Padang door de Centrale troepen
na korte tegenstand thans bezet
WEERBERICHT
Nu het laatste stadium bereikt?
JO VAN EYKEN
Zuidafrikaanse oppositieleider
eigen
distriet verslagen
Honderdduizenden in Hamburg
tegen Westduitse kern bewapening
97ste jaargang
VRIJDAG 18 APRIL 1958
No. 29419
LEIDSCH ADAGBLAD
Directeur: J. W. Benny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t. 7.50 per kwartaal; f.255 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Celebes blijft een netelig probleem
(Van onze reisredacteur)
Hoewel de berichtgeving nog nooit zo tegenstrijdig is geweest als
thans, kan men toch wel zeggen, dat in de Indonesische burgeroorlog
gisteren de eerste grote klappen gevallen zijn. Djakarta meldt, dat de
landingen uit zee en uit de lucht van mariniers, commando's en para
chutisten, gedekt door vloot en luchtmacht, op het strand en bij het
vliegveld van Padang met zoveel succes zijn uitgevoerd, dat het
vliegveld gevallen is en de troepen gisteren zonder veel weerstand te
ontmoeten Padang bezetten. De radio der opstandelingen zeide giste
ren nog dat de regeringstroepen slechts een bruggenhoofd hadden
gevormd met twee compagnieën, die gemakkelijk waren terug te
dringen.
De_ enige betrouwbare waarnemers
zyn intussen de Amerikaanse corres
pondenten in het gebied der opstan
delingen, maar hun morsezender te
Boekit Tinggi was gisteravond niet in
de lucht. Gezien de numerieke over
macht aan troepen en vliegtuigen van
de Centrale regering tegenover Hoes
seins drie bataljons geregelde troepen
plus een aantal ongeregelde vrijwilli
gers, lijkt Djakarta's versie zeker ge
loofwaardiger, het betekent dat de op
standelingen nu terugtrekken op Boe-
kit Tinggi. Nasoetions troepen nade
ren, langzaam oprukkend, deze hoofd
stad der opstandelingen uit drie rich
tingen, zodat het begin van het laat
ste stadium van de opstand, een gue-
rilla-strijd in het Boekit Barisan-ge-
bergte, nu no gslechts een kwestie van
tijd zou zyn.
Celebes roert zich
Inmiddels blijft de tweede basis,
Noord-Celebes, zich roeren. Soemoeals
vliegtuig, een B-25, bombardeerde gis
teren Balikpapan op Borneo, waarbij
twee regeringsvliegtuigen en enkele han
gars in brand raakten en de startbaan
werd beschadigd. Aan Menado's dreige
menten van een luchtaanval op Djakar
ta wordt hierdoor waarschijnlijk enige
kracht bijgezet. Djakarta instrueerde de
bevolking voor het geval een bombarde
ment zou plaats hebben en een ver
nauwde coi-ridor voor de burgerlucht
vaart nodig zou zijn.
De opstandelingen in de Minahassa
(Noord-Celebes) hebben de bevoorra
ding en de kopra-afvoer weer op gang.
Zij hebben zeven schepen in de vaart,
meest onder Panamese vlag. De eerste
luistert naar de naam „Dorenkamp".
Ondanks Djakarta's successen op
Sumatra blijft Celebes de grote kop
zorg, omdat hier grotere kansen tot
internationalisatie van het conflict
liggen. Reeds heeft Djakarta aange
kondigd ten spoedigste de Minahassa
aan te zullen pakken. Hoewel de vecht
lust van de opstandelingen nog steeds
onbewezen is, zit Soemoeal met zijn
naar het heet goedbewapende troe
pen, waaronder zich duizend ex-Knil-
ers zouden bevinden, beter te paard
dan Hoessein, die met tè weinig en te
onervaren troepen een te groot gebied
moest afgrendelen. Het conflict lijkt
rekbaar en in dat geval spelen de
Amerikanen, die hopen Indonesië uit
de handen van het communisme te
houden, niet zo'n slechte kaart, aldus
onze reisredacteur.
De opstandelingen zouden thans over
wegen hun zetel naar Celebes over te
brengen.
