W
DE STORES IS DE „WINKEL VAN
SINKEL" VOOR DE VISSERSVLOOT
De Kerk
in de wereld
Zater3ag 10 mei 1958
DE VANGARMEN DER VISSERIJ (VII) j
Ijs is onmisbaar voor
goede kwaliteit vis
ZOUT WORDT GELEVERD
IN VATEN EN ZAKKEN
WOORD
VAN
BEZINNING
Afgezien van de grote warenhuizen, verkoopt iedere
winkelier die artikelen, die ook inderdaad in zijn winkel
thuis horen, en de huisvrouw moet dus soms wel meerdere
winkels binnengaan om haar boodschappenlijst „afge
werkt" te krijgen. Voor de zeeman zou dat wel erg lastig
zijn. De Katwijkse visser, die voor het vertrek in IJmuiden
is, heeft geen tijd drie, vier winkels binnen te gaan om
bier een zuidwester, daar een pan en verderop een lamp
te kopen. Hij moet alles bij elkaar vinden en zo zijn de
winkels in scheepsbenodigdheden ontstaan. Wat er alle
maal te koop is, kregen wij te horen van de directie van
de „N.V. IJmuiden Stores - Scheepsbenoodigdheden". In
de stores kon men ons ook inlichten over het zout, terwijl
de Ijsfabriek „Groenland" onze jjsleverancier is.
(Van een onzer redacteuren)
Zo langzamerhand is „ons schip" al
goed uitgerust: er staat een motor aan
boord, de netten liggen op hun plaats,
de reddingsmiddelen zijn in orde, de
vaten liggen in de ruimen, de beman
ning is aangemonsterd. Toch kan ons
schip nog niet varen, want daar is nog
meer voor nodig! Wat zou een haring
visser beginnen als hij niet een flinke
portie zout aan boord had en welk
schip, dat op verse vis gaat vissen, zal
vergeten ijs in te nemen? En dan is het
schip nog niet gereed te vertrekken. Er
zijn nog duizend-en-één dingen nodig,
om het leven aan boord mogelijk te
maken. De kok dient keukengerei te
hebben van potten en pannen tot
een vatenkwast toe; men moet er aan
denken, dat er op zee een lamp kan
springen en dus moeten er nieuwe zijn.
Het is niet moeilijk deze enkele voor
beelden met vele te vermeerderen.
Men kan een schip vergelijken met
een huishouden. Tientallen kleine din
gen zijn nodig om een huishouden goed
te doen marcheren en zo is het ook bij
een schip. Iedere huismoeder kan,
wanneer zij iets vergeten heeft, even
naar een winkel lopen, doch dat kan
een zeeman niet. Hij moet zorgen alles
bij de hand te hebben, want is de tros
eenmaal los gegooid, dan wordt er ge
varen en keert men niet meer terug,
omdat de kok heeft vergeten een pol
lepel te kopen.
Op zee is er geen
winkel om de hoek
r De (jsleveranties zijn een belangrijke
handel voor de vloot. Duizenden ton-
I nen ijs zijn per jaar nodig om alle
schepen te voorzien. Een flinke treiler,
die op het ogenblik naar zee vertrekt,
neemt ongeveer 70 ton mee. Zo zijn er
vele treilers en zo gaan zij vele malen
naar zee: de totale hoeveelheid ijs
moet dus zeer aanzienlijk zijn. Hoeveel
precies is niet bij benadering te zeg-
gen, en dat verschilt ook van jaar tot
jaar. Een koud voorjaar vraagt niet
I zulke grote hoeveelheden als wat aan
genamer weer in dezelfde periode. De
grootte van de vangsten speelt na
tuurlijk ook een rol. Wordt er weinig
gevangen, dan wordt er ook weinig ijs
gebruikt, en het duurt langer eer de
schepen thuis stomen, dus ook langer
voor zij weer ijs komen innemen. Voor
de producenten is het wel wat moeilijk
de vraag vooruit te bekijken, doch
men kan gelukkig de ijsstaven opslaan
en zodoende blijven produceren.
