3 halen...
betalen
DUXON
£^'dj2^k
dfieciaaêiittiénddd&ê
Groots plan voor Nijlexploitatie
ligt te verstoffen in ideeënkast
Vrijdagprijzen
26 75
36 00
voor het fijne goed,
DONDERDAG 27 MAART 1958
WADI RAYAN
JAARRESERVOIR
ASSWAN DAM
JAARRESERVOJR
..'tUjË WATERVAL
,jj>AARRESERVOIR.
:i" SOEDAN j
CJEBELAUHA L^\
JAAP RESERVOIR]
SE VIN AR DAfl]
JAAR
RESERVOIR
TAN A HEER.
EE U WRESER VO IR
JONGLEI
KANAAL
KENYA
VICTORIA MEER\
EEUW RESERVOIR]
K.M.
ao o
400
SAUDI
ARABIE
BELGISCHS
CONGO
Egypte kent slechts
één echt probleem
Ik als Nederlander deed transpire
rend mijn best tot begrip, maar het
leek mij voorshands een vergaande
stelling. En toch Het valt niet te
ontkennen dat er voor Egypte maar
één wezenlijk probleem bestaat, een
bevolking van 24 miljoen samenge
perst in het smalle groene lint tus
sen de woestijnen, de Nijlvallei en
haar delta. Een bevolking, die op het
bestaansminimum leeft, geteisterd
door honger en ziekte, die met een
half miljoen per jaar toeneemt en in
het jaar tweeduizend verdubbeld zal
zijn. Wie de invloed van dat pro
bleem afmeet op Egypte's buiten
landse politiek en daarmee op de
In de Soedan betekent iVater ka
toen. betekent katoen export, be
tekent export scholen, ziekenhuizen,
kleren, beter eten. beter leven. Zon
der betere lees: internationale
exploitatie van de Nijl. kan de Soe
dan niet meer vooruit.
vrede in het Nabije Oosten, ontkomt
niet aan een huivering.
De wereld heelt er trouwens een voor
proefje van gehad. Het falen van Nas
sers poging om Egypte economisch op
gang te brengen en een Nijl-Unie met
ae Soedan tot stand te brengen, werd
gevolgd door zijn grandioze maar enigs
zins wanhopige plan om bij Asswan in
de Nijl de grootste dam ter wereld te
bouwen en door een oostwaartse op olie
gerichten expansie. Dulles' intrekken
van de beloofde steun voor de Asswan-
dam, werd beantwoord door de nationa
lisatie van het Suezkanaal. En die naas-
voor het Asswan-project voelen en zélf
dammen willen bouwen, eisen een scha
deloosstelling, die Egypte, dat zijn
droomdam niet eens kan financieren,
niet kan betalen. Er zijn andere compli
caties: de Soedan en Egypte teren op
de Nijl. maar de bronnen liggen elders.
De Blauwe Nijl, die alle kostbare kiel
aanvoert, ontspringt in het Tanameer
in Ethiopië. Keizer Haile Selassie
heeft laten weten dat hjj zich alle
rechten op zijn rivier voorbehoudt.
De bronnen van de Witte Nijl liggen
In Oeganda en de Kongo. Britten en
Belgen kunnen daar voorlopig een
hand op de kraan houden. Nu wordt
er touwgetrokken.
Verdamping
Maar inmiddels verdampt de helft
van de Witte Nijl in de moerassen van
de Zuid-Soedan. overstroomt de onstui
mige vloed van de Blauwe Nijl, die in de
herfst 200 maal zoveel water voert als in
de lente, land, waarop geoogst had kun
nen worden, verdorsten grote stukken,
door Egyptische boeren sullig bemalen
met de pre-historische waterraden, in
de water arme jaren. En tenslotte
stromen er enorme watermassa's, die
stroom hadden kunnen wekken, land
hadden kunnen bevloeien en mensen
doen leven, ongebruikt in de Middel
landse Zee.
Kan daar niet wat aan gedaan wor
den? Welzeker, er zijn plannen genoeg.
