Invasie op Sumatra en offensief
tegen Padang voorlopig afgelast
WEERBERICHT
Meningsverschil tussen regering
en stafchef generaal Nasoetion
V.S. betreuren de Indonesische
wapenaankopen in Oost-Europa
Protestmars tegen kernwapens in
Engeland eindigde met incident
97ste jaargang
DINSDAG 8 APRIL 1958
No. 29410
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J W Benny
Hoofdredacteur: J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Hoewel de mogelijkheid bestaat dat
hier alleen sprake is van uitstel tot
dat het invasie-leger voldoende is op
gebouwd, heeft het Paasnieuws de
opstandelingen in ieder geval weer wat
moed gegeven, evenals de aankomst
van dr. Assaat (de vroegere waarne
mende president van de republiek) in
Padang en diens installatie als vice-
premier. Deze is de opvolger geworden
van kolonel Djambek, die de porte
feuille van verbindingen heeft gekre
gen. Weliswaar is er nog geen sprake
van een werkelijke ommekeer in de
burgeroorlog, maar het is wel duide
lijk, dat de politieke fronten nog niet
gestabiliseerd zijn en dit is mogelijk
belangrijker dan de totdusver uitge
voerde vage militaire „operaties vol
tegenzin" in deze „padvindersoorlog"
in de Sumatraanse jungle.
Een in Singapore aangekomen Britse
reiziger, die in 17 dagen Palembang, Pa
dang en Medan heeft bezocht, was van
oordeel, dat twee bataljons goed ge
trainde mariniers in staat zouden zijn
de Sumatraanse oorlog in een week te
beslissen. De opstandelingen zijn veelal
beter uitgerust dan de regeringstroepen,
maar zij vluchten als hazen voor de
Mustang-jagers, wier vuur zij, door zich
in te graven of zich in het oerwoud
te verbergen toch gemakkelijk kunnen
ontlopen. Die Mustangs opereren van
het vliegveld Palembang, dat bezet is
door luchtmachttroepen van de Centrale
regering, hetgeen enige twijfel opwerpt
omtrent de verklaring van kolonel
Barlian, dat hij de zijde van Hoessein
zou kiezen, indien Zuid-Sumatra ge
bruikt zou worden als operatiebasis voor
een aanval op de opstandelingen. Bar-
lians strijdkrachten blijken in hun sym
patic verdeeld te zyn. Stafchef Soha is
vóór Djakarta, garnizoenscommandant
Nawani is aanhanger van de Sumatra-
regering. Opstandelingen-aanvoerder
Ahmad Hoessein zelf blijft inmiddels on
zichtbaar in zijn mobiele hoofdkwartier.
De eerdergenoemde Britse reiziger
zeide ook nog, dat de civiele bus- en
boot-verbindingen tussen de Suma
traanse gebieden niet verbroken zijn,
zodat er ter weerszijden legio infil
tranten zijn en men omtrent eikaars
plannen vrij nauwkeurig geïnformeerd
is. Al met al blijft deze Indonesische
affaire uiterst vreemd en het is niet
te voorzien, welke verrassingen hier
nog te wachten staan
Tot zover onze correspondent.
Opstandelingen heroverden
Loemboek Djambi
Radio Padang meldde intussen
gisteravond, dat de opstandelingen-
Advertentie
troepen bij de linie in het hart van
het geslonken gebied der opstandelin
gen in West-Sumatra krachtig stand
houden. Er zijn gisteren geen gevech
ten van betekenis geleverd.
Naar gemeend wordt, bevinden de
regeringstroepen uit Loemboek Djam
bi, het punt van hun diepste infiltratie,
dat volgens de laatste berichten
Paasverrassingen van Djakarta:
(Van onze correspondent in Singapore)
Djakarta's paasverrassing nummer één is het toegeven van de be
stelling van vliegtuigen in Tsjecho-Slowakije, een bestelling die eerst
hardnekkig is ontkend. Overigens is hierbij tevens verklaard dat deze
vliegtuigen niet gebruikt zullen worden voor de onderdrukking van de
opstand op Sumatra.
