GOLDEN FICTION
Prachtige Nederlandse grafiek op
Parijse tentoonstelling bijeen
Ex-veldmaarschalk Kesselring
verdedigt S.S.-moordenaars
Onder ons gezegdtoch maar Üever
Maar dubieuze expositie van
moderne kunst sinds I an Gogh
Syrische artillerie beschiet drie
Israëlische dorpen
97ste jaargang
Dinsdag 1 april 1958
Derde blad no. 29406
Duitsers lieten in april 1945 enige
landgenoten beestachtig ombrengen
(Van onze Westduitse correspondent)
Een van de meest trieste oorlogsprocessen van Duitsland vindt
evenals die van direct na de oorlog te Neurenberg plaats. Het gaat
ditmaal niet om Duitsers, die Nederlanders of Fransen hebben ver-
moord; het gaat om een groepje ex-S.S.-ers, die in april 1945 eigen
landgenoten op onmenselijke wijze lieten ophangen en die vandaag de
dag nog verdedigd worden door een voormalige veldmaarschalk als
Albert Kesselring! ,,De moordenaars zijn onder ons", zeggen vele
andere Duitsers, maar voor tallozen blijven deze moordenaars nette
mannen, die toevallig voor het gerecht zijn gekomen.
Ga naar het kerkhof, daar zul
je wat leuks zien
April 1945: liet Zuidduitse dorp Bret.t-
heim bevindt zich vlak bij het Ameri
kaans-Duitse front. Een paar Hi tl er jon
gens, gewapend met zogenaamde pant
servuisten, komen het dorp binnen om
het te .verdedigen" en het aldus bloot
te stellen aan het gevaar van vernieti
ging door Amerikaanse tanks. De boer
Hanselmann ziet dit gevaar en ontwa
pent de Hi tier jongens. Kort daarop
komt een sterke SS-formatie Brettheim
binnen. Men neemt Hanselmann gevan
gen, „veroordeelt" hem ter dood en eist
van burgemeester Gackstatter en de on
derwijzer Wolfmeyer, dat zij het dood
vonnis zullen ondertekenen. Zij weige
ren, waarop zij eveneens naar van ijzer-
draad gemaakte galgen op het kerkhof
worden gebracht.. De Hitlerjongens
schoppen de kisten om, waarop de drie
dorpelingen met het ijzerdraad om hun
hals onder een boom hadden moeten
staanEen uur later loopt het elfja
rige dochtertje van Wolfmeyer door het.
dorp, op zoek naar haar vader. De Hit
lerjongens, door haar gevraagd naar
haar vader, zeggen grinnikend, „dat het
meisje maar naar het kerkhof moet
gaan: daar zul je wat leuks zien
In 1955 stonden de zes schuldigen, on
der wie de ex-SS-generaal Simon en de
ex-SS-er Gottschalk, reeds voor deze
misdaad te Ansbach terecht. Ze werden
vrijgesproken, omdat de rechters meen
den dat het geval niet duidelijk was. Het
Bondsgerechtshof te Karlsruhe hief deze
uitspraak op. maar versterkte de positie
der beklaagden toch iets door mee te
delen, dat het inderdaad in april 1945
mogelijk was, dat burgers erop uit wa
ren de „verzetsgeest van het Duitse volk
te verzwakken"Een Duitse krant
sprak in dit verband niet ten onrechte
van de innerlijke gespletenheid van de
Duitse justitie, walmeer zij geconfron
teerd wordt met het nazi-verleden.
Dichterlijke moordenaar
Ter verdediging van de beklaagden
werden heel zonderlinge zaken aange
voerd. Van de ex-SS-er Gottschalk, die
de beestachtige executie leidde, en zich
met cognac moed had ingedronken,
werd gezegd, dat hij toch zo'n dichterlijk
mens is! Zijn verdediger legde „ten be
wijze" een sonate voor de rechters, die
Gottschalk tijdens zijn verblijf in de ge
vangenis had geschreven. Voorts werd
Gottschalks karakter opgesierd door het
vertonen van brieven aan zijn vrouw en
van door hem gemaakte tekeningen.
