Indonesische
altijd bereid
tegenregering blijft
tot onderhandelen
VeftJtcuJe
Als Djakarta een Russische luchtbasis ivordt9
dreigt conflict in gans ZO.-Azië
Hongaarse diplomaten bedrijven
spionage op Oostenrijks gebied
97ste jaargang
Woensdag 21 mei 1958
Derde blad no. 29445
Exclusief interview met prof. Soemitro
(Van onze reisredacteur
Ergens in Zuidoost-Azië, mei. „De Indone
sische tegenregering is op ieder moment bereid
om te onderhandelen over een nationale oplossing
van het huidige geschil. Maar wij moeten voor
waarden stellen, die garanderen dat het een wer
kelijk nationale oplossing is", dat zei mij prof. dr.
Soemitro Djojohadikoesoemo in een exclusief
interview dat ik dezer dagen „ergens in Zuidoost-
Azië" met deze reizende minister van de Indone
sische tegenregering had.
Welke zijn die voorwaarden?
Prof. Soemitro zei mij: „Een sterk gedecentra
liseerde staatsvorm, een Indonesische Federatie zo
u wilt. Wij zijn niet meer zo kinderachtig om aan
het woord Federatie Nederlandse taboes te ver
binden. Voorts een regering van onbesproken
personen, die bereid is de strijd met het commu
nisme aan te binden, die politieke stabiliteit kan
Iedere fatsoenlijke Indonesiër voelt 11a
3 december een brandende schaamte
Wat is de kans op een compromis, is het waar dat opperbevelhebber Nasoetion
poogt te onderhandelen met de opstandelingen?
„Wanneer er geen buitenlandse interventie komt, is een compromis op den duur
onvermijdelijk. Nasoetion lijkt inderdaad compromismogelijkheden af te tasten I
en wordt door vele van zijn commandanten daartoe aangespoord. Maar hij heeft
een kwade concurrent in de luchtmachtcommandant Soeryadarma, de pion van
Moskou. Tussen Nasoetion en Soeryadarma is een hevige partij touwtrekken om
de macht aan de gang. Soekarno wacht nog af, hij heeft tussen deze twee nog
geen partij gekozen. Een compromis is voor Soekarno niet makkelijk: op z'n minst
zou hü zich moeten terugtrekken in de rol van zuiver constitutioneel president.
HU is voor talloze Indonesiërs nauwelijks meer aanvaardbaar. Er is iets anders:
wU zijn bereid ons bü een compromis terug te trekken. Maar zyn Djoeanda,
Soebandrio en hun kliek van baantjesjagers dat ook?"
geloof toch dat in onze beweging het
Indonesisch fatsoen belichaamd is. Men
kan niet eeuwig blijven schipperen. Wij
hebben met onze actie grote risico's ge
nomen en de grootste komen nog. Die
liggen in de internationalisatie van het
conflict.
Ik heb het eerder gezegd, wanneer
men Soeryadarma zyn moorddadig
speelgoed, de Russische Ilyushinbom-
menwerpers in de handen stopt, dan
W. L. Brugsma)
verzekeren en die een gezond en eerlijk financieel-
economisch beleid wil voeren. Wanneer er een
akkoord op die basis tot stand kan komen, zijn
alle leiders van de tegenregering bereid zich vol
ledig terug te trekken: wij zijn niet op baantjes
uit, wij hebben alleen willen tonen dat er in Indo
nesië mensen zijn, die de moed hebben zich tegen
het verval te keren".
Is dit de mogelijkheid waarvoor ex-vicepresi-
dent Moh. Hatta zich in reserve houdt?
Prof. Soemitro glimlacht: „Er zijn in Indonesië
veel mensen, die zich in reserve houden. Te veel
en te lang. Er is een dynamisch proces gaande,
waarin nieuwe leiders naar voren komen. Men
kan niet eeuwig statisch en negatief langs de kant
blijven staan. Maar goed, wij hebben niets tegen
Hatta".
Adjudanten van Koningin en
Prins Bernhard
Bij K.b. is met ingang van 9 mei eer
vol ontheven van de functie van adju
dant in gewone dienst van Z.K.H. Prins
Bernhard, luit. ter zee der le klasse W.
van Rossem. Met ingang van dezelfde
datum werd tot deze functie benoemd
luitenant ter zee der le klasse W. W.
Kuyk
Aan luitenant ter zee Van Rossem is
de onderscheiding verleend van Ridder
in de Orde van Oranje Nassau met de
Zwaarden.
