Geen vissersvaartuig naar zee
zonder reddingboot aan boord
4 MEI
DE VANGARMEN DER VISSERIJ (VI)
Noodpakket voldoende
voor enkele dagen
HOUTEN REDDINGBOOT
SPOEDIG BESCHADIGD
WOORD
VAN
BEZINNING
1958
Er dient onderscheid gemaakt te worden tussen de
houten en de rubber reddingboot. Dit artikel zal uitslui
tend gaan over de rubberboten, in de eerste plaats omdat
die steeds meer in gebruik komen ter vervanging van de
houten boot, en ten tweede omdat deze rubber-vaar
tuigjes gemaakt worden in Katwijk bij de R.F.D.-Holland.
Men zou op dit gebied van een revolutie kunnen spreken,
omdat er een groot verschil bestaat tussen een boot van
hout en een van rubber. Een van de grootste verschillen
is wel dat de houten boot gemakkelijk „gekraakt" wordt
of ernstig beschadigd, zonder dat men middelen heeft de
schade te herstellen, wanneer men tenminste in volle zee
is aan boord van het bijv. lek geslagen reddingbootje. De
rubberboot is vrijwel niet te beschadigen en indien het
geschiedt, gemakkelijk te herstellen. De vissers zien deze
voordelen zeer wel in en nemen tegenwoordig ook bijna
uitsluitend de „rubber dinghies", zoals ze officieel en ook
„in de wandeling" worden genoemd. De tijd is misschien
niet ver meer, dat de houten boot op vissersschepen ge
heel heeft afgedaan.
(Van een onzer redacteuren)
Eigenlijk hoort dit artikel niet thuis
in onze serie „De vangarmen der vis
serij". Toch kan het er ook weer niet
in gemist worden. Dit klinkt wel wat
raadselachtig en tegenstrijdig, doch bij
nadere beschouwing blijkt het toch
juist te zijn. Een vissersboot mag niet
uitvaren als er geen reddingboot aan
boord is, dus deze boot vormt een vast
onderdeel van de uitrusting van het
schip. Voor de visserij echter heeft het
schip geen betekenis, want als er niets
bijzonders geschiedt, blijft dit reddings
middel netjes ingepakt aan dek liggen.
De visserij kan heel goed uitgeoefend
worden zonder reddingboot, en toch
zal geen schipper zonder uit willen
varen, omdat hij daarmede het leven
van zijn bemanning en zichzelf op het
spel zet. De schepen van tegenwoordig
zijn goed en sterk, doch een ongeluk
ligt in een klein hoekje en zelfs een
groot schip als de „Andrea Doria" is
nog niet zo lang geleden ten onder ge
gaan na een aanvaring. De betrekke
lijk kleine vissersboot kap vrij gemak
kelijk overvaren worden, en waar
zouden de mannen zich dan in veilig
heid moeten stellen, als er geen red
dingboot aan boord was? Al is de
visserij dus mogelijk zonder redding
boot, deze behoort toch tot de vaste
uitrusting van het schip en het is dus
volkomen juist een artikel in deze reeks
te wijden aan de reddingboot.
.J
Jaarlijkse controle
verplicht gesteld
niet. In Nederland heeft men dit toe
gestaan, en de scheepvaartinspectie is
er zelfs een grote voorstander van en
raadt dan ook aan dit soort boten te
nemen, een raad die reeds door velen is
opgevolgd.
Grotere schepen hebben nog geen
rubberbootjes, die opgeblazen moeten
worden. Hier doet zich n.l. de typische
moeilijkheid voor dat de „dinghs" pas
wordt opgeblazen als hy in zee ge
worpen is. Een op het schip opgebla
zen boot zou niet in zee gezet kunnen
worden, als er reeds mensen in plaats
genomen hadden. Grote schepen steken
vaak meer dan 10 meter boven het
water uit en men zal dus slechts in
het uiterste geval bereid zijn van zo
grote hoogte in zee of op de dinghy te
springen. Voor grote oceaanstomers is
dit reddingsmiddel dus (nog) niet goed
bruikbaar. Kleine schepen echter lig
gen niet bijzonder hoog boven het
water en men zal de sprong des te
eerder wagen.
