Nederland akkoord met uitbreiding
territoriale wateren tot zes mijl
WEERBERICHT
Een concessie om het mislukken
van conferentie te voorkomen...
In de afgelopen maand boven 011s
land verhoogde radio-activiteit
NEDERLANDSE REDERS DIEP
GESCHOKT OVER COMPROMIS
97ste jaargang
ZATERDAG 19 APRIL 1958
No. 29420
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.7.50 per kwartaal: f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Verrassende zwenking in Genève
De leider van de Nederlandse delegatie op de conferentie over het
zeerecht in Genève, prof. J. H. W. Verzijl, heeft gistermiddag de
verrassende mededeling gedaan, dat Nederland, dat tot dusverre met
kracht het handhaven van de drie mijlszone heeft verdedigd, een
Amerikaans voorstel tot uitbreiding van de territoriale waterep tot zes
mijl zal steunen. Naar verwacht wordt zal hedenochtend de beslissing
over de breedte van de territoriale wateren vallen.
Tï 2- Een Canadees voorstel, dat alleen
•i)L)6l6K6ll[ 01 llSIlfif van het Amerikaanse afwijkt wat betreft
het erkennen van historische visser y-
4-1111 iuf 'li A7-4Ni*li43,c" rechten in de tweede zesmijlszone,
3 Een gecombineerd voorstel van
Prof. Verzül, die deze verklaring af- India en Mexico, waarin wordt bepaald,
legde op de middagvergadering van dat elk land gerechtigd is zijn territo-
de eerste commissie der conferentie, "ale wateren uit te breiden tot twaalf
zeide, dat de Nederlandse delegatie na mijl uit de kust.
overleg met de regering tot deze con
cessie had besloten om te voorkomen,
dat de conferentie in een mislukking
zou eindigen. „Ik zou er gaarne op
wijzen", zeide hij tot de vertegenwoor
digers van de 86 landen, die in de
grote vergaderzaal van het Palais des
Nations in Genève bijeen waren, „dat
onze beslissing om tot een compromis
te komen ook voor ons land een ern
stig economisch verlies betekent, in
het bijzonder wat betreft de visserij,
waarvan van oudsher belangrijke groe
pen van de Nederlandse bevolking af
hankelijk zijn".
In het Amerikaanse voorstel wordt
namelijk voorts bepaald, dat aan zee
grenzende landen in een zone van twaalf
mijl uit de kust dezelfde rechten wat
betreft de visserij en de exploitatie van
de zeerijkdommen zullen hebben als in
him territoriale wateren. Hierbij geldt
echter de bepaling, dat dit niet het recht
aantast van schepen van andere landen,
die in de vijf jaar, voorafgaande aan de
eventuele aanvaarding van dit voorstel,
de visserij in deze tweede zesmijlszone
hebben uitgeoefend.
Ook internationaal
Prof. Verzijl bracht in zijn korte ver
klaring, zoals hij zeide in dit politieke
stadium van de conferentie, ook het in
ternationale recht in het algemeen ter
sprake. „In deze belangrijke dagen in de
geschiedenis van het internationale
recht, waarin te veel stemmen worden
gehoord, die te veel de nadruk leggen
op de nationale belangen en te weinig
begrip laten horen voor het algemeen
belang en het vitale belang voor alle
volkeren van een harmonieuse evolutie
van het internationale recht, is de Ne
derlandse regering niettemin bereid zich
verdere opoffering te getroosten met het
enige doel een mislukking van deze con
ferentie te voorkomen. Een mislukking,
die zou kunnen leiden tot een juridische
chaos en die de spanningen in de reeds
verstoorde wereld kunnen vermeerde
ren".
Prof. Verzül vervolgde:
„De Nederlandse regering geeft met
tegenzin haar stem aan het Ameri
kaanse voorstel, omdat zij van mening
is, dat vérreikende concessies, die daar
in worden voorgesteld, de funderingen
van het internationale recht kunnen
ondermijnen en op de lange duur
schadelijk kunnen zijn voor het ge
meenschappelijk belang".
