BESLISSENDE FASE INZAKE ALGERIJE
So»stelle zag kans te ontvluchten
-Vakbonden gereed voor staking
WEERBERICHT
Minister Moch treedt flink op
Opstandige beweging op Borneo?
NAGEKOMEN:
Haringvioof op weg over een woelige zee
SABENA-TOESTEL VERBRAND
BIJ CASABLANCA: 65 DODEN
97ste Jaargang
MAANDAG 19 MEI 1958
No. 29443
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.T.60 per kwartaal: f.2.65 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro a
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Welke positie kiest De Gaulle
(Van onze Parijse correspondent)
In het historische drama, dat Frankrijk nu be
leeft, doen zich van dag tot dag nieuwe feiten en
gebeurtenissen voor, waardoor de situatie ener
zijds wel wat overzichtelijker wordt, maar waar
door de naaste toekomst er, anderzijds, nog
onheilspellender en dreigender gaat uitzien. Tot
die gebeurtenissen behoort de vlucht van het
ultra-rechtse Kamerlid Jacques Soustelle uit Parijs
via Zwitserland naar Algiers, waar hij begroet is
als een der voornaamste figuren van de actie
tegen de regering-Pflimlin. Soustelle, die vroeger
gouverneur-generaal van Algerije is geweest,
slaagde erin zich aan de speciale politiecontrole te
onttrekken door zich onder de achterbank van
een auto te verbergen en zo naar Genève te
vluchten. Voor vanmiddag drie uur werd het
begin van een nieuwe en vermoedelijk beslissende
episode verwacht: generaal De Gaulle heeft voo
dat tijdstip een persconferentie bijeengeroepen om
nadere tekst en uitleg te geven over zijn jongste
manifest, waarmee hij donderdag, na een zwijgen
van zes jaren, zichzelf aanbood om de macht in
Frankrijk over te nemen. Nu zal dus moeten blij
ken, of de generaal bereid is de grondwet in acht
te blijven nemen door als kandidaat-premier op
een eventueel verzoek van president Coty aan
het parlement om „investituur" te vragen.
Ongetwijfeld zal De Gaulle dan de vraag van de socialistische leider Mollet
worden voorgelegd, namelijk of Frankrjjks bevrijder bereid Is de staatsgreep van
zijn collega-generaals in Algerije publiekelijk te veroordelen. Nadat De Gaulle
wiens grote kracht totnutoe zijn zwijgen is geweest! gesproken heeft,
zal men met veel groter zekerheid kunnen voorspellen of de generaal in de ogen
van de regering-Pflimlin in aanmerking kan komen om als arbiter tussen Parijs
en Algiers de verbroken betrekkingen te herstellen. Zelden zal een woord zoveel
gewicht in de schaal der historie hebben geworpen als het ja of neen, dat van
daag door De Gaulle zal worden gesproken. Alle vakverenigingen houden zich
gereed onmiddellijk een algemene staking te ontketenen, indien De Gaulle zich
tegen de republiek, die hij zelf na de oorlog herstelde, zou uitspreken. De nieuwe
en energieke minister van Binnenlandse Zaken, de socialist Jules Moch, heeft
35.000 man extra politie naar Parijs gezonden om de orde te kunnen handhaven.
Tegen manifestaties en samenscholingen zal direct worden opgetreden. Een deel
van de gendarmerie-reserve is gemobiliseerd.
Tunesië bezorgd
Vele besprekingen
Reeds zaterdag heeft premier Pierre
Pflimlin zijn kabinetschef naar het bui
tengoed van generaal De Gaulle afge
vaardigd om verdere ophelderingen over
zijn standpunt en bedoelingen te krijgen.
Het resultaat schijnt weinig hoopvol te
zijn geweest, want enig nieuws is er
over dit onderhoud niet doorgesijpeld,
En ook over de ontmoeting, die Pflim
lin en Mollet - resp. premier en vice-
premier - gisteren een uur lang met pre
sident René Coty hebben gehad, is naar
buiten niets uitgelekt. Tal van andere
besprekingen hebben er gisteren tussen
ministers en partijleiders plaats gevon
den. Aandacht heeft vooral ook het be
zoek getrokken van de links-radicale
oud-premier Mendès-France aan de
nieuwe minister van Oorlog. De Chevig-
né.
