Soekarno waarschuwt tegen tweede
Korea of een derde wereldoorlog
Veto van Moskou over
inspectieplan voor de
Amerikaans
Noordpool
WEERBERICHT
Ook wij kunnen buitenlanders
vragen om voor ons te vechten
Dulles: tragischmaar onze
pogingen zetten wij voort
Plevens formatiepoging gestrand
op een socialistische weigering
97ste Jaargang
ZATERDAG 3 MEI 1958
No. 29431
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
f. 7.50
Witte Singel 1, Leiden - Giro n
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Op een bijeenkomst van studenten te Bandoeng heeft president
Soekarno gisteravond de waarschuwing geuit „dat er een derde
wereldoorlog zal uitbarsten, wanneer de wereld buiten Indonesië
denkt in de richting, dat Indonesië zal worden gemaakt tot een tweede
Korea of een tweede Vietnam". „Het zou aldus de president
voor ons zeer gemakkelijk zijn als wij, nu wij worden gebombardeerd
door buitenlandse avonturiers, op onze beurt avonturiers uit het
buitenland zouden vragen voor ons te vechten".
Soekarno herhaalde de beschuldigingen, die premier Djoenda heeft
geuit, dat Amerikaanse en nationalistisch-Chinese staatsburgers de
opstandelingen hulp bieden, en vervolgde: „Als vrijwilligers van een
bepaalde kan,t ons bombarderen, kunnen zij worden bestreden door
vrijwilligers van een andere zijde". Soekarno voerde hieraan echter
toe, dat zijn gevoelens van sympathie jegens de V.S. nog dezelfde zijn
als zij steeds zijn geweest.
Soekarno drong er bij Amerika op aan zijn politiek ten opzichte van
Indonesië te herzien en meer begrip te tonen voor de Indonesische
wens om op eigen benen te staan. In de rij van landen die Indonesië
verkeerd begrijpen, staat Amerika voorop, aldus Soekarno.
Voorkom ramp
In een speciale radio-uitzending heeft
het Indonesische ministerie van Voor
lichting tot de buitenlandse mogend
heden de waarschuwing gericht, een
ramp te voorkomen en er bij hen op
aangedrongen, energiek op te treden
tegen hun onderdanen, die hulp bie
den aan de opstandelingen.
De secretaris-generaal van de Indo
nesische communistische partij, D. N.
Aidit, heeft in een telegram aan de
ambassadeur der V. S. in Indonesië,
Howard Jones, medegedeeld, dat de
communistische partij in Indonesië
Eisenhower oppert
internationalisering
van Zuidpoolgebied
President Eisenhower heelt vandaag
de vestiging van een vreedzaam regime
in het Zuidpoolgebied voorgesteld. De
V.S. hebben korte nota's gezonden naar
de elf landen, die in dit gebied belangen
hebben, waarin om hun mening wordt
gevraagd. Ook de Sovjet-Unie heeft een
nota gehad. Als het voorstel gunstig
wordt ontvangen, zal er waarschijnlijk
een internationale conferentie bijeen
worden geroepen. Volgens diplomatieke
kringen in Washington zouden de Ame
rikanen met dit voorstel het volgende
beogen:
demilitarisering van het Zuidpoolge
bied
verlenging van het internationale
geofysische jaar om tot voortzetting van
de wetenschappelijke samenwerking te
komen;
het handhaven van de bestaande toe
stand op het vasteland van de Zuidpool,
behoudens mogelijke eisen op gebieden
aldaar.
De Amerikaanse plannen zouden ech
ter nog slechts in het stadium van on
derzoek verkeren.
Het doel is vermoedelijk het totstand
komen van een verdrag, dat het uitslui
tend vreedzame gebruik van het Zuid
poolgebied moet waarborgen.
De betrokken landen zijn: de V.S..
Gr.-Brittannië, Australië. België, Nieuw-
Zeeland. Zuid-Afrika, Chili. Noorwegen.
Argentinië, Frankrijk, Japan en de Sov
jet-Unie.
Dr. Drees naar Wenen
De minister-president, dr. W. Drees,
zal waarschijnlijk het buitengewone
congres van de Oostenrijkse socialis
tische partij, dat op 13 en 14 mei in We
nen wordt gehouden, bijwonen. Dr.
Drees heeft van de partijleider dr. Bruno
Pittermann een persoonlijke uitnodi
ging gekregen.
Het buitengewone partycongres wordt
gehouden om een nieuw partijprogram
ma te aanvaarden.
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Kans op regen
De Bilt verwadht tot morgenavond:
Toenemende bewolking en later op de
dag kans op regen. Vannacht nog plaat
selijk nachtvorst. Verdere daling van
temperatuur. (Opgemaakt te 10 uur).
