ZWAARDEMAKER Jam
Aanhoudende daling van rentestand
Vraag geen verf.vraag RIP O LIN
(f neemt j
vakep,/
zuiver zon en vruchten
Bescherming liquiditeit door
uitkeringen in aandelen
Een mens heeft meer nodig
alleen een woning
dan
Voorshands geen plastic landings-1
en stormhoten voor het leger
Leidse Luchtvaart-
club deed mea aan
ttwnhiivikgen
ende. Had .PoltWWd
bad een feestavond
heeleng gezellig...
9 april gingen we
jongmannen ondc
de.wapenen..
97ste jaargang
Zaterdag 12 april 1958
Derde blad no. 29414
(Advertentie)
'y
Eerder overschot dan gebrek aan kapitaal
(Van onze financiële medewerker)
Terwijl in de beschouwingen over de oorzaken van de huidige economische
depressie nog veelal over kapitaalschaarste wordt gesproken, zien we in verschil
lende landen, niet het minst ook in de V.S. en in ons land, een nog steeds
aanhoudende daling van de rentestand, welke eerder op een overschot dan op
een gebrek aan kapitaal schijnt te wijzen. Zelfs in Engeland, waar men de positie! diteitspositie or^nstï|pb^vloed"enmen
van het Pond Sterling zo veel mogelijk en niet zonder resultaat met een hoge
rentestand heeft willen beschermen en versterken, is men kortgeleden tot een
verlaging van het disconto overgegaan, in de V.S. is de rente gedaald tot een
peil, dat naar onze begrippen exceptioneel laag moet worden genoemd (disconto
thans VA West-Duitsland is niet achtergebleven en ook in ons land houdt de
verruiming op de kapitaalmarkt aan.
De symptomen daarvan zijn deze week
opnieuw zichtbaar geworden, voorname
lijk op de obligatiemarkt, waar het ren
dement nog voortdurend daalt. De 6 c'r
lening van De ByenkorL noteert reeds
9 boven pari, de 6 Woningbouw
lening ruim 7 maar nog duidelijker
tekent de dalende rentestand zich af in
de koers van de onlangs uitgegeven
bVi obligaties van de Bank voor Ne-
derlandsche Gemeenten, welke k 99
uitgegeven, thans reeds 102% noteren.
Het kan dan ook niet verwonderen, dat
er reeds sprake is van 5 lening door
genoemde instelling uit te geven, want
de 41 i> r< obligaties van de Provinciale
Electriciteitsmijen hebben de parikoers
bykans bereikt.
De aankondiging van een 5% lening
door de Export Financiering Maat
schappij tot een bedrag van f 25 miljoen
en a 99 behoeft dan ook zeker niet
als een krachttoer te worden beschouwd,
ook al moet het karakter van deze
obligaties in aanmerking worden geno
men en kunnen ze met die van de elek-
triciteitsmijen niet op een lijn worden
gesteld. Maar de 5 obligaties van de
Export Financiering Mij. hebben het
reeds tot ca. 96 gebracht en een ren
dement van ruim 5 lis ligt thans meer
dan 1 boven dat van de Nederlandse
Staatsfondsen.
Hoewel, gelijk we de vorige week met
enkele cijfers hebben doen zien. op de
aandelenmarkt een lusteloze stemming
blijft heersen, is de dalende rentestand
ook aan haar niet ongemerkt voorbij
gegaan. Dit komt zeer duidelijk uit in
de daling van het gemiddeld rendement
van Nederlandse aandelen, zoals het
elke drie maanden door de Rotterdam-
sche Bank wordt becijferd.
Van gemiddeld 4.4 uit. september
1955 als laagste punt sedert uit. 1948
is het aandelenrendement geleidelijk
tot 7.9 uit. december 1957 opgelopen,
einde maart j.l. was het echter weer
tot 7.2 CY teruggegaan. Deze daling
heeft plaats gehad ondanks het feit
dat de sedert de laatste tijd uitge
keerde dividenden dooreengenomen
niet lager, eerder hoger waren dan
het vorig jaar en het is dus de koers
stijging welke sinds het einde van 1957
is ingetreden, waardoor het geimddeld
aandelenrendement is gedaald. De
algemene beursindex, gebaseerd op de
noteringen van 31 aandelen is gedu
rende de laatste drie maanden van
166.18 tot 181.33, ofwel met 9.1 ge
stegen.
