Opstandelingen bezetten Djailolo
op west-Halmalieira
Londeiiaars ontdekken, dat te voet
vlugger gaat dan met dubbeldekker
Nasoetion wil herstel
van verscheurd leger
WEERBERICHT
Na bombardement op de stad
Debat in Lagerhuis (morgen) zal
conflict regering oppositie
tot uitbarsting: doen bomen
uitbarsting doen
Dan eisen stellen aan Soekarno
97»te jaargang WOENSDAG 7 MEI 1958 No. 29434
Volgens een bericht uit Menado, Noord-Celebes aldus U.P.
hebben troepen onder bevel van kolonel Ventje Soemoeal, Djailolo, op
West-Halmaheira, gisteren veroverd.
De opstandelingen zouden Djailolo gistermiddag zijn binnengerukt,
nadat stad en vliegveld zondag hevig zouden zijn gebombardeerd. De
regeringstroepen zouden slechts weinig verzet hebben geboden. Er
werd geen melding gemaakt van verliezen.
Een woordvoerder van de opstandelingen te Singapore zeide dat de
toestand op Morotai, dat vorige week door de opstandelingen werd
veroverd, normaal was. De regeringstroepen op het eiland zouden zich
bij de opstandige beweging hebben aangesloten.
De revolutionaire autoriteiten zouden per schip 600 ton rijst ten
behoeve van de bevolking hebben aangevoerd.
Flying Lark gezonken
Het 1.253 ton metende Panamese
vrachtschip „Plying Lark" is op 30 april
door een niet geïdentificeerd vliegtuig
in de haven van Ambon toi zinken ge
bracht. aldus is vandaag te Hongkong
vernomen.
De bemanning had het schip verlaten,
toen het op 28 april tengevolge van
een bombardement in brand was ge-
Warouw tlians leider
De opstandige beweging in Indonesië
heeft thans de zetel van de regering
naar Menado, Noord-Celebes overge
plaatst en het leiderschap „overgedra
gen" aan Joop F. Warouw, vroeger
militair attaché in Peking, aldus An-
tara, Radio-Menado citerend.
Oud-kolonel Ventje Soemoeal deelde
dit gisteravond officieel via Radio-
Menado mede. Reeds maandag zou
Warouw met de leiding van de revo
lutionaire beweging zijn belast.
Zeeën verlaten
Een zegsman van de Indonesische
opstandelingen heeft gisteren in Singa
pore verklaard, dat in de laatste dagen
de luchtmacht van de opstandelingen
geen aanvallen meer op schepen heeft
gedaan, omdat de zeeën rondom Oost-
Indonesië volkomen verlaten zijn.
Intussen heeft de Royal Interocean
Line aangekondigd, dat haar schepen,
die normaal van Hongkong naar Dja
karta en Makassar varen, thans alleen
naar Singapore zullen gaan en dan
terugkeren. Alle Indonesische havens
zullen voorlopig door haar schepen wor
den gemeden.
Centrale troepen naar
Batoe Sangkar
Radio-Djakarta heeft gisteren gemeld,
dat de regeringstroepen in Midden-
Sumatra die vanuit het westen, en die,
welke vanuit het noorden oprukten, in
Boekit Tinggi contact met elkaar heb
ben gekregen en thans oprukken naar
Batoe Sangkar, de laatste stad in
Westelijk Sumatra, die zich in handen
der opstandelingen bevindt. In rege
ringskringen wordt gemeend, dat de
leiders der opstandelingen zich in
Batoe Sangkar bevinden.
Volgens Radio-Djakarta sluiten ex-
opstandelingen zich thans bij de
regeringstroepen aan.
Premier Djoeanda heeft nogmaals een
onderhoud gehad met de Amerikaanse
ambassadeur, Howard Jones. Volgens
P.I.A. heeft premier Djoeanda de am
bassadeur nog eens gewezen op het
gevaar, dat schuilt in het feit, dat Ame
rikaanse „avonturiers" aan de opstan
delingen in Indonesië militaire hulp
verlenen.
Vrachtauto stort van boot
in zee
Gistermiddag is een met cement ge
laden vrachtauto vlak voor de haven
van Oude Schild op het eiland Texel
door de schuifafsluiting van de Texelse
post- en passagiersboot geslagen en in
het ter plaatse tien meter diepe water
van de Waddenzee verdwenen. De
chauffeur van de wagen, die heer W.