Padangs verorvering
President Soekarno werd vanmorgen
vroeg van de verovering van Padang
op de hoogte gesteld. In kringen van
het paleis werd verklaard, dat men wel
had verwacht, dat de stad spoedig na
het inzetten van de slotaanval, zou
vallen.
Padang werd, na korte, maar hevige
tegenstand, veroverd binnen twaalf uren
nadat de mariniers op het strand van
Merah, 10 kilometer ten noorden van
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Zachter
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zachter weer met veel bewolking en
plaatselyk enige regen of motregen.
Matige tot krachtige wind tussen west en
zuidwest.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
19 APRIL
Zon op: 5.36 uur; onder: 19.43 uur.
Maan op: 5.33 uur; onder: 20.18 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.38 en 15.54 u.
Laagwater te 11.41 en 23.58 uur.
Advertentie
NIEUWE COLLECTIE
KOSTUUMS en
REGENJASSEN
HAARLEMMERSTRAAT 87
Dit nummer bestaat alt 16 pagina's
Padang, aan land waren gegaan. In een
rapport van de commandant van deze
gemeenschappelijke operatie, kolonel A.
Jani, wordt lof geuit over de „uitste
kende coördinatie" tussen de deelne
mende eenheden van land-, zee- en
luchtmacht. In dit rapport wordt ge
zegd, dat terwijl de mariniers aan land
stormden, in de omgeving luchtlandings
troepen werden neergelaten. Twee uren
nadat een bruggehoofd was gevormd,
gingen infanterie-eenheden in verschei
dene golven aan land, waarna zij zich
snel meester maakten van een strook
langs het strand. Niet ver daar van
daan, vielen andere troepen het vlieg
veld Tabing aan. De stad werd veroverd
tussen half vier 's middags, toen het
Banteng-stadion werd bezet, en zes uur
's avonds, toen de gehele stad in rege
ringshanden was. De opstandelingen
vluchtten in verwarring, met achterla
ting van hun uitrusting. De opruimings
operaties worden voortgezet. Tot dusver
werden 20 opstandelingen gevangen ge
nomen. Er vielen bij de verovering van
Padang geen slachtoffers.
De operatie tegen Padang wei;d uitge
voerd door het „commando van 17
augustus".
Washington niet verbaasd
De berichten uit Djakarta, waarin
melding- wordt gemaakt van de ver
overing van Padang, hebben in de
Amerikaanse hoofdstad geen verba
zing gewekt. Reeds enige weken acht
men in Washington de kansen op suc
ces van de opstandelingen uiterst
klein.
De Amerikaanse deskundigen voor het
Verre Oosten weigeren voor het ogen
blik voorspellingen over de mogelijke
verdere ontwikkeling in Indonesië, na
beëindiging der vijandelijkheden, te
doen. Wel merken zij op, dat de burger
oorlog gekenmerkt is door een afwezig
heid van belangrijke strijd en dat de
politieke rebellie uitgegroeid is tot een
gewapende opstand door omstandighe
den buiten de wil van de opstandelin
gen. Het fundamentele verzet van de
grote eilanden tegen overheex-sing door
Java blijft bestaan, zo meent men.
Een verklaring van de Indonesische
minister van Buitenlandse Zaken, Soe-
bandrio, in Tokio, volgens welke Hatta
mogelijk binnen een week weer een
officiële functie zou aanvaarden, heeft
men in Washington met grote belang
stelling ontvangen. Maar men vraagt
zich af, of de communisten zich daar-
by zullen neerleggen
Soengei Dareh bezet
Radio-Djakarta heeft voorts mede
gedeeld, dat de troepen der Centrale
regering ook Soengei Dareh, gelegen
aan een der verbindingswegen tussen
Zuid- en Midden-Sumatra en Tan-
djoeng Lola, ten zuiden van Padang
hebben bezet.
Aankoop van schepen?
Radio-Djakarta heeft gisteren be
kendgemaakt, dat de Indonesische re
gering van plan is schepen met een to
taal tonnage van 256.000 ton voor de
kustvaart aan te kopen. Indonesië wil
de schepen kopen in Italië, Denemar
ken, Nederland, Tsjecho-Slowakije
en ander landen, aldus de radio.