Voor de ex-SS-generaal Simon traden
hogere machten in het krijt. Niemand
minder dan de 72-jarige ex-veldmaar
schalk Albert Kesselring durfde het aan
om nog eens in de openbaarheid te tre
den. Kesselring werd samen met Simon
Amerikaanse radio zo
groot als een
sigarettenpakje
(Van onze Amerikaanse
correspondent)
i Voor 10.95 dollar kan men in
i Amerika nu al een zakradio kopen,
die niet meer piaats inneemt dan
een pakje sigaretten. Een batterij
1 heeft men niet meer nodig, want
1 deze „solar-radio" gebruikt zon- of
1 kunstlicht als energiebron. Men
i kan alle normale stations horen
met dit apparaatje en stoort geen
andere mensen, want men luistert
met behulp van een „gehoor-appa
raatje".
*i
Tien bloemstukken
per dag voor
ex-Keizerin Soraja
De echtscheidingsactie van de Sjah
van Perzië en Keizerin Soraja zal op 5
of 6 april a.s. officieel worden ingeschre
ven, direct na afloop van de plechtig
heden voor het Perzische nieuwe jaar.
Aldus is uit hofkringen te Teheran vèr-
nomen.
Onze Westduitse correspondent meldt:
Perzië's ex-keizerin Soraja ontvangt
nu al twee weken lang iedere dag in
Keulen een reusachtige bos purperrode
bloemen, die niet zoals men oorspron
kelijk vermoedde van de Sjah, maar
van een der rijkste mannen van Brazilië,
de 40-jarige graaf Francesco Pignatari
afkomstig zijn. Soraja en de graaf, die
door zijn vrienden wegens zijn jeugdige
uiterlijk baby-Pignatari wordt genoemd,
hebben elkaar in het winterseizoen van
1956—'57 in St.-Moritz in Zwitserland en
in Rome ontmoet. Het heet, dat de graaf
tot over zijn oren verliefd op Soraja is
geworden. Hij stuurt haar ook lange
telegrammen, waarin hij haar vraagt
toch naar een van zijn uitgestrekte
landgoederen in Brazilië te komen om
daar van alle vermoeienissen en opwin
dingen van de laatste tijd uit te rusten.
Soraja heeft de laatste weken al eens
laten doorschemeren, dat zij misschien
naar Zuid-Amerika zal gaan.
Zij krijgt elke dag stapels brieven uit
alle delen van de wereld, waarin haar
huwelijksaanzoeken worden gedaan, en
gagementen voor films worden aangebo
den, en goedgemeende raadgevingen
worden gegeven. Zelfs een 18-jarige
handwerksjongen uit München en een
O -jarige meester-bakker uit Hannover
hebben haar hart en hand aangeboden.
Iedere dag worden ongeveer tien bloem
stukken bij haar afgegeven. Men meent
te kunnen constateren, dat Soraja er
thans niet meer zo melancholiek en
treurig uitziet als een paar weken ge
leden.
in 1947 te Padua in Italië ter dood ver
oordeeld, later begenadigd en vrijgela
ten. Van Simon zei Kesselring. dat hij
een oprecht mens is. een „absoluut ka
rakter", een officier die geen onregelma
tigheid bij zijn troepen kon uitstaan. En
die paai- moorden in Brettheim, die Si
mon heeft bevolen? Het ging er toen om
mensen te redden, aldus Kesselring, we
moesten aan het Westelijke front verder
strijden teneinde de Duitse troepen in
het Oosten in staat te stellen zich terug
te trekken, opdat zij niet in Russische
gevangenschap zouden vallen, etc. etc.
Zo wordt ook nog heden ten dage de
geest van Hitier en de zijnen verdedigd.