De koersstijging op de aandelenmarkt
is in het algemeen zeker niet veroor
zaakt door optimistische verwachtingen
voor de bedrijfsontwikkeling in het
lopende jaar. Er is hier en daar een
uitzondering, maar in de meeste ge
vallen wordt voor 1958 een teruggang
van de omzet, een verdere stijging van
de kosten en derhalve een daling van de
bedrijfswinsten verwacht, terwijl alge
meen over de funeste invloed van de
opnieuw hogere vennootschapsbelasting
wordt geklaagd. En het is dus enkel de
dalende rentestand, welke de hogere
waardering van aandelen heeft veroor
zaakt.
Wat de verruiming op de kapitaal
markt betreft, hebben wij er reeds eer
der op gewezen dat zij niet in de eerste
plaats een gevolg is van grotere bespa
ringen, dan wel van een verminderde
vraag.
Wel kan worden geconstateerd dat,
als gevolg van de verhoogde spaar-
rente en het dalend rendement van
obligaties, de spaarbanktegoeden weer
toenemen en zjj, die een halfjaar ge
leden meenden dat de spaarbanken
„uit de tijd" waren, hebben zich dan
nok schromelijk vergist, hetgeen wjj
destijds reeds meenden te mogen vast
stellen. Maar hoewel de nieuwe be
sparingen ongetwijfeld op de kapitaal
markt van invloed zjjn. zo is toch de
in vrjj snel tempo gedaalde rente
stand niet allereerst daarvan het ge
volg. Want in de eerste plaats is de
kapitaalhonger van de gemeenten nog
lang niet gestild, ook al distribueert
de Bank voor Nederlandsche Gemeen
ten thans de door haar verkregen
miljoenen thans geleidelijk over de
verschillende gemeenten.
Deze hebben nog altijd een vlottende
schuld van ca. f.2 miljard en het Cen
traal Planbureau raamt voor 1958 het
netto-beroep van de lagere overheid op
niet minder dan f. 1,4 miljard, terwijl de
centrale overheid weliswaar beloofd
heeft dit jaar van een beroep op de
kapitaalmarkt te willen afzien, maar
door de vergroting van haar uitgaven
na verloop van tijd ongetwijfeld weer
voor nieuwe kastekorten zal komen te
6taan.
In zoverre de verruiming op de kapi
taalmarkt dus een min of meer gefor
ceerd karakter
Daar komt bij en dit is z 'eer niet
de minst belangrijke factor dat de
investeringen bij de Nederland.'c onder
nemingen in het lopende jaar worden
beperkt, zoals uit vele jaarverslagen valt
te lezen. Niet alleen de onzekere con
junctuur en de stijgende bedrijfskosten
nopen de directie op dat punt tot grote
voorzichtigheid, ook de verzwaarde be
lastingdruk en met name ook de op
schorting van de investeringsaftrek
worden in de verslagen als redenen
daarvoor genoemd.
Van hoe groot belang deze inves
teringsaftrek voor sommige bedrijven
is, blijkt zeer duidelijk uit de cijfers
van de K.L.M. over 1957. Zonder die
investeringsaftrek van f. 11% miljoen,
zou de winst over dat jaar slechts
f. 11% miljoen bedragen en onvol
doende xjjn geweest voor de betaling
van 7% dividend over het vergrote
kapitaal. De K.L.M. verkeert nog in
de gunstige positie dat de Investe
ringsaftrek ook voor 1958 in een
aantal gevallen van kracht blijft, n.l.
voor investeringen in vliegtuigen voor
internationaal verkeer en ook de
scheepvaartmijen zullen er nog van
kunnen profiteren.
Maar overigens is de investerings
aftrek opgeschort, hetgeen wil zeggen
dat de ondernemingen in het lopende
jaar een groter deel van de winst aan
de fiscus zullen moeten afdragen.
Hierdoor wordt uiteraard hun liqui
ziet dan ook het verschijnsel dat, ten
einde deze liquiditeitspositie op peil te
houden, vele ondernemingen het divi
dend over 1957 geheel of gedeeltelijk in
aandelen betalen, waarbij in sommige
gevallen van de agio-reserve wordt ge
bruik gemaakt. Dit heeft voor de aan
deelhouders het voordeel dat over het
in aandelen ontvangen dividend geen
inkomstenbelasting is verschuldigd, maar
de vennootschap zal voortaan over een
groter kapitaal dividend moeten betalen.
De vraag hoe lang de verruiming op
de kapitaalmarkt zal aanhouden is
daarom niet gemakkelijk. Zeker is,
dat als zü voortduurt en verder toe
neemt, zulks met een verdere terug
gang van de conjunctuur, dan wel
met de vrees daarvoor verband houdt.