Bladen in vreemde
karakters verboden
Bij besluit van de Indonesische chef
staf zijn dagbladen en tijdschriften, die
in hun publikaties andere kaï-akters dan
het Latijnse schrift gebruiken, verboden.
Dit besluit werd genomen om te voor
komen dat misbruik woi'dt gemaakt van
kaï-akters, die bij het gi-ootste deel van
het Indonesische publiek onbekend zijn,
waardoor de openbare rust en oi'de zou
den kunnen worden verstoord. Door dit
vei-bod woi-den niet alleen de nationa
listisch-Chinese dagbladen en de spe
ciale editie van de „Sin Po", die aan-
Zware straffen tegen
oud S.S.-ers geëist
in Neurenberg
Voor 3 man achttien jaar
(Van onze correspondent in
West-Duitsland)
Urenlang heeft de officier van justitie
gisteren te Neurenberg in een proces
tegen een groep S.S.-ers gesproken over
hun misdaden en hun nog altijd be
staande schuld. Hij eiste tegen de voor
malige S.S.-generaal Simon een gevan
genisstraf van zes jaar. Tegen een twee
de S.S.-er acht en tegen een voormalig
majoor van de voormalige Duitse weer
macht vier jaar gevangenisstraf.
Zij allen worden er van beschuldigd in
april 1945 er aan te hebben meegewerkt,
dat drie inwoners van het Zuidduitse
plaatse Brettheim, die enkele Hitier-
jongens hadden ontwapend, dan wel
zich tegen deze ontwapening niet had
den verzet, op onmenselijke wijze waren
opgehangen.
Van een zogenaamd „standgerecht",
dat door Simon was bevolen, waren de
vooi-malige majoor Otto en de S.S.-er
Gottschalk voorzitter geweest. Zij had
den de drie Brettheimei's ter dood ver
oordeeld.
De officier van justitie eiste gisteren
de onmiddellijke gevangenneming van
deze drie mannen, omdat, zoals hij zei,
met de vrijlating van aangeklaagden in
dergelijke gevallen steeds slechte erva
ringen waren opgedaan.
Simon, Gottschalk en Otto tfaren in
1955 reeds te Ansbach tot gevangenis
straffen veroordeeld, maar later vrijge
sproken. Een uitspraak, welke door het
hoogste Westduitse gerechtshof weer
werd ingetrokken.
Van êx-genei-aal Simon werd tijdens
het gisteren gehouden proces door de
officier van justitie gezegd, dat hij zich
beestachtig gedragen had en dat hij ook
tegenover zyn eigen soldaten wreed op-
geti-eden was. Van Gottschalk zei hij,
dat deze met zijn daden als voorzitter
van het standsrecht getracht had zich
bij zijn baas, Simon, een wit voetje te
halen. Hij had bevolen, dat de lijken
van de drie opgehangen Brettheimers
vier dagen aan de galg moesten blijven
hangen. En de ex-majoor Otto verweet
de officier van justitie verregaande ge
wetenloosheid, omdat hij uit lafheid niets
had willen horen van ontlastende ver
klaringen ten gunste van de drie ver
moorden.
De advocaat van Simon vroeg vry-
spi-aak. Simon noemde hij, evenals on
langs de voormalige veldmaarschalk
Kesselring, een „oprecht en eerlijk sol
daat".
hanger is van communistisch China
getroffen, doch ook een aantal tijd
schriften, dat in Arabische karakters
I wordt gedrukt.
in
Voor liet eerst ambtsperiode van vijftien
jaar voor deselfde regering van Strijdom
De blanke kiezers van Zuid-Afrika hebben woensdag by de algemene verkie
zing aan de Nationale partij van premier Strijdom deze partij is reeds tweemaal
vfjf jaar achtereen regeringspartij geweest nogmaals voor vijf jaar hun vertrou
wen gegeven. In de 48-jarige geschiedenis van de Unie van Zuid-Afrika is het voor
het eerst, dat een regering de gelegenheid wordt gegeven vijftien jaar achtereen
aan één stuk te regeren. Toen gisteren alle uitslagen bekend waren, had de Natio
nale party 103 zetels en de Verenigde party 53. Toen het vorige parlement ontbon
den werd, had de Nationale partij 96 zetels en de Verenigde party 52. Verwacht
wordt, dat de Nationale regeringsparty nu de 64-jarige Strijdom en zyn minis
ters met een grotere meerderheid dan vyf jaar geleden gekozen worden de
„apartheid" (gescheiden ontwikkeling der rassen in de Zuidafrikaanse Unie)
krachtig zal voortzetten. De oppositionele Verenigde partij wil op economisch
gebied een gezamenlyke, doch op alle andere gebieden een gescheiden ontwikke
ling der rassen.