De zielige mevr. Wolfmeyer, die, toen
haar man door de SS werd opgehangen,
in een kraaminrichting lag, kan in de
rechtszaal huilend uitroepen, dat Simon
en Gottschalk moordenaars zijn, maar
de goedgeklede Simon en Gottschalk en
hun al even goed geklede vier mede-be
klaagden geloven nog altijd in het
„recht" dat zij toen in pacht meenden
te hebben en gedragen zich er naar, pre
cies zoals helaas nog vele anderen van
daar de dag dat „recht" niet willen ver
loochenen. De Neurenbergse rechters
evenwel zijn nog lang niet klaar met de
„heren" - de moordenaars onder ons -
die voor hen staan.
Advertentie
Voor extra zachtheid
De lieer F. Lugt toonde zijn verzameling
(Van onze Parijse correspondent)
Twee exposities van Nederlandse kunst trekken momenteel in Parijs de aan
dacht. In het Nederlands Instituut, waarvan men de activiteit ook op het gebied
van de beeldende kunst nu met vreugde mag begroeten, en waar reeds eerder
een opmerkelijke Breitner-tentoonstelling werd gehouden, heeft de heer Frits
Lugt een kostelijke verzameling gravures bijeengebracht die betrekking hebben
op het portret in Nederland en Frankrijk tussen 1575 en 1725. Een dergelijke
expositie werd in Frankrijk noch in Nederland, of ergens elders, tevoren ooit
georganiseerd, en voor de liefhebbers van deze speciale kunst is het bijzonder
interessant waar te nemen hoe zich in figuren als Wiérix, Goltzius, Gheyn en,
aan de andere kant, De Leu, Gaultier, later Mellan en vooral Nanteuil een
voortdurende en vruchtbare wisselwerking heeft plaats gevonden, waarbij beide
landen zijde mochten spinnen.
Het merendeel van de gravures, die hier bezichtigd en bewonderd kunnen
worden, is afkomstig uit de rijke collectie van de heer Lugt, die een specialist
is op dit terrein. Doordat de heer Frits Lugt echter bovendien met succes een
beroep kon doen op andere, particuliere en officiële verzamelingen, mocht hij
erin slagen hier een overzicht te bieden van een soms wat verwaarloosde uiting
van beeldende kunst die, als gezegd, uniek mag heten en die bovendien nieuw
licht werpt op meesters als Goya en Rembrandt, aan wiens grafische produktie
overigens vorig jaar op deze zelfde plaats reeds eerder een expeditie werd gewijd.
ken uit het werk van landgenoten, die
naar hier emigreerden als Van Gogh,
Mondriaan, Jongkind, van Dongen en
laatstelijk Karei Appel, Corneille en
Van Velde.
Ofschoon men hier in het bijzonder
van Vincent onder zijn vijftien bijdra
gen enkele prachtige doeken vindt, die
weinig Fransen vermoedelijk kenden,
moet men het tooh betreuren, dat van
andere Nederlandse Parijzenaars als
Van Dongen en vooral Appel, hier ver
scheidene schilderijen werden opgehan
gen die op hun eigen exposities de laat
ste jaren óók al te zien zijn geweest. En
dit bezwaar geldt dan te sterker met
betrekking tot Appel, wiens betekenis
Te zwaar accent op
persoonlijke kenze
De andere tentoonstellling werd ge
organiseerd in het kader van het
Frans-Nederlandse culturele verdrag en
vindt plaats in het Parijse Museum van
Moderne kunst. (Musée d'art moderne)
De opzet van deze manifestatie was
een beeld te geven van de evolutie dei-
Nederlandse schilderkunst sedert Van
Gogh, een ontwikkeling waarvan men
zich tot dusver in Frankrijk slechts een
fragmentarische voorstelling kon ma-
men niet behoeft te onderschatten om
toch van oordeel te zijn dat hij hier
toch wat héél royaal vertegenwoordigd
werd. Vooral omdat de twaalf enorme
doëken waarmee de catalogus opent,
met 'hun felle, agressieve kleuren en
concepties, de hele rest van de grootste
zaal, en uiteraard in het bijzonder de
mindetr „revolutionaire" kunstenaars,
letterlijk verpletteren.