Voor 6 tot 20 personen
Men kent verschillende afmetingen
van deze dinghies. Ze zijn er voor 6,
8, 10, 12 en 20 personen. Die voor 6 per
sonen hebben een diameter van 2,22
meter, die voor 20 personen van 3,72
meter; de hoogte is resp. 1,14 en 1,39
meter. Het gewicht is natuurlijk ook
zeer belangrijk: een vele honderden
kilo's zwaar pak zou bijzonder onprak
tisch zyn om overboord te zetten. Wat
dat betreft kan men gerust zijn: een
dinghy voor 6 personen weegt 56,7 kg.
en kan dus door één man over boord
worden gezet, en een boot voor 20 per
sonen weegt 113,4 kg., licht genoeg om
door twee man versjouwd te worden. In
deze gewichten is inbegrepen een flink
noodpakket, waarin van alles te vin
den is om enige dagen in leven te blij
ven.
—Wanneer de dinghy verpakt is, krijgt
men voor een 6 persoons boot een pak
van 0,81 bij 0,45 meter en bij een grote
boot van 1,06 by 0,55 meter.
Verpakt over boord Voedsel en speelkaarten
De dinghy wordt opgerold voor de
verpakking.
(Foto L.D./Jaap van Duljn. Katwijk)
Voor het begin van de geschiedenis
van de rubber-reddingboot moet men
teruggaan tot de eerste wereldoorlog.
Men maakte toen een zeer bescheiden
begin voornamelijk voor de luchtvaart,
doch zodra de oorlog voorbij was, liet
men de produktie weer liggen en dacht
er bijna niet meer aan. In de tweede
wereldoorlog leefde de belangstelling
weer op en begon men op grote schaal
rubberbootjes te maken voor de vlie
gers. Het waren kleine pakjes, die de
vliegers meevoerden en die weinig
ruimte in beslag namen en bijna niets
wogen. Ongeveer 17.000 vliegers heb
ben in de tweede wereldoorlog hun
leven aan het gebruik van deze rub
berbootjes te danken. Na de oorlog
kreeg ook de marine en iets later ook
de burgerscheepvaart belangstelling
voor dit soort reddingboten, terwijl ook
de burgerluchtvaart tot de regelma
tige afnemers begon te behoren.
Eerst verboden
Dat de scheepvaart niet eerder deze
boten ging gebruiken, is gelegen in het
feit, dat het verboden was opblaasbare
reddingboten mee te voeren. Deze
zienswijze is verdwenen en interna
tionaal is nu bepaald dat ieder land
mag bepalen of zijn schepen tot 500 ton
hiermede uitgerust mogen worden of
Om wat wij tot nu toe schreven ge
heel duidelijk te maken, moeten wij
met het eindprodukt beginnen en
niet bij de grondstoffen, zoals wij ge
woonlijk doen. Wanneer een schip in
nood is en het wordt tijd dat de be-
mannig zich in de sloepen begeeft,
wordt de dinghy over boord gezet. Het
geheel zit dan nog keurig verpakt in
een grote zak, waaruit alleen een lijn
hangt, die aan het schip bevestigd
moet zijn. Een flinke ruk aan de lyn
opent de fles met koolzuur, die onder
een spanning van 70 atmosfeer leeg
loopt. De spanning, waarmede de boot
nu wordt opgeblazen zorgt er voor dat
de verpakking barst en in het water
verdwijnt.
In 15 seconden zijn de drijfkamers
gevuld en nog 15 seconden later is ook
het dak opgeblazen. Het gevuld zijn
van de drijfkamers is bepalend »oor het
dragen van personen. Of het dak al of
niet „staat" is daarbü van geen be
lang. Na 15 seconden dus kan men zich
reeds veilig stellen.
De beide drijfkamers, die boven el
kaar liggen, zijn tezamen ongeveer een
halve meter hoog en het zou moeilijk
kunnen zijn uit het water in het bootje
te stappen. Er is echter een soort
touwladdertje gemaakt, zodat men
zonder moeite naar binnen kan gaan.
Het dak heeft een meerledig doel
In de eerste plaats beschermt het in
de tropen tegen de zonnestralen:
voorts beschermt het in koude streken
tegen de koude wind, vooral ook om
dat de beide openingen, welke in het
dak zyn gehouden voor het binnen
komen en eventueel voor ventilatie,
gesloten kunnen worden, zodat men in
een goed gesloten kooi komt te zitten.
Bovendien dient het dak voor het op
vangen van regenwater, dat men dan
binnenin kan aftappen.
