IN PARIJS REKENT MEN REEDS MET
MACHTSOVERNEMING VAN DE GAULLE
Generaal bracht kort bezoek aan de
hoofdstad - Gesprek met Pflimlin
WEERBERICHT
Rode vakbond roept staking uit
Enige opstandelingenleiders op
Celebes gearresteerd
WASHINGTON VERVULD VAN
HOOP, VERTROUWEN, VREES
Later op
ZON!
97»te jaargang
DINSDAG 27 MEI 1958
No. 29449
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t.750 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro n
Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie 21507
Dramatische ontwikkeling in Frankrijk
Overzicht der
gebeurten issen
1. Zaterdag jl. maakt een groep
parachutisten onder leiding van de
rechts-radicale afgevaardigde Arrig-
hi zich op het eiland Corsica bin
nen het uur meester van de hoofd
stad Ajaccio. Een detachement re
publikeinse gardisten, dat in allerijl
per vliegtuig door de regering naar
het eiland wordt gestuurd, wordt
door de rebellen op het vliegveld
zonder protest of tegenstand ontwa
pend. 's Avonds is het gehele eiland
in handen van de opstandelingen en
sinds vannacht is een kolonel, die
door generaal Salan in Algiers werd
aangesteld, met alle burgerlijke en
militaire bevoegdheden belast;
2. de regering in Parijs is zaterdag
en zondag bijna onophoudelijk bij
een en besluit de beide Kamers van
het parlement in speciale zit
ting voor de tweede pinksterdag (dus
gisteren) des morgens 10 uur bijeen
te roepen;
3. de censuur wordt nu daad
werkelijk ingesteld. Op alle kranten
worden in de nacht van zaterdag op
zondag censors geïnstalleerd;
4. een eskader van de Franse
vloot in de Middellandse Zee, die
juist deelneemt aan manoeuvres in
Atlantisch verband, koerst plotseling
in de richting van Algerije; de Fran
se admiraal Auboyneau, die de At
lantische vloot in de Middellandse
Zee onder zijn bevel heeft, begeeft
zich persoonlijk naar Malta, geruch
ten circuleren in Parijs, dat de Fran
se vlootvoogd de Amerikaanse gene
raal Norstad daar van zijn beslissing
in kennis heeft gebracht zich bij het
comité-Salan in Algiers aan te slui
ten;
5. een der leden van de staf van
minister-president Pflimlin confe
reert een half uur lang met generaal
De G au lie in Colombey;
6. in rechtse kringen wordt de roep
om De Gaulle steeds luider, nadat
vrijdag jl. generaal Massu in Algiers
al heeft voorspeld, dat Pflimlin deze
week plaats zal moeten maken voor
De Gaulledrie der vier c ons er -
v atieev e ministers zijn voor de
zoveelste maal uit het kabinet ge
treden, maar niemand interesseert
zich meer voor de vraag, of ze dit
keer opnieuw op hun beslissing terug
komen;
7. op het Elysée vindt een langdu
rige ontmoeting plaats tussen het
staatshoofd René Coty en pre
mier Pierre Pflimlin;
8. bekend wordt gemaakt dat ge
neraal De Gaulle zijn buitengoed
maandag in de late namiddag heeft
verlaten en op weg is naar Parijs;
des avonds om tien uur wordt de
aankomst van zijn auto in Parijs ge
meld; men verwacht een ronde-ta
felconferentie tussen de voornaam
ste partijleiders en De Gaulle onder
leiding van president Coty; die mo
gelijk beslissende samenkomst zou
voor vandaagdinsdag, op het pro
gramma staan;
9. gevechten aan de Tunesisch-Al-
gerijnse grens bij Remada, waar vijf
Franse soldaten sneuvelden, doen de
spanningen tussen Frankrijk en
Bourguiba opnieuw stijgen;
Bourguiba maakt bekend, dat hij het
Franse bombardement op Sakiet van
verscheidene weken geleden nu de
finitief bij de Veiligheidsraad aan
hangig zal maken, begeleid met een
verscherpte klacht tegen Frankrijk;
10. censuur Zwitserse, Engelse
en Amerikaanse kranten met berich
ten over de gebeurtenissen in Alge
rije ivorden in heel Frankrijk in be
slag genomen:
11. ook op Frans grondgebied, met
name in het departement van de
Pyreneeën, treden sinds maan
dag de eerste comitè's van openbaar
welzijn op; een professor uit Toulou
severdacht van opstandige neigin
gen, wordt in arrest gesteld; de re
publikeinse partijen en organisaties
richten bij wijze van repliek in ver
