOOS VERZOENINGSGEBAAR
VAN DE GAULLE JEGENS ALGERIJNEN
Binnen drie maanden verkiezingen
Allen hebben dezelfde rechten
WEERBERICHT
Niet meer twee groepen burgers
WELK WEER
KRIJGEN WE
ZONDAG?
Eindexamenopgaven analytische
meetkunde waren te zwaar
Brits vakverbond verzet zich
tegen uitbreiding Inisstaking
97ste jaargang
DONDERDAG 5 JUNI 1958
No. 29457
Directeur: 1. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1. Leidon Giro n
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze reisredacteur uit Algiers
In de haast hysterische razernij van het Forum
in Algiers, waar schorre woordvoerders avond
aan avond de menigte plegen op te hitsen, waar
het „Algerije is Frans" tegen de muren davert en
waar men vreesde de geboorte van het Franse
fascisme te zien, heeft een lange generaal gister'
avond Frankrijks beste gezicht getoond. In een
magistrale rede heeft premier De Gaulle des
ochtends in Algiers aangekomen en zichtbaar ont
roerd door het enthousiasme dat hem omspoelde
een ontzagwekkend appèl tot de Fransen van
Algerije gericht om de integratie (eenheid van de
De bedoeling van De Gaulle's woorden was duidelijk: hij wil de anderhalf
miljoen Franse kolonisten in Algerije houden aan hun belofte van integratie, van
gelijke rechten voor de acht en een half miljoen mohammedanen. Hij wil van
het opgebruiste elan gebruik maken om de beslissende stoot naar een nieuw
Algerije te doen. Hij wil afrekenen zijn rede wees daar duidelijk op met
de twee categorieën burgers, die totnutoe in Algerije bestonden en ook moham
medanen laten deelnemen aan het referendum over de grondwetswijzigingen in
Frankrijk. Hjj wil tenslotte door zelfs de hand uit te strekken naar de rebellen
een grote verzoening inleiden. Het is de vraag of hem dit alles zal gelukken, maar
aan zijn grandioos gebaar van oprechtheid behoeft men niet te twijfelen.
sloten waren, de middelen scheppen om
te leven voor zo velen die deze niet
hebben.
U moet de waardigheid schenken aan
hen, aan wie u ze zo lang betwist hebt.
U moet een vaderland scheppen voor
hen, die reden hadden te twijfelen dat
zij er een hadden".
„Vernieuwing en
broederschap
De generaal betrad het forum, nadat
een menigte van tweehonderd duizend
koppen een uur lang „Algerije blijft
Frans" had gebruld. Zijn komst werd
aangekondigd door twee helikopters, die
laag over de menigte roffelden, een be
grijpelijke veiligheidsmaatregel. De ge
neraal, in uniform, betrad te voet het
forum, en salueerde voor het vaandel,
terwijl de Marseillaise als een orkaan
over het plein raasde, waar parachutis
ten en koloniale infanterie met moeite
de afzetting handhaafden.
Generaal Salan en Soustelle, wild dooi
de menigte begroet, kondigden De
Gaulle met korte toespraken aan. Maar
zelfs hun aantrekkingskracht verbleekte
toen De Gaulle, ouder en grijzer dan
men hem kende, op het balkon ver
scheen en met een koel en wijds gebaar
tot stilte maande.
„Ik heb u begrepen", zei De Gaulle,
„ik heb begrepen wat u hier op gang
hebt gebracht. Ik zie de wegen, die u
voor ogen hebt. Wegen van vernieuwing
en broederschap. Vernieuwing bij het
begin van onze instellingen. Daarom ben
ik hier. Ik zeg: broederschap, omdat u
hier het magnifieke schouwspel biedt,
van mensen die tezamen zijn gekomen
uit alle gemeenschappen. Ik spreek in
naam van Frankrijk als ik op dit his
torische Forum verklaar, dat Frankrijk
alle inwoners van Algerije tot één cate
gorie rekent, mensen met dezelfde rech
ten en plichten, moet nu de wegen
openen, die voor zovelen in het land ge-
Advertentie
Droog weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met zonnige perioden,
maar over het noordoosten van het land
tijdelijk overdrijvende wolkenvelden.