Stiggelbout uit Den Burg, die juist in
de auto wilde plaats nemen, werd onder
weg even opgehouden. Daaraan heeft
hy stellig zijn leven te danken. De
boot was tengevolge van het ruwe weer
hevig gaan slingeren en hoewel de auto
met de wielen in blokken op het gladde
dek was klemgezet, werd ze toch van
haar plaats verschoven en gleed ze tegen
de schuif van het schip met het boven
vermelde gevolg.
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
kwamen zeven opvarenden om het
leven. Drie andere schepelingen worden
vermist.
Tjiwangi mijdt Indonesië
Het agentschap van de Kon. Java-
China Paketvaartlijnen in Singapore
heeft medegedeeld, dat het passagiers
schip „Tjiwangi" van deze maatschappij
de lijndienst van Singapore naar havens
in Indonesië heeft geannuleerd, in ver
band met de jongste luchtaanvallen.
De „Tjiwangi" arriveerde gisteren uit
Hongkong in Singapore en zou volgens
het vaarplan Djakarta, Soerabaja en
Makassar hebben moeten aandoen.
Een woordvoerder van het agentschap
deelde mede, dat ten aanzien van „een
vrij groot aantal passagiers" voor Indo
nesië vandaag of morgen een beslissing
zal worden genomen.
Nehroe over interventie
Tijdens een bijeenkomst van Indiase
ondernemers heeft de premier van India
Nehroe, een toespraak gehouden, waarin
hij met betrekking tot de toestand in
Indonesië o.a. zei, dat er in Indonesië
kan worden gesproken van een buiten
landse interventie. In conflicten als die
op het ogenblik in Indonesië gaande
zijn, aldus Nehroe, bestaat altijd het
gevaar van buitenlandse tussenkomst
en als zulks geschiedt wordt het vraag
stuk altijd vele malen ingewikkelder,
ook indien degenen die zich in het con
flict mengen, alleen maar „avonturiers"
zijn. Maar het feit blijft bestaan, dat in
Indonesië kan worden gesproken van
raakt. Bij het eerste bombardement een buitenlandse interventie.
Molotof terug uit
zijn ballingschap
Het Amerikaanse weekblad ..News
week" bericht in zijn uitgave van deze
week, dat de vroegere Sovjetrussische
minister van Buitenlandse Zaken Molo
tof uit zijn „ballingschap" in Buiten-
Mongolië naar Moskou is teruggeroepen.
Westelijke ministeries van Buiten
landse Zaken, die pas lucht van dit ge
beuren kregen, vragen zich af of Kroesj-
tsjef van plan is Molotof ten voorbeeld
te stellen of dat Stalinisten pogen Molo
tof opnieuw in de hiërarchie van het
Kremlin te doen opnemen. Twee van
Molotofs oude getrouwen. Michael A.
Soeslof en Pjotr N. Poespelof. leden van
het machtige communistische partijse
cretariaat, hebben Kroesjtsjef in het de
fensief gedrongen door een aanval op
zijn „buitensporig liberalisme", zoals zij
het noemen", aldus het blad.
Britse vliegtuigen in actie
tegen Jemenieten
Venom-straaljagers van de RAF heb
ben gisteren posities van Jemenieten
nabij Kataba met raketten en kanon
vuur bestookt, nadat de Jemenieten met
zware machinegeweren geschoten had
den op Britse troepen, die in dit grens
gebied tussen Aden en Jemen resterende
verzetshaarden opruimden. In een of
ficiële verklaring, die gisteravond in
Aden werd uitgegeven, is gezegd dat de
Jemenitische stad Kataba zelf niet
aangevallen is. al werd ook vanuit de
stad op de Britten geschoten.
Kataba wordt beschouwd als het cen
trum van waaruit verzetsgroepen tegen
het emiraat Dhala worden geleid.