De aankoop van wapenen bij het oostblok blijft vooralsnog een
belangrijke politieke factor in de huidige gespannen situatie. Een even
verrassende paas-surprise is intussen het toegeven dat Djakarta het ei
van de Padang-invasie niet kwijt kan. Terwijl de leiders der opstan
delingen nog enigszins pessimistische bespiegelingen hielden over de
te verwachten stoot tegen Padang, zei de militaire woordvoerder van
Djakarta, dat de invasie en het offensief op Padang voorlopig zijn
afgelast in de hoop, op een tegenopstand in het opstandelingengebied!
In Singapore uit Djakarta aangekomen waarnemers gewagen van
een strategisch meningsverschil tussen stafchef Nasoetion en de rege
ring. Nasoetion zou beseffen dat voor een grote aanval meer bataljons
nodig zouden zijn dan er onttrokken kunnen worden aan andere ge
bieden, als bijvoorbeeld West-Java, waar kolonel Loebis de Daroel
Islam activeert.
Naar ommekeer?
weer door de opstandelingen veroverd
is. zich thans nog omstreeks 100 kilo
meter ten oosten van Boekit Tinggi.
De nieuwe vice-premier en minister
van binnenlandse zaken der tegenrege
ring, Assaat, verklaarde gisteren bij zijn
ambtsaanvaarding, dat de huidige op
stand „leven of dood" voor Indonesië
betekent.
Als de Centrale regering zou over
winnen, zouden de communisten de
macht verwerven en zouden „terreur en
intimidatie" zich over de gehele repu
bliek verspreiden.
Intussen heeft Radio Padang gister
avond een beroep op de westelijke mo
gendheden gedaan om de aflevering van
Russische of Oosteuropese oorlogsvlieg-
tuigen aan de Indonesische regering te
voorkomen." Het is mogelijk, dat deze
vliegtuigen spoedig via enkele der zoge
naamde neutrale landen van Azië naar
Indonesië zullen worden gevlogen
aldus de radio
Een woordvoerder in Singapore der
tegenregering van Midden-Sumatra
deelde gisteravond mede. dat er zie
boven een breuk is ontstaan tus
sen premier Djoeanda en de chef-staf, j
generaal-majoor Nasoetion.
„Djoeanda prest Nasation om ons
van alle kanten aan te vallen", aldus I
deze woordvoerder, „doch de strijd- j
krachten van Nasoetion zijn zozeer
verspreid, dat hij zjjn leger opnieuw
wenst te groeperen".
Premier Djoeanda zou reeds verschei- j
dene malen hebben aangeboden af te
treden.
Volgens Radio Padang zouden aan
de zjjde der regeringstroepen tot dus
ver driemaal zoveel slachtoffers zijn
gevallen als aan die der opstandelin
gen.
9 Slot op pag. 2
Admiraal Stamp bezorgd over de situatie
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft er gisteren zijn
leedwezen over uitgesproken, dat de regering te Djakarta zich tot het commu
nistische blok heeft gewend om wapens te kopen „teneinde deze mogelijk te
gebruiken om Indonesiërs te doden, die zich openlijk verzetten tegen de groeiende
invloed van het communisme in Indonesië".
De woordvoerder van het ministerie, Lincoln White, las deze commentaar voor
toen hem gevraagd werd naar het oordeel van het ministerie over berichten dat
de centrale Indonesische regering onderhandelingen met drie Europese commu
nistische landen voor de aankoop van militair materieel heeft voltooid. Onder
dit materieel zouden zich gelijk gemeld straaljagers van het Sovjet-type
Mig en Iljoesjin-bommenwerpers bevinden.
Wij hopen, zo verklaarde White, dat wapens naar Indonesië worden ver-
de binnenlandse geschillen in Indonesië
spoedig zullen worden opgelost. Zijns
inziens zou een aankoop van wapens in
communistische landen de moeilijkheden
in Indonesië niet oplossen op een wijze,
zoals de VS dat graag zouden zien, nl.
zonder dat er bloed wordt vergoten. De
woordvoerder gaf als zijn mening te
kennen, dat de communistische landen
ongetwijfeld de wapens verkopen met
de bedoeling, de positie van het com
munisme in Indonesië te versterken.