Weinig verandering in temperatuur.
Vannacht weinig wind. morgen overdag
zwakke tot matige wind uit oostelijke
richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
6 JUNI
Zon op: 4.23 uur; onder: 20.54 uur.
Maan op: 23.57 uur; onder: 9.29 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.14 en 18.40 u.
Laagwater te 1.56 en 14.16 uur.
WORDT B1ERWEER-
VOORSPELLER
EN WIN VAKANTIEREIS
VAN i 1000.-
Zie tweede pagina eerste blad
Dit nummer bestaat nit 14 pagina's. I
Respect voor tegenstander
De Gaulle sprak zjjn vertrouwen uit
in het Franse leger voor vandaag en
voor de toekomst en ging voort: „Fran
sen, gij allen, wij gaan binnen drie
maanden tonen, dat ook de tien miljoen
Fransen in Algerije meesters van hun
lot zullen zijn. Hun stemmen zullen in
één kiescollege even zwaar tellen als die
van de anderen". Met de waardigheid,
die slechts een groot soldaat kan op
brengen, sprak De Gaulle vervolgens
over het Algerijnse rebellenleger. Hjj zei:
„Wü hopen ook hen te bereiken, die het
nodig geoordeeld hebben de strijd tegen
ons aan te binden. Een moedige strijd,
want ik erken het gaarne: het ontbreekt
in Algerije niet aan moed. Ook hun bied
ik, De Gaulle, verzoening aan. Pas van
avond voel ik hoe groot, hoe mooi, hoe
edelmoedig Frankrijk is", zei hij en hij
strekte beide armen naar de menigte
uit.
Ondanks de harde en duidelijke din
gen, die De Gaulle in deze rede aan het
adres van de Fransen in Algerije richtte
en ondanks het feit dat grote groepen in
de menigte om Soustelle en de parachu
tisten-generaal Massu bleven schreeu
wen, staat vast dat De Gaulle's rede een
diepe indruk maakte.
Tot zover onze reisredacteur uit Al
giers.
Zware proef voor
Franse economie
Onze Paryse correspondent telefo
neerde hedenochtend nog het volgende
commentaar:
In zijn rede op het Forum in Algiers
heeft De Gaulle gisteren, zonder de
term zelf in de mond te nemen, zich in
feite achter de integratie-politiek ge
steld TT«>t was bekend dot de eeneraa'
bevolkingsdelen), welke zij zeggen voor te staan,
waar te maken en hun tevens hun feilen voorge
houden. De Gaulle verklaarde o.m. dat binnen
drie maanden in Algerije verkiezingen zullen wor
den gehouden. Alle bewoners van Algerije zijn
Fransen „met dezelfde rechten en plichten" en de
stemmen van deze tien miljoen zullen evenveel
waard zijn als die van andere Fransen. De Gaulle
drong er bij de bevolking op aan, aan de verkie
zingen deel te nemen. „Als de afgevaardigden zijn
gekozen, zullen wij zien wat wij verder moeten
doen", zei hij.
altijd veel sterker voor een federatieve
oplossing geporteerd was, maar de gigan
tische krachten, waarmee hij in Algiers
werd geconfronteerd, hebben hem blijk
baar geen andere keus gelaten dan het
nieuwe wachtwoord integratie over te
nemen. De omstandigheid, dat Jacques
Soustelle altijd de grote voorvechter van
de integratie is geweest, maakt van hem
nu de ware overwinnaar, al werd die
victorie dan tot dusve ook nog niet in
een hoge officiële functie of waardig
heid uitgedrukt.