Het meest voor de hand liggende voor
ziet in het reguleren van de uiterst
wisselvallige Nijlvloed door het schep
pen van reservoirs met „jaarvoorraad".
die het water gelijkelijk over de seizoe
nen kunnen verdelen, en nog grotere re
servoirs met „eeuwvoorraad", die het
water uit rijke jaren voor arme kunnen
opslaan. Het plan omvat een systeem
van acht dammen, waarvoor vier be
staande gebruikt zouden kunnen wor
den: de Owendam in Oeganda, die van
(Van onze reisredacteur)
Dc oude hekwieler voer traagjes schuddend over het blauwgroene
water van de Nijl. Aan de kajuit hing een vergeeld papier: „Passa
giers worden verzocht des middags tussen 2 en 4 niet op de krokodillen
te schieten". Maar zelfs de krokodillen schenen te slapen, zoals alles
trouwens sliep in de loden hitte van de middagzon: de lemen dorpjes
aan de oevers, de stoffige palmen, het lodderig vee, dat kniediep in
het water stond, de ibissen, kleine witte puntjes in het groen. Ik wilde
ook wel slapen, maar mijn Soedanese vriend hield mij geestdriftig
wakker. Hij zei: „Dit water, waarop je nu vaart, beslist over alles.
Over het lot van de Soedan en van Egypte, over het Midden-Oosten
en daarom misschien ook over de strijd tussen Oost en West. Jullie
zeuren maar over Nasser en zijn Suezkanaal, staren je blind op olie.
Dat zijn bijkomende factoren. Wat hebben wij aan olie, als we geen
water hebben? Jij als Nederlander moet dat tenminste begrijpen. De
Nijl beschikt over leven en over dood".
ting liep uit op het wilde avontuur van
de Frans-Britse-Israëlische actie.
Zo schijnt de Nijl inderdaad over vele
dingen te beschikken.
Nijl kan magen vullen
En één ding is zeker: Arabische emo
ties zullen uiteindelijk de Egyptische
magen niet kunnen vullen, dat kan al
leen de Nijl. Hoe goed Nasser dat weet,
bewijst zijn jongste greep naar de Soe
danese grensgebieden. De Soedan zit
hem dwars. Zonder Soedanese goedkeu
ring kan hij de Asswandam, die overi
gens op zijn best ten hoogste voor twin
tig jaar de huidige lage Egyptische le
vensstandaard zou kunnen garanderen,
niet bouwen. Maar niet alleen Egypte
moet leven van de Nijl, de Soedan ook.
Zeventig procent van de Soedanese uit
voer bestaat uit katoen, de Gezira-vlak-
te, die er het leeuwedeel van levert,
wordt geirrigeerd met Nijlwater. Wan
neer de jonge staat zijn rudimentaire
economie wil uitbouwen, heeft hij meer
Nijlwater nodig dan het dertiende deel,
dat hij onder het huidige Nijlverdrag
met Egypte krijgt. De Soedan eist nu
een derde deel, maar de onderhandelin
gen over een herziening van het verdrag
zitten muurvast.. De Egyptenaren zijn
bereid de Soedan iets meer water te ge
ven, in ruil voor Soedanese goedkeuring
van het Asswan-project, dat op Soeda-
nees gebied een meer van 250 km. leng
te zou creëren en de Soedanese stad
Wadi Haifa (50 000 inwoners) onder wa
ter zou zetten. De Soedanezen, die niets
het Victoria-meer 'n eeuwreservoir kan
maken, de Djebel Aulia- en Sennar-
dammen in de Soedan en de huidige
(lage) Asswandam voor jaar-opslag.
Vier nieuwe dammen zijn nodig: één bij
het Tana-meer, eeuw-reservoir voor de
Blauwe Nijl, één bij het Albert-meer,
tweede eeuwreservoir voor de Witte Nijl,
één bezuiden Wadi Haifa en één bij
Wadi Rayan, beide voor Jaaropslag.
Supra-nationaal
Het plan voorziet voorts in de aanleg
van een kanaal bij Jonglei ter omleiding
van de Witte Nijl in de Zuid-Soedan
om de absorptie en verdamping in de
sponzige Sudd-moerassen tegen te gaan.
