ZOWEL PARUS ALS ALGERIJE OP ZOEK NAAR TOENADERING Amerika gaat nu wapens leveren aan Djakarta WEERBERICHT Salan distantieert zich van extremisten en sterk-liberale uitingen van colon-leider Politieke koorts daalt verder Centrale regering wil met de opstandelingen niet praten WELK WEER KRIJGEN WE ZONDAG? N.V. Teddington staakt produktie 97sta Jaargang DONDERDAG 22 MEI 1958 No. 29446 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro n Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 De Franse premier Pflimlin zal, nu hy zich kan baseren op de schitterende overwinning in het parlement op dinsdag j.L, de nieuwe stafchef generaal Lorillot naar Algiers sturen om een eerste rechtstreeks of tenminste persoonlijk contact met generaal Salan en het „Comité van welzijn" te leggen. Salans kabinetschef heeft trouwens gisteren zijn opwachting bij premier Pflimlin gemaakt met het doel verschillende financiële zaken te regelen. Er zijn nog andere tekenen, die wijzen op een daling van de politieke temperatuur: de regering in Parijs heeft de censuur opgeheven voor nieuws naar het buitenland, al blijft de repressieve censuur (d.w.z. achteraf) voor het nieuws in het binnenland gehandhaafd; de telegrafische verbindingen met Algiers zijn sinds vannacht hersteld. Het ogenblik is dus blijkbaar al aangebroken, dat beide partijen elkaar zo hard nodig hebben, dat zij bereid zijn over de voornaamste prestigekwesties heen te stappen. En in het centrum van die kwesties staat nog altijd generaal De Gaulle. Het merk waardige van de toestand is, dat De Gaulle geen vertrouwen heeft in de regering, terwijl generaal Salan weer wel vertrouwen heeft in De Gaulle. Van haar kant beweert de regering die krachtig gesteund wordt door het parlement dat zjj vertrouwen heeft in generaal Salan, ofschoon hij nog maar een week geleden in officiële kringen als rebel gedoodverfd werd. Overigens wordt dit officiële ver trouwen In Salan zeker niet door iedereen in Parijs gedeeld. In Parijs wordt intussen ook gewerkt aan een versterking van de uitvoerende macht door middel van een grondwets wijziging. President Coty had hierover gisteren een gesprek met de minister van Justitie Lecourt. De conservatieve oud-premier Paul Reynaud gaf zijn op vatting over de kwestie in de vorm van een motie in de Nationale Vergadering. Zijn voorstel houdt in, dat het parle ment „semi-automatisch" moet worden ontbonden, als een regering die nog geen twee jaar aan de macht is, ten val wordt gebracht. Er wordt gewerkt aan grondwe tswij ziging Het Is derhalve geen eenvoudig pro bleem al die oprechte of geveinsde uitingen van vertrouwen uit elkaar te houden en nog moeilijker ze te coör dineren en van al die ongelijksoortige schakels een keten te maken, een taak, waarvoor premier Pflimlin zich nu dus ziet gesteld. Intussen schijnt men zich in Algiers nu voorzichtig ietwat van de meest agressieve extremisten te willen distan- ciëren. Drie Poujadistische Kamerleden hebben gisteren geen toestemming ge kregen van generaal Salan om in Algiers voet aan wal te zetten. Zij zijn met het zelfde vliegtuig weer naar Majorca te ruggestuurd! Nog vreemdsoortiger temidden van al deze hoogst verrassende gebeurtenissen is echter, dat de verbroedering tussen Mohammedanen en Fransen in Algerije met de dag duidelijker aan het licht komt. Nadat de colons (Franse kolonis ten) tot dusverre bij de geringste nei ging tot liberalisme, waarvan de rege ring in Parijs werd verdacht, op de achterste benen sprongen, schijnt nu plotseling de broederschapsgedachte daar geen grenzen meer te