4 MEI
Zon op: 5.06 uur; onder: 20.08 uur.
Maan op: 21.35 uur; onder: 5.47 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.31 uur en
15.56 uur.
Laagwater te 11.43 uur.
'5/5: hoogwater te 4.16 en 16.42 uur:
laagwater te 0.07 en 12.32 uur)
Dit nummer bestaat uit 12
een Bijvoegsel.
het nemen van maatregelen tegen de
economische belangen van de V.S. in
Indonesië zal aanmoedigen, als de V.S.
hun hulp aan de opstandelingen niet
staken.
Amerikaanse piloten gedood?
„Twee Amerikaanse piloten en ver
scheidene Chinese nationalisten" zyn
om het leven gekomen, toen een vlieg
tuig van de Indonesische opstandelin
gen bij een aanval op het vliegveld
Mandai bij Makassar (Zuid-Celebes)
ontplofte. Dit is vandaag bekendge
maakt door het persbureau Antara.
Gezegd werd, dat de explosie aan
boord van het toestel een gevolg was
van sabotage door groepen welke ge
kant zijn tegen de opstandige bewe
ging op Noord-Celebes.
Indonesische regeringsfuctionarissen
hebben naar bekend onlangs de
beschuldiging geuit, dat Amerikanen en
Chinese nationalisten de opstandelingen
op Sumatra en Celebes steunen, doch
van de zijde van de V.S. en Formosa is
daarop bij herhaling verklaard, dat men
van een dergelijke deelneming niets weet
Red. L.D.)
Wateren vermijden
De stoomvaartmaatschappij Nederland
en de Kon. Java China Paketvaartlijnen
hebben medegedeeld, dat zij opdracht
hadden gegeven hun schepen buiten de
Indonesische wateren, waar vliegtuigen
van de opstandelingen thans aanvallen
doen, te houden.
De twee korvetten die door de Indo
nesische regering in Italië waren besteld,
zijn gisteren in de haven van Tandjong
Priok aangekomen, aldus Antara.
Arrestaties in Atjeh
Na de recente poging tot opstand is
in Atjeh, behalve leiders aan militaire
zijde, oo'- een aantal burgers gearresteerd.
Volgens een bericht uit Kotaradja be
vinden zich onder de gearresteerden
majoor Teoekoe Manjak, commandant
van het eerste militaire district in At
jeh, Moh. Abdoesjan, voorzitter van de
Atjehse wetgevende raad, Bordansjah,
hoofdredacteur van het te Kotaradje
verschijnende dagblad „Tegas" en twee
ambtenaren van de P.T.T.-dienst die
voornemens waren, een onwettig radio
station op te richten.
Soekarno steeds meer
communistisch
De „Washington Post" zegt in een
commentaar op de toestand in Indo
nesië, dat president Soekarno „steeds
meer laat blijken, dat de communisten
zyn wyzen van denken bepalen.
Zyn verklaringen in het openbaar
komen overeen met het standpunt van
de Indonesische communistische par
tij, die zijn luidruchtigste aanhan
ger is".
Hoever deze ontwikkeling zich voortzet
zal men, volgens het Amerikaanse blad,
kunnen zien aan zijn politiek tegenover
de opstandelingenleiders, nu de opstand
op Sumatra verloopt of hij op de tra
ditionele Indonesische manier tot een
compromis met de groepen, die meer
autonomie wens, komt of tot het uiterste
de actie voortzet.
Indien Soekarno tot het laatste be
sluit, zal dit ongetwijfeld een ieder.
Lacoste optimistisch
over Algerije
De Franse minister /oor Algerije, Ro
bert Lacoste, die de „sterke man" van
de militaire pacificatiecampagne in dat
Franse gebiedsdeel is, heeft zich opti
mistisch uitgelaten over de gang van
zaken: „Ons doel is binnen ons bereik",
aldus verklaarde hij in een vraaggesprek
met het links-radicale blad „L'Expre.ss"
De grens met Tunesië is door 900.000
mynen en zes regimenten valscherm
troepen vrywel gesloten. „Wanneer ik
nog een regiment valschermtroepen in
Constantine, waar nog enige onrust
heerst, heb gelegerd, zullen er een mil
joen Mohammedanen zijn, die de Franse
overwinning zullen aanschouwen in de
vorm van vrede, werk, veiligheid en poli
tieke opvoeding Dat is een machtig wa
pen".