De consequenties van De Gaulle's uit
spraak zullen bijzonder verreikend en
ingrijpend zijn. Het eerste gevolg is, dat
over drie maanden ook de ongeveer
9 miljoen Algerijnen het recht krijgen
mede te beslissen over de nieuwe grond
wet voor Frankrijks Vijfde Republiek.
Het is uit de rede van de generaal niet
helemaal duidelijk geworden, of de Al
gerijnen hun afgevaardigden, die op
grond van hun aantal nu op een 120
zouden kunnen worden geschat, naar de
Nationale Vergadering in Parijs of naar
een ander nieuw lichaam mogen sturen.
Overigens is het nog tamelijk voorbarig
zich nu al te verdiepen in de politieke
gevolgen, die de integratie van Algerije
voor Frankrijk op zal leveren, zo lang
het hele toekomstige staatkundige stel
sel van de republiek nog door dichte
nevelen wordt omgeven.
Wèl kan daarentegen zeker worden
voorspeld, dat de Franse economie op
een uitzonderlijk hoge proef zal moeten
worden gesteld. Gelijkstelling van Alge
rijnen en Fransen betekent, dat de
minimumlonen in Algerije vervier-, ver
vijf-, of nog meer verveelvoudigd zullen
moeten worden. En ook dat de Algerij
nen met hun veeltallige kinderscharen
in het raam der sociale verzekering het
recht krijgen op kindertoelagen, die door
Frankrijk zullen moeten worden opge
bracht.
De Gaulle heeft op het forum van
Algiers gisteren een historische beslis
sing genomen, waarvan de draagwijdte
zo geweldig groot is, dat men er in
Parijs tot dusver altijd voor was terug-
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
Verbroedering in Algerije
oprecht gemeend
Hoe zit het nu eigenlijk met de
„verbroedering" tussen Fransen en
Algerijnen, zoals de afgelopen da
gen die hebben laten zien? Is dit
een waardeloos gebaar van Franse
zijde of is het oprecht gemeend en
kan uit deze onverwachte ontwikke
ling aan de overkant van de Mid
dellandse Zee iets goeds voor de
toekomst voorkomen? Onze Reis
redacteur, die thans in Algerije ver
toeft en de gebeurtenissen daar
nauwkeurig gadeslaat, geeft elders
in dit nummer een beschrijving van
hetgeen zich ginds afspeelt.
gedeinsd. Tien, of zelfs vijf jaar geleden
had langs deze weg de oorlog zeker
voorkomen kunnen worden. Vandaag
moet men zich echter afvragen, of, ten
gevolge van de oorlog, het nationalisme
der Algerijnen al niet zo sterk is ont
waakt en zich zo ver ontwikkeld heeft,
dat zij ondanks alle sociale en econo
mische voordelen, die de integratie hun
kan brengen, er toch voor zullen passen
de Franse nationaliteit over te nemen.
Het woord is nu in dit verband weer
aan de rebellen van het Algerijnse „Be-
vrijdingsfront", dat sinds de gebeurte
nissen, welke op 13 mei j.l. ontketend
werden, enigszins in het vergeetboek
schijnt te zijn geraakt.
Erkenning van minister
Mondeling examen zal veelal
eindcijfer moeten bepalen
De inspecteur der gymnasia en de
inspecteurs van het gymnasiaal en het
middelbaar onderwijs hebben op 2 juni
j.l. aan de gecommitteerden voor de
wiskunde bü de eindexamens der gym
nasia en gymnasiale afdelingen der
lycea de volgende brief gericht:
„De vraagstukken voor de analytische
meetkunde zijn, naar thans is gebleken,
dit jaar te moeilijk geweest, zodat het
cijfer voor dit onderdeel voor vele leer
lingen geen juiste aanwijzing bevat in
zake hun kennis van de stof.
Het cijfer, dat op de officiële lijst van
cijfers wordt vermeld onder de rubriek
VI C (vlakke trigonometrie en analy
tische meetkunde) wordt samengesteld
uit de cijfers, die gegeven zijn voor het
schriftelijke en voor het mondeling1»
gedeelte van het examen.