Drie voorstellen
Aanvankelijk was verwacht, dat de
eerste commissie van de conferentie, die
het belangrijkste onderwerp dat van
de territoriale wateren behandelt,
gisteren tot een beslissing zou komen.
Toen echter de vergadering 's middags
begon, bleken er nog zeventien sprekers
te zijn ingeschreven en kort na zes uur
moest de bijeenkomst dan ook worden
verdaagd tot zaterdagochtend. Tenzij
een van de landen, die vandaag aan het
woord komen, op het laatste moment
met nog een voorstel zou komen, zal de
stemming uiteindelijk gaan over de vol
gende drie van de vele, in de loop der
weken herhaaldelijk gewijzigde en aan
gevulde, ontwerpen:
1. Het Amerikaanse voorstel, dat de
territoriale wateren wil uitbreiden tot
zes mijl en de visserijrechten tot twaalf
mijl,
Er was aanvankelijk nog een Brits
voorstel, dat bepaalde, dat de territo
riale wateren niet verder zullen mogen
reiken dan tot zes mijl uit de kust. Het
voorbehoud was echter hierbij gemaakt,
dat vliegtuigen en schepen, met inbe
grip van oorlogsschepen, ongehinderd
buiten de driemijlszone zouden mogen
blijven varen. Op de ochtendvergadering
deelde de Britse vertegenwoordiger gis
teren echter mede, dat zijn delegatie niet
op stemming daarover zou aandringen.
Naar prof. Verzül in zijn opzienba
rende mededeling gistermiddag ver
klaarde, brengen de Canadese en de
Indiase-Mexicaanse voorstellen geen
werkelijk compromis van de tegenover
elkaar staande meningen met zich
mede. Hü zeide, dat Nederland er de
voorkeur aan zou hebben gegeven
steun te verlenen aan het Britse voor
stel. Nu dit niet in stemming zal wor
den gebracht, heeft de Nederlandse
delegatie besloten zü het met tegen
zin voor het Amerikaanse ontwerp
te stemmen.
Gevolg van atoomexplosies in Rusland
In de afgelopen maand is bij de metingen van de atmosferische
radioactiviteit boven Nederland een verhoging geconstateerd. De
waarnemingen van het medisch-biologisch laboratorium der Rijksver
dedigingsorganisatie TNO hebben uitgewezen, dat zich vanaf 9 april
hoge pieken hebben voorgedaan, zowel in de lucht- als in de regen
wateractiviteit. Aldus wordt meegedeeld door de voorlichtingsdienst
van het ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid.
Het risico is echter - gerekend naar an
dere risico's van het leven - gering, zo
wordt verder meegedeeld.
De gevonden activiteit valt op door
een zeer heterogene verdeling over de
lucht, dat wil zeggen: het aantal radio
actieve stofdeeltjes is betrekkelijk ge
ring, doch de activiteilt per deeltje is
hoog. Deze verdeling van de activiteit
wordt vermoedelijk bepaald door de aard
van het kernwapen en de omstandighe
den van de explosie. Een situatie als
hier geschetst is des te moeilijker te be
oordelen. omdat van het effect van een
sterke bestraling op één punt. zoals door
deze deeltjes veroorzaakt wordt, nog
minder bekend is dan van de gevolgen
van uniforme bestraling. De natuurlijke
activiteit in de atmosfeer vertoont een
gelijkmatiger verdeling dan de kunst
matige. zo besluit de mededeling van het
ministerie van Sociale Zaken en Volks
gezondheid.
Langere periode
dan gewoonlijk
Het verschijnsel heeft zich over
een langere periode uitgestrekt, dan
in de regel het geval is. De achter
grond - activiteit tengevolge van
vroegere explosies ligt - aldus de
waarnemingen -, tussen vijf en tien
eenheden. Op het ogenblik zijn er
pieken tussen vijftig en honderd, een
enkele maal zelfs van meer dan hon
derd. Het medisch-biologisch labora
torium is niettemin van oordeel, dat
van deze verhoging geen waarneem
bare schadelijke gevolgen te ver
wachten zijn.