Lacoste zei verder over de toestand in
Noord-Afrika: „De Amerikanen vertel
len ons allemaal, dat wij in Noord-
Afrika tussen Bourguiba (de president
van Tunesië) en bet communisme moe
ten kiezen. Dit is de rampzaligste fout
van deze eeuw Voor minder ontwikkel
de landen die de onafhankelijkheid ver
werven, is het communisme onvermijde
lijk".
Intussen gaat de strijd by Soek Ahras,
nabij de Tunesische grens, nog onver
minderd voort. Daar strijden drieduizend
man Franse valschermtroepen en infan
terie met 750 opstandelingen, die uit
Tunesië kwamen Er zouden reeds 436
rebellen gedood en 100 gewond zijn. De
Franse verliezen bedragen 38 doden en
33 gewonden. Franse troepen, gesteund
door vliegtuigen, achtervolgen de rest
van deze groep infiltranten.
In Amsterdam is de bekende 1 verjaardag. De heer Last wordt ge«
schrijver Jef Last gisteren ge hul-j j elicit eerd door zijn collega Victot
digd in verband met zijn zestigste B. van Vriesland.
wie het lot van de meerderheid van
het Indonesische volk die uitgesproken
geen sympathie voor het communisme
heeft, ter harte gaat met zorg vervul
len, aldus de „Washington Post".
Consul-generaal
naar opstandelingen
De Indonesische consul-generaal in
Saigon, Wilhelm J. E. Pesix, heeft van
daag tijdens een persconferentie mede
gedeeld, zich aan de zijde der Indonesi
sche revolutionaire regering te hebben
geschaard. Hij heeft zijn post onmiddel
lijk verlaten.
Mei. mooi weer. kortom lente in
de wei. wat kan een opgewekt lam
metje zich nog meer wensen? Dit
aardige plaatje werd gemaakt in het
schapenland bij uitstek, Texel.
99
De Sovjet-Unie heeft gisteren in de Veiligheidsraad haar veto uitgesproken over
de Amerikaanse resolutie, waarin gevraagd werd om instelling van een inspectie
systeem in het Noordpoolgebied. Dit geschiedde ondanks de tussenkomst van se
cretaris-generaal Hammarskjöld, die voor het voorstel had gepleit.
Tevoren had de Amerikaanse vertegenwoordiger Cabot Lodge een Zweeds
amendement op zijn voorstel aanvaard. Dit Zweedse amendement had ten doel
de besprekingen in de V.N. over het Amerikaanse inspectieplan met die op een
topconferentie te verbinden.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dulles, noemde in Durham
in de staat New Hampshire, het Russische veto „tragisch". Het gevaar en de angst
zullen blijven bestaan, omdat de Sovjet-Unie een internationale inspectie ter
voorkoming van onverwachte aanvallen verwerpt, aldus Dulles. Niettemin zullen
de V.S. en hun hondgenoten blijven streven naar een betrouwbare overeenkomst
met de Russen, waardoor de bewapening verminderd en een verrassende aanval
voorkomen kan worden. Wij hebben het ene voorstel na het andere ingediend,
maar geen enkel werd door de Russen aanvaard. Toch zijn wy niet ontmoedigd;
wy zullen onze pogingen voortzetten, al gevoelen de Russen zich niet verplicht
overeenkomsten na te komen en al zijn de Russische doeleinden zo baatzuchtig
en agressief, dat ei maar zeer weinig gemeenschappelijks tussen Moskou en het
Westen bestaat. De V.S. moeten er rekening mee houden, dat zij een lange pe
riode van inspanningen en opofferingen tegemoet gaan.
weer eens een constructief voorstel afge
wezen en voor de 83ste keer haar veto
uitgesproken, aldus Cabot Lodge. Als
men de redevoeringen van de Russen
bestudeert, komt men tot de conclusie,
dat hun argument volkomen vals is en
het bewijs dat zij zelf niet in hun eigen
argument geloven, wordt geleverd door
hun weigering het voorstel voor instel
ling van een inspectiezone te aanvaar-
„Weer constructief
voorstel afgewezen'"
Nadat de Sovjt-Unie haar veto nad
uitgesproken, keerde de Amerikaanse ge
delegeerde Henry Cabot Lodge zich fel
tegen dit veto. De Sovjet-Unie heeft
den. want dit voorstel houdt nu juist de
oplossing in van de kwesties die zij heb
ben opgeworpen, zo verklaarde hij.
Hij zei, dat de wereld door deze Rus
sische stap tot de conclusie zal komen,
dat de Russen meer geinteresseerd zijn
in het opvoeren van de spanning en het
demonstreren van bezorgdheid dan in
het zoeken van middelen die een ver
rassingsaanval kunnen voorkomen.