Kapitein-luitenant ter zee N. J. H.
Gregory is bestemd om de functie van
adjudant in gewone dienst van H.M. de
Koningin over te nemen van kapitein
luitenant ter zee P. J. S. de Jong.
HET IS
Vwiiaie
KWALITEIT
Dessert Trisnon
NIEUW: Een rijk assorti
ment in een moderne ver
pakking. Iedere biscuit is
een verrukkelijke trak
tatie. Prijs f 1.75.
VERPAKTE BISCUITS... die zijn heerlijk'
Prot. Chr. Werkgevers:
De loonpolitiek dient op de
omstandigheden afgestemd
Aan sociale voorzieningen
Uitreiking
P. C. Hooftprijs aan
prof. dr. Geyl
Houding tegenover Nederland
Wanneer Indonesië de regering zou
krijgen die de opstandelingenleiders
wensen, wat zou dan de houding van
Soemitro en zijn vrienden jegens Ne
derland zijn?
„Ik sta bekend", zegt prof. Soemitro,
„als geen bijzonder vriend van Neder
land. Maar één ding wil ik eerst zeg
gen: Wat men de Nederlanders in Indo
nesië na 3 december vorig jaar heeft
aangedaan, is eenvoudig misdadig, een
schandalige opwekking van rassenhaat,
waarvoor iedere fatsoenlijke Indonesiër
een brandende schaamte voelt. Dit ge
zegd zijnde, onderstreep ik dat de tegen
regering alle legale rechten van Neder
landers in Indonesië garandeert. Wij
betalen zelfs het transferabel deel van
de salarissen van Nederlandse kortver-
banders in ons gebied in buitenlands
courant. Alle Nederlandse eigendommen
zullen by ons veilig zijn. Maar dat be
tekent niet dat wij voelen voor een
herstel van de totale economische macht,
die het Nederlandse bedrijfsleven in In
donesië de facto had. Wij zouden een
nieuwe basis moeten vinden, gezamenlijk
opereren, de Nederlanders zouden Indo
nesiërs in hun bedrijven moeten oplei
den. in staat stellen zelf de nodige
bekwaamheid en kennis op te doen. Wat
Irian Barat (Nieuw-Guinea) betreft,
moeten wij onverkort onze principiële
eis tot overdracht van de onvoorwaar
delijke soevereiniteit handhaven. Prin
cipieelmaar in de praktijk zullen
wij onze handen vol genoeg hebben. Het
gesprek moet weer op gang komen, er
moet toch een formule te vinden zijn
om deze kwestie „open te houden".
Uiteindelijk zullen de internationale
krachtsverhoudingen, het machtseven
wicht in Zuidoost-Azië, het politiek ver
loop, de toekomst van Irian Barat be
slissen".
Er valt een kleine stilte in het ge
sprek, want zowel prof. Soemitro als
ik beseffen dat uitspraken over de
verhouding NederlandIndonesië op
dit moment van hypothetische aard
zijn. Het is uiterst twijfelachtig of er
nog veel Nederlanders bereid zullen
zijn na de uiterste vernedering der
laatste maanden ooit naar Indonesië
terug te keren. En prof. Soemitro
heeft zijn opstand nog niet gewonnen.
Wat is zijn prognose?
Sleutelstelling in koude
oorlog
„Afgezien van het feit dat noch Dja
karta, noch wij de strijd beslissend
kunnen winnen, is alles mogelijk", zegt
prof. Soemitro en voor het eerst lijkt
deze jonge energieke intellectueel wat
vermoeid. „Ik ben oud genoeg om te be
seffen dat men zijn idealen niet kan
verwezenlijken. Als wij het verval maar
kunnen keren, als wij maar een draag
lijke toestand kunnen scheppen, dan
hebben wij voorlopig genoeg gewonnen.