Op zichzelf zijn de geconstateerde pie
ken niet hoger dan in het verleden ge
dane waarnemingen hebben uitgewezen.
De mogelijkheid dat, gerekend over de
gehele wereld, een gering aantal men
sen het slachtoffer zal worden van de
gevolgen van atoomexplosies, is niet op
wetenschappelijke gronden uit te sluiten.
Ook uit andere landen zijn dezer da
gen mededelingen gedaan over verhoog
de radio-activiteit in de atmosfeer. Vol
gens een Deens blad zou er kortgeleden
in Rusland een „catastrofaal" ongeluk
zyn gebeurd bü proeven met kernwa
pens, waardoor de radio-activiteit in
Rusland en de landen daaromheen aan
zienlijk is verhoogd.
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Droog met zon
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Er wordit thans zachte oceaanlucht
naar West-Europa gevoerd. De ver
wachting droog weer met zonnige
perioden. (Opgemaakt te 10 uur).
20 APRIL
Zon op: 5.34 uur; onder: 19.45 uur.
Maan op: 6.10 uur; onder: 21.20 uur.
Hoogwater te Katwyk te 4.09 en
16.26 uur.
Laagwater te 12.18 uur.
<"21/4 hoogwater te 4.39 en 16.55 uur;
laagwater te 0.30 en 12.50 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pag.
een Bijvoegsel.
Gisteren werd in Dordrecht voor
de negentiende maal de jaarlijkse
bijenmarkt gehouden. Zoals deze
foto laat zien was de belangstelling
zeer bevredigend.
De vorst van het vermaakscentrum 1 vorstelijke pul bier waarmee hij zijn
Vrolijk Brussel' op de Wereld-' onderdanen groette vanaf een sta-
tentoonstellino heeft zijn intrede ge-1 pel biertonnen,
daan. Uiteraard zwaaiend met een
Nog geen akkoord
K.L.M.- geschil
De bemiddelingscommissie, gevormd
door de voorzitters van de werkge
vers- en werknemersvakcentralen,
heeft gisteren opnieuw besprekingen
gevoerd met de directie van de KLM
en de Vereniging van KLM-vliegers.
Officieel is meegedeeld, dat deze be
sprekingen niet tot overeenstem
ming hebben geleid.
Overeenkomstig de op 20 maart j.!.
te Amsterdam tussen partyen ge
troffen overeenkomst zal het geschil
thans door een bindende uitspraak
van een onpartijdig college worden
beslecht.
De besprekingen tussen de zes
voorzitters der werkgevers- en werk
nemer scentralen, die als bemidde
laar fungeerden in het salariscon
flict zijn gistermiddag half drie be
gonnen en werden in de nacht van
vrijdag op zaterdag half drie beëin
digd. De conferentie iverd in het
hoofdkantoor van de KLM te 's-Gra-
venhage gehouden.
Zoioel van de zijde van de directie
van de KLM als van die van het be
stuur van de vereniging van KLM-
vliegers deelde men ons mede, geen
commentaar te verstrekken op het
communiqué dat door de bemidde
ling scommissie van zes over het re
sultaat van de besprekingen is uit
gegeven.
Twee eredoctoraten
voor Prins Bernliard
Prins Bernhard zal tijdens het be
zoek dat hij begin mei aan Canada
hoopt te brengen, twee eredoctoraten
in ontvangst nemen. Hij zal eredoctor
worden van de universiteit van Brits
Columbia in Vancouver en van de
universiteit van Montreal. De Prins
hoopt op 8 mei in Vancouver aan te
komen, waar hü o.m. een bezoek zal
brengen aan de internationale jaar
beurs .Hü zal daar een rede houden
voor de Canadese club. Voorts /al hij
een militair bal bijwonen. Op 10 mei
zal de Prins een nederzetting van Ne
derlandse immigranten in Pitt Mea
dows. ten noordoosten van Vancouver,
bezoeken.
De volgende dag zal hy met een kort
oponthoud in Victoria naar Seattle in de
Noordamerikaanse Staat Aregon vlie
gen. In Seattle is a o. de Hoppi Copters
Helikopterfabriek gevestigd Die stad is
ook de zetel van de lüchtvaartmaat-
sehappy „West Coast Airlines", welke in
juni a s. de eerste door Fairchild in li
centie gebouwde Fokker F-27 „Friend
ship" in gebruik zal nemen.