Zes Italiaanse huizen
in aardspleet verdwenen
Zes huizen van het Italiaanse berg
dorp Trevico, 100 km van Napels, zijn
vrijdag verdwenen in een 800 meter
lange en 400 meter brede spleet, die
twee dagen geleden ontstaan was door
een aardschok, gevolgd door aanhou
dende regenval. De 31 bewoners kon- 0...0
den zich, hevig verschrikt, in veiligheid kwaliteit en vlotte bediening. Het vaar-
Geen textiel bij brood
Een bakker te Amsterdam stelde tegen 1
betaling van 20 cent per stuk spaarze-
gels beschikbaar voor de klanten, die by
hem brood kochten. Opgeplakt op een
spaarkaart gaven deze zegels, wanneer
voor f 10 gespaard was. recht op een
textielpakket van een bedrijf in Hen
gelo.
Een andere bakkersfirma in A nis ter- j
dam achtte dit in strijd met de verorde
ning sanering bakkersbedrijven en vor
derde in kort geding, dat deze wijze van
doen zou worden stopgezet
De president van de Rechtbank over
woog. dat de textielfirma aan ieder
ander eenzelfde pakket levert voor f. 10.
dat de klant hier geen voordeel werd
geboden, en wees de vordering af.
Het Gerechtshof oordeelde in hoger
beroep echter, dat het verbod in de be
treffende verordening bedoeld is om,
buiten de normale middelen van recla
me alle pogingen van bakkers enz.
tegen te houden, waardoor in de con
currentiestrijd andere factoren zouden
meetellen dan verzorging van een goede
brengen. Een geweldige hoeveelheid aar
de en rotsblokken schuift nu langzaam
in de richting van de spleet. Volgens in
genieurs lopen er geen andere huizen
van het dorp gevaar.
digde een verbod voor de bakker uit met
zijn spaarsysteem door te gaan.
Deze laatste is van dit arrest in cas
satie gekomen, doch de Hoge Raad heeft
het beroep verworpen.
Gezinnen worden „verkocht''
Zij voldoen niet aan de speciale eisen
(Van onze Haagse redactie) vaardigd en in Engeland en de V.S. ge-
i kocht. Zij dienen vooral voor het over-
Het Nederlandse leger zal voorsnanGs j zetten van troepen en worden hoofd- j
geen gebruik maken van plastic lan- zakelijk op de binnenwateren gebruikt,
dings- en stormhoten. Op de vaar- i Hierdoor moeten er speciale eisen aan j
school in Geertruidenberg is geëxperi- i de boten worden gesteld. De bodem moet
menteerd met zes van deze boten, die b.v veel kumien verdragen door het
Predikant wil voorzien in noodsituatie
(Speciale berichtgeving)
„Weet Nederland wel voldoende van de zorgen, die de gigantische "i.-uwe stads
uitbreidingen aan kerken en sociale instellingen berokkenen?" aldus ds. G. Lans,
hervormd predikant te Amsterdam-Slotermeer.
Als voorbeeld noemt hij zijn eigen gemeente. In vijf jaar tijds werd aan de
westrand van Amsterdam de tuinstad Slotermeer gebouwd. Blok na blok ver
rezen de huizen als paddestoelen uit de grond. Bijna 40.000 mensen vonden er een
woning en ze zijn er blij mee. Maar wat vinden ze er nog meer?
Waf vinden de ouderen er voor
het heieven van hun geestelijke ge
meenschap? Wat vinden de vele jon
geren er voor hun sociale en cultu
rele vorming? Nog niet veel meer
dan ivat houten gebouwtjes die
slechts op heel gebrekkige wijze in
de geestelijk-sociale behoeften kun
nen voorzien.
Wel hebben de stads-plannen-ma-
kers terreinen gereserveerd voor
kerkelijke en sociale centra, maar
welke groep kan zulke dure gebou
wen uit eigen middelen bekostigen?
Is dit niet een taak waar de hele
volksgemeenschap mede verantwoor
delijk voor is?
CHRISTELIJK DIENSTBETOON.
Opening „World Press
Photo '57"
EERSTE PRIJS: „LITTLE ROCK"
in Engeland bij wijze van proef voor
het leger waren gebouwd. De boten
bleken niet te voldoen aan de speciale
eisen, die de landmacht eraan moet
stellen in verband met de taak die de
boten is toebedeeld. Er zijn voor het
leger te grote risico's verbonden aan
het gebruik van plastic landings- en
stormhoten, waarom niet zal worden
overgegaan tot het in serie doen pro
duceren ervan. Oorspronkelijk leverde
een Britse firma acht plastieboten op
proeforder. Twee ervan werden reeds
voor het in gebruik nemen afgekeurd.