Te kort geschoten
Ook de andere abstracten van de
stijl-groep als Mondriaan, Van Doesburg
en Van der Lek. zouden zich hier over
miskenning niet mogen beklagen. Daar
entegen moesten figuren als Jongkind,
Breitner en Toorop, om van minderen
goden nog te zwijgen, genoegen nemen
met niets of met bescheiden plekjes waar
ze niet of nauwelijks op konden vallen.
Natuurlijk is iedere keuze, speciaal in
het domein van de kunst, voor discussie
vatbaar. En ook heeft men, (zoals de
organisatoren van deze expositie, die wel
heel sterk de stempel van j'hr. Sandberg,
de directeur van het Amsterdamse
Stedelijke museum, draagt) recht van
oordeel te zijn, dat in de moderne schil
derkunst de abstracten de enige wijsheid
en de volle toekomst in pacht hebben.
Indien echter een tentoonstelling wordt
georganiseerd onder officiële auspiciën,
die een overzicht van een schilderkun
stige ontwikkeling pretendeert te geven,
dan schiet men in zijn opdracht tekort
wanneer, gelijk hier, een toch wel nu al
te zwaar accent op de persoonlijke esthe
tische voorkeur wordt gelegd. Een be
kend gematigd Frans criticus als Claude
Roger-Marx van de Figaro Littéraire,
die goed met de Nederlandse schilder
kunst op de hoogte is, heeft in verband
met deze manifestatie dan ook openlijk
van een „misleidende expositie" durven
gewagen.
Jongetje gewond
door ontploffende patroon
GEVAARLIJKE LIEFHEBBERIJ
tVan onze correspondent)
Bij het demonteren van een stengun-
patroon werd een 11-jarige jongen wo
nende aan de Kruisweg 33, te Utrecht,
aan het gezicht en de linkerhand ge
wond. Toen het kind alléén thuis was,
bemachtigde het een stengunpatroon en
klemde die in een bankschroef. Het kind
nam een vijl. zette die op het slaghoedje
gaf toen met een hamer een klap op de
vijl. De patroon sprong uit elkaar, waar
bij de jongen door de scherven aan het
gezicht en aan de linkerhand werd ge-
I wond. Hij begon te schreeuwen en
alarmeerde daardoor de buren. Een
buurman nam de jongen achterop de
fiets en bracht hem naar het Stads
en Academisch Ziekenhuis, waar hij
verbonden werd en vanwaar hij later
naar huis kon teruggaan. De politie
stelde een onderzoek in in het huis en
vond op de zolder 141 patronen van di
verse soorten en kaliber. Deze gevaar
lijke verzameling bleek een liefhebberij
te zijn van de pleegvader van het ge
wonde kind. De afdeling Bijzondere Wet
ten van de Utrechtse politie heeft de
zaak in behandeling genomen.
'J A Yi.TVs EiGVRA; AVl-T.CTION'ES-PRCTOraS'l A
•SecretloRi'.s ndicat-
Marriix. seigneut de Sint Aide- gravures in het Nederlands Insti-
gonde, door Wiérix, gegraveerd op I tuut te Parijs),
zilver (tentoonstelling van portret-
Prinses Margaret
gisteren tweemaal
in Windsor Castle
Prinses Margaret is gisteren, na twee
ontmoetingen met haar zuster Koningin
Elizabeth in Londen teruggekeerd.
Gisterochtend maakte de Prinses een
rijtoer bij Windsor Castle, waar de
Koningin verblijft. Na drie kwartier kre
gen beide zusters gezelschap van Prins
Philip en Koningin-moeder Elizabeth.
Gistermiddag vertrok de Prinses van
Royal Lodge, waar zij sinds haar terug
keer uit West-Duitsland, zondag, ver
blijft opnieuw naar Windsor Castle. Na
een verblyf van ruim drie uur op Wind
sor Castle vertrok zjj naar Londen.
