Regeringstroepen zouden over een
breed front naar Padang oprukken
WEERBERICHT
Spoedig beslissing te wachten?
LENTE 1958
Wonderfuyn Warmond
Liberalen wonnen tussentijdse
verkiezing in Torrington
Fa. D. KRET Zn.
97ste jaargang
ZATERDAG 29 MAART 1958
No. 29404
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltt6 Singel l- Lelden Glr0 no 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwerf.7^0 per kwartaal; f.255 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Hoessein: „Het bloed zal vloeien zoals
liet nog nooit in Indonesië vloeide"
Nadat generaal-majoor Nasoetion zijn commandanten het bevel had
gegeven een algemeen offensief in te zetten tegen de revolutionaire
regering, rukken thans volgens te Djakarta ontvangen berichten de
troepen van de regering-Djoeanda over een front van 600 kilometer
op tegen de strijdkrachten der Sumatraanse tegenregering.
Men meent te Djakarta, dat de regeringstroepen meer naar het
zuiden over een breed front naar de westkust van Sumatra, het bol
werk der opstandelingen, oprukken.
De regering-Djoeanda heeft medegedeeld dat de centrale troepen
de oostkust van Midden-Sumatra hebben bezet. Dit gebied omvat
60 van het territoir der regering-Sjafroeddin. Indonesische militaire
autoriteiten geven echter toe dat het mogelijk is dat de voornaamste
gevechten eerst zullen worden geleverd, wanneer de troepen der cen
trale regering Sumatra's westkust hebben bereikt.
Gemeld wordt, dat de troepen der centrale regering woensdag j.l.
het ter hoogte van de oostkust van Sumatra gelegen eiland Kampar
zonder tegenstand te ontmoeten hebben bezet.
In de te Medan uitgegeven bekendmaking, waarin dit wordt mede
gedeeld, wordt gezegd dat het eiland door militairen van de regering-
Sjafroeddin en van de „Daroel-Islam" gezamenlijk was bezet.
Tingi te ontruimen om de verwoesting
van deze plaatsen en onnodig bloedver
gieten te voorkomen. In het oerwoud
had de tegenregering echter al nieuwe
centra gekozen voor het burgerlijke be
stuur en de militaire leiding. Revolutio
naire strijdkrachten waren bereid tot
een langdurige guerilla.
Tot slot gaf luitenant-kolonel Hoessein
als zijn mening te kennen, dat de
Centrale regering hinnenkort met het
oog op de economische gevolgen van de
strijd gedwongen zal worden tot on
derhandelingen met leiders op Suma
tra.
Successen
voor Padang
Mobiele colonnes van de opstandelin
gen hebben intussen de Indonesische
regeringstroepen in wanorde terugge
dreven van de weg die Padang met
Palembang verbindt, aldus Radio-Pa-
dang.
De weg naar Palembang is de enige
weg naar Midden-Sumatra die nog
open is, nu Indonesische regerings
troepen de noordelijke en oostelijke
wegen hebben geblokkeerd en de Ma
rine de havens van de opstandelingen
hebben afgegrendeld.
Luitenant-kolonel Achmad Hoessein
leidde zelf de acties op de weg van
Padang naar Palembang.
Zo meldt radio Padang dat gevechten
zijn uitgebroken tussen troepen van de
opstandelingen en 500 Javaanse in
woners, die bewapend waren met ge
weren. die aangevoerd waren door
vliegtuigen van de Indonesische lucht
macht cn schepen van de Indonesi
sche marine.
Binnendringers worde*)
gedood
De grote slag, die dezer dagen in Mid
den-Sumatra wordt uitgevochten, zal
beslissend zijn voor het verloop van de
burgeroorlog cn de toekomst van het
land, zo heeft luitenant-kolonel Ah
med Hoessein, „speciaal afgezant" en
woordvoerder van de opstandelingen
verklaard.
Volgens de kolonel, die voorzitter is
van de revolutionaire oorlogsraad, zal
de slag zich bij Padang en Roekit
Tinggi afspelen. Hij zei dat „alle bin
nendringers zullen worden gedood' .Het
bloed zal vloeien zoals er nog nooit
bloed in Indonesië is gevloeid", aldus
de woordvoerder. De inlichtingendienst
van de opstandelingen zou hebben
ontdekt dat de Centrale regering de
aanval op Boekit Tinggi. het hoofd
kwartier van de tegenregering, zal doen
vanuit Bankiang. dat ongeveer 140 km
ten zuiden van de hoofdstad der op
standelingen ligt.
