CABALLER0 hoort er bij
Jubilerende Ambachtsschool neemt
in Leiden centrale plaats in
Echt genieten,
vrank en vrij...
Oud-leerlingen boden tijdens
receptie glas-in-loodraam aan
De C.H.-kijk op de gemeente
Een werkelijke neutraliteit in
de huidige wereld onbestaanbaar
Zesde lustrum van Leidse
Verenigde Faculteiten
97ste Jaargang Zaterdag 10 mei 1958 Tweede blad no. 29437
In leeftijd oud en krachten jong
in de maatschappij deed veroveren. Wij
hebben, aldus spreker, het in een ver
volg op het U in 1948 aangeboden ge
schenk gezocht, t.w. een tweede en daar
op in voorstelling aansluitend glas-in-
loodraam, aangebracht in de hal van
het gebouw. Brengt het reeds aanwezige
raam de in de school gegeven theorie
symbolisch in beeld, het tweede raam
wijst hun naar de komst van een leer
ling in de school en zijn daarop later
gevolgd afscheid, met daaromheen de
Latijnse tekst „Non scholae sed vita
desimus" niet voor de school, maar
voor het leven leren wij en het „Finis
corporat opus": het einde kroont het
werk.
Dat de thans 75-jarige Leidse Ambachtsschool in leeftijd oud en
krachten jong in Leiden en in de kring van het landelijk nijver
heidsonderwijs een centrale plaats inneemt, is tijdens de gistermiddag
in het schoolgebouw gehouden receptie duidelijk aan de dag getreden.
Vertegenwoordigers van tal van gemeentebesturen en uit de kring
van het bedrijfsleven en het technisch onderwijs, die gelukwensen aan
boden, spraken met grote waardering over de opleiding van de school.
Hierbij bleven ook de oud-leerlingen, die in de eerste plaats zoveel
aan de school te danken hebben, niet achter. Bij monde van de voor
zitter van de Vola, de heer J. P. Zwanenburg, boden zij het bestuur
een glas-in-loodraam aan, waarin de vrucht van de studie aan deze
school is gesymboliseerd.
De heer J. C. van Schaik, die in zyn
kwaliteit van wethouder van Onderwijs
namens het gemeentebestuur deze mid
dag felicitaties aanbood, schonk aan
dacht aan de grote vlucht, welke de
school in deze 75 jaar heeft genomen.
Spreker, die daarbij teruggreep op het
eenvoudige begin in 1883, bracht naar
voren, dat de school is gesticht in een
tijd, dat er sprake was van een sociale
bewogenheid en waarvan naast de op
richting van de Ambachtsschool ook de
Stichting van het Leidse Volkshuis ge
tuigt. Vooral na 1900 heeft zich deze
kentering in het sociale denken en han
delen voortgezet, waaraan de toeneming
van de industrie niet vreemd is geweest.
Een grote vlucht heeft het technisch
onderwijs evenwel eerst na de tweede
wereldoorlog genomen. Volgden in die
tijd circa 600 leerlingen het lager tech
nisch onderwys, thans is dit aantal ver
viervoudigd. Ook het voortgezet tech
nisch onderwijs heeft in deze jaren een
grote vlucht genomen. Het aantal leer
lingen, dat dit onderwijs in Leiden volgt,
is gestegen van 35 tot 80%. Een uit
vloeisel daarvan is o.a. de oprichting van
de U.T.S., terwijl reeds sterk wordt ge
dacht aan de vestiging van een H.T.S.
in de Sleutelstad en ook de oprichting
van een textiel-dagschool wordt over
wogen.
Bijzondere waardering had de wet
houder voor de prettige samenwerking,
welke nu reeds jaren bestaat tussen het
gemeentebestuur en het bestuur en de
directie van de jubilerende school, waar
van hij de grootse viering, gelet op de
antecedenten van de L.A.S., zeer op haar
plaats acht. Waar mogelijk zegde de heer
Van Schaik ook in de toekomst, nu weer
plannen tot uitbreiding op stapel staan,
deze medewerking gaarne toe. Spreker,
die voor de L.A.S. nog een goede toe
komst zag weggelegd, wenste de school,
die thans de weg naar haar eeuwfeest
heeft ingeslagen, nog een lange periode
van groei toe.