Een flink aantal kilogrammen van
het totale gewicht moet worden toege
schreven aan het noodpakket, dat in
ieder dinghy is verpakt. Daarin is van
alles te vinden. Er zit in: voedsel en
water, maar ook een pak speelkaarten
en een mes, E.H.B.O.-uitrusting, licht-
pistolen, drinkbekers, reparatiedoos
voor de dinghy, lekstoppers en een
instructieboek. Alles is waterdicht
verpakt in plastickzakken, en het ge
heel is ook weer waterdicht verpakt,
zodat het noodpakket altijd bruikbaar
is. Het is bewzen dat men met dit pak
ket enkele degen vooruit kan. al moet
IN een verzameling brieven van
Duitse leken en predikanten las
ik deze woorden: „De slapeloze
uren in de duisternis van de nacht,
en in de eenzaamheid van mijn cel,
zijn uren, waarin de nabijheid Gods
bijna lichamelijk voelbaar wordt
waarin ook voor mij iets in ver
vulling gaat van datgene wat in
Psalm 139 staat „Want ook de duis
ternis verdonkert niet voor U. de
nacht zelfs licht als de dag, de duis
ternis is als het licht". Zo worden
die nachtelijke uren tot uren van
gesprekken met de Eeuwigheid, en
men wordt in het gebed zo stil en
sterk. Weet ik de weg ook niet, Gij
weet hem wel, dat maakt de ziel zo
stil en vol van vrede.
Welk een groot geschenk deze
troost van het geloof voor de chris
ten is. gevoel ik des te meer, als ik
zie hoe menige inscriptie aan de
wanden van mijn cel getuigt van
een zo heel andere houding. Er
staat iets van vreselijke en ellendige
dagen, die hier werden door ge
bracht. Andere opschriften spreken
van omwenteling en wraak".
Hoevelen zullen deze week de ge
dachten van die brief beleven in
hun gedenken van bittere tijden in
cel, in kamp en gevangenschap. Er
is bevrijding gekomen, maar wat
heeft deze vrijheid gekost, als we
denken aan die velen, die het niet
mee beleefden, omdat hun met ge
weld het leven werd ontnomen. Zal
dat ooit uitgewist kunnen worden?
Niemand kan de dood uitwissen.
Hoe begrijpelijk zijn de bittere
woorden op de celwanden. Hoe be
grijpelijk is ook bitterheid en droef
heid in gebroken gezinnen van
heden. Zou het niet het beste zijn
de vierde mei maar te begraven en
alleen te blijven, ieder in de stilte
van eigen huis en hart?
Dan is het al zwaar genoeg. Zeker
zullen de tijden allerlei wonden
helen en geheeld hebben, maar toch
komt steeds weer deze dag terug en
haalt oude wonden open en doet
oude vijandschap oplaaien. Want
niets grijpt zo diep in een mensen
leven als de dood. In de by bel wordt
hij genoemd „de laatste vijand".
Daarom brengt het gedenken van
de dood en de doden zoveel droef
heid mee. En het allermeest de ge
welddadige dood uit de oorlogs
dagen. Ergens in ons hart voelen
wij, hoewel de dood dezelfde is, toch
verschil in het sterven. Een sterven
op het ziekbed heeft een andere
aard dan het omkomen in een
kamp of door een bombardement of
een mijn op zee. Wij mensen kun
nen het niet anders zien. In elk
geval niet, als we bij het aardse
leven blijven staan.
Anders is het, zoals de briefschrij
ver zegt, wanneer er „gesprekken
met de Eeuwigheid" zijn. Dan is er
niet alleen een droevige gedach
tenis, maar dan verliest de dood
dat eeuwig donkere. Dan is er de
troost van het geloof, dat zich ook
dwars door de dood heen in Gods
hoede geborgen weet.
Een gedicht uit een der gevange
niscellen eveneens geschreven zegt:
Ben ik alleen? De ander is gegaan,
die mijn lot deelde tot op deze
stonde.
Ik zie mezelf nog in 't oud lot
gebonden.
Ik voel de stilte dreigend mij
omstaan.
Doch neen, geen eenzaamheden
teitren my.
Een Stilte gaat de stilte
overstemmen
nu myne vingren hecht Uw hand
omklemmen.
Mijn God, nooit waart Gij mij zo
diep nabij.
Voor hoevelen, die heengingen,
zou deze gedachte niet de enige
troost voor leven en sterven zijn
geweest!