Bij twee Nederlandse firma's zijn even
eens proeforders geplaatst voor de bouw I
van plastic boten. Een firma had een
boot naar eigen model geleverd. Deze
voldeed echter evenmin aan de eisen. De
andere firma kwam met een boot uit. die
was gebouwd volgens het door het leger
geleverde model van de thans in gebruik
zijnde vaartuigen. Deze firma eiste
evenwel zo n hoog bedrag als patent op
de bouw. dat oe aanmaak ervan voor
het leger te kostbaar zou worden. De
plastic boot bic l- overigens aan de ge
stelde eisen te voldoen.
Het leger heeft t een flink ;i:vii
landings- en stormhoten in gebruik bij
de genie en de commando-troepen. De
vaartuigen zijn van hout en metaal ver-
herhaaldelijk schuren over de oeverbed
dingen. Daarnaast moeten de boten over
een dubbele bodem beschikken om in i
geval van lekkages, de opvarenden vol- i
doende gelegenheid te bieden zich in 1
veiligheid te stellen.
Uit de proefnemingen is nu gebleken
dat het vervangen van de in gebruik
zijnde landings- en stormhoten door
plasticvaartuigen om technisch-kwa-
litatieve en financiële redenen nog
niet mogelijk is. H t dictoraat mate
rieel Landmacht zal daarom geen
plastic-vaartuigen meer laten bouwen.
In het Stedelijk Museum te Amster
dam heeft burgemeester mr. G. van
Hall gisteravond onder bijzonder grote
belangstelling de internationale pers
fototentoonstelling World Press Photo
'57 geopend. Op deze voor de derde
achtereenvolgende keer door de Ne
derlandse Vereniging van Fotojour
nalisten georganiseerde expositie han
gen 743 foto's van 288 inzenders uit
20 landen.
Dit is het uitgangspunt van ds. Lans,
die zich opgemaakt heeft om op kracht
dadige manier voorzieningen te treffen
in deze noodtoestand. Hij wil in de eerste
plaats een kerk bouwen. Als dit het
enige was, zou het door de eigen kerke
lijke gemeente voor een groot deel nog
wel op te brengen zyn. Ook als hei
aantal meelevende hervormden maar
I heel gering, de offervaardigheid is groot-
De wereldbekende foto van het neger- Maar ds. Lans en met hem zijn ge-
meisje Dorothy Counts uit Charlotte, meente is ervan overtuigd, dat een
waarachter zich blanke leerlingen ver- kerkelijke^ gemeenschap niet alleen voor
Kinderen speelden met vuur..
Doordat zijn 6-jarig zoontje met luci
fers speelde is een stromijt op het erf
van de landbouwer H. Meulenbeek in
brand geraakt en geheel verloren ge
gaan. Ongeveer 5000 kg roggestro, voor
een waarde van ongeveer f. 1000 gulden,
ging hierdoor verloren.
«Bij de heer Strijbis te Apeldoorn ge
raakte een schuur in brand, doordat een
5-jarig buurjongetje met lucifers speel
de. De schuur brandde geheel uit en
daarbij gingen 10.000 kg pakstro
dringen, die tot titel draagt ..Little
Rock", werd als de beste foto van de
tentoonstelling door de jury aangewe
zen. Deze foto. gemaakt door de 32-
jarige Douglas Martin uit Norfolk (Vir
ginia) verwierf tevens de eerste prijs in
de groep „nieuws". Het bestuur van de
NF V. heeft Martin uitgenodigd nog dit
weekeinde per vliegtuig naar Nederland
te komen om dan zo mogelijk maandag
avond a.s. zelf zijn prijs, een zilveren
beker van de Nederlandse Dagbladpers
en f 2000, in ontvangst te nemen. De
tweede prijs in de groep nieuws ging
naar Simon Smit (Nederland), die met
zijn foto van de redding van een blinde
man uit een gracht als de beste Neder
landse foto daarmee voor de tweede keer
de „zilveren rr mera" voor een jaar in
zijn bezit kreeg.
In de groep sport werd de eerste prijs
toegekend aan Robbert Edwards «Enge
land». tweede prijs J. J. Herschel (Ne
derland) met een foto van keeper De
Munck. Groep features: eerste prijs
Zygmunt Wdowinski (Polen». In de
iko'i" '- li.rguiuiii 'luuiviiwaï uien 111 uc
4000 pond hooi verloren Hier bedroeg I groep reportage verwierf Barnet Said-
de schade ongeveer f.6000 man (Engeland) de eerste prijs.