De directeur, de heer C. Brilman, die
met het oog op de lange rij van receptie-
gangers er waren er een paar hon
derd slechts een kort woord van feli
citatie sprak, bood alle bestuursleden in
de vorm van een asbak een persoonlijk
aandenken aan, waaraan nog een aan
tal voor de bestuurskamer werd toege
voegd. Het was een geschenk van leraren
en oud-leraren.
GLAS-IN-LOODRAAM
Zoals gezegd zorgden de oud-leerlingen
deze middag ook voor een passend aan
denken. De heer J. P. Zwanenburg,
voorzitter van de Vola, die dit uit hun
naam aanbood, wees op de uitstekende
staat van dienst van de school, die in
deze 75 jaar circa 10.000 leerlingen een
gedegen opleiding gaf. Een opleiding,
welke velen van hen een goede positie
de uitvoering waarvan spreker ook grote
bewondering had.
Onder de velen, die in de loop van
deze middag gelukwensen aanboden,
waren o.m. vertegenwoordigers van tal
van lerarenorganisaties en gemeentebe
sturen, de heer J. Machielsen, rijks
inspecteur van het Onderwijs, leden van
de Commissies voor de vakopleiding in
het bouw- en de nevenbedrijven, leve
ranciers, patroons van de bedrijfsoplei
ding, hoofden van scholen, de heer J.
G. J. Verhey van Wijk namens het De
partement Leiden van de Ned. Mij. voor
Nijverheid en Handel, de directrice van
de Vakschool voor Meisjes, een depu
tatie van de afd. Gezondheidszorg van
het Ned. Instituut voor Praeventieve
Geneeskunde, leraren en oud-docenten
van de Ambachtsschool, mevr. B. Kuyn-
tjesElzinga, de echtgenote van de
overleden directeur van de L.A.S.de
heer B. Swanenburg, gemeentelijk inspec
teur voor het Onderwijs, tal van indu-
U.V.V.-autotocht
ouden van dagen
CIRCA 450 BEJAARDEN GINGEN
OP STAP
Onder auspiciën van het Comité
U.V.V. hebben gisterochtend resp. -mid
dag circa 450 ouden van dagen weer
huh jaarlijkse autotocht gemaakt.
De tocht ging vanaf het Stationsplein,
via Noordiwijik, De Ziflik, Heemstede,
Aerdenihout.naar „Velserend", waar on
der het genot van een kopje 'koffie werd
gepauzeerd. Van de gelegenheid om de
omgeving te bezichtigen werd druk ge
bruik gemaakt. Ook werd nog door de
1100 m. lange Velsertunnel gereden. Op
de terugtocht genoten de bejaarden j
volop van de rijk bloeiende bollen vel-
den en de prachtige mozaieken.
Bij aankomst te Leiden betuigden de
oudjes hun gulle tevredenheid over het
uitstapje. Een woord van dank werd
gesproken tot de dames en heren, die
hun auto beschikbaar hadden gesteld.
striëlen, hoofden van dienst en vele
anderen.
Onder de geschenken er was ook
een fraaie bloemenschat die deze mid
dag werden aangeboden was ook een
foto van de beschermvrouwe der school,
H.M. Koningin Juliana, een cadeau van
de lerarensportclub „Blijf Fit".
„Velen keren thans op hun basis terug
S.G.P. is kansloos
Alvorens de afdeling Leiden van de
C.H. Unie met het oog op de bomende
gemeenteraadsverkiezing naar buiten-
treedt, werd gisteravond in het wqkge-
bouw Levendaal nog een interne wapen-
Terwijl de receptie enkele ogenblikken
werd onderbroken, begaven de bestuurs
leden in tegenwoordigheid van het Vola-
bestuur zich naar de hal van het ge
bouw, waar de echtgenote van de glaze
nier, Cors van der Kaay, het raam ont
hulde.