schillende plaatsen van Frankrijk
actie-comité's tegen het fascisme op;
12. het communistische vakver
bond C.G.T. proclameert de algeme
ne staking, die vanmiddag om 2
uur zou worden ontketend; de so
cialistische en r.-k. vakcentrales
sluiten bij deze proclamatie welis-
icaar niet aan, doch roepen van hun
kant hun leden op tot andere acties,
korte stakingen, eveneens als protest
tegen de fascistische agitatie;
13. de oud-minister voor Algerije
Robert Lacoste zendt een lang te
legram naar generaal De Gaulle om
hem te bezweren tenminste de ini
tiatiefnemers van het komplot in
Corsica openlijk aan de kaak te stel
len; de generaal blijft zwijgen
14. generaal De Gaulle zou volgens
berichten van hedenochtend tot een
inleidende afspraak" met afgezan
ten van de regering-Pflimlin zijn ge
komen over de voorwaarden voor een
(Van onze Parijse correspondent)
De ontwikkeling der gebeurtenissen in Frank
rijk voltrekt zich sinds het einde van vorige week
en de beide pinksterdagen nu met zo'n versnelde
pas, dat wij ons op het ogenblik, dat wij deze
regels telefoneren (dinsdagochtend) al wel ern
stig moeten afvragen, of ze niet reeds weer lang
door de feiten zullen zijn achterhaald vóór ze
onder de ogen van onze lezers komen. De feiten
en gebeurtenissen uit deze twee laatste dagen zijn
bovendien zo overstelpend talrijk, gewichtig en
ook gecompliceerd geweest, dat we wel genood
zaakt zijn ze eerst puntsgewijze en zoveel mogelijk
in chronologisch verband op te sommen. Hiervoor
zie men de kolom hiernaast: „Overzicht der ge
beurtenissen".
Al deze punten roepen tezamen een tamelijk
volledig beeld op van de toestand, die vanmorgen
vroeg in Frankrijk heerste. Het is het dramatische
klimaat van deze zelfde situatie, waarin het par
lement gisteren bijeen kwam. Premier Pflimlin
hield een korte toespraak, waarbij hij op vast
beraden toon de afgevaardigden verzocht maat
regelen tegen hun collega Arrighi te nemen. Na
een langdurig debat, waarbij de rechtse vleugel
opnieuw van haar aarzelingen blijk gaf tegen de
rebellen op te treden, werd tenslotte met 428
tegen 119 stemmen besloten Arrighi van zijn par
lementaire onschendbaarheid te ontheffen. Tegen
de rechtse Gaullist Soustelle, die in Algerije nu de
lakens uitdeelt, werd echter geen enkele maat
regel genomen.
Hedenochtend zou de Nationale Vergadering weer bijeenkomen om over de
grondwetswijzigingen te beraadslagen, welke, zoals men zich herinnert, de rege
ring de vorige week in alle haast ontwierp. Men vraagt zich echter af of de
restauratie van de Vierde Republiek, waarvoor die grondwetshervorming als
steigers zou moeten dienen, onder de huidige, hoogst dramatische omstandig
heden, waarbij het gebouw in al zijn voegen kraakt, nog tot enig resultaat zal
kunnen leiden.
Tijdens zijn bezoek aan Parijs zou generaal De Gaulle ook met premier Pflimlin
zelf gesproken hebben. Volgens gewoonlijk betrouwbare bronnen zouden bij de
besprekingen „bevredigende voortgang" zijn gemaakt ten aanzien van de rege
lingen voor een eventuele overneming van het bestuur maar een afgerond akkoord
zou nog niet zijn uitgewerkt.
worpen. Een openlijke aanval tegen de
republiek werd door hen ingezet en zij
weten, dat zij een nederlaag vermoede
lijk met hun hoofd zullen moeten beko
pen. Ook voor hen is De Gaulle de
enige, die hen misschie nog zal kunnen
redden. Over en weer worden uit Parijs
en Algiers via de radio-stations myste
rieuze of surrealistische boodschappen
„de oase ligt in de Saharaen
„de soeplepel staat in de suikerpot
uitgezonden, bestemd voor de resp.
geheime agenten.
De kranten verschijnen in verdunde
uitgaven en kleinere oplagen en gisteren
stonden er lange rijen mensen voor de
kiosken in de rij om nog een dagblad te
bemachtigen. De censuur laat haar spo
ren nu ook duidelijk achter in de pers
en op verschillende pagina's staan open
plekken van berichten,die verboden
werden.
Voltrekt doodstrijd
zich zonder pijnen?