Kolonel Hoessein deelde voorts mee.
dat zich in Indcnesie 800 Russen bevin
den, van wie er 300 te Soerabaja de ac
tiviteit van de-communisten leiden. De
militaire strtategie van de Centrale re
gering zou gebaseerd zijn op het mili
taire Russischeradensysteem.
Padang ontruimd
De woordvoerder zei voorts dat de te
genregering bereid is, Padang en Boekit
Wat gebeurt er als Indonesië door het
communisme veroverd wordt? Dan
zullen de roden gaan uitzwrmen naar
de Philippynen en Australië, zo meent
Washington Post.
Het ziet er naar uit of wij kunnen
kiezen tussen het bevorderen van wa
penleveranties aan de Indonesische op
standelingen en de noodzakelijkheid om
eens de Philippijnen en Australië te hel
pen verdedigen tegen de roden.
„Wat zal het zijn of maken George
Marshall en Dean Acheson, in wier
ambtsperiode het Chinese vasteland aan
de roden verloren ging. nog steeds de
Amerikaanse buitenlandse politiek uit?"
zo vraagt de „Washington Post".
Gaan de „roden" uitzwermen?
De Washington Post is van oordeel,
dat niets meer afbreuk heeft gedaan
aan het begrijpen van wat er in Indo
nesië gaande is, „dan de willekeurige
en onberekenbare censuur die in Dja
karta heerst, vooral nu een volledige
berichtgeving noodzakelijk is".
In Indonesië schijnt zich een toestand
te ontwikkelen zoals dié tijdens de
Spaanse burgeroorlog. De opstandelingen
op Sumatra zeggen .dat Russische wa-
militaire strategie van de Centrale re
dering worden gezonden en Djakarta
klaagt over hulp uit ongenoemde buiten
landse bronnen, waaronder uitrusting
van Amerikaanse oorsprong, aan de op
standelingen.
Spoorwegbonden in
spoedvergadering
Telegram aan minister
In verband met de ernstige spannin
gen onder het spoorwegpersoneel we
gens het uitblijven van een beslissing
over de voorstellen tot wijziging en
verbetering van de loon- cn arbeids
voorwaarden zijn gisteren de hoofdbe
sturen van de vakverenigingen van
spoorwegpersoneel in een gecombi
neerde spoedvergadering bijeengeko
men.
Deze vergadering besloot een telegram
te zenden aan de minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid. In dit tele
gram hebben de hoofdbesturen uiting
gegeven aan hun ongerustheid over de
ontwikkeling van de situatie onder
spoorwegpersoneel, indien een redelijke
beslissing langer uitblijft.
Zij vrezen, voor de consequenties van
deze ontwikkeling in de gezindheid van
het personeel geen verantwoordelijkheid
meer te kunnen dragen.
Zij spreken in het telegram de ver
wachting uit, dat nu onverwijld een
voldoeninggevende beslissing zal worden
genomen.
Een afschrift van dit telegram werd.
eveneens telegrafisch, aan de minister
van Verkeer en Waterstaat gezonden.
De directie van de NV Nederlandsche
I Spoorwegen, de Stichting van de Arbeid.
het College van Rijksbemiddelaars en
i de drie vakcentrales werden van een en
ander eveneens op de hoogte gesteld
doqor toezending van een afschrift van
dti telegram.
in
Wij zfjn klaar om U te ontvangen.
„CHALET D'VIJFF VLIEGHEN"
res. 0 1711—855
Koninklijk bezoek op
grammofoonplaat
Ter gelegenheid van het bezoek van
Koningin Elizabeth en Prins Philip aan
Nederland is een bijzondere grammo
foonplaat vervaardigd, welke een klank
beeld bevat van de gebeurtenissen,
waarbij de vorstelijke gasten waren be
trokken.
Vanmiddag wordt een exemplaar van
dit klankbeeld op paleis Soestdijk aan
Koningin Juliana aangeboden. Aan Ko
ningin Elizabeth zal op Windsor Castle
een exemplaar ter hand worden gesteld.
Samensteller van het klankbeeld is de
in Nederland werkzame Britse corres
pondent George H. Franks De leiding
van de opname berustte bij de heer J.
W. Acda. chef-regisseur van Radio-
Nederland Wereldomroep, terwijl de
BBC. inleidend klankmateriaal ver
strekte.