White gaf toe, dat een verzoek, dat
de Indonesische regering vorig jaar tot
de V.S. richtte voor de aankoop van
wapens, „nog in de ijskast wordt gehou
den". „Het is onze traditionele politiek
om in een situatie als deze een beslis
sing op te schorten", aldus de woord
voerder.
Hij voegde hieraan toe, dat er naar
zijn weten tot dusver van de opstande
lingen geen verzoek betreffende aan
koop van Amerikaanse wapens is ont
vangen De Amerikaanse regering zou
maatregelen treffen om te voorkomen
dat er zonder vergunning uit de VS
scheept.
Admiraal Felix Stump, opperbevel
hebber der Amerikaanse vlootstryd-
krachten in de Grote Oceaan, heeft 20
maart j.l. in een besloten vergadering
van de commissie voor buitenlandse aan
gelegenheden van het Huis van Afge
vaardigden uiting gegeven aan de be
zorgdheid van hem en zijn stafofficie
ren over de ontwikkelingen in Indonesië.
Zijn verklaring is zaterdag voor publi-
katie vrijgegeven
Admiraal Stump verklaarde o.m.:
„ik hoop, dat de anti-communistische
elementen in Indonesië samen zullen
gaan, doch ik ben er niet zeker van,
dat dit zal geschieden.
Mijn stafofficieren en ik maken ons
thans ernstig ongerust over de toe
stand in Indonesië. Indien dit land
door het communistische kamp zou
worden overgenomen, zou dit een
groot verlies voor de democratische
staten z\jn".
Pasen moge in ons land kouder
zijn geweest dan Kerstmis, het was
nog niet zo erg als in het Engelse
graafschap Surrey, waar deze huis
vrouw narcissen voor een feestelijk
tafelbloemetje ging plukken in een
witbesneeuwde tuin.
Een witte Paas
Opstandelingencomplot in
Djakarta opgerold
Door de veiligheidsdiensten in Dja
karta is een komplot van opstandelin
gen opgerold, dat tot doel had de rege-
ring-Djoeanda met geweld omver t«
werpen. Twaalf „medeplichtigen van de
opstand in Midden-Sumatra". onder
wie drie hoofdambtenaren en een
politicus, werden gearresteerd.
Volgens het linkse dagblad „Bintang
Timoer" zouden de leden van dit kom
plot van plan zyn geweest de regering-
Djoeanda te vervangen door een „ver
sterkte opstandelingenregering va*
Midden-Sumatra" Het blad melcde
\oorts. dat de gearresteerde personen
contact hadden onderhouden met ..op
standelingen in Noord-Celebes. Midden-
Sumatra en West-Java".
Meisjes gevraagd voor de
Expo
Men zij gewaarschuwd
(Speciale berichtgeving)
Een aantal advertenties, waarin „In
dische meisjes voor de verkoop van
een goed artikel op de wereldtentoon
stelling te Brussel" werden gevraagd,
is aanleiding geweest voor een nauw
keurig onderzoek van zowel de Neder
landse als de Belgische justitie.
Men veronderstelt, dat de organisatie,
die achter deze zaak zit, meisjes „ron
selt" voor België. Hierbij wordt van alle
mogelijke lokmiddelen gebruik gemaakt.
De kern van deze beweging schijnt zich
in en rond Luik te bevinden. Nu eens
worden er mannequins gevraagd, dan
weer schoonheidskoninginnen en thans
dus meisjes voor de Expo.
Er zijn in Nederland weinig gevallen,
zo vernamen wij. van directe vermissin
gen bekend. De jongere meisjes, die ver
dwijnen. zijn meestal meer van het
..avontuurlijke type". In bovengenoem
de gevallen gaat het echter over het
algemeen om meisjes boven de 21 jaar,
van wie niet zo spoedig vermissing
wordt opgegeven.
Het onderzoek kan nog geruime tijd
In beslag nemen.
Paus Pius XII riep
op tot wereldvrede
Paus Pius heeft zondag in een paas-
boodschap tot de r.-k. gelovigen een
beroep op alle volken ter wereld gedaan
cm „oprecht te streven naar vrede, ge
paard gaande aan het volledig brengen
van alle redelijke opofferingen, die hier
voor noodzakelijk zijn. en een eerlijke
bespreking van de verschillende kanten
van dit vraagstuk".