Na staking minder buspassagiers
(Van onze Londense correspondent)
Het Britse Lagerhuis zal donderdag debatteren over de stakingssituatie, zulks
naar aanleiding van een maandag door de oppositie ingediende motie van afkeu
ring tegen de regering. De regering is niet van plan zich door Labour in een
paniekstemming te laten brengen. Zij heeft daarom een zo spoedig mogelijk debat
aangekondigd over de motie om de socialistische uitdaging te beantwoorden. Deze
J uitdaging houdt in, dat de looncrisis de schuld zou zijn van de regering niet
I alleen, maar ook dat deze wel degelijk een botsing met de vakbonden zou hebben
gewild, teneinde haar wankele economische politiek te redden. Volgens de oppo
sitie was het de plicht van de regering geweest de bij het conflict betrokkenen
tot elkaar te brengen toen de staking vaststond. Dat is al eerder in een derge
lijke situatie gebeurd. Het lijkt alsof het tussen regering en oppositie tot een
uitbarsting over de arbeidsverhoudingen zal komen, zoals men die niet gekend
heeft sinds de dagen van de algemene werkstaking in 1926.
wordt streng door de stakers en zelfs
door hun vrouwen gepost. De dreiging
komt nu steeds meer van de 3000 man
personeel van het benzine-tankvervoer,
die als leden van de stakende bond een
campagne voeren voor het afsnijden van
de brandstoftoevoer aan de ondernemin-
men voor autobusverhuur, welke thans
geheel aan de genade van de tankauto
mannen zijn overgeleverd, nu er geen
bevoorrading meer zonder hun toestem
ming mag geschieden. De bond heeft
In benzinepompen
normale voorraden
Er hebben zich gisteren 112 werkwil
ligen gemeld, onder wie wederom een
klein aantal buschauffeurs en conduc
teurs, maar het was wederom niet
mogelijk om ook maar één enkele bus op
straat te brengen. Voor alle busdepots
Zacht weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk veel bewolking met
plaatselijk wat regen. Morgen in de loop
van de dag zonnige perioden en droog
weer. Zwakke tot matige wind tussen
zuid en zuidwest. Overdag zachter.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
8 MEI
Zon op: 4.59 uur; onder: 20.15 uur.
Maan op: 0.21 uur: onder: 9.34 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.32 en 19.02
uur.
Laag water te 2.16 en 14.40 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's.
Minister Ca/s heeft gisteren tij
dens de jubilenmvergadering van de
Kon. Ned. Akademie van Weten
schappen te Amsterdam enige Ko
ninklijke onderscheidingen uitge
reikt. Hier speldt minister Cals de
algemeen voorzittei prof. dr. B A.
van Groningen uit Leiden de ver
sierselen op. behorend bij het Com
mandeurschap in de Orde van
Oranje-Nassau.
reeds besloten de levering van brandstof
aan vijftien reiswagenverhuurders te
schorsen, terwijl een onderzoek naar
hun activiteit is begonnen.
De oliemaatschappijen hebben, waar
schijnlijk onder de druk van de Trans
portarbeiders-Unie. de benzinepompen
ondanks de enorme vraagt slechts van
de normale voorraden voorzien. Het is
niet onmogelijk, dat de T.U.C., het Brit
se Verbond van Vakverenigingen, be
middelend in de staking zal trachten op
te treden. Vandaag komt een speciale
commissie bijeen, waarvan ook stakings
leider Frank Cousins deel uitmaakt. Het
Britse Vakverbond bezit namelijk een
nieuwe bevoegdheid om op te treden in
arbeidsconflicten, indien deze het be
staan van vakbondsleden, welke er niet
bij betrokken zijn, bedreigen.
Spreiding van werktijden
In volkomen tegenstelling tot de ge
spannen sfeer in het parlement staan de
rust en kalmte van het Londense publiek
welke ook een kenmerk waren van de
tweede stakingsdag. Na de „generale
repetitie" van maandag vloeit het ver
keer thans vlotter en is de onderlinge
behulpzaamheid nog toegenomen. Ook in
de spitsuren ging het gemakkelijker
door de grotere spreiding van werktij
den. Gehuurde bussen en vrachtauto's
halen personeel op bepaalde plaatsen
op. Ook de underground kan de massa's
thans beter verwerken. Sommige ver-
metelen gaan op de rolschaats naar hun
bestemming. Het voorjaar is wel de
slechtste tijd voor een busstaking. Het
is opmerkelijk hoe duizenden zich veel
opgewekter voelen nu zij naar hun werk
lopen. De meeste mensen nemen door
vroeg op pad te gaan ruimschoots de
tijd en komen er zonder opvallend
haasten.