Weer terug in het receptielokaal dankte
de voorzitter, ir. J. J. G. van Hoek, voor
dit prachtige en zinvolle geschenk, voor
(Foto L.D./Van Vliet) i
In het door de Vola aangeboden
glas-in-loodraam is de vrucht van 1
de studie gesymboliseerd
Wethouder C. van Schaik
(links) biedt de voorzitter, ir. J. J.
G. van Hoekgelukwensen aan.
(Foto L.D./Van Vliet)
BEGRAFENISONDERNEMING
A. ZAALBERG
Middelweg 2 telefoon 2273^
Er komen 1800
Italianen in Leiden
Aubade aan het station
Onder auspiciën van het Hotelplan
zullen deze maand 1800 personeels
leden van de regionale telefoonmaat
schappij „Stipel" uit Milaan naar ons
land komen. De eerste groep (800 per
sonen) zal woensdag aan het Leidse
station arriveren. Een paar dagen
daarna volgt de tweede groep.
Ze zal met bussen vanuit Leiden naar
Noordwijk worden vervoerd en daar in
19 hotels worden gehuisvest.
Van daar uit zullen de toeristen uit
stapjes maken door ons land, waarbij
o.a. verschillende grote steden en ook de
Noord-Oost-polder zal worden bezocht.
Op 16 mei heeft in „Treslong" in Hille-
gom een groot folkloristisch avondfeest
plaats, waaraan o.a. medewerking zal
worden verleend door diverse volksdans
groepen. De 17de mei vertrekken de gas
ten weer naar hun vaderland. Bij de
aankomst van de eerste groep aan het
Leidse Station zal de Haagse Posthar-
monie een aubade brengen.
schouw gehouden. Het lid van het
hoofdbestuur, de directeur der Leidse
Chr. Kweekschool, mr. dr. K. de Vries,
heeft in deze bijeenkomst gesproken
over de C.H. kijk op de gemeente.
De heer D. van der Kwaak, die voor
de pauze de plaats van de voorzitter van
de Leidse afdeling innam sprak een in
leidend woord, waarin hij het de rege
ring verweet, dat zij niet het initiatief
heeft weten op te brengen om ons volk
indertijd in te lichten, dat het op een
keerpunt staat. Z. i. gaan we nog een
moeilijke tijd tegemoet. In de komende
tijd, aldus spreker, is de CHU erop uit
een eerlijke verkiezingspropaganda te
voeren, waarbij de Unie niet zal aanko
men met beloften en leuzen. Daarente
gen is het haar ernstig voornemen zich
in te 2ietten voor de gehele Leidse bevol
king.
De heer Van der Kwaak, die hierna
nog even de uitslag van de verkiezingen
voor de Prov. Staten onder de loep nam.
wees daarbij o.m. op de realiteit, dat
velen na 26 maart de PvdA de rug heb
ben toegekeerd. Hiermede zijn velen op
hun basis teruggekeerd. Spreker voor
zich geloofde, dat de verwachting gewet
tigd is. dat nog anderen zullen volgen.
DE S.G.P.
Mr. dr. de Vries, die hierna het woord
verkreeg, zette uiteen, dat de Prot. Chr.
groep in Leiden ook bij de aanstaande
gemeenteraadsverkiezing wederom in
een vrijwel gesloten formatie optreedt.
Helaas - en spreker wenste dit niet te
veroordelen, doch wel te betreuren -
heeft een andere prot. chr. groep (de
SGP (Red.) gemeend toch aan deze ver
kiezing te moeten meedoen. Gelet op de
uitslag van de laatst gehouden verkie
zing is er echter geen kans op, dat deze
partij op een zetel beslag legt.
Zij is z.i. kansloos. Dit in het oog vat
tend, wekte mr. De Vries de zonen en
dochteren der reformatie op zjjn/haar
stem niet op deze partij uit te brengen.
Het gevaar is dan groot, dat men indi
rect zijn/haar stem aan de KVP geeft.
Na dit waarschuwend geluid ging mr.
De Vries uitvoerig in op het CH-ge-
meenteprogram, dat uitgaat van de ge
dachte, dat heel ons politiek denken en
handelen is afgestemd op het geloof.