Opstandelingen zijn
diep moedeloos
Nasoetion de grote man
(Van onze reisredacteur)
De onverwachte efficiency van Dja
karta's operatie, alsmede het totale
gebrek aan verdedigingswil bü de
opstandelingen, die bij luchtaanvallen
volkomen in paniek raakten, hebben
voor het eerst diepe moedeloosheid
veroorzaakt onder de vertegenwoordi
gers der opstandelingen in Singapore.
Evenmin als de tegenregering zelf
verhelen zij, dat er van georganiseerde
tegenstand op Sumatra nauwelijks
meer sprake is, hoogstens nog van een
guerilla tezamen met de Daroel Islam.
Maar een guerilla eist doelbewustheid
en vastbeslotenheid. En de thans rijzende
twisten tussen socialisten en Moslims,
alsmede tussen politici en kolonels in
de boezem der tegenregering en de ge
ringe paraatheid hunner troepen schep
pen twijfel aan een doeltreffende gue
rilla. Deze zou immers genoeg Djakar-
taanse troepen moeten binden om een
grote aanval op Noord-Celebes te be
moeilijken. Weliswaar zit Soemoeal in
een sterkere positie, maar als Djakarta
de volle macht van haar vloot, lucht-
Zes-mijlszone: een ramp
Nederlandse visserij aan Engelse Wal en
in het Kanaal zijn ten dode opgeschreven
De Nederlandse reders, zo deelde men ons vanmorgen in Katwijk
mede, zijn diep geschokt door deze plotselinge zwenking van de
Nederlandse regering. Wanneer inderdaad de territoriale wateren
worden uitgebreid tot 6 mijl betekent dat voor de visserij niet minder
dan een ramp, vooral voor Duitsland en Engeland, die de verre visserij
uitoefenen. Nederland zal vooral getroffen worden in zijn visserij op
de Engelse wal en in het Kanaal, die vrijwel afgeschreven kunnen
worden. Deze twee visgronden zijn vooral in het einde van het seizoen
van groot belang.
Aan deze kwestie zitten nog veel meer kanten. Wanneer bijv. de
Kanaalv isserij zou uitvallen, zou Dieppe als tijdelijke haven voor de
Nederlandse vissers vervallen, en dat terwijl nog niet lang geleden
een geheel nieuw zeemanstehuis is gebouwd in de Rue de la Barre te
Dieppe, waarvoor ook het Nederlandse volk zich vele offers heeft
getroost.
Van rederszijde uit Katwijk deelde men ons vanmorgen mede dat
men liever had gezien dat de conferentie was mislukt hoewel men
uiteraard geen inzicht had van de politieke gevolgen.
Waarom de Nederlandse regering deze plotselinge ommekeer heeft
gemaakt, is een volkomen raadsel. De Nederlandse vertegenwoordiger,
prof. J. H. W. Verzijl, heeft zelf verklaard dat dit compromisvoorstel
een ernstig economisch verlies betekent in het bijzonder voor de
visserij. Waarom zo vraagt men zich af, houdt de Nederlandse rege
ring dan niet voet bij stuk? Moet Nederland dan altijd het hoofd
buigen? Nederland neemt een vooraanstaande plaats in in de visserij
wereld en behoeft zich daar werkelijk niet alles te laten gezeggen.
Generaal Gamelin
(85) overleden
Generaal Maurice Gamelin. bevelheb
ber van de Geallieerde legers in Frank
rijk tydens de eerste negen maanden
van de tweede wereldoorlog, is gister
avond op 85-jarige leeftyd overleden in
het militaire ziekenhuis van Val de
Grace in Parijs, waar hy reeds enige
weken verpleegd werd
Gamelin is een der belangrijkste figu
ren geweest in het militaire drama, dat
tot Frankryks nederlaag in 1940 leidde.