De Rus Sobolef verklaarde, dat de uit
slag van de stemming, waarbij de meer
derheid van de leden zich had uitge
sproken tegen een Russisch voorstel,
waarin gevraagd werd om stopzetting
van Amerikaanse vluchten met kern
bommen in de richting van de Russische
grens, betekent dat deze leden „met de
V.S. een zware verantwoordelijkheid op
zich nemen".
Deze verantwoordelijkheid, aldus de
Rus. betreft de wellicht catastrofale ge
volgen. die kunnen voortvloeien uit de
weigering van de Amerikaanse regering
de uitdagende vluchten van haar stra
tegische luchtmacht in de richting van
de Sovjet-Unie stop te zetten.
In kringen, die nauwe betrekkingen
onderhouden met de Britse ambassade
in Moskou, gaf men gisteravond als zyn
oordeel, dat, ondanks de hevige anti-
Westelijke campagne in de Russisehe
pers. in de zomer of in de herfst een
topconferentie zal worden gehouden,
waarschijnlijk in de Ver. Staten. De
Sovjet-Unie zou er reeds officieus mee
hebben -stemd, dat een topconferen
tie te Washington of in het neutrale ge
bied van de Ver. Naties te New York zal
worden gehouden.
Maar president Coty verzocht hem zijn
activiteit nog even voort te zetten
Mollet veroordeelt zijn eigen
Algerije-politiek
(Van onze Paryse correspondent)
De Franse regeringscrisis heeft giste
ren een nog veel ernstiger wending ge
nomen, toen de socialisten bekend maak
ten, dat hun bijzonder congres in de
Paryse voorstad Puteaux besloten had
de onafhankelijke radicaal René Pleven
de daadwerkelijke medewerking te ont
houden, die deze formateur bij herha
ling onontbeerlijk voor het welslagen van
zijn onderneming had genoemd. Wel wa
ren de socialisten bereid voor de investi
tuur van Pleven te stemmen en in het
parlement hem ook verder zoveel moge
lijk te blijven steunen. Vannacht heeft
de heer Pleven anderhalf uur lang met
staatshoofd René Coty geconfereerd. De
president der republiek heeft de forma
teur daarbij verzocht zijn pogingen voor
lopig toch nog. voort te willen blijven
zetten. Vandaag worden op het Elysée
verschillende andere partijleiders, onder
wie de socialist Guy Mollet, ontboden en
het werd vannacht niet uitgesloten ge
acht, dat de katholieke minister van
Justitie in het afgetreden kabinet, Ro
bert Lecourt, als volgende en derde for
mateur op de lijst zou staan. In elk ge
val zyn de politieke omstandigheden
Ned. oorlogsslachtoffers in
Indonesië herdacht
De Nederlandse gemeenschap in Dja
karta herdacht gisteren de Nederlandse
slachtoffers, die sinds het uitbreken van
de tweede wereldoorlog in Indonesië ter
aarde zijn besteld. Dit geschiedde tij
dens een plechtigheid op het ereveld
„Menteng Poeloe" in Djakarta, waar het
hnofd van de Nederlandse diplomatieke
missie, de heer A. H. Hasselman, een
krans legde bij de urn van de onbeken
de soldaat.
Het leek erop alsof slechts een klein
groepje leden van de Nederlandse ge
meenschap in de Indonesische hoofd
stad de heer Haseslman en de Neder
landse consul-generaal de heer L. Rave-
sloot, volgde tussen de lange rijen van
kruisen naar het vlagmonument, waar
de ..Last Post" weerklonk, doch in wer
kelijkheid bedroeg het aantal meer dan
150
Door deze bijeenkomst kwam nog eens
nadrukkelijk naar voren, dat Nederland
op het ogenblik door meer dode, dan le
vende onderdanen in Indonesië verte
genwoordigd wordt, en de levende ge
meenschap neemt nog voortdurend in
aantal af.
Ds A. ter Haar Romeny ging in de
kapel op de begraafplaats voor ln een
protestantse dienst, waarbij hij zeide,
dat in het licht van de eeuwigheid geen
enkele droppel bloed, die voor de vrijheid
werd opgeofferd, vergeefs zal zijn ge
bracht. Pastoor van Niekerk celebreer
de een pleohtige Requiem Mis.
Staatsgreep van militaire
politie in Columbia mislukt
Militaire politie heeft gisteren te Bo
gota getracht een staatsgreep tegen de
Columbiaanse regeringsjunta uit te
voeren. De opstandigen ontvoerden vier
van de vyf leden van de militaire junta,
maar liet ze later weer vry. Onder de
vier ontvoerden bevond zich ook de
voorzitter van de junta, generaal-ma-
joor Paris.