Gods woord, aldus spreker, is ook op het
terrein van de politiek nog een lamp
voor onze voet. De artikelen van dit pro
gram zijn evenwel geen bijbelteksten,
doch worden bepaald door ons christen
zijn. waarbij de historie - vandaar chris
telijk historisch - nog een belangrijk
woordje medespreekt. In dit verband
stond spreker in het kort stil bij het be
vorderen van de gemeentelijke zelfstan
digeheid en het tegengaan van de cen
tralisatie, een centralisatie, welke door
de overheid op menig terrein wordt
voorgestaan.
T.a.v. het bevorderen van de burger
zin en de particuliere werkzaamheid
stelde spreker, dat de CHU van de stel-
CONSTANTE KWALITEIT
Dr. mr. F. Gosses voor de VI110
Advertentie
Dr. mr. F. Gosses heeft gisteravond
in het Juridisch Studiecentrum Gra
vensteen voor de leden van de afde
ling LeidenOegstgeest van de Ver
eniging voor Internationale Rechts
orde „V.I.R.O." en van het Dispuut
prof. mr. B ,M. Telders een verhande
ling gehouden over het begrip neutra
liteit. Een heel oud begrip. Men komt
het reeds in de eeuwenoude geschie
denis tegen.
Maar dan was het steeds gebaseerd
op feitelijke omstandigheden. Door ge
ografische ligging of om redenen van
eigenbelang hield een bepaalde staat
zich dan afzijdig in een gewapend con
flict. Zo'n houding behoefde niet altijd
volkomen passief te zijn. men kon ook
positieve invloed uitoefenen b.v. door
het drijven van handel met de bellige-
renten, maar men zag af van daadwer
kelijke deelneming in de oorlog. Een
volkenrechtelijke neutraliteit ontmoet
men in de historie voor het eerst in
1815, toen kort na het Weense congres
Zwitserland op eigen verzoek tot een
permanent gewapende neutrale staat
werd verklaard, waarvan de neutraliteit
werd erkend en gewaarborgd door de
toen bestaande vjjf Europese mogend
heden. Het was de eerste maal in de
geschiedenis, dat een staat terwille van
de neutraliteit zekere soevereine rech
ten opofferde, een mijlpaal in het Euro
pese ordeningsstreven. In de latere ge
schiedenis komen wij nog drie van der
gelijke voorbeelden tegen. In 1839 werd
België formeel tot neutrale staat ver
klaard, in 1867 volgde Luxemburg. In
beide gevallen was voortgeborduurd op
het Zwitsers stramien, maar hier was de
DE SPECIAALZAAK in
KANTOORMACHINES
Reeds vanaf f 15.05 p. maand
bent U in het bezit van een
kofferschrijfmachine. Alle be
kende merken o.a. Triumph,
Groma, Swissa, Everest, Kolibri,
Mercedes. Vraagt geheel vrijbl
inlichtingen.
m HAARLEMMERSTRAAT 164'
Twee lezingen in het
Gravensteen
Onder het motto „Harmonie en disso
nant in het concert der naties" vieren
de Verenigde Faculteiten der Rechtsge
leerdheid en der Letteren en Wijsbe
geerte der Leidse Studenten gedurende
twee dagen hun zesde lustrum, waarbij
tevens aandacht besteed wordt aan het
tienjarig bestaan van de sociologische
studierichting.
Deze lustrumviering begon gistermid
dag met een bijeenkomst van vele stu
denten, reünisten en andere genodigden
in het juridisch studiecentrum Graven
steen, waar na een inleiding door de
praeses van de lustrumcommissie de
heer Ch. A. van Bemmelen dr. W. A.
't Hart sprak over volkenpsychologie als
sociaal-wetenschappelijke mogelijkheid.
Spreker schetste in het kort de op
komst van de volkenpsychologie, die tot
het midden van de achttiende eeuw
niet meer was dan een karikaturisering
terwijl de psychologie eerst in het mid
den van de negentiende eeuw een zelf
standige wetenschap werd. Vooral de
periode van en na de tweede wereld
oorlog heeft grote mogelijkheden voor
de volkenpsychologie geschapen. Spre
ker drong erop aan dit jonge weten
schapsterrein, dat voor de toekomstige
ontwikkeling van de samenleving van
zeer groot belang kan zijn, te verkennen
in een interdisciplinaire samenwerking
tussen psychologen, sociologen, antropo
logen en historici, die echter eikaars
taal moeten leren verstaan alvorens
vruchtbaar werk kan worden geleverd.