Bovendien merken velen tot hun ver-
bj.-.ing, dat zij lopende de afstand naar
hun werk vaak in kortere of dezelfde
tijd afleggen dan met de herhaaldelijk
stoppende en langs omwegen gaande
bus! Deze les van de busstaking kan
ernstige gevolgen meebrengen voor het
toekomstige busvervoer. Vorige gedeel
telijke stakingen leidden reeds tot ver
mindering van het aantal buspassagiers,
maar thans zullen waarschijnlijk veel
meer mensen de bus voorgoed de rug
toekeren!! De busmannen hebben zich
radicaal verrekend in hun verwachting,
dat zij, door het publiek het mes op de
keel te zetten, hun eisen gemakkelijk
ingewilligd zouden krijgen. In plaats van
verbittering heerst er opgewektheid en
het gevoel van avontuur. Maar de ver
laten winkelcentra en markten klagen
steen en been. De huisvrouwen blijven
zo veel mogelijk in hun eigen buurt!
Canada oppert serie
topconferenties
Problemen te ingewikkeld en
mislukking te gevaarlijk
De Canadese minister van Buiten
landse Zaken Smith heeft gisteren
op de vergadering van de ministers
van Buitenlandse Zaken der NAVO-
landen te Kopenhagen het denkbeeld
geopperd, dat een topconferentie niet
als een op zichzelf staande gebeurte
nis. doch als een onderdeel van een
serie conferenties moet worden be
schouwd
Smith zei, dat de wereldproblemen
te ineew'kkeld zijn om op één top
conferentie te kunnen worden opge
lost. Voorts zou de teleurstelling in
de NAVO-landen ontzettend groot
zijn, als een topconferentie mislukte.
Een nieuwe topconferentie moet dus
beschouwd worden als een tweede in
de serie, die in 1955 in Genéve is be
gonnen met als deelnemers de Ver.
Staten, de Sovjet-Unie, Engeland en
Frankrijk De tweede topconferentie
zou niet te hoog moeten grijpen en
zich moeten beperken tot bestudering
van de ontwapening.
Zelfs een beperkte overeenkomst op
dit punt zou het internationaal ver-
Een beeld van het bezoek dat
Koningin Juliana gisteren aan Vrie-
zenveen heeft gebracht. De tien
jarige Hendrik Oosterveld biedt de
Koningin een kaas aan.
Naar nieuwe ontwikkeling?
(Van onze reisredacteur)
Singapore, 6 mei. Ik vernam uit de beste bron dat Nasoetions
benadering van Kawilarang moet worden gezien als een poging tot
herstel van de eenheid van het door burgeroorlog verscheurde Indo
nesische leger om vervolgens namens de hereende strijdkrachten aan
Soekarno de volgende eisen te kunnen stellen: a) Soekarno s positie
wordt teruggebracht tot die van constitutioneel president; b) Hatta
wordt premier van een door het gehele leger gesteund kabinet; c) het
parlement gaat op een zijspoor.
Dit schijnt ook de interpretatie te zijn
van de hoogste opstandelingenleiders.
Wat deze tegen Nasoetion ook mogen
hebben, de man. die hen na de anti-Soe-
karno-eoupe in 1953 in de steek liet. zij
geven toe dat de eenheid van het leger
altijd Nasoetions ideaal is geweest. Na
soetions militaire prestige is door de
Sumatra-veldtocht zeker versterkt en
een akkoord met Kawilarang zou van
het leger een gesloten blok maken. De
opstandelingen onderstrepen echter het
feit. dat Kawilarang louter militair is.
die de belangrijke beslissingen aan de
tegenregering zal overlaten. Nu een groot
deel der opstandelingenministers in Su
matra is geïsoleerd, ligt het beleid der
opstandelingen voornamelijk in handen
van vice-premier Warouw en minister
Soemitro.
Besprekingen in toekomst?