De regering heeft bekendgemaakt.dat
de opstandige beweging geheel is on
derdrukt. Er zijn geen tékenen, die erop
wijzen, dat er slachtoffers zyn gevallen
Vermoedelijk houdt deze ontvoering
verband met de presidentsverkiezingen,
die zondag zullen worden gehouden.
Op verschillende posten van de mili
taire politie zijn de rebellen eearresteerd.
Sedert de verdrijving van de militaire
dictator luitenant-generaal Rojas Pi-
nillo in mei van vorig jaar is Columbia
geregeerd door een militaire junta.
Kolonel Eduardo Forero Gomez, com
mandant van het bataljon militaire po
litie. dat te Bogota in opstand kwam.
heeft intussen zijn toevlucht gezocht in
de ambassade van El Salvador. Hij wil
een vrijgeleide hebben om het land te
verlaten.
voor een oplossing van de crisis nu weer
aanzienlijk moeilyker geworden.
Men mag gerust zeggen, dat Guy Mol
let. die als premier de huidige Algerije-
politiek ontwierp, die door zyn partij
genoot Robert Lacoste tot vandaag ge
symboliseerd werd, gisteren openlijk
heeft gedesavoueerd en zelfs veroordeeld.
De oppositie, die in de socialistische
partij langzaamaan groeide tot een
meerderheid, heeft Mollet niet meer
kunnen bedwingen en zo werd hij dan
genoodzaakt het faillissement van zyn
eigen beleid en inzichten te tekenen.
Langs deze weg bleek het trouwens ook
alleen maar mogelijk de aftocht uit Al
gerije van de socialist Robert Lacoste
te dekken, die zich krampachtig vast
bleef klampen aan zijn zetel van minis
ter-president.
Buitenlandse
inmenging voor V.N.
C" O
De Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, Soebandrio, heeft van
daag verklaard, dat Indonesië de kwes
tie van de „buitenlandse militaire hulp
aan de Indonesische opstandelingen"
aan de V.N. zal voorleggen, als deze in
terventie blijft voortduren.
Minister Soebandrio. die vandaag een
onderhoud van twee uren heeft gehad
met de Amerikaanse ambassadeur Ho
ward Jones, verklaarde dat de voortdu
rende buitenlandse militaire hulp aan
de opstandelingen „agressie" zou bete
kenen en tot een oorlogssituatie zou
kunnen leiden.
De minister herinnerde aan de ver
klaring van premier Djoeanda dat de
vliegtuigen der opstandelingen, die de
laatste dagen aanvallen hebben gedaan
op het oostelijk deel van de Archipel,
worden bemand door Amerikaanse en
nationalistisch-Chinese onderdanen.
Iraakse troepen vervangen
Saoedische in Jordanië
Bladen in Damascus melden, dat
Iraakse troepen te Mafraq in Jordanië
zijn aangekomen om Saoedische troepen
te vervangen, die kortgeleden door de
Saoedische premier Kroonprins Feisal
zijn teruggeroepen. De voorhoede van
de Iraakse troepen was woensdag reeds
in Mafraq gearriveerd.
Raketplannen
De V.S. zyn van plan voor het einde
van dit jaar een kunstmaan te lanceren,
die rondom de maan zal draaien, zo
heeft SGhout-bü-nacht John Clark,
plaatsvervangend hoofd van de speur-
afdeling van het ministerie van Defen
sie meegedeeld. De satelliet zal worden
afgeschoten mét behulp van een Juno-
raket, een combinatie van de Redstone-
raket van het leger en andere krachtige
raketten. Volgens Clark zal de lance
ring een onderdeel vormen van het plan
der regering om vijf pogingen te doen
voor het zenden van onbemande projec
tielen naar de maan.
De Amerikaanse commissie voor de
atoom-energie heeft meegedeeld, dat
defensieve korte-afstands projectielen
<300 km> van atoom-koppen voorzien
vanaf het eiland Johnston in de Pacific
zullen worden afgevuurd als onderdeel
van de reeks atoom-proefnemingen, die
in dat gebied worden gehouden.
Engeland werkt op het ogenblik aan
de bouw van een ongeveer 23 meter
lange raket, die van de grond af en be
wapend met een waterstofbom gebruikt
kan worden tegen gronddoelen „die vele
duizenden kilometers van het afvuur-
punt verwijderd liggen". De raket wordt
vervaardigd in samenwerking door de De
Havilland vliegtuigfabrieken de Rolls
Royce motorenfabriek en de Sperry
Gyroscope Electronische Industrie.