De tweede spreker van gistermiddag
was de heer A. A. J. Warmenhoven, die
verschillende aspecten beschouwde van
het internationaal contact bij technische
en economische hulp. Hij wees erop dat
men niet te snel moet spreken over
„achtergebleven gebieden" wanneer het
gaat om volkeren, die geheel anders zijn
georiënteerd. Het westen moet er zich
voor hoeden te denken, dat dit verschil
in technologische ontwikkeling en op
ander gebied verdwijnt als er maar vol
doende kapitaal en kennis in wordt ge
pompt. De deskundigen, die de interna
tionale steun bij de ontwikkeling van
volken en gebieden leiden, moeten zeer
voorzichtig te werk gaan en slechts dan
hulp verstrekken wanneer door onder
wijs en opvoeding de volkeren ontvan
kelijk zijn voor het opvangen van tech
nische opbloei.
regel uitgaat, dat het stimuleren hier
van de voorkeur verdient boven het or
ganiseren. De CHU stelt zich niet op het
standpunt: bij U, over U en zonder U.
aangezien dit in strijd is met de eerbied
van het leven.
Tenslotte schonk spreker nog aan
dacht aan enkele punten uit het CH-
gemeenteprogram, t.w. het bestrijden
van de woningnood en de vorming van
de medemens, dit naast het aankweken
van schoolse kennis. Mr. dr. de Vries
eindigde met erop te wijzen, dat wij aan
een historisch besef ook een christelijk
denken moeten paren, in welk verband
hij wees op de bevordering van de zon
dagsrust, het bevorderen van de groei
van het christelijk onderwijs, dat even
wel het geven van godsdienstonderwijs
op de openbare scholen niet mag uitslui
ten en de godsdienstige achtergrond van
ons cultureel en sociaal werk. In al deze
oerbanden. aldus spreker, moeten wij
ernst maken met ons christen-zijn.
Na een korte pauze was er gelegenheid
tot discussie, waarvan een ruim gebruik
werd gemaakt.
neutralisering opgelegd en Luxemburg
was bovendien ongewapend neutraal. In
1907 werd bij de tweede Haagse confe
rentie ook een algemene regeling getrof
fen voor neutraliteit, waarmede elk
onzijdig grondgebied onschendbaar werd
verklaard. Het was niets nieuws, een
ongeschreven wet werd alleen zwart op
wit gezet. Maar vergeten werd sancties
in het vooruitzicht te stellen. Men leek
dus stap voor stap naar een Europese
ordening te stevenen, maar de eerste
wereldoorlog maakte duidelijk, wat al
deze afspraken waard waren. Duitsland,
dat garant stond voor de neutraliteit
van Luxemburg en België liep beide
landen onder de voet. België voelde er
na die wereldbrand dan ook niets meer
voor en na de tweede wereldoorlog liet
ook Luxemburg de neutrale houding
varen en sloot zich aan bij de NAVO.
Protesten tegen deze eenzijdige opzeg
ging van de neutralisering zijn niet ge
hoord. Zwitserland heeft echter ander
halve eeuw de neutraliteit kunnen land-
haven. Maar alleen door machtspolitieke
factoren, zoals iedere neutraliteit steeds
daardoor wordt bepaald. Het Alpen
landje heeft nu gezelschap gekregen
van Oostenrijk, dat in 1955 geneutrali
seerd werd. permanent en gewapend,
maar niet onder garantie.