kennen. De opper-reactionaire woordvoerder der Franse colons, Alain de Sérigny, direc teur van het invloedrijke dagbad „l'Echo d'Alger", heeft gisteren gespro ken over „tien miljoen volwaardige Fransen in Algerije", tussen wie nu ieder onderscheid moet worden uitge wist. Hij zou nu ook gelijkberechtigde vertegenwoordiging der ongeveer negen miljoen inheemse Algerijnen in de Na tionale Vergadering aanvaarden, waar door zij mettertijd recht op liefst 120 zetels zouden krijgen. De colons tonen zich dus plotseling plus royaliste que le roi oftewel vooruit strevender dan de liberalen, een ver schijnsel, dat te mooi is om waar te zyn en vooral om het woord nog eens te gebruiken om er vertrouwen in te hebben. In deze zonderlinge crisis wenst de regering in Parijs echter terecht geen enkele mogelijkheid voor een oplossing buiten beschouwing te laten en in die overweging schuilt zeker niet de laatste en de misnte reden van premier Pierre Pflimlin om te pogen zo spoedig moge lijk weer een paar vingers, en lieist beide handen in de Algerijnse pap te krijgen. Churchill jr. sprak met Salan en Massu Onze Londense correspondent telefo neerde ons hedenochtend: Randolph Churchill, Sir Winstons zoon, is de eerste Engelse journalist, die in Algiers een onderhoud heeft gehad met de generaals Salan en Massu. Hij sprak gisteren een half uur met gene raal Salan, die, volgens zijn verslag in de Evening Standard, overtuigd was, dat hetgeen hij gedaan had absoluut nood zakelijk was, zowel voor Frankrijk als Algerije. Op de vraag op welke manier de be trekkingen tussen Algiers en Parijs her steld konden worden, verklaarde Salan, dat hjj geen verlangen had de rege ringsvorm in Frankrijk voor te schrij ven, maar hjj was van mening, dat het zijn plicht was oir Parijs onder het oog te brengen, dat al wat de Algerijnse be volking verlangt, een andere Franse re gering dan de tegenwoordige is. Niets was verder van hem dan het willen uit voeren van een staatsgreep, maar het was zijn plicht geweest om in te grijpen, gezien de heersende anarchie in Algerije. Randolph Churchills indruk is, dat Salan vastberaden is, maar tevens een man zonder enige persoonlijke ambitie. Ook kreeg hij de indruk, dat Salan zo spoe dig mogelijk een brug tussen Parijs en Algiers wil slaan. Hij had Parijs voorge steld iemand te sturen, die bevoegd was om te onderhandelen met het oog op de verbetering van de toestand. Generaal Massu, die hij daarna sprak, is volgens Churchill een formidabele persoonlijkheid. Massu heeft het bevel gevoerd over de Franse parachutisten tijdens de Suez-operatie en zei tegen Randolph Churchill, dat hij, indien hij de bedoelingen van zijn superieuren had begrepen, geweigerd zou hebben de be velen op te volgen en zou zijn opgerukt naar Cairo of op zijn minst naar Is- maila. Hij gaf de verzekering, dat hij een dergelijke fout niet voor de tweede maal zou maken. De generaal vroeg Churchill, of hij zijn zienswijze via Lon den aan Parijs wilde bekendmaken. Churchill antwoordde, dat de ingewik kelde censuurregeling hem dwong zijn verhaal via Parijs naar Londen te stu ren. Massu verklaarde verder, dat er een regering moest komen van één man, die zal moeten beslissen wat er gebeuren moet en dat alleen generaal De Gaulle een oplossing kan brengen. Het~ kwam Churchill voor, dat Massu, die veel verder gaat dan zijn chef, de gangmaker is voor Salan. Churchills eindindruk is, dat het veel moeilijker zal zijn om een regeling met Parijs te treffen dan hij had verondersteld. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft uitvoerlicenties ter waarde van 500.000 dollar verstrekt voor de levering van wapens, munitie en een nog aanmerkelijk groter bedrag voor verdere militaire uitrusting voor de politie en marechaussee der centrale Indonesische regering. Tot de te leveren goederen behoren vliegtuigonderdelen en radio-uitrusting. Aldus hebben regeringsambte naren te Washington bekendgemaakt. In diplomatieke kringen in Washington beschouwt men dit als een eerste stap in de richting van een verbetering der betrekkingen tussen de V.S. en de centrale regering. Uitdrukkelijk verklaart men echter, dat het verstrekken van de uitvoervergun ningen niet betekent dat het algemene embargo op levering van Amerikaanse militaire leveringen aan Indonesië, bedoeld om te duren tot de burgeroorlog een einde neemt, wordt opgeheven. Geen „schikking" Ook levering van rijst? Indonesië en de V.S. hebben vandaag nota's gewisseld over de aankoop van Amerikaanse rijst tot een waarde van 5.5 miljoen dollar op basis van de tussen beide landen bestaande overeenkomst tot levering van Amerikaanse landbouw overschotten aan Indonesië. De minister van Buitenlandse Zaken, Soebandrio, die namens de Indonesische regeidng optrad, verklaarde tegenover de Amerikaanse ambassadeur in Djakarta, Howard Jones: „het ondertekenen van deze overeenkomst kan het begin zijn van een nieuw begrip tussen onze beide landen". De ambassadeur antwoordde, dat het tekenen van de overeenkomst moet wor den gezien als een symbool van de voort durende goede betrekkingen en samen werking tussen de beide landen en him regeringen. SOLEX bromfietsen H. Walenkamp Zn TURFMARKT 5 v Enige regen De Bilt verwacht tot morgenavond: Over het algemeen veel bewolking met later plaatselijk enige regen. Aanvanke lijk zwakke, later matige tot vry krach tige wind tussen zuid en zuidwest. De zelfde temperaturen als vandaag of iets hogere. (Opgemaakt te 11.15 uur). 23 MEI. Zon op: 4.36 uur; onder: 20.38 uur. Maan op: 9.00 uur; onder: -.- uur. Hoogwater te Katwijk te 5.59 en 18.25 u Laag water te 1.42 en 14.03 uur. Advertent' WORDT B1ERWEER- VOORSPELLER EN WIN VAKANTIEREIS VAN f 1000.- Ziie 1ste pagina 5e blad Dit nummer bestaat uit 20 pagina's. Rashid Kerami, de leider van de rebellen in Noord-Libanon, gefoto grafeerd tijdens een persconferentie welke hij toestond aan vier. Wes terse correspondenten. De regering te Djakarta heeft vandaag een aanbod tot het openen van onder handelingen, dat door de opstandelingen op Celebes zou zijn gedaan, van de hand gewezen. De woordvoerder van het Indonesi sche ministerie van Buitenlandse Zaken, Harsono, heeft op de vraag om com mentaar op berichten dat Noord-Celebes bereid zou zijn ouder handelingen met Djakarta te beginnen, gezegd, dat hier van niets kan komen. Hij herinnerde aan verklaringen van president Soekar- no en premier Djoeanda die erop neer komen, dat op het ogenblik geen sprake kan zjjn van een politieke schikking. Centrale luci.: macht nu superieur? In Djakarta is gisteren bekendge maakt, dat de Indonesische luchtmacht de beheersing van het luchtruim boven Noord-Celebes van de luchtmacht der opstandelingen heeft overgenomen. In een communiqué werd gemeld dat acht vliegtuigen van de rebellen zijn vernie tigd. In het communiqué werd gezegd dat vliegtuigen van de luchtmacht na een reeks aanvallen op luchtbases der op standelingen in Oost-Indonesinë de su perioriteit in de 'lucht boven Noord-Ce lebes hebben herwonnen. Het luchtoffensief werd op de dag na de landing van zee- en landstrijdkrach ten bij Gorontalo, ingezet. Communisten in de kaart spelen? Neutrale