Conservatieve regering Macmillan zag
vierde Lagerhuiszetel verloren gaan
(Van onze Londense correspondent)
Een onder grote spanning tegemoet geziene tussentijdse Lagerhuisverkiezing
in het landbouwdistrict Torrington in het graafschap Devon is een zege geworden
voor de liberalen. Maar het scheelde een haartje, want hun voorsprong op de
.nationaal-libcralen" (conservatief), die als tweede eindigen, bedroeg slechts 219
stemmen! Zo gering was het verschil, dat hertelling nodig was.
Het resultaat luidde: Mark Carter (liberaal), kleinzoon van de grote liberale
leider Lord Asquith, die 50 jaren geleden premier was: 13.408 stemmen; Antony
Royle (nationaal-liberaal en conservatief) 13.189 stemmen en Leonard Lamb
(socialist)8697.
Bjj de algemene verkiezingen van 1955, toen er géén liberaal meedeed, luidde
de uitslag: nationaal-liberaal en conservatief: 20.124 stemmen, Labour (socialist)
10.812 stemmen. Regeringsmeerderheid 9312.
Er stemde thans ongeveer 80% van de kiezers, tegen 69.1% in 1955. Van mok
kend thuisblijven was dus geen sprake.
Het is de eerste maal sedert 1929, dat een district bij een tussentijdse verkiezing
naar de liberalen is overgegaan. Zy behaalden verder het grootste aantal stemmen,
ooit sinds 1955 op hen uitgebracht. Door de liberale deelneming aan deze verkie
zing ging 29% van de conservatieve en 10% van Labours aanhang verloren. Maar
het is slechts een schrale troost voor de Tories, dat de liberale inmenging thans
niet, zoals zo vaak gebeurt, tot een Labour-zege leidde.
Ook ontevredenheid over de
socialistische partij
Deze foto geeft een zeer onge-
bruikelijke gebeurtenis weer: een
Koningin in Moskou op bezoek bij
de president van de Sovjet-Unie.
Het is Koningin Elisabeth van
België, de grootmoeder van de hui
dige Belgische Koning, die in een
Russisch straalpassagiersvliegtuig
van Brussel naar Moskou vloog om
daar een muziekfestival bij te wo-
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Kans op koude lucht
De Bilt verwacht tot morgenavond
De kans stygt dat de koude lucht
weer terrein zal gaan winnen. Tot het j
zuiden van het land zal de koude lucht
waarschijnlijk echter voor morgenavond
nog -niet doordringen.
30 MAART
Zon op: 6.22 uur; onder: 19.09 uur.
Maan op: 13.23 uur; onder: 3.34 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.45 en j
23.37 uur.
Laagwater te 5.45 en 18.45 uur.
(31/3 hoogwater te 12.14 uur; laagwa- j
ter te 7.21 en 20.17 uur).
Advertentie
LOODGIETERSBEDRIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rijndijk 71 - Leiden
Telefoon 20023—24350
Dit nummer bestaat alt 16 pagina's
een Bijvoegsel
Sofia Loren reikte de Oscar uit I Lean voor zijn regie van de film
aan de Engelse filmregisseur David „De brug over de rivier de Kwai
Indien er waarheid schuilt in de bewe
ring, dat er thans sprake is van een
liberale herleving, dan moest Torrington
dit op overtuigende wijze aantonen. Dit
deel van Engeland bezit namelijk een
lange liberale traditie. Vandaar dat de
Tories er vochten onder de vlag van de
nationaal-liberale party, welke sinds de
oorlog een onzichtbaar onderdeel vormt
van de conservatieven.
De regering roeit sedert juni 1956, toen
ze een enorme klap kreeg in Tonbridge,
tegen de stroom op. Zij verliest thans
haar vierde Lagerhuiszetel. Volgens som
migen is MacMillan thans moreel ver
plicht af te treden en nieuwe verkiezin
gen te houden, in plaats van in de herfst
van volgend jaar. Hij wil namelijk de
bui laten overdrijven, in de hoop op enig
resultaat van een top-gesprek, een ver
betering van de Amerikaanse economi
sche toestand en een „vergeten" van het
huurdersleed. Duizenden zullen immers
in oktober uit hun woningen worden
gezet, omdat zij de hogere huur niet kun
nen betalen.