Intussen verscherpen ue posities zich
dus van uur tot uur en wordt het in
gelijk tempo steeds waarschijnlijker, dat
generaal De Gaulle nu op het punt staat
de macht opnieuw in handen te nemen.
Ook in de linkse kringen van het parle
ment begint men in te zien en toe te
geven, dat De Gaulle misschien nog het
enige alternatief kan leveren voor een
formele burgeroorlog en een nationaal
bloedbad. Georges Boris, een naaste
medewerker van oud-premier Pierre
Mendes-France, die vorige week nog
scherpe woorden richtte aan het adres
van De Gaulle, heeft de afgelopen da
gen eveneens een persoonlijk onderhoud
met de generaal gehad. Bijna dagelijks
brengen legervliegtuigen een eresaluut
aan de generaal, over wiens landgoed de
piloten vliegen in de vorm van het kruis
van Lotharingen, waaronder De Gaulle
tijdens de oorlog zijn weerstandsactie
voerde. Voortdurend scherper worden
ook de verhoudingen tussen Parijs en
Algiers.
Soeplepel in suikerpot
In Algerije hebben de generaals nu
alle wettelijke scrupules over boord ge-
Onverschilligheid geweken
Ofschoon er op Frans grondgebied nog
geen enkel incident schijnt te zijn voor
gevallen en het publiek zich ogenschijn
lijk kalm houdt, is de onverschilligheid,
die vorige week nog overal scheen te
heersen, toch wel geweken. De uittocht
van auto's uit Parijs was deze pinkster
dagen no~ veel groter dan met Pasen
jl., maar men begint zich nu toch wel
af te vragen, waar het heen gaat met
Frankrijk. Niemand die het zeggen kan.
In de kerken wordt gebeden voor de
redding van het vaderland. Het lijkt
waarschijnlijk dat de regering of het
parlement er binnen enkele dagen of
uren in berusten zal, die redding aan
generaal De Gaulle toe te vertrouwen.
De laatste uren van de republiek heb
ben geslagen. Voor het moment durft
men nog sleets hopen, dat de dood
strijd zich verder zonder stuipen of
pijnen zal mogen voltrekken.
De houding van de vloot
Een apart onderwerp van speculatie
vormde de houding van admiraal Auboy
neau, de bevelhebber van de NAVO-
strijdkrachten in het westelijk bekken
van de Middellandse Zee, van wie reeds
eerder was gezegd dat hij gunstig be
kend staat tegenover de beweging voor
openbaar welzijn. Toen hij uit Algiers
op het vliegveld op Malta aankwam,
voor een bespreking met Franse officie
ren, werd hij verwelkomd door officieren
van de Franse Marine, die het Lotha-
ringse kruis op hun uniform droegen.
Zondagavond vertrokken eenheden van
Nieuwe tegenregering in Menatlo ingesteld
Vijf vooraanstaande leiders van de opstandelingen zijn gearresteerd en worden
door de veiligheidsdienst in Makassar vastgehouden, aldus is officieel te Makassar
meegedeeld. De chef-staf van het militaire commando van Zuid- en Zuid-Oost
Celebes wilde niet de namen van de gearresteerden noemen. Volgens betrouwbare
bronnen bevinden zich echter onder hen de leger-stafchef van het Oostindone-
sische commando en de minister van Voorlichting van de opstandelingen-regering,
luitenant-kolonel Mohammed Saleh Lahade. Een andere gearresteerde opstande
lingenleider is volgens deze bronnen de minister van Godsdienstzaken, Mochtar
Lintang. Naar verluidt zijn zij uit hun huis te Pakkae in Parepare (Zuid-Celebes)
weggehaald.
De woordvoerder van het militaire commando op Borneo heeft meegedeeld
dat ook op Borneo opstandelingenleiders zijn gearresteerd. Sommigen van hen
waren lid van het oudstrjjderslegioen.
„Werkkabinet" onder
Warouw
Volgens Radio-Menado heeft de In
donesische tegenregering de instelling
van een „werkkabinet" aangeko. .igd,
dat zijn zetel heeft in Menado. Dit ka
binet zal werkzaam zjjn totdat de revo
lutionaire regering weer bijeen zal kun
nen komen. Kolonel Warouw is in de
nieuwe regering waarnemend minister
president en minister van Wederopbouw,
Industrie en Defensie.
Volgens Radio-Menado zal kolonel
Warouw over enkele dagen het program
van het nieuwe kabinet bekendmaken.