Over de wijze waarop dit cijfer
wordt vastgesteld, geeft het reglement
geen voorschriften, in tegenstelling
tot de wijze waarop het eindcijfer in
elke afdeling wordt vastgesteld. De
minister van Onderwijs Kunsten en
Wetenschappen heeft ons verzocht, de
gecommitteerden met nadruk hierop
te wijzen, van welke opdracht wjj ons
hierbij kwijten. Wij achten het dus
juist dat bij de vaststelling van het
cijfer voor onderdeel C van afdeling
VI een onvoldoende voor het schrifte
lijk werk niet wordt beschouwd als
een in een cijfer uitgedrukt oordeel
over de kennis van de kandidaat. Dat
oordeel zal in vele gevallen dit jaar
voornamelijk of uitsluitend moeten
worden bepaald door het mondeling
onderzoek".
IIHI|II||I|II||I||||||II'|
De Gaulle zorgt
zelf voor Algerije
(Van onze reisredacteur)
Tijdens de ontmoeting van gistermid
dag in het zomerpaleis tussen generaal
De Gaulle en het Comité voor openbaar
welzijn heeft De Gaulle een einde ge
maakt aan alle twijfel omtrent de be
noeming van een nieuwe minister voor
Algerije door te verklaren: „Ik ben mijn
eigen minister voor Algerije".
Hij voegde daar echter nog aan toe,
dat Jacques Soustelle binnenkort een
hoge functie elders zal krijgen.
Op deze bijeenkomst heeft generaal
Massu namens het Comité een uiteen
zetting over het ontstaan en de doelein
den van de bewegingen van openbaar
welzijn gegeven. Hij vroeg daarbij de
generaal de comité's voor openbaar wel
zijn te erkennen als het apparaat dat
De Gaulle's vernieuwing van Frankrijk
kan steunen.
De generaal antwoordde hierop, dat
hij hoopt, dat de vernieuwing in Frank
rijk even ordelijk zal verlopen als in Al
gerije. Naar ik uit zeer goede bron ver
neem, zijn de voornaamste samenzweer
ders van Algiers hiermede nog lang niet
tevreden. Zij hebben gisteravond duide
lijk laten doorschemeren dat zij hun ac
tie willen voortzetten, ook in Frankrijk
zelf. Men kan veilig aannemen dat De
Gaulle aan hen nog de handen vol zal
hebben.
Koningn Juliana heeft gisteren een
bezoek gebracht aan het Wester
kwartier in de provincie Groningen.
In het gemeentehuis van Marum
had zij een onderhóud met burge
meester jhr. rnr. J. W. Albarda van
Ekenstein en mevr. T. Reyntjes-
Kleimabestuurslid van vele maat
schappelijke organisaties.
Cousins gisteren tot de orde geroepen
Stormachtige vergadering
(Van onze Londense correspondent)
Het Britse Verbond van vakverenigin
gen heeft gisteren Frank Cousins, de
leider van de busstaking in een lange,
vaak stormachtige vergadering duidelijk
gemaakt dat het niet gediénd is van zijn
poging om de busstaking tot andere be
drijfstakken uit te breiden. Het vakver
bond gaf hem de raad om besprekingen
te hervatten met London Transport, het
hoofdstedelijk vervoerslichaam.
Sir John Elliot, de leider van London
Transport, die wegens zijn driftige uit
val van enkele dagen geleden („voor
mijn part duurt de staking tot Kerst
mis") door de regering is terechtgewezen
heeft ingebonden en de Transportarbei
ders-Unie tot een nieuw gesprek uitge
nodigd. De leiders van het Verbond had
den eerder op de dag hun tweede con
ferentie met minister-president Mac-
millan in Downing Street, daar begrepen
zij dat de regering voor geen enkel drei
gement zal zwichten. Macmillan had
niets toe te voegen aan zijn reeds vorige
week uiteengezet en verworpen voorstel
om de busstaking te eindigen.