In stukjes
Het ijs wordt uit bronwater ge
maakt. De ijsstaven, welke bij een
temperatuur van even beneden het
vriespunt zijn vervaardigd, worden
naar een molen getransporteerd,
waar de staaf in stukjes wordt ge
slagen.
Dat is nodig omdat de visser het ijs
goed moet kunnen verdelen door een
kist. Het gebroken ijs wordt via een
transportband naar de bunker gevoerd.
De ijsauto rijdt er onder en in enkele
ogenblikken is de auto vol. De afstand
naar de kade is maar klein en de
transportkosten zijn dan ook gering.
Bij de kade stort de auto het ijs op
een goot, die vanaf de kant naar het
ruim voert. In enkele minuten tijd is
een paar ton ijs in het visruim ver
dwenen. Deze methode is veel sneller
dan die van vroeger, toen men het ijs
in zakken deed. die naar het schip
bracht en het ijs zo in de ruimen
stortte. Hoe veel tijd zou het wel
vragen 70 ton ijs per zak naar het
schip te vervoeren!
Behalve aan de schepen levert de ijs
fabriek ook nog aan de vishallen, waar
de bekende kleine wagentjes zijn te
vinden.
Twee soorten
Zout is een artikel waarin meer
variatie zit. Er zijn n.l. twee soorten:
het Duitse mijnzout en het Neder
landse Boekelozout. Het mijnzout is
grof van korrel, terwijl het Neder
landse zout veel fijner is, bijna zo
fijn als het gewone keukenzout. Het
normale keukenzout wordt gezeefd,
waarna de grovere korrels worden
gebruikt voor de visserij.
Beide soorten zout worden gebruikt
in de visserij. De een wil het grove, de
ander het fijne zout. Het grove zout
heeft het voordeel, dat het gemakke
lijker verdeeld en uitgestrooid kan
worden, doch overigens zit er weinig
verschil in. De aanvoer van Nederlands
zout levert nooit moeilijkheden op,
doch de Duitse aanvoer stagneert wel
eens even. Toch moet men altijd vol
doende voorraad hebben, vooral in
deze tijd. nu er honderden vaten wor
den besteld.
De levering geschiedt ln vaten van
ongeveer 140 kg of in zakken van
ongeveer 50 kg. Voor de verse vis
vraagt men zakken, voor de haring
heeft men liever zout in tonnen. Ge
woonlijk neemt een haringlogger 80
tot 100 vaten zout mee naar zee: bij
elkaar is dat een gewicht van 11.000
tot 14.000 kg. Voor andere schepen is
een gemiddelde van 60 zakken nor
maal, die dus een gewicht van onge
veer 3000 kg vertegenwoordigen.
Snel
Het zout wordt ln de Stores in grote
hopen opgeslagen, en als er bestellin
gen binnen komen, moeten de zakken
of vaten met een schop volgeschept
MEN hoort vaak het verwijt
dat de Kerk is geweest,
en feitelijk nog is. vreemd
aan het leven van de wereld als
zodanig.
In de meeste landen erkent men
die Kerk wel als een soort ei
land, waarop gelijkgestemde ge
lovigen vertoeven, maar waar
ieder andersdenkende toch wei
nig contact mee heeft en mee
kan hebben.
Er bestaat een ongeïnteresseerde
welwillendheid of soms ook gpen
welwillendheid.
Ongetwijfeld zal de Kerk de
eerste moeten zijn om haar
schuld te bekennen. Al ligt de
schuld van de Kerk in haar te
genover-de-wereld-vreemd- zijn,
voor een groot deel in het ver
leden, ook het verleden blijft
toegerekend. Men kan historie
nooit wegcijferen zonder zich
zelf grote schade toe te brengen.