Er zijn ook allerlei andere factoren,
welke tot tegenspoed voor de conserva
tieven hebben geleid. Zij hebben goede
dingen gedaan, zoals belastingen ver
laagd en meer armslag aan het bedryfs-
leven gegeven, maar ook de conserva
tieve pers erkent openlijk, dat ze daar-
J bij vaak onpsychologisch tewerk gingen.
Vermoeide regeringsploeg
Torrington heeft toch wel bevestigd,
dat de kiezers beu zyn, zowel van de
conservatieven, die onvoldoende met hun
tijd meegingen, als van de socialisten,
wier denkbeelden eveneens verouderd
zijn. De gemoedsgesteldheid is op het
ogenblik dat de regering na zeven jaar
bewind vermoeid is en dat nu maar eens
iemand anders een kans moet krijgen.
Of dat ernstig gemeend is. zal bij de
algemene verkiezingen moeten blyken.
Doorgaans brengt de Engelsman zyn
stem niet uit op een partij, die geen
schijn van kans bezit om de regerings
macht over te nemen. Daarvan is by de
liberalen geen sprake, zolang Engeland
weigert evenredige vertegenwoordiging
te aanvaarden. Bestond deze wel. dan
zouden de liberalen in hun slechtste tijd
reeds veertig Lagerhuiszetels hebben ge
kregen. Nu moeten ze het met zes uit
een totaal van 630 stellen!
De liberalen hebben een historische
rol gespeeld. Hun denkbeelden zyn thans
gemeengoed, zowel bij Labour, wat de
sociale politiek betreft, als bij de con
servatieven, wat hun economische op
vattingen aangaat. Vandaar dat de
grote liberaal Sir Winston Churchill
zonder gewetensbezwaar naar de Tories
kon overstappen. Het is zeer de vraag
of de liberalen opnieuw van dwerggroepje
massapartij kunnen worden. Desniette
min bracht hun overwinning vooral ge
baseerd op een nationaal protest tegen
alles en nog wat. een heilzame psycho
logische schok toe aan de twee grote
partijen. Hun monopolie wankelt, maar
de verlammende geestelyk-politieke cri
sis, waarin Engeland sinds de oorlog
verkeert, duurt onverminderd voort
Politieke stakingen
onwettig, zegt Bonn
Westduits vakverbond wil
actie tegen atoomwapens
De Westduitse regering heeft gisteren
vastgesteld, dat een politieke staking
volgens haar geen wettig middel is.
Politieke uiteenzettingen horen in het
parlement thuis. Dit is de korte inhoud
van de verklaring, die regeringspers
chef Van Eckhardt gisteren heeft afge
legd.
Hiermee heeft de bondsregering zich
voor de eerste maal uitgesproken over
de vraag of een politieke staking uit
protest tegen de atoombewapening van
j het Westduitse leger al dan niet geoor
loofd is. Men kan uit het bovenstaande
de conclusie trekken dat de bondsrege
ring het ook niet mogelük acht dat
over deze kwestie een volksstemming
gehouden wordt.
Von Eckhardt zei dat de besluiten, die
genomen zijn na het debat over de bui
tenlandse politiek in overeenstemming
zün met de grondwet. De Bondsregering
en de meerderheid van de Bondsdag
(Tweede Kamer) hebben zich van de
middelen van de parlementaire demo
cratie bediend en zich aan de grondwet
gehouden, aldus Von Eckhardt.
Hfj maakte voorts bekend, dat het
gesprek, dat op 1 april gevoerd zou wor
den tussen Adenauer en bestuursleden
van het Westduitse vakverbond, is uit
gesteld. Een nieuwe datum is nog niet
vastgesteld. In elk geval zal het gesprek
na Pasen gevoerd worden.
Zoals bekend heeft Ollenhauer, de
leider van de sociaal-democratische par
tij. kortgeleden verklaard dat hij een
staking uit protest tegen de atoombewa
pening van het Westduitse leger niet in
strijd acht met de grondwet.
Het dagelijks bestuur van het West
duitse vakverbond heeft gisteren in
Hamburg een spoedvergadering gehou
den over de kwestie of er al dan niet ge
staakt moet worden uit protest tegen
de atoombewapening van de Westduitse
strijdkrachten.
Er werd een resolutie aangenomen
waarin het Westduitse vakverbond aan
dringt op gezamenlijke betogingen uit
protest tegen genoemd besluit. Het da
gelijks bestuur zegt in een verklaring,
dat het een volksstemming noodzake
lijk acht om het standpunt van het
volk te kunnen vernemen over de atoom
bewapening.