van de Verenigde partij. De Villiers
Graaff, zyn zetel in de Kaapprovincie
vei'loor aan een kandidaat van de Na
tionale partij. Een grote nederlaag voor
de Verenigde partij was ook, dat De
Villiers Graaffs bekwaamste plaatsver
vanger, Steyn, verslagen werd te Ver-
eeniging, een yzer- en staalcentrum.
Socialisten en onafhankelyken die
tezamen acht zetels in het vorige parle-
De kleine partijen
zijn weggevaagd
De overwinning van de minister-pre
sident en leider van de Nationale partij,
Strijdom, was volledig toen de leider
Deze foto toont Koning Boude-
wijn in de ere-loge op het België-
Plein van de ..Expo '58" tijdens het
uitspreken van de rede. waarmee hij
de Wereldtentoonstelling 1958 te
Brussel gisterochtend opende.
Reeds deze eerste dag trok de
tentoonstelling ruim 100.000 be
zoekers.
■d
Dit is een recente opname van I is gemaakt door de bekende Engel-
Prinses Margaret van Engeland. se fotograaf Cecil Beaton,
welke in Clarence House te Londen
ment hadden, slaagden er niet in één
zetel te behouden. Sedert 1910, het jaar
waarin de Unie ontstond, hebben er
socialisten in de Volksraad gezeten.
De tot nu toe bekende resultaten der
Zuidafrikaanse algemene verkiezingen
worden vooral door de twee volgende
factoren gekenmerkt
de kleine partijen zyn weggevaagd; in
de nieuwe volksvertegenwoordiging zul
len slechts vertegenwoordigers der twee
grote partijen, de aan het bewind zijnde
Nationalisten en de oppositionele Ver
enigde partij, zitting hebben;
de meerderheid der Nationalistische
partij is vrijwel in het gehele land toe
genomen. Was er bij de vorige algemene
verkiezingen een betrekkelijk gering ver
schil in de stemtotalen, die beide par
tijen op zich wisten te verenigen de
Nationalisten dankten hun meerderheid
in de Volksraad in hoofdzaak aan het
districtenstelsel thans kan worden
verwacht dat er ook, ten gunste van
Strijdom c.s., een duidelijk verschil in
de totalen der door beide grote partyen
verworven stemmen zal zjjn.
Gisteren grote demonstratie-met-staking
voor het houden van een volksstemming
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Meer dan honderdduizend Hamburgers hebben gistermiddag op de Rathaus-
markt in het centrum van de stad geprotesteerd tegen de atoombewapening van
het Westduitse leger. Daarbij vond de eerste staking in de Bondsrepubliek plaats
tegen deze maatregel van de regering-Adenauer en de meerderheid van de
Bonsdag.
Het personeel van het stedelijke bus-, tram- en ondergrondse bedryf staakte
op het drukste moment van de dag, namelijk tussen kwart over vyf en zes uur
tydens de protestdemonstratie. Er ontstond door deze staking een enorme chaos
omdat de stromen kantoorbedienden en arbeiders tevergeefs trachtten na werk-
tyd tegen de stroom demonstranten in naar huis te komen. Op de stations kwam
het tot ware veldslagen tussen hen, die probeerden per trein naar hun woon
plaats in de omgeving te komen. Met grote moeite slaagde het trein- en
stationspersoneel erin om het spoorwegverkeer gaande te houden zonder dat er
ongelukken gebeurde.
de vele stoeten werden meegevoerd, ge
tuigden nu juist niet van goede smaak,
waardoor ook al een soort revolutionair
accent aan de demonstratie werd ge
geven, die overigens een rustig verloop
had.