Er is nog geen sprake van dat er reeds,
onderhandelingen zijn begonnen, maar
de mogelijkheid van toekomstige bespre
kingen is niet uitgesloten. Interessant
is in dit verband dat Warouw Menado
verlaten heeft en hij zowel als Soemitro
zich thans ergens in Zuidoost-Azië be
vinden! De mogelijke contactplaats tus
sen de afgezanten van Nasoetion en de
opstandelingen zou Makassar zijn. het
neutrale terrein van de afzijdige overste
Andy Matalatta.
Wanneer Nasoetion straks inderdaad
aan de opstandelingen de door hen ver
onderstelde voorstellen zou doen. dan is
een akkoord waarschijnlijk. Een moeilijk
punt is slechts de positie van de opstan
delingen-ministers op Sumatra, want de
opstandelingen zullen zeker een generaal
pardon eisen. Intussen zal Nasoetion met
beslistheid moeten handelen om Djoe-
anda's kabinet uit te rangeren en het
leger te zuiveren van communistische
krachten. Mocht een akkoord tot stand
komen dan zal er een geheel nieuwe ont
wikkeling volgen, want Java's commu
nisten zullen dan in verzet komen. In
teressant is in dit opzicht een recente
uitlating van brigade-generaal Djati-
koesomo. die thans in Noord-Sumatra
tegen de opstandelingen opereert: „Wij
zullen niet tegen de Amerikanen maar
wel tegen de communisten vechten".
Ik onderstreep overigens nogmaals
dat er nog geen besprekingen zijn be
gonnen. Hoogstens is er sprake van een
wederzijds terrein verkennen en aftas
ten. De vraag blijft of Nasoetion sterk
genoeg wil doordrukken tegen de zin
van Soekarno en Djoeanda. De opstan
delingen voelen zich voorlopig sterk ge
noeg om hun eisen te blijven stellen.
(Advertentie)
trouwen ten goede komen. Daarom is
Canada er voorstander van het Weste
lijk plan voor een allesomvattende ont
wapeningsovereenkomst, dat de Sovj'et-
Unie vorig jaar heeft verworpen, los te
laten om te streven naar overeenstem
ming tussen de drie atoommogendheden
over staking van de kernproeven onder
doelmatig toezicht.
Het westen mag niet blind zijn voor
het feit. dat zich in Oost-Europa aan
zienlijke wijzigingen hebben voorge
daan en dat er voor de Sovjet-Unie
goede motieven kunnen zijn om te
streven naar vermindering van de span
ning. aldus verklaarde de Canadese mi
nister.
In Beneluxkringen werd vernomen,
dat de Belgische minister Larock heeft
verklaard, dat de Westelijke regeringen
meer moeten doen om tot een topcon
ferentie te komen, ondanks de onbuig
zamer houding van de Russen van de
laatste weken. Voor de openbare me
ning is het het belangrijkst, dat de be
wapeningswedloop vertraagd en op de
duur stopgezet wordt. De NAVO moet
met concrete voorstellen voor inspec
tie vanuit de lucht en op de grond ko
men, zei Larock.
Stuur de officiële aankondiging of
advertentie van Uw verloving aan de
SOLA-FABRIEK TE ZEIST
U ontvangt dan gratis ter kennismaking
enkele couvert-artikelen
I@J[| 1B[ |l als begin van Uw toe-
■fij komstige SOLA-UITZET
Westduits krediet
voor de „VAR"
Westduitsland heeft de Verenigde
Arabische Republiek (Egypte, Syrië en
Jemen) industriële kredieten van in
totaal ongeveer 400 miljoen mark ver
strekt, zo is gisteren bekendgemaakc
door de Westduitse minister van Eco
nomische zaken, prof. dr. L. Erhard.
De kredieten zullen worden gegaran
deerd door de Westduitse regering. Zfj
zullen echter door de ondernemingen,
die met de VAR zaken doen, worden
verstrekt, zo werd voorts te Bonn ver
nomen.
Tfjdens te Bonn gevoerde onderhan
delingen met een handelsdelegatie van
de VAR zijn de kredieten aangeboden
op voorwaarde, dat de Duitse bezittin
gen in Egypte en Syrië, die tijdens de
tweede wereldoorlog zijn onteigend, ge
deeltelijk worden teruggegeven.
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Sln8el LeWen Gir° n
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
LEIDSCH
DAGBLAD