„Dit", aldus de Paus. „behoort vol
doende te zijn om de schaduwen van
het wantrouwen te verjagen. En indien
dit streven geen succes heeft, zal al
thans uiteindelijk zijn vastgesteld w i e
er de schuld van draagt, dat geen basis
voor een duurzame vrede kon worden
gevonden".
Het 82-jarige hoofd der R.-K. Kerk
deed in zijn boodschap, die hij met vas
te en heldere stem uitsprak op het bal
kon aan de voorgevel van de St.-Pieter,
een beroep op de gehele christenheid om
met alle kracht, waarover zij beschikt,
naar de degelijke grondvesting van een
duurzame vrede te streven".
Vliegrampin Amerika
eist 47 levens
Viscount verongelukt in de
staat Michigan
Een Viscount-passagiersvliegtuig van
de Amerikaanse maatschappij Capital
Airlines is in de nacht van zondag op
maandag bij de landing op een vliegveld
in Midland in de Amerikaanse staat
Michigan verongelukt: alle 47 inzitten
den (44 passagiers en drie leden van de
bemanning) kwamen om het leven. Het
vliegtuig is volgens ooggetuigen kort
voor de landingsbaan ondersteboven op
de grond terechtgekomen, daarna ont
ploft en in brand gevlogen.
Demonstratie Het echtervanwege baar
ernst, niet na indruk te maken
(Van onze Londense correspondent)
Slechts zeshonderd personen hebben gistermiddag als deelnemers van een
„protestmars voor de afschaffing van kernwapens" hun doel: het militaire
atoomcentrum Aldermaston in het Engelse graafschap Berkshire bereikt. Vrijdag
vertrok een stoet van drie kilometer lengte (vierduizend personen) van Trafalgar
Square in Londen. De vierdaagse mars men vorderde slechts enkele kilometers
per uur slonk tenslotte tot enkele honderden deelnemers, maar op het laatste
stuk, van Reading naar Aldermaston, sloten toch weer velen zich by de stoet
aan, die daardoor tot vijfduizend personen aanzwol. Er werden tal van leuzen
tegen atoombewapening meegedragen. De bekende pacifistische geestelijke L. J.
Collins van de St.-Paulskathedraal In Londen was leider van deze mars, waaraan
o.a. door vijf Lagerhuisleden werd deelgenomen. Toen de stoet tenslotte het
onderzoekcentrum bereikte, wachtte daar een van luidsprekers voorziene auto,
waarin o.a. een bioloog uit Oxford was gezeten. HU trachtte de menigte toe te
spreken en beschuldigde de deelnemers ervan, dat zU bezig waren het oorlogs
gevaar te vergroten en de weg te openen voor Sovjetrussische overheersing.
Spoedig kwam het tot een handgemeen met de inzittenden van de auto. Er werd
gepoogd de auto omver te werpen, maar de politie greep in en maakte een einde
aan het incident.
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Zelfde weertype
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Opklaringen, maar ook enkele buien.
Matige tot vrij krachtige noordwestelijke
wind. Aanhoudend koud weer met van
nacht in het binnenland plaatselijk lich
te vorst.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
9 APRIL
Zon op: 5.59 uur: onder: 19.26 uur.
Maan op: 0.56 uur; onder: 9.44 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.54 uur en
19.23 uur.
Laagwater te 2.36 en 15.03 uur.
Dit nummer bestaat alt 14 pagina's.
Dit is geen vliegende schotelmaar
wel een schotel op een vliegtuig In
die schotel zitten de modernste ra-
darapparaturen verpakt, welke op
lange afstand vliegtuigen, projectie
len. schepen, enz. kunnen waar
nemen. Dit vliegtuig is onlangs in
gebruik genomen door de Ameri
kaanse marine, die een scherm rond
het Amerikaanse contingent wil leg
gen met dit soort toestellen.
Geen afschaffing op
eigen houtje
Onder de sprekers, welke deze uitzon
derlijke demonstratie die wegens haar
ernst niet naliet indruk te maken be
sloten, was de Duitse Lutherse predi
kant ds. Niemöller, die een lange toe
spraak hield. Hij zei. dat niemand kan
worden verhinderd zelfmoord te plegen,
maar dat iedereen moet worden verhin
derd zelfmoord te begaan.