In Algiers, waarheen met Soustelle ook
de fascistenleider, „de kleine Napoleon"
Biaggi en nog enkele ultra-rechtse sena
toren en kamerleden wisten te ontsnap
pen. hebben zaterdag en gisteren op
nieuw massa-betogingen plaats gevon
den, waaraan, volgens de gecensureerde
verslagen, nu ook een 50.000 Algerijnen
moeten hebben deelgenomen. Soustelle
werd nog geen officiële functie toebe
deeld, maar men neemt aan, dat hij is
voorbestemd in Algerije politiek de eer
ste viool te gaan spelen. De Fransen
hebben hem natuurlijk hartstochtelijk
toegejuicht.
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Zuidelijke wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vannacht hier en daar mist. Morgen
overdag aanvankelijk opklaringen en
stijgende temperatuur. Later toenemen
de bewolking en plaatselijk enkele buien,
gepaard gaande met afkoeling. Matige
tot krachtige wind uit zuidelijke rich
tingen. (Opgemaakt te 11.15 uur).
20 MEI
Zon op: 4.40 uur; onder: 20.34 uur:
Maan op: 6.04 uur; onder: 22.06 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.13 en 16.36
uur.
Laagwater te 0.05 en 12.23 uur.
Advertentie
Wat doet
de zon?
Als straks
de zon komt,
wordt het
smóór,
boe heerlijk is dan
het goedkoopste goede iongordijn met de sleufjes
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's.
In Tunesië maakt men zich er ern
stige zorgen over. dat Soustelle zijn
plannen tot uitvoering zal kunnen gaan
brengen, door de oorlog ook daar te lan
de te ontketenen. Jacques Soustelle, die
indertijd de regeringen van Bourgès-
Maunoury en van Gaiilard ten val wist
te brengen, omdat zij in hun Algerjje-
politiek volgens hem nog veel te liberaal
zouden zijn geweest, heeft Bourguiba
altijd als de grote schuldige van de ein
deloze oorlog in Algerije voorgesteld. liet
gevaar is zeker niet denkbeeldig, dat.
Soustelle de generaals in Algerije nu zal
trachten mee te krijgen voor een expedi
tie ter herovering van Tunesië en mis
schien zelfs van Marokko.
In Parijs heeft de regering, die bijna
onafgebroken vergadert, nieuwe beslui
ten genomen ter verdediging van de be
dreigde republiek. De Fransen mogen
het grondgebied zonder een speciaal vi
sum van vandaag af niet meer verlaten.
Het verkeer op de weg wordt gecontro
leerd. Gendarme en politie zijn in staat
van alarm gebracht. Er is tachtig mil
jard franc uitgetrokken voor extra bewa
pening, die met de tijd voor de troepen
in Algerije is bestemd.
Geen blokkade
Dat de regering geen blokkade van Al
gerije overweegt, zou kunnen blijken uit
de toestemming, die een drietal schepen
met levensmiddelen en medicamenten
in de haven van Marseille is gegeven,
naar Algiers te koersen. De nieuwe mi
nister van informatie. Gazier, heeft de
dagbladdirecteuren en -hoofdredacteu
ren bij zich geroepen om hun medewer
king te vragen opdat officiële censuur
achterwege zal kunnen blijven. In -St.
Etienne zijn enkele tientallen fascisten
gearresteerd, die juist de prefectuur wil
den aanvallen en bezetten. Stafchef
Paul Ely is nu officieel afgetreden en
opgevolgd door generaal Lorillot. De or
ganisatie Rijn en Donau. waarvan vele
hoge militairen lid zijn, heeft zich giste
ren bij monde van de oud-gouverneur
Eis aan K.P.M.