Daarom ligt er schuld voor de
Kerk, dat vroeger weinig kenden
van sociale noden (al hebben
Christenen persoonlijk vóór an
deren die nood wel gezien en
getracht op te lossen!), of wei
nig zag van andere praktische
levensvragen of culturele mani
festaties (al zijn ook hier weer
zeer vele persoonlijke uitzonde
ringen).
Om eerlijk te zijn, moeten we
echter erkennen, dat het in onze
tijd anders is geworden. Er is
veel meer gekomen een naar
buiten treden van de Kerk op
allerlei levensterreinen, met
misschien nu weer te veel be
moeienissen naar alle zijden!
Het is altijd moeilijk een gulden
middenweg te vinden!
Als een mijns inziens goed ge
tuigenis van de Kerk, in dit ge
val de Ned. Herv. Kerk, in de
wereld, zou ik in 't bijzonder
ook willen zien de Kerkedag op
de 2e pinksterdag.
Men heeft mij gevraagd in Uw
blad ook enige aandacht daar
aan te schenken. Ik meen dit te
moeten doen in het raam van
bovengenoemde gedachten.
Het spreekt wel vanzelf, dat de
Kerk altijd anders zal moeten
zijn dan de wereld als geheel.
Wanneer men b.v. mij als pre
dikant vraagt een woord van be
zinning te schrijven, kan ik niet
doen alsof ik met God niets heb
te maken.
Daarom is ook het thema van
de Kerkedag ..God met ons".
Een andere boodschap kan een
Kerk in de wereld niet brengen.
Gods werk in Jezus Christus is
altijd weer haar enige getuige
nis. De heer Burgemeester van
Leiden schrijft dan ook in het
voorwoord van het Kerkedag-
programma: „Het spreekt van
zelf, dat deze dag begint met
een „kerkdienst". De verkondi
ging van Gods Woord is het
hart van het kerkelijk getuige
nis.
Maar nooit mag het leven daar
buiten blijven staan. Het oude
leerboek van de Kerken zegt,
dat ieder, die Christus door een
waarachtig geloof „ingeplant"
is, vruchten van dankbaarheid
moet voortbrengen.
Daarom wordt op de Kerkedag
ook behandeld een vraagstuk als
„God met de volkerenwereld",
de Christen in het verkeer, in
het woningvraagstuk. Christen
zijn op het werk. Daarom heeft
de Kerkedag in zijn ontspan
ning ook volle aandacht voor
het culturele, de film, het leke-
spel, pantomime en moderne
dichtkunst.
Zo staat de Kerk midden in de
wereld met haar geheel eigen
getuigenis, het Woord Gods.
maar niet vervreemd van de we
reld met haar problemen en ge
nietingen. De Kerkedag wil
daarvan een manifestatie zijn.
Trekt U deze dag aan? Wij ho
pen het van harte.
P. OFFERINGA.
Hervormd predikant te
Katwijk aan Zee.
In enkele ogenblikken verdwijnt een paar ton ijs in het tuin van een treilen
worden, zodat er soms hard gewerkt
moet worden om aan alle bestellingen
binnen de kortst mogelijke tijd te vol
doen. Want ook hier moet snel gewerkt
worden: een schip kan niet lang
wachten. Iedere minuut, dat een log
ger langer aan de wal ligt dan strikt
noodzakelijk is, kost geld, en de leve
ranties moeten dan ook zo snel moge
lijk worden gedaan.
Alles te koop
Wanneer men de Stores binnen komt
krijgt men niet de indruk van een
winkel, eerder denkt men in een
pakhuis te zijn gekomen. Er staat
een kleine toonbank en verder liggen
overal spullen opgeslagen, zowel op
de grond als in de rekken langs de
wanden. Ook de zoldering is volledig
benut. Aan haken hangen daar
allerhande artikelen, vooral oliekle-
ding. Er is werkelijk alles te koop,
wat een zeeman op zijn reis nodig
heeft.