Opmerkelijk is, dat de Labourparty
(de socialistische partij in Engeland)
vandaag een geschrift heeft gepubli
ceerd, waarin wordt verklaard, dat En
geland niet op eigen houtje zijn kern
wapens moet opgeven. Hieruit blijkt
nog eens, dat er wat dit betreft, geen
verschil bestaat tussen regering en
oppositie.
Het socialistische plan voor een neu
trale zone in Europa is gisteren in Parijs
besproken tussen generaal Norstad, op
perbevelhebber van de NAVO in Europa,
en een delegatie van de Labour-party,
bestaande uit Gaitskell, Bevan en George
Braun. Het Labourplan is omvangrijker
I dan dat van de Poolse minister van
Buitenlandse Zaken Rapacki. Het omvat
1 zowel Oost- als West-I)uits!and. Polen
en mogelijk nog andere landen, welke
een internationaal gecontroleerde en ge-
inspecteerde zone zouden moeten vor
men. ontdaan van alle buitenlandse
strijdkrachten en van nucleaire wapens.
Generaal Norstad werd gevraagd wat de
militaire consequenties zouden zijn van
een neutrale zon en hij bracht de La-
bourleiders, die later thuis by hem
j lunchten, op de hoogte van de opvat
tingen van de NAVO.
Norstad zei. dat elk plan, dat het
defensieve vermogen van het Westen,
vermindert of beperkt, zonder dat er
een positieve beveiliging voor in de
plaat-s komt, verworpen dient te worden.
In NAVO-kringen verwachtte men. dat
Norstad vandaag duidelijk zou maken,
dat de Westelijke strijdkrachten niet
behoren te worden beroofd van nu
cleaire wapens.
Onze correspondent in West-Duits-
land telefoneert ons hedenochtend:
99
Russisch „paasei
voor Adenauer
De Westduitse hoofdstad Bonn was
zaterdag in rust gedompeld, tot de Rus
sische ambassadeur Smirnof zich met
een brief liet aandienen bij de staats
secretaris van Buitenlandse Zaken. Von
Scherpenberg. Smirnof bracht een paas
verrassing van de Russische minister
president Kroejstsjef. bestemd voor de
Westduitse Bondskanselier Adenauer.
Het was de zoveelste brief, die van Rus
sische zyde de laatste maanden te Bonn
en andere Westelijke hoofdsteden werd
bezorgd. Ook ditmaal ging het om een
Sovjetrussisch voorstel de atoomproe-
ven te staken.
Van regeringszijde is te Bonn ver
klaard. dat de inhoud geen opwindende
lectuur bevat Twee problemen met be
trekking tot de Duits-Russische verhou
dingen -zun thans nog actueel: ten
eerste de top-conferentie. ten tweede het
Duits-Russische overleg over het han
delsverdrag en het vrijlaten van krijgs
gevangenen.
Ontkend is, dat West-Duitsland er op
zal staan deel te nemen aan een top
conferentie: wel zal men het van West
duitse zyde op prijs stellen ingeschakeld
te worden bu de Westelijke voorberei
dingen van een top-conferentie. Men
meent te Bonn, dat aan een dergelijke
conferentie zo weinig mogelijk landen
moeten deelnemen. En wat de Duits-
Russische onderhandelingen, die met
veel moeite te Moskou worden voort
gezet. aangaat: men verwacht niet dat
zij nog deze maand zullen worden afge
sloten. De Russen tonen zich in dit
overleg nóg taaier dan men had ver
wacht.
Wrak van Skaubryn gezonken
Het wrak van het uitgebrande. bU'na
tienduizend ton grote schip „Skaubryn",
dat door de 232 ton metende Nederland
se sleepboot „Cycloop" naar Aden werd
gesleept, is gezonken. De „Cycloop" had
tevoren reeds geseind, dat de tien gra
den slagzijde, die het wrak maakte, wat
was toegenomen. Het wrak verdween on
8 myi uit de kust van Aden in de golven.