Zoals bekend is zou Koningin Eliza
beth ontstemd zijn over het onderhoud,
dat Prinses Margaret Townsend toe
stond toen zij en prins Philip een staat-
siebezoek brachten aan Nederland.
Volgens het Britse blad „Daily Ex
press" heeft kolonel-vlieger Townsend,
die gisteren naar zijn standplaats Brus
sel is teruggekeerd, tijdens het week
einde nog een telefonisch onderhoud ge
had met Prinses Margaret.
Het Britse blad „Daily Mail", waar
voor Townsend geregeld bijdragen
schrijft, deelt mee. dat de kolonel in
antwoord op een vraag heeft meege
deeld alle reden te hebben aan te nemen
dat zijn gesprek met Prinses Margaret
op woensdag geen ontstemming heeft
gewekt aan het hof. Hij zei verder te
hopen, dat hij, wanneer hij aan het einde
van de volgende maand weer naar
Groot-Brittannië zal gaan, de Prinses te
zullen ontmoeten.
Van bevoegde zijde is vernomen, al
dus de „Daily Mail", dat er vele voor-
bereidingen zijn getroffen voor het
onderhoud van de Prinses en de kolo
nel. Het idee van een geheime ontmoe
ting werd overwogen, maar als onraad-
zaam van de hand
Mr. Slikker: Breng Engeland
Europa binnen
Mr. D. U. Stikker, Hh. Ms. ambassa
deur te Londen, heeft gistermiddag te
Rotterdam op een lunchbijeenkomst van
heit- departement Rotterdam van de
Nederlandse Maatschappij voor Nijver-
heid en Handel gesproken over .De
economische betrekkingen met Enge-
i land". Hij gaf hierbij aan het slot de
volgende overweging: „Het is onverstan-
dig te blijven staren op nadelen en ge-
1 varen van een vrijhandelsgebied. Zoekt
I positief naar oplossingen, die voor allen
aanvaardbaar zijn en ons'de grote voor
delen van een ruimer vrij afzetgebied
j brengen. Vergeet niet, dat er haast geen
j land in Europa is, dat de vergelijking
met Engeland kan doorstaan, wanneer
het gaat om daadwerkelijk opbouwen
j van stabiele en doeltreffende staatkun-
j dige instellingen, zowel in eigen land
I als in de verbonden gebieden.
I De Britten steken Europa de hand toe
Grijpen wjj deze hand en brengen wjj
I het Verenigd Koninkrijk daarmee het
Europese kamp binnen, dan is de kans
I groot, dat hun ontwikkeling naar de
Europese integratie doorgaat. Er is
geen sterker Europa, dan wanneer ook
het Verenigd Koninkrijk daarmee ver
bonden is", aldus mr. Stikker.
Voor de ticeede dag achtereen botsing in
het gebied van het meer van Hoeleh
Voor de tweede dag achtereen hebben Syrische en Israëlische troepen elkaar
gisteren in het grensgebied van het Hoeleh-meer beschoten. Israëlische boeren,
die bij Tel Zahmoel in het noordelijk deel van de Hoeleh-vallei aan het ploegen
waren, werden vanuit Syrische stellingen beschoten, aldus een Israëlische woord
voerder. Het Syrische vuur werd door Israëlische troepen tot zwijgen gebracht,
waarna het werk werd voortgezet. In militaire kringen te Tel Aviv werd voorts
nog medegedeeld, dat gisteravond tenminste drie Israëlische dorpen in de streek
van Hoeleh door Syrische artillerie zijn beschoten. Er deed zich een duel van
twee en een half uur vóór. waarna om tegen zes uur gisteravond het vuren werd
gestaakt, zulks door bemiddeling van de V.N.-bestandscommissie. In het dorp
Hoelata, aldus nog steeds de militaire Israëlische woordvoerder, werden twee
mannen en een vrouw door de in het rond vliegende granaatscherven gewond.