Een van de gekantelde stenen van
de Stone Henge in Engeland, een
prehistorische bouwwerk van ge
weldige omvang waarvan oor
sprong en betekenis nog steeds een
wetenschappelijk probleem vormen,
heeft een breuktest ondergaan.
Deze */5 icn zware steen toont fische platen waren gelegd. Uit de
diepe scheuren, waarvan men diep- inwerking van de stralen op de ge-
te en vorm niet kende. Thans werd voelige platen kan men nagaan, hoe
door deskundigen van het atoom- het verloop van de scheuren binnen
centrum Harwell een bus radio- de steen is. Zoals men ziet kwam
actief materiaal onder de steen ge- er heel wat bij kijken voor een en
brachtterwijl op de steen fotogra-ander op zijn plaats was gebracht
zichzelf heeft te zorgen, maar ook het
christelijk dienstbetoon moet bewijzen
aan de hele buurt, ongeacht hun al of
niet kerkelijk meeleven
De kerk zal maatschappelijke zorg en
sociale diensten moeten hebben voor een
ieder, die daar gebruik van weet te
maken. De ouderen zullen een trefpunt
moeten vinden, waar verschillende ge
meenschapsvormen beleefd kunnen wor
den door middel van kringen, clubs,
cursussen, huisvlijt (waarvoor thuis geen
ruimte is) enz. en vooral voor de jon
geren zal veel gedaan moeten worden.
Door vormings- en ontwikkelingswerk
zullen zij mede voorbereid moeten wor
den op hun latere levenstaak. Jongeren
zijn er hier genoeg. Omdat vooral jonge
gezinnen hier een woning kregen toe
gewezen, zijn er duizenden, die in deze
nieuwe tuinstad hun jeugd zullen door
brengen. Straks zullen zij uitzwermen
over heel Nederland en misschien nog
verder. En juist daarom heeft heel
Nederland er belang bij dat zo snel mo
gelijk goed en verantwoord vormings
werk voor deze jeugd wordt mogelijk
gemaakt.
GEZIN WORDT VOOR F. 500
GEADOPTEERD.
Vandaar dat ds. Lans, bijgestaan
door een groep actieve gemeenteleden,
een half jaar geleden een actie is be
gonnen om gelden bijeen te brengen
om niet alleen een kerk, maar ook een
buurt- en een jeugdcentrum erbij te
bouwen. Hij „verkoopt" daarvoor zijn
gezinnen, dat wil zeggen hij vraagt
aan kerkelijke gemeenten en particu
lieren om een van zijn gezinnen voor
500 gulden geheel of gedeeltelijk te
adopteren. Honderdvijftig gezinnen
gingen reeds „van de hand", zodat
75.000 gulden in de „bouwpot" aan
wezig is.
Als er vier ton in zit gaat de bouw
van het zes ton kostende project be
ginnen.
Dit alles getuigt wel van een groot
optimisme en van vertrouwen in de of
fervaardigheid van velen, die begrijpen,
dat ook in een tyd van ..bestedingsbe
perking" misschien wel juist in zo'n
tijd de geestelijke krachten van ons
volk moeten worden versterkt.
Dagelijks komen er nu naar wij
vernemen giften binnen ten bate van
de bouwactie. Kortgeleden is bovendien
een beroep gedaan op het Nederlandse
bedrijfsleven. Een folder „U hebt de
sleutel" is aan 5000 directies toegezonden.
.We moeten er komen en we zullen
er komen," zegt ds. Lans. Een stad van
40 000 inwoners mag niet aan haar lot
worden overgelaten.
SPAANSE PREDIKANT NAAR ONS
LAND
Op uitnodiging van de Nederlandse
vereniging „Het evangelie in Spanje"
komt de voorzitter van de Spaanse
Evangelisch Kerk, dr. Gutierrez Martin
uit Barcelona op 22 april naar ons land
om de lidmaten van de Nederlandse
protestantse kerken voorlichting te ver
schaffen over de huidige toestand van
het Spaanse protestantisme. De predi
kant zal in diverse steden een spreek
beurt vervullen.
Donderdagmiddag 24 april zal hjj de
in Assen vergaderde synode van de
Geref. Kerken toespreken en vrydag-
middag daaraanvolgend heeft hy te
Utrecht een bespreking met de verte
genwoordigers van de Oecumenische
Raad van Kerken in Nederland.
Ds. Gutierrez Martin zal zaterdag 3
mei ons land verlaten.
plaatselfka V.V.\f:s
konden over paa*
b&2oak tevreden?
de jeugd lisd aan
stormachtige paas
vakantieweek
HatuurV 'istcriscbe nrc
Kaakte vandaag ex
cursia naar Zuidvy k.