Dit is ook de troost voor ons le
venden bij de herdenking der
doodse meidagen. Ik denk aan Pau-
lus' woord uit Romeinen 8„Wie zal
ons scheiden van de liefde van
Christus? Verdrukking of benauwd
heid of vervolging of honger? Want
ik ben verzekerd, dat noch dood
noch leven, noch hoogte, noch
diepte ons zal kunnen scheiden van
de liefde Gods, welke is in Christus
Jezus, onzen Heere." Dit moge ons
gedenken van de dood bepalen.
F. Offeringa.
hervormd predikant
te Katwijk aan Zee.
men er natuurlijk niet al te royaal
mee omspringen. Bovendien is het
noodpakket natuurlijk aangepast aan
de grootte van de boot, zodat men wel
wat in moeilijkheden kan komen te
zitten, wanneer er meer mensen op
genomen worden dan de bedoeling is.
Voor de dinghy zelf is het geen be
zwaar wanneer er meer mensen opge
nomen worden, want theoretisch kan
een boot voor 20 personen wel 80 per
sonen vervoeren. Het ruimteprobleem
speelt daarbij echter een beslissende
rol. Het is bij scheepsrampen toch wel
voorgekomen dat er 27 man in een
boot van 20 zaten, en dat was nog
best te doen ook.
Alles plakken
Het materiaal voor de dinghy komt
zowel uit binnen- als buitenland. De
lappen rubber met Egyptisch katoen
worden in Katwijk op maat gemaakt
en gedeeltelijk aan elkaar gelijmd. Aan
deze bootjes wordt vrywel alles ge
plakt, omdat naaien kleine gaatjes zou
veroorzaken en de boot poreus zou
maken. De solutie wordt in eigen be
drijf gemaakt, omdat deze kleefstof
slechts enkele uren houdbaar is. Ieder
paar uur wordt er dus weer een nieuwe
pot solutie gemaakt. Wanneer de ver
schillende lappen materiaal aan elkaar
zyn gelijmd, worden de onderdelen
naar Sassenheim vervoerd, waar de
dinghies in elkaar worden gezet, na
tuurlijk ook weer met solutie. Lang
zaam maar zeker verrijzen dan de
rubberbootjes, welke straks de zeeman
het veilige gevoel moet geven een uit
wijkmogelijkheid te hebben, als de
nood aan de man komt. In Sassenheim
worden de dinghies, als zij goed ge
droogd zijn een proces dat drie da
gen duurt onrierworoen aan een
Enkele ondetdelen worden genaaid, zoals b.v. de touwladdertjes.
Een kijkje op deze afdeling.
(Foto LD./Jaap van Duljn, Katwijk)
voortest. De boot wordt op spanning
gebracht en met behulp van manome
ters controleert men de spanning ge
durende enige tyd.
Stevige verpakking
In Katwijk ligt dan weer het eind
stadium van de produktie: de laatste
De dinghies worden aan elkaar gelijmd. Rechts een bootje zonder dek.
(Foto L.D./Van Vliet)
controle en de verpakking. De verpak
king is geheel waterdicht, zodat een
bootje nooit te lijden zal hebben van
overkomend water. De verpakking is
ook behoorlijk stevig, zeker de nieuw
ste, zodat deze een behoorlijke bescher
ming biedt tegen beschadiging.
Jaarlijkse controle
Elk jaar komen de dinghies terug in
Katwijk voor een controlebeurt. De
spanning wordt opnieuw gemeten, het
noodpakket wordt gecontroleerd en zo
nodig vernieuwd, kortom alles wordt
grondig nagezien, omdat een redding
boot natuurlijk altijd aan de hoogste
eisen moet voldoen. Een reddingboot,
die gebreken vertoont, mag niet voor
komen. Van welk belang het is een
goede reddingboot te bezitten, is in de
loop der jaren wel bewezen!
Talrijke vissersboten zijn reeds uit
gerust met dinghies, zowel voor 6 als
voor 10 en 20 personen. De kotters heb
ben meestal de kleinste, terwijl de trei-
lers en grote loggers veelal de 20-per-
soons aan boord hebben. Het is niet
alleen voor de vissers, doch ook voor
hun familie en vrienden aan de wal
een rustig idee te weten, dat er deug
delijke reddingsmiddelen aan boord
zijn. De beste boot kan zinken en daar
om is het ook terecht verplicht gesteld
een reddingboot aan boord te hebben.
En of dat nu een dinghy of andere boot
is, doet er niet zo heel veel toe, als hU
maar goed is!