waarnemers in Djakarta hebben met bange voorgevoelens kennis genomen van berichten over de bereid heid van anti-communistische organisa ties in Zuid-Korea tot het zenden van vrijwilligers naar de opstandelingen. In deze kringen, en ook in Westelijke diplomatieke kringen, vreest men dat verwezenlijking van dergelijke plannen de communisten in de kaart zou spelen. Bij de aanvang van de opstand was de sympathie van vele Indonesiërs voor de aangekondigde doelstellingen van de re volutionaire regering, maai- geleidelijk aan heeft de publieke opinie zich ge keerd tegen de opstandelingen. Onge twijfeld wegens de nederlagen die hen door de regeringstroepen zijn toege bracht en voor een ander deel door de recente bombardementen van Celebes en Ambon. Verkoop van K.P.M. schepen? Een Indonesische firma in Soerabaja heeft bekendgemaakt, dat zij de aan koop overweegt van schepen van de KPM. Beeldenstorm in Medan Tegen her „kolonialisme" Volgens uit Medan in Djakarta ont vangen berichten, werden op het voor naamste plein van de hoofdstad van Noord-Sumatra twee monumenten, die destijds door de Nederlanders waren opgericht en thans als „relikwieën van het kolonialisme" worden beschouwd, verwoest. Het waren het Atjeh-mo- nument, ter herinnering aan de strijd in Atjeh van een halve eeuw geleden, en een fontein voor hotel „De Boer" in Medan met een beeld van de Ne derlandse pionier Nienhuis, die de oer wouden rondom Medan had ontgon nen tot de rijkste ondernemingsgron- den in Indonesië. Beide monumenten werden vernield op de dinsdag gehouden „Dag van het nationaal ontwaken", omdat zij „het kolonialisme en imperialisme symboli seerden". In Bogor, 60 kilometer ten zuiden van Djakarta, nam de legerofficier majoor Firman een houweel ter hand om daar mede het voetstuk van een 24 meter hoog monument, dat op 1 kilometer af stand van het presidentieel paleis op een belangrijke wegsplitsing stond, aan brokken te hakken. Ook dit monument werd beschouwd als een symbool van het Nederlandse kolonialisme. De gemeente raad van Bogor, het voormalige Buiten zorg, had tot afbraak van dit monument besloten en president Soekarno had er zijn goedkeuring aan gehecht. In de plaats daarvan zal thans een nationaal monument worden opgericht. De onafhankelijke „Times of Indone sia" in Djakarta, die een lofuiting pu bliceerde voor majoor Ong en Guan in Singapore, die een campagne heeft aan gekondigd voor het geven van nieuwe namen aan elke straat, welke aan het koloniale regime herinnert, bracht het afbreken, nu acht jaar geleden, van het Heutz-monument m Djakarta in her innering. „Niets is zo uitgesproken be lachelijk als Aziatische steden met straatnamen en monumenten, die her inneren aan koloniale uitbuiting", al dus de „Times of Indonesia". Bij het bezoek van Koningin Juliana aan de Krimpenerwaard deed zich een „incident" voor zoals dit zich 170 jaar geleden heeft afgespeeld bij Prinses Wilhelmina. gemalin van Stadhouder Willem de Vijfde Maar een boerin gaf haar na haar „aanhouding" door een patriot een v rij geleid eb riefwelke gebeurtenis deze aardige foto van de Koningin opleverde De N.V .Teddington aan de Nieuw- veenseweg te Nieuwkoop, die zich bezi„' houdt met de vervaardiging van oliehaarden heeft hedenochtend bij het Gewestelijk Arbeidsbureau een ontslagaanvrage ingediend voor het grootste deel van haar personeel. Slechts een kleine kern van het personeel, voornamelijk administra tief, zal gehandhaafd worden. De oorzaak van deze stopzetting der pro duktie moet gezocht worden In do grote voorraad oliehaarden en kachels waarvoor