Er vielen bjj de Israëlische soldaten geen doden of gewonden. Maar volgens
Radio-Cairo zouden de Israëlische verliezen zeer groot zijn, terwijl de Syriërs
geen verliezen hadden geleden. Volgens dit radiostation hebben de Israëliërs niet
het recht graafwerk te verrichten in het gedemilitariseerde gebied ten oosten van
het meer van Hoeleh. De regering van Israël staat op het standpunt, dat het
hier om Israëlisch gebied gaat.
Egypte wil spoedzitting van de
Veiligheidsraad
Egypte heeft verzocht om een spoed
zitting van de Veiligheidsraad van de
Juwelen lagen op straat
(Speciale berichtgeving)
Het zal niet vaak voorgekomen zjjn,
dat in de Amsterdamse Kalverstraat
de juwelen zo van het plaveisel op te
rapen waren. Toch was dit gisteravond
laat het geval, nadat een onbekende
dader een steen, omwonden met een
witte doek, had geworpen door de
etalageruit van de juwelierszaak van
de heer B. Schipper in de Heiligeweg
nabij de Kalverstraat. Dit gebeurde
omstreeks elf uur. De dief maakte zich
in allerijl meester van een groot aan
tal juwelen, die in de uitstalkast wa
ren geëtaleerd en verdween als een
haas, daarbij een aantal van de kost
baarheden verliezend.
De echtgenote van de eigenaar was
alleen thuis en reeds te bed. Toen de
alarminstallatie rinkelde, ging zij kij
ken en zag toen een man wegrennen en
een andere man voor haar etalage
komen staan. Het was de 49-jarige kan
toorbediende A. van Ommen, die toe
vallig in de Kalverstraat voorbij kwam
op het moment van de inbraak en een
uitvoerig signalement van de dader kon
opgeven. Een jonge man, klein en ten
ger met donker blond haar, gekleed in
een grijs pak.
Even later kwam de eigenaar van de
zaak, de heer Schipper, thuis. Hij vond
in de onmiddellijke omgeving van zijn
zaak een ring van f 5000, een ring van
f3.000, enige minder waardevolle rin
gen en een broche van f 1 200 op het as
falt van de Kalverstraat liggen. De re
cherche van bureau Singel heeft de zaak
in onderzoek.
Verenigde Naties ter behandeling „van
de Israëlische aanvallen op de grenzen
van de Verenigde Arabisèhe Republiek
en van de pogingen van Israël tot in
bezitneming van de gedemilitariseerde
zone", aldus meldt Radio-Cairo. Dit
was meegedeeld, aldus de zender, door
Saad Afra, hoofd van de Egyptische
voorlichtingsdienst. Volgens Saad Afra
zijn de Israëlische aanvallen en de
pogingen het gedemilitariseerde gebied
in bezit te nemen ih strijd met de be
standsovereenkomst en vormen zy een
gevaar voor de vrede.
Tien jaar voor poging
tot moord
Wegens poging tot moord op zijn 24-
jarige stiefdochter, heeft de rechtbank
te Amsterdam vanochtend een 53-jarige
los werkman uit Amsterdam veroor
deeld tot een gevangenisstraf van 10
jaar met aftrek van voorarrest. De
Officier van Justitie had 12 jaar ge-
eist.
Mr. N. Debrot
lid i.b.d. Raad van State
Mr. N. Debrot, directeur van het kabi
net van de gevolmachtigde minister der
Ned. Antillen in Nederland, is met in
gang van 1 april benoemd tot lid in bui
tengewone dienst van de Raad van State
In verband met verschillende hangen
de vraagstukken, die er op het ogenblik
met betrekking tot de Ned. Antillen zijn,
achtte de Nederlandse regering het no
dig, in de Raad van State iemand te
benoemen, die haar daarover van advies
kan dienen. De regering van de Ned. An
tillen verklaarde zich hiermede te kun
nen verenigen.