Dat is in Indonesië niet makkelijk. Ook
wij hebben ontmoedigende ervaringen
gehad. Er zijn speculanten in Menado
geweest, waartegen onze opperbevelheb
ber Kawilarang met de grootste hard
heid heeft moeten optreden. Maar ik
[■■■■■■■■■■■■■■■■■■BB
Wij publiceren vandaag het tweede
deel van het exclusieve interview
dat onze reisredacteur W. L. Bura-
sma had met prof. dr. Soemitro,
minister van Handel, Scheepvaart
en Verbindingen van de Indone
sische tegenregering. Hierin laat
prof. Soemitro zijn gedachten gaan
over de verhouding Nederland
Indonesië en geeft hij zijn prog
noses omtrent het alternatief in de
Indonesische burgeroorlog: compro
mis of internationalisatie
BBBBBBBBBBBBBIIBBBQH
is het hek van de dam. De anti-com
munistische landen in Zuidoost-Azië,
de Philippijnen, Thailand, Australië
en andere zullen dan moeten hande- j
len. Niet om onze mooie ogen, maar
omdat hun eigen veiligheid in gevaar;
komt. Als Indonesië een Russische I
basis wordt, is het gehele evenwicht
in Azië verstoord, land voor land zou
opgerold worden. Het is geen vrolijke
gedachte, maar ik vrees dat in de
komende maanden mijn land de sleu
telstelling in de koude oorlog zal wor
den en God geve dat het dan geen
warme wordt".
Het is een wens die men na één
blik op de kaart kan delen. Want de
lange snuit van het onzalig gebied dat
Nieuw-Guinea heet, prikt midden in
het omstreden gebied.
De directeur-generaal voor de Kunsten
van het ministerie van O. K. en W.
mr. H. J. Reinink. heeft vanmiddag
in het Muiderslot de P. C. Hooft-prijs
IK PP1I Wl'PIIK uitgereikt aan prof. dr. P. C. V
Geyl. In de rede. die mr. Reinink bij
deze gelegenheid hield, trok hij een
Inzake de praktijk van de loonpolitiek leeft algemeen een gevoel van onbehagen, parallel tussen de Muiderkring uit de
voortkomend uit een gebrek aan vertrouwen in de regels van het loonpolitieke Üid van Hooft en degenen, die nu op
het Muiderslot aanwezig waren, voorts
spel. Op een andere wyze valt alle rumoer rond bepaalde loonovereenkomsten in tussen Hooft, letterkundige en histori-
de laatste jaren niet te verklaren. „Ik zou veel gewonnen achten, indien de cus, en prof. Geyl, die zich als histori-
regering zich eens uitsprak over haar denkbeelden omtrent het toekomstige loon- "conde'S him*dlam^oor'de^P.c!
beleid, opdat het bedrijfsleven zijn eigen inzichten daaraan zou kunnen toetsen Hooftprijs werd toegekend. Sprekend
en in gemeenschappelijk overleg weer een loonpolitiek tot stand zou kunnen ovcr het rapport van de jury, releveerde
mr. Reinink daarin de betekenis van
komen, die op de omstandigheden is afgestemd, teneinde het vertrouwen in het
loonbeleid te herwinnen".
Dit heeft de voorzitter van het Verbond van Protestants-Christelijke Werk
gevers in Nederland, de heer A. Borst Pzn., vanochtend gezegd toen hjj de
jubileumvergadering van dit Verbond, dat zijn 40-jarig beslaan viert, in het
Kurhaus te Scheveningen opende. De heer Borst had zijn rede de titel gegeven
van „Geloof en vrijheid".
Behalve over de loonpolitiek sprak de
heer Borst o.m. over de sociale voor
zieningen. Hij zei te menen, dat de
sociale verzekering een belangrijk bezit
is, waardoor de vrijheid in de loop van
de laatste halve eeuw in aanzienlijke
mate is vergroot. Er is, zo zei hij, aan
deze voorzieningen echter een grens,
namelijk deze. dat zij niet zover moeten
gaan, dat zij de vrijheid, de zelfwerk
zaamheid en de verantwoordelijkheid
van het individu volkomen teloor doen
gaan. Men moet ook ruimte laten voor
de zelfwerkzaamheid. De heer Borst
acht het een juist systeem, dat men er
van uitgaat, dat bepaalde groepen der
bevolking in staat zijn geheel zelfstan-
Acl verten tie
Vooral middelbare scholieren in gevaar
Ned. Oorlogsinvaliden
in Leysin
Gisteravond zijn 30 Ned. oorlogsinvali
den. die onder auspiciën van de Stichting
Moveo (Meer ontspanning voor ernstige
oorlogsgewonden) een reis maken door
Zwitserland, in een karavaan van 12
auto's in het kuuroord Leysin (kanton
Vaud) gearriveerd, waar zij een vakan
tie van acht dagen zullen doorbrengen.
Het hotel „L'Aiglon", waar de invali
den zullen logeren als eregasten van een
bekend reisbureau, geeft een boeiend
uitzicht op het bergland van de Cha-
moise. dat beheerst wordt door de Dom
du Midi. een col. van 2.200 meter, en op
het dal van de Rhóne. Dinsdag a.s. trekt
de stoet weer terug via Triberg in het
hartje van het Schwarzwald. Rudesheim
en Dusseldorp. Op de laatste avond zal
de Nederlandse lunch-club te Dusseldorp
het gezelschap een diner aanbieden.