50 miljoen roepiah?
in Tunesië, generaal Guillaume. tijdens
een audiëntie bij het staatshoofd presi
dent Coty solidair met De Gaulle en het
oomité-Massu in Algiers verklaard. Een
bemoedigend symptoom tussen al deze
verontrustende verschijnselen is niette
min. dat het publiek zich overal in het
land en ook te Parijs rustig houdt en
vertrouwen toont in de wijsheid en de
energie van de wettige regering.
Vier vrijheidslievende
Hongaren terechtgesteld
Vier Hongaren, die schuldig waren be
vonden aan een poging tot omverwer
ping van de „volksdemocratische orde"
in Hongarije tijdens de opstand in 1956.
zijn ter dood veroordeeld en terechtge
steld, aldus meldt het Hongaarse pers
bureau.
Deze vier Hongaren maakten deel uit
van een groep van zestien. Twee ande
ren van deze groep kregen levenslange
gevangenisstraf en de tien overigen ge
vangenisstraffen, variërend van een tot
veertien jaar.
Soekarno en Hatta spraken te Soerabaja
De Indonesische autoriteiten te Bandjermasin hebben op Borneo een wijdver
takte opstandige beweging ontdekt. Te Bandjermasin is een aantal personen
gearresteerd, onder wie militairen. Er zouden documenten met een' zegel van de
opstandelingen in beslag zjjn genomen.
Volgens een bericht van een niet-geïdentificeerde radio van de opstandelingen
heeft de opstandige beweging in Indonesië zich uitgebreid tot het zuidelijke deel
van Borneo. De regering heeft te Bandjermasin verschillende personen in
hechtenis laten nemen.
Volgens dezelfde radio zouden vliegtuigen der opstandelingen nabjj Bandjer
masin een vrachtschip van de regering tot zinken hebben gebracht en twee
beschadigd. Deze schepen, aldus het bericht, vervoerden voorraden voor de rege
ringstroepen op Borneo.
Soebrandrio sprak opnieuw
met Jones
Het Indonesische persbureau Pia
meldt dat de Indonesische minister
van Buitenlandse Zaken, Soebandrio,
de Amerikaanse ambassadeur Jones in
Djakarta zaterdag heeft ontboden en
hem heeft gezegd dat Indonesië niet
„eeuwig" kan blijven wachten op
Amerikaanse stappen, die moeten
voorkomen dat „buitenlandse avontu
riers" zich mengen in de binnenland
se aangelegenheden van Indonesië.
„Eén grondgebied'
De economie van Indonesië is geba
seerd op het geheel van het Indonesi-
sche grondgebied en geen van de af-
Naar in Djakarta werd vernomen, zal j ZOnderlijke delen kan los van de andere
het hoofdkantoor van de K.P.M. in j bestaan, aldus heeft president Soekarno
Djakarta het Indonesische ministerie I van Indonesië zaterdag in een te Soera-
0 baja uitgesproken rede gezegd,
van Scheepvaart worden cevest.sd. De pr^ld"ent dle een particuliere
Verschillende afdelingen van dit mi- textielfabriek opende, legde de nadruk
nisterie hebben hun kantooruitrusting j op de noodzaak voor Indonesië zijn
reeds naar dit mime gebouw „verge- economische betrekkingen met de bui-
6 tenwereld uit te breiden, want het is,
zo zei hij, in het huidige atoomtijdperk
niet mogelijk een isolationistische poli
tiek te voeren.
Oud-vice-president Hatta, die even-
bracht.
De kernstaf van de KPM en het kan
toormeubilair dezer maatschappij zijn
reeds naar het tegenwoordige gebouw
van het Ministerie van Scheepvaart
overgebracht.
de 1 week in Sumatra. Volgens de radio
was mr. Hardi over de toestand in dit
gebied optimistisch gestemd ..omdat een
aantal leiders van het volk daar bereid
is. te werken voor het algemene wel
zijn".