geen afzet gevonden kan worden. Van de zijde van de N.V. Tedding ton werd ons medegedeeld, dat dezo maatregel gezien moet worden als een gevolg van de bestedingsbeperking. Men sprak de hoop uit, dat de pro duktie volgend jaar weer ter hand zal worden genomen. MEVROUW H. VERWEY—JONKER LID EERSTE KAMER De voorzitter van het Centraal Stem bureau heeft mevr. H. Verwev-Jonker, te Eindhoven, benoemd tot lid van de Eerste Kamer in de vacature ontstaan door de ontslagneming van de heer F. Wibaut te Amsterdam. Klacht bij Veiligheidsraad? Libanon protesteerde tegen de bemoeizucht Arabische Republiek Toestand in het land aanmerkelijk beter President Sjamoen van Libanon heeft gisteren te Beiroet verklaard niet van zins te zijn enige verandering in zijn (pro-Westerse) regering aan De directeur van de NV „Harta Poe- saka" in Soerabaja, de heer Soetrisno, deelde mede. dat zijn firma hierover reeds contact heeft opgenomen met de directie van de KPM. In Djakarta is intussen de naam „Ko ninklijke Paketvaart Maatschappij" van het hoofdkantoor der KPM verwijderd en vervangen door „Ministerie van Scheepvaart". Zoals gemeld, heeft dit ministerie de vorige week zijn intrek in het gebouw genomen, terwijl de nog aanwezige kernstaf van de KPM en het meubilair uit dit gebouw naar het vroe gere gebouw van het ministerie van Scheepvaart in Djakarta werden ver huisd. Laatste hoofdredacteur gerepatrieerd De laatste Nederlandse hoofdredacteur van de dagbladen in de Nederlandse taal, die voorheen in Indonesië werden uitgegeven, is gisteren uit Djakarta naar Nederland vertrokken. Het was de hoofdredacteur van de „Java-Bode" in Djakarta, de heer Simon van de Velde, die met de „Oranje" repatrieerde, zes maanden nadat zijn blad werd geslot n in de eerste dagen van de door de Indo nesische regering geëntameerde anti- Nederlandse campagne. De op een na laatste Nederlandse hoofdredacteur, Henri Joel van het weekblad „Wereldnieuws", vertrok twee dagen geleden. te brengen en derhalve de eisen van de oppositie voor zijn ontslag te ver werpen. Tezelfdertijd kondigde het Libanese ministerie van Buitenlandse /.aken aan dat Libanon om een bui tengewone zitting van de Raad der Arabische Liga heeft verzocht om zo spoedig mogelijk „de onvriendelijke bemoeizucht van de Verenigde Ara bische Republiek met de binnenlandse aangelegenheden van Libanon te be spreken". De president merkte voorts op, dat men binnen 24 uur zou beslissen of hierover een klacht bü de Veiligheids raad zal worden ingediend. De be moeiing van de Ver. Arabische Repu- bliek had z.i. tot doel een totale veran dering van de Libanese politiek te be werkstelligen. Wegens terroristische da den waren er een honderdtal Syriërs in Libanon gearresteerd. „Het bestaan van Libanon zelf als vrij land waar moham medanen en christenen vreedzaam naast elkaar kunnen leven staat op het spel", aldus de Libanese president. In Beiroet is het gisteren rustig ge weest, al duurde de staking voort en bleven de winkels gesloten. Het ministe rie van Buitenlandse Zaken maakte be kend dat de algemene veiligheidstoe stand in de voorgaande 24 uur in het gehele land aanzienlijk is verbeterd. Uit Tripoli wordt gemeld, dat luid sprekers van de moskeeën in de oude stadswijk de rebellen, die zich daar nog bevinden, hebben opgeroepen verdere botsingen met de regeringstroepen te vermijden. De regering van premier Sami el Solh, die bereid is af te treden, ls gisteren bijeen geweest om te proberen een uit weg uit de reeds elf dagen durend® crisis te vinden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 1