Gisteren hebben 30 oorlog«gewonden.
bij stralende zon een tocht van 225 km
gemaakt, door het Zwitserse bergland
naar het meer van Genèye.
(Van onze Weense
correspondent)
Op voorstel van het
Oostenrijkse ministerie
van Binnenlandse Zaken
zijn twee secretarissen
van 't Hongaarse gezant
schap te Wenen tot per
sonae non gratae ver-
verklaard. omdat zij ge
poogd hebben Hongaarse
vluchtelingen voor spio
nagediensten aan te wer
ven. Een spreker van de
regering te Boedapest
heeft deze aangelegenheid
gebagatelliseerd door te
zeggen, dat het een „on
schuldig spionage-geval"
is. dat door Oostenrijk
onnodig wordt opgeblazen
en dat de goede weder
zijdse betrekkingen niet
mag vertroebelen. De
Oostenrijkse minister van
Binnenlandse Zaken. O.
Helmer. antwoordde hier
op. dat Oostenrijk over
betrekkingen van goede
nabuurschap andere op
vattingen huldigt en
krachtig zal „terugslaan",
wanneer het op dit punt
opnieuw wordt lastig ge
vallen. De grote moeilijk
heid voor de Oostenrijkse
afweerdienst bestaat daar
in, dat men weliswaar vrij
nauwkeurig van deze
werkzaamheden op de
de hoogte is. maar zich
alleen dan van de spion
nen met diplomatiek pas
poort kan ontdoen, wan
neer zij op heterdaad
worden betrapt.
Dit geval staat niet al
leen. Er wordt voortdu
rend spionage bedreven
door personen uit landen
achter het ijzeren gordijn,
vooral uit Hongarije. De
belangstelling van deze
zogenaamde diplomaten
sen te weten te komen be
treffende politici en jour
nalisten. die met de
vluchtelingen sympathise
ren en hen steunen. Ook
zoeken zij naar personen,
die met de opvoeding van
jonge vluchtelingen zijn
belast. Hun methode is
somtijds nog zeer primi
tief, want zij bedienen
zich bijv. van adresboe
ken in de openbare tele
fooncellen. waarin de
spionnen elkaar geheime
tips geven.
Hun actie is bijzonder
gevaarlijk ten aanzien
van jonge vluchtelingen,
die in internaten zijn on-
gaat voornamelijk uit dergebracht. Uit de Hon-
naar vluchtelingen, die zij
weer naar Hongarije wil
len lokken. Daarbij bedie
nen zij zich van verschil
lende methodes:
slachtoffers worden
doofd en dan met geweld
ontvoerd of men bekogelt
hen met telegrammen dat
bijv. hun moeder in Hon
garije ernstig ziek is. Bo
vendien trachten de
spionnen van de vluchte
lingen namen en adres-
gaarse middelbare school
te Rum bij Innsbruck zijn
kortgeleden twee leerlin
gen van 15. resp. 16 jaar.
hun plotseling verdwenen. Men
ver- moet aannemen dat zij
ioor spionnen zijn ont
voerd.
In de Nederlandse Ko
ningin Juliana-school op
le Iselsberg heeft men
dergelijke pogingen nog
niet ontdekt, maar men ls
daar op zijn hoede.
reeds meer dan 50 jaar
de bougie voor iedere motor I
Imp. N.V. Willem van Rijn
Haarlemmerweg475 A'dam Tel. 86211 Telex 12282
Een hoekje van de Nederlandse
inzending van de Chelsea-bloemen-
tentoonstelling, welke dezer dagen
door de Koningin van Engeland
werd geopend
dig bepaalde voorzorgsmaatregelen te
treffen en andere groepen niet. Met het
oog daarop acht hij het streven, de
sociale verzekeringen ook uit te strekken
tot de groep loontrekkenden boven de
f 6900.grens bepaalde gevaren inhou
den. die ernstige overweging verdienen.