Evacuatie uit Balikpapan
Volgens een mededeling van een
rederij te Singapore is gisteren uit
Djakarta een harer schepen, het 2000
ton metende s.s. „Darvel" naar Oost-
Borneo vertrokken om vandaar 350
Europese vrouwen en kinderen naar
Java te brengen. Deze vrouwen en kin
deren zijn gezinsleden van employé's
van de Kon. Shell. De Darvell zal op
22 mei te Tarakan aankomen en te
Balikpapan op 24 mei, aankomst te
Djakarta op 28 mei, aldus een woord
voerder van de rederij. Het schip zal
het Rodekruis-embleem voeren en bij
duisternis een extra verlichting krij
gen, De bemanning zal voor deze reis
een extra toelage ontvangen van twee
maanden salaris.
"D«. Cjaullc verklaar
de hecUn middag "te.
l^ryS.dakHy niet
z_ctl pochen de iiwld-
Ijn^ender'Re^vjbl lek.
te,êchendenHet
ii doel lanojS
wettelyke Weg de.
veranderingen in
het bestaande po
litieke bestel, die
noodzakelyk Seky-
nen, "teweeg "te
breng*"
Volgens berichten in de pers in Dja
karta treft de Indonesische regering
thans voorbereidingen tot het instellen
van een eis tot schadevergoeding tegen
de KPM. ..wegens verliezen veroorzaakt
door het vertrek van de KPM-schepen
uit de Indonesische wateren.
Zoals bekend, gaf de directie van de
KPM. ten tijde van het uitbreken van
de anti-Nederlandse campagne in In
donesië, aan al haar gezagvoerders op
dracht naar Singapore en andere ha
vens buiten Indonesië koers te zetten,
nadat het Indonesische personeel der
maatschappij het hoofdkantoor in be
slag had genomen en daar de rode sta-
kingsvlag op had gehesen.
Volgens welingelichte kringen zou de
eis tot schadevergoeding een bedrag
van 50 miljoen roepiah omvatten.
eens bij de opening van de fabriek het
woord heeft gevoerd, zei, dat Indonesië
in de eerste behoeften van zijn be
volking zal moeten kunnen voorzien
zonder noodzakelijkerwijze van de in
voer afhankelijk te zijn.
Vliegtuig neergeschoten
Op Ambon is met luchtdoelgeschut
gisterochtend een B-26 bommenwerper
van de opstandelingen neergehaald toen
hij een aanval deed op het vliegveld
van Ambon, zo deelt het hoofdkwartier
in Djakarta mee. Men voegde daaraan
toe. dat er aan de kant van de regering
geen slachtoffers zijn gevallen.
Herstelcommissie terug
Zondag is de „herstelcommissie", die
de regering naar midden-Sumatra had
gezonden, te Djakarta teruggekeerd,
aldus radio Djakarta. De commissie, die
onder leiding stond van de vice-pre
mier, mr. Hardi en waarin voorts nog
twee ministers zitting hadden, vertoef-
Stampend een weg borend door
een enigszins woelige zee vaart de
KW. 170 langs de hoofden van de
pieren van IJ muiden uit op weg
v.aar de haringgronden. Een van de
vele loggers die zaterdagmiddag
van IJmuiden, Scheveningen en
Vlaardingen uit het haringseizoen
openden. Voor een uitvoerige re
portage verwijzen wij naar elders in
dit Blad.
Vermoedelijke oorzaak is mislukte landing
Vijfenzestig mensen zijn gisteren om het leven gekomen bjj het verongelukken
van een Belgisch passagiersvliegtuig. Het toestel vloog in brand bij een mislukte
landingspoging op het vliegveld van Casablanca in Marokko. Een van de vier
motoren van de DC-7 was onklaar geraakt. Het Sabena-toestel was van Brussel
op weg naar Belgisch Kongo.
Er zijn vier overlevenden, vermoedelijk drie Belgen en een Zwitser, die zich
achter in het toestel bevonden en het brandende wrak door de nooddeur konden
verlaten. De gehele bemanning van negen heeft het leven verloren. Twee loodsen
op het vliegveld zijn vernield.