Als er geen officiële volksstemming
gehouden mocht worden, zal het verbond
overwegen of de vankbonden onder hun
leden een stemming moeten organiseren
teneinde de mening van de leden te
kunnen peilen, aldus de verklaring.
Voorts wordt in de verklaring een be
roep gedaan op alle lagen der bevolking
om deel te nemen aan de actie onder
het motto „strijd tegen de dood door
atoomontploffing", die zondag j.l. op een
massabijeenkomst te Frankfort is ont
ketend en die door de sociaal-democra
ten gesteund wordt.
Aantal Nederlandse
ondernemingen
terug
Een driedaagse bespreking over
het lot van de Nederlandse onder
nemingen in Indonesië door pre
sident Soekamo en de Nationale
Raad heeft geleid tot de aanbeve
ling aan het kabinet om een aantal
daarvan, meest winkels, aan de
eigenaars terug te geven, zo wordt
heden uit zeer gezaghebbende bron
te Djakarta vernomen.
Openbare nutsbedrijven en maat
schappijen op het gebied van het
openbaar vervoer dienen te wor
den genationaliseerd, aldus de
aanbeveling.
Ondernemingen die als belang
rijk voor de Nederlandse economie
worden beschouwd, moeten onder
regeringstoezicht blijven totdat
Nederland bereid is Nieuw-Guinea
over te dragen aan Indonesië.
Nederlandse investeringen in de ar
chipel tot een bedrag van anderhalf
miljoen dollar werden door de Indone
sische regering „overgenomen" tijdens de
anti-Nederlandse actie van december,
nadat de V.N. er niet in waren geslaagd
een oplossing van de kwestie Nieuw-
Guinea te vinden die bevredigend voor
Indonesië was. De status van deze inves
teringen is nog vaag. Vele zijn onder
toezicht van de regering of van het
leger geplaatst. In sommige gevallen
wordt de Nederlandse directies de toe
gang tot haar kantoren ontzegd.
Een zegsman uit de omgeving van de
Nationale Raad zei dat het optreden
tegen de Nederlandse ondernemingen
niet alleen een gevolg is van de „nieuwe
koers" van Indonesië in de strijd om
Nieuw-Guinea, maar ook van de een
zijdige opzegging van de overeenkom
sten van de ronde-tafelconferentie door
Indonesië.
Schadeloosstelling
Er Is een commissie ingesteld om de
Nederlandse ondernemingen in drie
groepen te verdelen. De ondernemingen
van de eerste gToep zullen misschien in
de komende zes maanden aan de eige
naars worden teruggegeven. Hieronder
zouden vallen winkels en mogelijk ook
kleine bedrijven zoals bakkerijen. De
eigenaars zouden het recht hebben hun
bezit te verkopen, maar alleen aan
Indonesiërs.
De zegsman acht het waarschijnlijk
dat er over de schadeloosstelling voor te
nationaliseren ondernemingen zal wor
den onderhandeld tussen de autoritei
ten en de eigenaars zonder hulp van
derden.
Hij zei dat cie raad ook gesproken
heeft over de kwestie van de Nederlandse
deskundigen in Indonesië. Op de vraag
of aanbevolen is deskundigen te dwin
gen in het land te blijven als zij „on
misbaar voor de Indonesische economie"
worden geacht, zei de zegsman dat op
dat punt geen besluit genomen is. HJ
voegde daaraan toe dat algemeen wordt
aangenomen, dat het hun vrij staat te
vertrekken als zy dat willen.
De raad besprak ook de positie van
het Indonesische personeel van de
Nederlandse bedrijven en kwam tot de
slotsom, dat daaraan een zekere mate
van zeggenschap in het bestuur van
de onder regeringstoezicht gestelde
maatschappijen moet worden gegeven.
De zitting van de Nationale Raad
viel samen met een massale uittocht
van Nederlandse zakenleiders. Velen
van hen verklaarden de hoop om in de
naaste toekomst nog zaken te kunnen
doen. te hebben opgegeven. Fr zijn
uiteraard uitzonderingen op deze alge
mene regel, doch het feit dat er on
der de 2000 Nederlanders, die dit
weekeinde Djakarta verlaten, vele
directieleden zijn. kan als een aanwij
zing worden gezien, dat zy over het
algemeen besloten hebben hun zaken
op te geven.