Overigens kon men de indimk niefc
kwytiaken, dat hier een socialistisch-
liberaal bewind van een Westduits land
met zyn stem tegen de centrale rege
ring te Bonn nogal ver ging. Het span
doek „Zoiets als Hirosjima, dat vindt
Adenauer prima" was hiervan de be
vestiging
De socialistische Hamburgse burge
meester verklaarde o.m.. dat het zin
loos is academisch te betogen over ge
varen van „volksstemmings-democratie".
Hy was een overtuigd voorstander van
een volksstemming over de atoom
bewapening. Juridische haarkloveryen
noemde hy de argumenten van de re
gering te Bonn tegen „onze vrije me
ningsuiting en hartstochteiyke waar
schuwing".
Zoals deze speech van Brauer, een be-
langryk man in de Westduitse sociaal
democratie, zo was ook de gehele mani
festatie, iixclusief de staking en haa*
gevolgen: imposant, maar op de buiten
staander de indruk makend dat er iets
gevaariyks uit zou kunnen voortvloeien.
Verkeer ontwricht
De binnenstad van Hamburg de
grootste stad van West-Duitsland met
1.8 miljoen inwoners stonden tien
tallen trams stil tijdens de staking en
de door de socialisten, met medewer
king van de socialistisch-liberale rege
ring van de stad gehouden demon
stratie.
Het heeft uren geduurd voordat er
weer enige orde was gekomen in het
verkeerssysteem. De staking heeft on
getwijfeld miljoenen marken gekost, een
strop, waarvoor, zoals de socialistische
bui'gemeester Brauer heeft gezegd, de
belastingbetaler opdraait omdat het hier
gaat om betaalde diensttijd van de
stakers.
Niet spontaan
Op buitenstaanders maakte deze reuze-
demonstratie een allesbehalve opge
wekte indruk. Zy was grondig georga
niseerd. De opmars van de demonstran
ten uit het centrum van de stad was
hiervan een voorbeeld en gaf bepaald
niet een spontaan accent aan de opzet
van het geheel. De spandoeken, die in
Ontploffing op schip
in Japan: 30 doden
Meer dan dertig arbeiders van een
bergingsmaatschappy zijn gisteren om
het leven gekomen bij een ontploffing
op het gelichte munitieschip „Canada
Victory", dat in de oorlog ten zuiden van
Japan is gezonken.
Geweldige groei van
aantal TV-toestellen
in West-Duitsland
(Van onze coiTespondent in
West-Duitsland)
Het aantal televisie-toestellen in de
Westduitse Bondsrepubliek neemt met
een schier ongelofelyke snelheid toe. Om
streeks Kerstmis kon men met enig feest-
vertoon de miljoenste bezitter van zijn
toestel begroeten, en nu zyn er al over
de anderhalf miljoen toestellen aange
meld. In maart zyn er 60.000, dat is dus
ca. 2.000 per dag, by gekomen.
Meer dan 14.5 miljoen bewoners van
de Bondsrepubliek betalen verder ge
regeld radio-luisterbydragen.
Driehonderd Zweedse
padvinders naar Wassenaar
(Van onze Haagse redactie)
Driehonderd Zweedse padvinders zul
len met een volledig tentenkamp in
juli naar ons land komen om tien dagen
op Duinrell in Wassenaar te kamperen.
Het zyn 100 meisjes en 200 jongens, die
met grote autobussen een reis door Euro
pa maken. Ze komen aan op 8 juli. De
volgende dag blyven zy hier om alles
voor een „staand kamp" ln orde te
maken.
Dan zullen zy Den Haag gaan be
zichtigen, naar Rotterdam ryden, gedu
rende twee dagen Haagse padvinders in
hun tenten ontvangen, een dag Amster
dam bekijken, een tocht naar de Expo
maken en via Luxemburg en Duitsland
weer naar Zweden terugkeren. De or
ganisatie berust by oubaas C. van Wie-
ringen, assistent districts commissaris
voor voortrekkers, en mej E. Hagg leid-
ter van een pionier-vendel.