Het was de prijs, die net voor zijn
vrijheid moest betalen. En vandaag de
dag is de neutraliteitsgedachte een
geliefd tactisch wapen van de Russen
in de latente strijd tussen Oost en
West. Heeft neutraliteit thans nog
enige zin? Is zjj zelfs wel moreel ver-
anwoord? Dr. mr. Gosses meende van
niet. Alle z.g. neutrale landen worden
door Rusland warm geprezen, maar
niet in de gebieden, die onder eigen
machtsinvloed vallen. Het staats
systeem van de Sovjet-Unie is nog
altijd: „Wie niet voor mij is, is tegen
mij". Er is tussen Oost en West geen
ruimte meer denkbaar voor neutrale
staten, werkelijke neutraliteit is in de
Russische kaart spelen en dus in feite
onbestaanbaar. Na deze inleiding was
er gelegenheid tot het stellen van
vragen en werd snel een agenda af
gewerkt van de ledenvergadering.
CONCERT VAN DER WERFPARK
De Harmonie-kapel „Trouw en Durf"
o-l.v. de heer J. F. J. Boelhouiwer, ver
zorgt maandagavond in het Van der
Werfpark een gemeente-concert. Het
programma luidt als volgt: Era to
(mars), J. C. de Wit; Aube Dorée, A.
Delbecq; Denise (wals), A. Bulland;
Fierial (ouv P. B. Bisselink; De Post
koets, J. Cleber; Mars 4e Reg. Grena
diers. G. J. de Houwert; Taptoe Hoorn
blazers: Wilt heden nu treden: Taptoe
Cavalerie; Saint Triphon (mars), A.
Ney; Semipre Fidelis tmars), Soussa en
Manoeuvre (mars), P. A. Staehs.
AFSCHEID A. v. d. KAAY
In verband met het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd heeft de
heer A. van der Kaay gisteren in het
schaftlokaal van de H.C.W. afscheid ge
nomen. De heer Van der Kaay, die ge
durende 34 jaren bij de H.C.W. in dienst
was, werd toegesproken door de voor
zitter van de kern, de heer C. Pouw, die
hem namens het personeel een enve
loppe met inhoud aanbood. Voorts voer
den de heren Dekker en Laman, voor
zitter van de „Stalen Band" het woord.
Enkele geschenken werden overhandigd.
OEGSTGEEST
Medische dienst Dit weekeinde
nemen waar de doktoren Held, tel. 24649 j
en LanenBaron, tel. 21810-
Hervormd jeugdwerk
Als afsluiting van het winterwerk
hield de centrale commissie voor het
jeugdwerk der Leidse Hervormde Ge
meente gisteren een contactavond
voor de medewerkers(sters)In zijn
openingswoord zei de jeugdpredikant,
ds. T. D. van Soest, dat de bijeen
komst beschouwd werd als een alge
meen appèl waarop dank werd ge
bracht aan God voor de krachten, die
Hij tot dit werk had gegeven.
Daarnaast moet een dergelijke avond
worden gezien als een van de weinige
gelegenheden waarbij de jeugdleiders
(sters) elkaar beter leren kennen.
Bij dit werk heeft men zich vooral
bezig te houden met de vraag of alles
wat men doet pastoraal wel verant
woord is. Een van de grote moeilijkhe
den is, de jeugd-van-vandaag te boeien.
In sommige gedeelten van de stad wer
den goede resultaten bereikt, in andere
minder goede. Over het algemeen geno
men is de samenwerking in bepaalde
sectoren van het jeugdwerk groter dan
voorheen het geval was. Belangrijk was
daarbij, dat het centrale werk in één ge
bouw kon worden overgebracht. De
kadervorming is een voornaam punt van
het programma voor het aanstaande
seizoenmen wil komen tot nog nauwere
samenwerking.
Het eerste deel van het programma,
dat de aanwezigen kregen aangeboden,
werd verzorgd door enkele meisjes- en
jongensclubs onder leiding van de sport
leider, de heer H. v. d. Luit. Met grote
behendigheid werden de oefeningen met
evenwichtsbanken uitgevoerd. Eerst de
meisjes en daarna de jongens toonden
was zij op het terrein van springen, kop
rollen, handstanden en valbreken waard
zijn.
Na de pauze trad het Chr. Mandoline
gezelschap „Sempre Avanti", onder lei
ding van K. Kukler, op. Het publiek
werd meegenomen op een reis naar ver
schillende landen van Europa De avond
werd gesloten door de voorzitter van de
Hervormde Jeugdraad, ds. J. N. de Rui
ter.