Volgens een ooggetuige verloor het toestel snel hoogte en raakte het met een
vleugel een gebouwtje bij de rolbaan. De vleugel werd afgerukt en het vliegtuig
kwam in een grote hangar terecht, temidden van militaire vliegtuigen.
verkeerstoren opgevangen, luidden: „Wij
gaan landen". Men vermoedt, dat de
piloot, toen hy zag, dat hy te ver op de
landingsbaan zou neerkomen, weer heeft
willen opstijgen. Een der vier motoren
werkte evenwel niet, zodat het toestel
mogelijk, toen de piloot weer vol gas
gaf, uit zyn evenwicht geraakte. Daar
door kwam de linkervleugel in aanra
king met een loods die aan het einde
van het veld op enige honderden meters
van de landingsbaan stond. Het toestel
stortte neer op een tweede loods en
brak in tweeën. In de loodsen, waar
blusmateriaal van de Franse luchtmacht
stond opgeslagen, bevond zich een
wachtpost, die ongedeerd bleef.
Zivaarste ramp van
Belgische luchtvaart
De ramp is de zwaarste, welke ooit de
Belgische luchtvaart heeft getroffen. De
twee laatste Belgische vliegrampen wa
ren die van Frankfort op 14 oktober
1953, waarby 40 mensen om het leven
kwamen, en het ongeluk bij Rieti nabij
Rome, waar op 13 februari 1955 21 men
sen verongelukten.
Onder de slachtoffers, voor het meren
deel Belgen, bevonden zich verscheidene
echtparen met kinderen, o.a. een Brits,
dat de reis met drie kinderen maakte,
en een Belgisch echtpaar, eveneens met
drie kinderen.
Over de oorzaak van de ramp tast
men nog in het duister. De piloot moet
door het ongeluk verrast zijn. Zjjn
laatste woorden, door de radio van de
Nederlander wint
filmprijs te Cannes
De eerste prijs van het filmfestival ln
Cannes voor de beste korte film is toe
gekend aan Frankrijk, voor „La Seine a
rencontre Paris", die geregisseerd is door
de Nederlander Joris Ivens en voor „La
Joconde" van Henri Gruel en Jean Su-
jeux gezamenlijk.
De grote prijs van het filmfestival is
gewonnen door de Russische film „Als
de ooievaars overtrekken" met in de
hoofdrol de tot nu toe onbekende Ta-
tiana Samoilova.
Bij ontploffing in Parijs
vijftien personen gedood
Bij een ontploffing van een benzine
tank in een garage aan de Rue d'Oslo In
Parijs, zijn zaterdag vijftien personen,
onder wie vijf kinderen, om het leven
gekomen en 30 gewond. De eehtgenote
van de garageeigenaar en de voorman
van een ploeg arbeiders, die herstelwerk -
zaamheden in de garage verrichtten,
(Foto L.D./Jaap van Duyn, Katwijk) worden nog vermist.
Von Brcntane naar ons land
De West-Duitse minister van Buiten
landse Zaken Von Brentano zal in het
begin van de volgende maand een be
zoek brengen aan ons land. Hij zal
trachten de ruim twee Jaar geleden be
gonnen onderhandelingen tussen Neder
land en West-Duitsland weer op gang te
brengen.
De 100.000ste Nederlandse
emigrant naar Australië
Het Australische Migratie Bureau in
Den Haag deelt mede. dat in de loop
van dit jaar de 100.000ste na-oorlogse
Nederlandse emigrant naar Australië zal
vertrekken.
Na de tweede wereldoorlog heeft
Australië meer dan 1.250.000 emigranten
uit allerlei landen opgenomen. Van deze
emigranten kregen er 660.000 financiële
steun voor de overtocht.
In de komende tien jaar zal de bevol
king van Australië volgens de Australi
sche hoogleraar D. B. Copland vermoe
delijk met 24 procent toenemen en zal
de werkende bevolking met 55 procent
vermeerderen.
Naar schatting zal de bevolking van
huwbare leeftijd in Australië binnen
tien jaar met 50 procent toenemen. Deze
snelle uitbreiding zal aller Inspanning
nodig maken voor de bouw van meer
huizen, ziekenhuizen, betere scholen en
betere wegen. Ook zal het middelbaar
onderwijs met 50 procent moeten wor
den uitgebreid.