De vakbondleiders beseffen, dat elke
nieuwe actie tot mislukking gedoemd is.
zoals ook met de algemene werkstaking
in 1926 het geval was. Indien Cousins
het toch zou wagen het benzinevervoer
en de elektriciteitsvoorziening lam te
leggen, zoals tot gisteren zijn plan was.
zou de regering onmiddellijk troepen in
schakelen om de dingen aan de gang te
houden.
De wilde havenstaking in Londen heeft
zich intussen tot Tilbury uitgebreid en
omvat thans ongeveer 18.000 man. ver
over de helft van het totale aantal Lon
dense dokwerkers. De stakers beweren,
dat de havenbedrijven doorgaan om ad
ministratief personeel voor het lossen
van goederen te gebruiken. Dit is een
noodmaatregel, omdat overal in het
enorme havengebied goederen liggen te
bederven. Door de schaarste blijven de
vlees- en fruitprijzen stijgen. Appels, si
naasappelen en bananen zijn in de
groothandel reeds 30 pCt. duurder.
Geïmporteerde nieuwe aardappelen
worden ook onbetaalbaar.
Argentijns bevroren vlees is uit da
winkels verdwenen. De Transportarbei
ders-Unie voelt er weinig voor om de
havenstaking officieel te maken, omdat
de stakingsfondsen thans volledig moe
ten worden gebruikt om de 50.000 buslie-
den te steunen.
Gisteren is generaal De Gaulle
per vliegtuig uit Parijs naar Algerije
gegaan, waar hem een enthousiast
welkom wachtte. Deze telefoto
brengt het moment in beeld waarop
de generaal (rechts) verwelkomd
werd door de parachutistengeneraal i
Jacques Massu.
Diepe teleurstelling
in Noord-Afrika
In kringen van het .Algerijnsa
Nationale Bevrijdingsfront" werd gister
avond verklaard, dat de toespraak van
De Gaulle „geen enkele basis voor ver
zoening biedt".
Van de zijde van deze Algerijnse na
tionalistische organisatie, die tegen de
Fransen strijdt, werd verklaard dat in
De Gaulle's toespraak „op geen enkele
wijze het beginsel van een onafhankelijk
Algerije wordt erkend, waarvoor de Al
gerijnen vechten".
„Hij wil ons allen tot Fransen ma
ken. inplaats van volledig te erkenen dat
wij niet slechts Algerijnen zijn, doch ook
vrije Algerijnen willen wezen", aldus ge
zaghebbende woordvoerders van het „Al
gerijnse Nationale Bevrijdingsfront".
Zij verklaarden verdere dat De Gaul
le's voorstel voor één Frans burgerschap
in Algerije „een stap terug van elf jaar"
was, daar het een „feitelijke herhaling is
van het in 1947 door Frankrijk voor Al
gerije voorgestelde statuut".
In gezaghebbende Tunesische
kringen was men gisteravond van me
ning dat De Gaulle's verklaring „Frank
rijks betrekkingen met Noord-Afrika
moeilijker zal maken, omdat wij op zo
veel meer hadden gehoopt". Overigens
zag men in deze kringen in de toespraak
van de generaal „de eerste erkenning
door een Franse premier, dat het Alge
rijnse volk een heldhaftige strijd voert,
dat de Algerijnen vernederd zijn en van
hun rechten beroofd en dat hun niets
anders overbleef dan de wapens op te
nemen".
Ook in Marokkaanse kringen was
men teleurgesteld over de inhoud van
De Gaulles toespraak. Niet-officieel
werd verklaard, dat de generaal taal
had gebruikt, „die verscheidene jaren
ten achter is bij de huidige toestand".
Men meende in Marokkaanse kringen
ook. dat hij te ver was gegaan met net
goedkeuren van het optreden der Alge
rijnse comité's van openbaar welzijn.
LEIDSCH
DAGBLAD