Hij ging de oorlog in met een grote
reputatie en een prachtige staat van
dienst, doch zijn strategie in de kritieke
oorlogsmaanden is zeer omstreden. Zyn
critici verweten hem vooral, dat hij in
september 1939 geen aanvallen op de
Duitse troepen bij de Siegfriedlinie had
uitgevoerd en ook niet in België in mei
1940. Gamelin zelf weet de nederlaag
aan de Duitse overmacht in de lucht en
het gebrek aan strydlust in Frankrijk.
Hij heeft steeds zijn eigen strategie ver
dedigd.
Na de geallieerde tegenslagen in mei
1940 werd hij in de reserve geplaatst en
vervangen door generaal Weygand. Na
de capitulatie van Frankrijk werd Ga
melin gearresteerd. Hij werd er door de
regering van Vichy van beschuldigd, dat
hij met de politieke leiders Blum. Dala-
dier, Mandel en Reynaud verantwoorde-
üjk was voor de nederlaag. Na een in
ternering van anderhalf jaar moest hy
voor een hoog gerechtshof verschijnen,
doch hy weigerde hooghartig ziohzelf te
verdedigen. Het proces werd verdaagd en
in maart 1943 werd de generaal 1 ?t
verscheidene andere politieke figuren
naar Buchenwald gedeporteerd. Daar
werd hij in mei 1945 door de Amerika
nen bevrijd. Na de oorlog leefde Gamelin
teruggetrokken. Hü schreef zijn memoi
res onder de titel „Servir" (dienen).
Advertentie
KLASSE-KARPETTEN mmi
„BESHIR"
„KASHMIR"
Alle dessins en maten voorradig
BULTHUIS
BOTERMARKT 23
macht en leger in het veld kan brengen,
lijken ook zijn kansen gering.
Er is geen twyfel aan dat generaal
Xasoetion vandaag als de grote man
naar voren komt. De laatste hoop is
nu, dat hü van zün vergrote prestige
gebruik zal maken om Soekarno her
vormingen af te dwingen, zoals bü-
voorbeeld grotere autonomie voor de
Buitengewesten, terugdringen van de
communisten en de terugkeer van
Hatta, voorwaarden welke de opstan
delingen hebben gesteld. Dat alleen
nimers kan Indonesië voor verdere
strüd behoeden.
Spaak begrijpt het niet
Secretaris-generaal Spaak van de
NAVO heeft gisteren te Parys verklaard
niet te kunnen begrijpen waarom som
mige landen atoomwapens weigeren.
Zijns inziens stellen deze landen zich
vrijwillig met een minder goed bewa
pend leger tegenover een beter bewa
pende vijand. Waar Spaak nog enigszins
kon in komen was de aarzeling om
atoomwapens voor lange afstand te
hebben omdat dit bovenal aanvals
wapens zijn.
Spaak verklaarde voorts op zün pers
conferentie van mening te zyn, dat er
op het ogenblik in oost noch west een
staatsman is die werkelyk oorlog wenst;
de strijd tussen beide kampen zou z.i. op
economisch vlak niet militair worden
uitgevochten
Tsjecho-Slowakije wijst
Amerikaans diplomaat uit
Amerikaanse diplomaat Joseph Jacyno
op beschuldiging van spionage uit het
land gewezen. Jacyno. een tweede am
bassade-secretaris, is donderdag op heter
daad betrapt, toen hy ln de woning van
een Tsjechische militair inlichtingen in
ontvangst nam. zo wordt verklaard in
een protestnota, die gisteren aan d©
Amerikaanse zaakgelastigde in Praag,
Crawford. Is overhandigd. De Tsjecho-
slowaakse regering eist het vertrek van
Jacyno, die op „grove wijze de inter
nationale voorrechten" die een diplo
maat geniet heeft geschonden.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken
in Washington heeft de beschuldiging
verworpen. Jacyno is in een val gelopen.
Hij bezocht donderdag een Tsjechische
kennis, die hü wat grammofoonplaten
zou lenen, doch bij de kennis thuis werd
hij door drie politiemannen in burger
meer dan twee uur vastgehouden en
ondervraagd, aldus de verklaring.