Op grond van dezelfde overwegingen
achtte de heer Borst het juist, dat de
A.O.W. als bodemvoorziening is inge
steld. Hij zei te menen, dat deze uitke
ring ook een bodemvoorziening zal moe
ten blijven
Baas in eigen huis
Spreker zeide voorstander te zijn
van de vrijheid voor de bedrijfsgeno-
ten om zelfstandig als groep de sociale
verzekeringswetten uil te voeren. Hij
acht het een belangrijk goed, dat men
binnen de normen die de wet stelt
baas in eigen huis is. Maar deze vrij
heid legt ook plichten op. Ook hier zal
de vrijheid verdedigd moeten worden,
enerzijds tegen de mogelijkheid dat de
uitvoeringswijze van de ene groep
voor rekening van een andere komt,
anderzijds tegen een streven om als
nog tot een verdergaande centralisatie
in de uitvoering te komen.
Sprekende over de economische mede
dinging zei de heer Borst, het uitgangs
punt van de nieuwe wet op deze mede
dinging juist te vinden: vrijheid om
samen te werken, maar ingrijpen daar
waar misbruik van de vrijheid wordt
gemaakt, geen verbodswetgeving maar
misbruikwetgeving. Spr. deed een beroep
op de regering, aan dit uitgangspunt in
het kader van de Europese kartelpolitiek
onverkort vast te houden.
Spr. zei verder, dat met grote kracht
zal moeten worden gestreefd naar een
mogelijke oplossing van de problemen
rond de vrijhandelszone, al was het
alleen reeds om de schijn te vermijden,
dat de E.E.G. zich autarkisch zou gaan
afsluiten van de rest van Europa en van
de wereld. Ook in de vrijhandelszone
zal voor het georganiseerde bedrijfs-
leven een adviserende plaats moetan
worden ingeruimd, opdat tegen een
j teveel aan boven-nationale ordening een
goed tegenwicht kan worden geschapen
j en ook in het internationale handels
verkeer de vrijheid voor het bedrijfs
leven zoveel mogelijk wordt gewaar
borgd.
Op het gebied van de belastingen
zei de heer Borst, te willen pleiten
voor een terugkeer op de weg, die naar
zijn oordeel doodloopt. Hij pleitte voor
een ander fiscaal klimaat, een warmer
klimaat in de plaats van de stoof, die
tegenwoordig wordt toegepast om de
gevolgen van het huidige funeste
klimaat wat te ondervangen.
De heer Borst was zijn rede begonnen
met een principiële uiteenzetting over
het onderwerp van zijn rede.
de literator Geyl. zonder daarbij de na
tionale en internationale waarde van de
wetenschapsman Geyl uit het oog te ver
liezen, wordt weergegeven.
De jury, die tot de toekenning van de
prijs adviseerde, bestond uit de heren
A. van der Veen (voorzitter) dr. L.
Brummel, P. H. Dubois, dr. H. L. C.
jaffé, prof. dr. L. J. Rogier en h! J. Mi
chael.
De jury heeft prof. Geyl niet voorge
dragen voor een bepaald werk, doch
voor zijn gehele oeuvre Dit oeuvre, in
een periode van thans 45 jaren tot stana
gekomen, bevat een reeks geschriften,
die waardering vonden in de Nederlan
den en niet zelden ook ver daarbuiten.
In de eerste plaats behoren daartoe de
historische en politieke beschouwingen,
gebundeld uitgegeven onder de naam
„De Groot-Nederlandsche gedachte" en
de detailstudies, die deels als „Kernpro-
bleem van onze geschiedenis" het licht
zagen, deels in het werk „Oranje en
Stuart' werden samengebracht. Ook
vallen ertoe te rekenen polemische ver
togen als die. waarvan de bundel „Toch
ten en toernooien" indrukwekkende
typen bevat. Verder omvat het enige
omvangrijke monografieën: „Willem IV
en Engeland". „Revolutiedagen te Am
sterdam", „Napoleon", „Voor en tegen in
de Franse geschiedschrijving" en de
„Patriottenbeweging 17801787", en ten
slotte het standaardwerk „Geschiedenis
van de Nederlandse Stam". De jury is
er zich dan ook van bewust, dat zij op
letterkundige gronden een levenswerk
ter bekroning voordraagt, waarvan de
wetenschappelijke waarde in Nederland
algemeen erkend wordt en dat daaren
boven aan de Nederlandse geschied
schrijving in het buitenland vooral in
België een erkenning verschaft heeft,
die haar voor dezen maar zelden ten
deel viel".
Buitenlandse vestigingen
in Nederland
Tussen 1952 en 1958 hebben 78 buiten
landse industrieën dochterbedrijven in
ons land gevestigd. Met bestaande Ne
derlandse bedrijven gingen 46 buiten
landse industrieën samenwerken. Begin
1958 bevonden zich 124 na-oorlogse
buitenlandse industriële vestigingen in
ons land naast 117 deelnemingen in Ne
derlandse bedrijven.