Laten we een paar artikelen noemen
en over enkele daarvan iets meer ver
tellen. Men kan er vinden: oliegoed,
mattenkloppers, afwasteilen, drijvers
voor de netten, elektrische lampen,
laarzen, verf, messen, schroeven
draaiers, staaldraad, fakkels, vlaggen,
drijfriemen, manden, sigaretten, en
dan is deze opsomming nog lang niet
volledig.
Het oliegoed wordt tegenwoordig ook
in plastic geleverd, hetgeen uitste
kend voldoet. Het merkwaardige ls, dat
de Engelsen beter oliegoed maken dan
de Nederlanders; hoe zulks te verkla
ren is. is ons niet bekend, maar in de
Stores werd ons dat met grote stellig
heid verteld. Zij, die de voorkeur geven
aan Nederlands goed, kunnen echter
ook bediend worden.
Vele soorten vlaggen
Vlaggen is een bijzonder uitgebreid
artikel. In de eerste plaats is er
behoefte aan onze nationale drie
kleur. Had ieder dezelfde maat
nodig, dan was het nogal gemakke
lijk, maar men zou bijna kunnen
zeggen, dat er net zoveel maten zijn
als schepen. Van elke maat moet
men dan weer voldoende voorraad
hebben.
Daar komt nog bij, dat de 8tores
niet alleen vlaggen levert voor de
vloot, maar ook voor particulieren,
voor wie andere maten gelden. Behalve
de Nederlandse vlag is er ook vraag
naar buitenlandse vlaggen, ook weer
in talloze maten. Een derde soort vlag
is de seinvlag. Nog is de verscheiden
heid niet uitgeput, want iedere vlag
kan weer in verschillende kwaliteiten
worden geleverd, wat betekent, dat
iedere maat in enkele kwaliteiten in
voorraad moet zijn. De rekken, waarop
de vlaggen in dozen worden opgebor
gen, vormen een lange rij! De dundoe
ken worden meestal gemaakt door
thuiswerksters.
De Stores is een oude zaak met een
heel aparte sfeer. Nergens anders
kan men een dergelijke winkel vin
den dan langs de havens. Het ruikt
er naar teer en touw, en tal van
andere geuren treft men er aan, die
niet zo één-twee-drie zijn thuis te
brengen.
Oliegoed aan de zoldering van de stores.
Nymplex
Op een van de grote zolders van de
Stores liggen netten, want ook netten
kan men er kopen. De netten worden
meestal in Katwijk met de hand
geknoopt. Reeds eerder schreven wij
over het maken van netten, dus daar
behoeven wij nu niet nader op in te
gaan. Wel willen wij wijzen op een
nieuwe grondstof voor netten, die ons
daar getoond werd. Men noemt het
nymplex. en het lijkt zo te zien een
beetje op nylon, maar het voelt beslist
anders. Het is evenals nylon zeer licht
materiaal. In de praktijk is het nog
niet veel toegepast, en het moet zijn
deugdelijkheid dus nog bewijzen. Het
is lang niet onmogelijk, dat er in de
toekomst nog meerdere soorten mate
riaal worden ontdekt, die geschikt zijn
voor het vervaardigen van netten.
Waar deze ontwikkeling tenslotte heen
zal voeren, is nog niet te voorspellen.
Volgende week varen de schepen uit
ter haringvangst. Ons schip ls nu
volledig uitgerust: het kan varen!
En mocht er nog een kleinigheid
vergeten zijn, tien tegen één, dat het
in de Stores nog is te kopen, juist
voordat we het ruime sop kiezen. De
Stores is „de winkel van Sinkel",
waar volgens het versje „van alles
te koop is".
HEET.. HETER-HEETST
"fF®*
Het kookpuntvanwl-
tens 10Ó®C,
De^perato^^^^
vulkaan is 1000°C
De hrt te cp de zon is
6000°C.
De vuurbal van een
atoombom heeft een
hitte \en500 000 °C
Een van de heetste sta
De corona van de zon
Het inwend!^^^^^
ren heeft een te/Tpera-
tuur v.50miljoen gr C.
Spil
Bij txnsingen tussen
sterren onrsaa e en