Het houdt volgens dit radiostation in
een verbod van het communisme, het
verdrijven van het regime van Soekar-
no, volledige autonomie aan de buiten
gewesten, juiste financiële verhoudingen
tussen de centrale regering en de pro
vincies, herstel van de nationale een
heid en regeling van het geschil over
Nieuw-Guinea onder toezicht van de
V.N.
Radio-Djakarta heeft gisteren gemeld,
dat de troepen der Centrale regering de
opstandelingen troepen op Halmaheira,
in de noordelijke Molukken, hebben om-
de Franse vloot, die na een oefening in
de Middellandse Zee de haven van La
Valetta (Malta) waren binnengevaren,
onverwacht weer hier vandaan. Eerst
werd gezegd dat de schepen het
vliegdekschip Lafayette en drie torpe-
dobootjagers naar Frankrijk waren
teruggeroepen. Maandag kwamen deze
schepen echter te Bone in Oost-Algerije
aan. Dit viel samen met een bezoek van
generaal Massu en Jacques Soustelle,
leiders van de beweging voor openbaar
welzijn, aan Bone en andere plaatsen in
Oost-Algerije. Het ministerie van Defen
sie te Parys verklaarde dat alle Franse
oorlogsschepen, die aan de geallieerde
oefeningen in de Middellandse Zee heb
ben deelgenomen, bewegingen uitvoerden
volgens orders van het ministerie. In
Algiers verklaarde Guerin, stafchef van
admiraal Auboyneau: „Alle schepen van
de Franse vloot gehoorzamen Parijs".
Admiraal Auboyneau bleef op Malta.
Amerika en Frankrijk
Liever De Gaulle dan een Volksfront
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken rekent thans ernstig met
de mogelijkheid, dat De Gaulle in Frankrijk aan de macht zal komen. Men beseft,
dat het weinig zou uithalen, en alleen kwaad bloed zou zetten, indien Amerika
zich ging bemoeien met Frankrijks interne problemen.
Een eventueel succes van De Gaulle ziet men in Washington tegemoet met
een mengsel van hoop, vertrouwen en vrees: hoop, dat De Gaulle een oplossing
zal vinden voor het conflict met Algiers; vertrouwen, dat De Gaulle Frankrijk in
de NAVO zal houden, al zou dit land onder de generaal-bevrijder ook een lastiger
bondgenoot worden, en tenslotte vrees, dat onder De Gaulle het Franse nationa
lisme zulk een herleving zou beleven, dat inschakeling in Europa ernstig zou
worden bemoeilijkt.
Ongerustheid over de
gevechten in Tunesië
Juist omdat men toch weinig kan uit
richten, toont officieel Washington een
bijna demonstratieve gelatenheid. Het
moet evenwel worden gezegd, dat het
merendeel der Amerikanen liever De
Gaulle aan de macht ziet komen, dan
dat Frankrijk geregeerd zou worden
door een Volksfront, waarin de commu
nisten een grote rol zouden spelen.
Amerika toont zich op dit ogenblik het
meest ongerust over de gevechten in
Tunesië. Langs diplomatieke weg dringt
Amerika op matiging aan, doch het is
moeilijk uit te maken, aan wie de Franse
militaire bevelhebbers in Tunis thans
gehoorzamen. Indien Tunesië de zaak
voor de Veiligheidsraad brengt, zou Ame
rika zich gedwongen kunnen voelen dit
land te steunen. Dit zou de relaties met
Frankrijk, en vooral met een Gaullis
tisch Frankrijk zeer veronaangenamen.
Vandaar dat Amerika gaarne zou zien.
dat Tunesië opnieuw bereid is deze zaak
in de Veiligheidsraad niet op de spits te
drijven.
singeld. De opstandelingen werden uit
Djailolo, de hoofdplaats van noordelijk
Halmaheira, verdreven naar de destijds
door de Japanners aangelegde verdedi
gingslinies. Verwacht wordt, dat de op
standelingen zullen trachten zich tot
guerillabenden te organiseren.
Volgens de jongste berichten uit Noord-
Celebes zouden daar vier schepen van
de opstandelingen tot zinken zijn ge
bracht en 50 rebellen zijn gedood tijdens
de luchtaanvallen, die de luchtmacht der
Centrale regering in het begin van deze
maand heeft uitgevoerd.
Bezetting eilandengroepen
In een communiqué van het Indonesi
sche leger is zondagvond meegedeeld,
dat regeringstroepen op 21 mei de eilan
dengroepen Sangi en Talaoed, ongeveer
160 km. ten noorden van Menado, hebben
bezet. Men ondervond geen verzet van
opstandelingenstrijd'kradhten. Tijdens
en na de bezetting kregen de regerings
troepen steun van de bewoners op de
eilanden, aldus het communiqué.