De V.S. staan hierbij voorop met 69
dochters en 36 deelnemingen, Engeland
volgt met resp. 17 en 24 en daarna komt
België met 10 en 15. In kwantitatief en
kwalitatief opzicht dragen deze vesti
gingen in belangrijke mate bij tot de
industriële ontwikkeling van ons land
en tot versterking van de industriële
uitvoer, aldus een mededeling van de
minister van Economische Zaken.
Buiten de olie-industrie hebben de
vestigingen een geraamde omzet van 600
miljoen gulden per jaar bij een uitvoer
van 60^ van de produktie. Direct en in
direct kan de verruiming van arbeids
mogelijkheden op 20.000 plaatsen worden
geschat. De belangrijkste vestigingen
kwamen in de sector van kantoorma
chines en gereedschapswerktuigen tot
stand.
Mr. Kolfschoten
„Gemeenten moeten meespreken'
Naar een „toezicht-nienwe-stijV
De Vereniging van Ned. Gemeenten
houdt vandaag en morgen te Gronin
gen haar jaarvergadering onder voor
zitterschap van mr. H. A. M. T. Kolf
schoten, burgemeester van Den Haag.
die met een rede de vergadering open
de. Hij schonk daarin vooral aandacht
aan een van de grote algemene pro
blemen. die er voor de gemeenten be
staan, gemeentelijke
autonomie.
Het gaat bij deze autonomie in ruime
zin niet alleen om de bevoegdheid van
de gemeenten om in eigen verordeningen
zichzelf de wet te kunnen stellen, doch
vooral om de vrijheid voor de gemeenten
om naar haar maximale capaciteit te
kunnen medewerken aan de tegenwoor
dige veelzijdige overheidstaak
Dit begrip autonomie in ruime zin
vloeit voort uit. en sluit aan bij dat fun
damentele denkbeeld, dat in alle stro
mingen van ons volk even sterk wordt
gevoeld en doorleefd.
I Tot sprekers genoegen en geruststel
ling heeft hij nog zeer onlangs kunnen
lezen, dat volgens de mening van d?
regering uit zekere verschuivingen in de
richting van centralisatie geenszins mag
worden afgeleid, dat ons land op weg is
om. evenals Frankrijk, een centraal ge-
administreerde staat te worden.
I Hoe kan men een verklaring vinden
I ioor het verschijnsel, dat men onze au-
I tonomie oprechte eerbied toedraagt en
prijst, doch dat bij de uitwerking var.
het regeringsbeleid in onderdelen de in
breuken op die autonomie elkander
steeds sneller opvolgen en steeds ernsti 1
ger van karakter worden''
Spr. noemde de ontwikkeling van de 1
techniek (communicatiemiddelen), een'
verkeerde opvatting van de toezichthou
dende taak. de controle-zucht en de
structuurverandering, die optreedt in het
Nederlandse publiekrechtelijke bestel
Op ieder dezer punten ging mr. Kolf
schoten nader in.
Ik geloof aldus spr. dat voor het
aanvaarden van een „gemeentelijke
autonomie nieuwe stijl" waarbij
de grotere verstrengeling van plaatse
lijke en algemene belangen erkend
wordt over het algemeen begrip be
staat. Maar daarmede is het probleem
niet opgelost.
Wij zijn er immers allen van over
tuigd, dat concessies in verband met
de veranderde omstandigheden niet
enkel van gemeentelijke kant behoren
te komen, doch dat als noodzakelijke
tegenhanger van de „autonomie
nieuwe-stijl" moet worden ingevoerd
een ..centraal bestuur nieuwe-stijl"
en vooral ook een „toezieht-nieuwe-
stül".
Het is juist, dat tegenwoordig de plaat
selijke belangen niet meer door de ge
meenten afzonderlijk behartigd kunnen
worden, zonder dat het Rijk hierover
kan meespreken. Maar de onvermijde
lijke consequentie hiervan is. dat de ge
meenten bij bepaalde, haar activiteit re
garderende. onderdelen van het natio
nale bestuurlijke en economische beleid
veel meer dan vroeger nauw betrokken
zijn. Daarom moet hun het recht wor
den toegekend om op hun beurt mee te
spreken bij het bepalen van het Rijks
beleid.
Dit laatste besef is nog niet doorge
drongen bij vele Rijksinstanties, die nog
altijd denken volgens het verouderde
schema.