Antara meldt dat het opperbevel een
einde heeft gemaakt aan de ruilhandel
vanuit Zuid-Sumatra en heeft bepaald
dat Djakarta in de toekomst instructies
zal geven voor de export.
Activiteit der
opstandelingen
Een onbekend radiostation der Indo
nesische opstandelingen heeft gisteren
gemeld, dat troepen der opstandelingen
een aanval hebben gedaan op het spoor
wegstation van PajaKoemboeh, in West-
Sumatra, alsmede op een vrachtwagen-
convooi van het centrale leger, dat Pa-
jakoemboeh binnenreed. Aan de zijde
der regeringstroepen viel een aantal
slachtoffers, aldus de radio.
Voorts waarschuwde de radio de be
volking uit de buurt te blijven van de
door de regeringstroepen bezette steden
in West-Sumatra, en de wegen die deze
steden onderling verbinden. Dit is „oor
logsgebied" aldus de uitzending.
"Mevrouw Kawilarang, de echtgenote
van de opperbevelhebber der opstandige
troepen in Indonesië, kolonel Kawila
rang, is gisteren vanuit Manilla in Sin
gapore aangekomen, vergezeld van haar
twee kinderen en een kindermeisje.
Mevrouw Kawilarang deelde hede, niet
te weten, waar haar echtgenoot zich
thans ophoudt Zij had hem het laatst
in Washington gezien, nu twee maanden
geleden.
Premier Djoeanda van Indonesië heeft
zaterdag het nieuwe bureau voor econo
mische stabilisatie, dat 8 mei in het
leven werd geroepen, officieel geïnstal
leerd. Het bestaat uit ambtenaren van
verscheidene ministeries en officieren.
Premier Djoeanda, die het voorzitter
schap bekleedt, verklaarde, dat het bu
reau spoedig maatregelen zou nemen
om de economische en financiële toe
stand te verbeteren.
Publikatie raadsverkiezing
Zoals gebruikelijk zullen wij morgen
avond na afloop van de verkiezingen
van de Leidse gemeenteraad de uitslag
zo spoedig mogelijk op de publikatie-
borden voor ons bureau aan de Witte
Singel bekendmaken.
Deze bekendmaking zal worden opge
luisterd door grammofoonmuziek, ter
wijl zo veel mogelijk ook uitslagen van
elders zullen worden gepubliceerd.
eventuele overneming van het lands
bestuur indien president Coty hem
daartoe een verzoek zou doen.
De generaal, die gisteravond in
Parijs aankwam, keerde later naar
zijn landhuis in Colombey-les-deux-
Eglises terug. Naar verluidt houdt
hij zich gereed om zo nodig in de
loop van vandaag weer naar Parijs
te gaan.
Zaterdag is Prins Bernhard van
zijn Canadees-Amerikaanse reis in
ons land teruggekeerd. Koningin
Juliana. Prinses Beatrix, en Piinses
Marijke waren naar Schiphol ge
komen om hem te begroeten.
De Koninklijke Familie met ir. I.
A. Aler. de president-directeur van
de KLM, op het vliegveld
Opruiming laatste
opstandelingen
De troepen der Indonesische Centrale
regering hebben een offensief ingezet
tegen opstandige elementen in het zuid
westelijk deel van Celebes, aldus deelde
Radio-Djakarta gisteravond mede. Tij
dens dit offensief werden in Pare Pare,
Prijs van f. 50.000
In de 539e staatsloterij vierde klasse,
vijfde lijst is een prijs van f. 50.000,—
gevallen op no. 15839.
ongeveer 160 kilometer ten noorden van
Makassar, verscheidene opstandelingen
gevangen genomen of gedood.
Dit was de eerste officiële aanwijzing,
dat de opstandige beweging van Noord-
Celebes zich thans heeft uitgebreid tot
het zuidelijke deel van dit eiland.
Radio-Djakarta citeerde de militaire
woordvoerder in Djakarta, die heeft
medegedeeld, dat versterkingen naar
Pare Pare zijn gezonden om de laatste
opstandige elementen op te ruimen.
Advertentie
H. Walenkamp
Rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met hier en
daar enige regen. Zwakke wind. Weinig
verandtring in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
28 MEI.
Zon op: 4.30 uur; onder: 20.44 uur.
Maan op: 15.15 uur; onder: 2.04 uur.
Hoogwater te Katwijk te 11 en 23.32 u.
Laagwater te 6.21 en 19.11 uur.
Het wordt
weer beet
Bereid u voor.
monteer nog
«nel een
bestaat alt 14 pagina's.