Het Nijl-systeem zou moeten worden
gecompleteerd door een wijdvertakt net
van sluizen en pompen in Egypte en de
Soedan. Het zou voor de afzienbare toe
komst onvoorwaardelijk kunnen voor
zien in alle redelijke behoeften aan be
vloeiing en elektrische energie van
Ethiopië .Oeganda, de Soedan en Egyp
te. Het vereist uiteraard niet alleen
technische voorzieningen, 't zou slechts
tot stand kunnen komen door de vor
ming van een supra-nationale Nijl-
autoriteit, mogelijk onder auspiciën van
de Ver. Naties, die trouwens een groot
deel van de hoge, maar niet onbetaal
bare kosten op zich zouden moeten ne
men. Het voorbeeld van de federale
Tennessee Valley Authority in de V.S.
ligt voor de hand.
Is het plan de prijs waard? Het ligt
al jaren in de ideeënkast te verstoffen.
Het is met verbluffend weinig energie
nagestreefd. De Egyptenaren, die een
Dit zou het reddende plan zijn:
de Nijl als hydrologische eenheid
onder een supi a-nationaal beheer en
niet langer een bron van twist. Een
kolf je naar de hand van het water
loopkundig laboratorium in Delft?
Een „fellucca" op de Nijl: even
pittoresk, maar even antiek als deze
boten, die als luie vlinders over de
tivier drijven, zijn de door buffel of
kameel rondgetrokken waterraden,
waarmee de „fellahin", de boeren
van Egypte en Soedan, hun land
bevloeien.
periode van nationale grootheidwaan
doormaken, blijven dromen van hun
grandioos maar technisch en politiek
ongezond plan. Het woord supra-natio
naal komt in het woordenboek van de
pas verworven Egyptische onafhanke
lijkheid nog niet voor. Egypte zoekt het
voorshands in bi-laterale onderhande
lingen, waar het de zo Juist verworven,
zij het goeddeels imaginaire status van
grote mogendheid in de schaal denkt te
kunnen werpen.
In de andere Nijl-landen groeit de be
reidheid voor het plan gelijk op met de
bezorgdheid, dat Egypte zal proberen
zijn wil door te drukken. Misschien is de
tijd nog niet helemaal rijp ervoor, het
wachten is op het knorren der Egyp
tische magen.
Maar dan verdient het plan de krach
tigste steun, want het behelst over
weldigende mogelijkheden: economi
sche samenwerking tussen onderont
wikkelde, op elkaar aangewezen gebie
den, natuurlijk politiek beraad in
plaats van chantage en wilde neurose-
avonturen, ingenieurs in plaats van
blaaskaken.
Nasser heeft verwezen naar een hel
denrol op zoek naar een acteur. Wel
nu, hier ligt er één pasklaar. Wanneer
hij de grootsheid kan opbrengen deze
rol te spelen, dan zal ik gaarne oot
moedig verzinken in de oude Fharao-
nische aanbidding van de Nfjl, de
eeuwige, de mysterieuze, de bron van
leven en voorspoed.
Voor het wassen van
wol. zijde en nylon kunt U
geen beter en veiliger ^wasmiddel
nemen dan DUXON.
Wollen dekens wassen in een
weelderig DUXON-sop
is zowaar een prettige bezigheid.
Gegalvaniseerde was*
Uelets met maatverdeling.
Insluitende deksel en ste
vige bandoren. Prima ver
zinkt. In drie verschillende
maten 44 Itr 8.85, 38
Itr. 7.85, 32 Itr. oc
3e étage O.
ALLEEN GELDIG VRIJDAG 28 MAART 1958. SCHRIFTELIJKE EN TELEFONISCHE BESTELLINGEN WORDEN HIEROP NIET AANGENOMEN
VROOM E DREESMANN
Jongens-short van een
prima kwaliteit drill. Spor
tief model met elastiek in
de band. Contrasterend ge
stikt. In de kleuren zwart,
grijs, lever. Van 5 tot 16
aar. Stijging per maat tot
16 jaar 5.25. 5 Jaar
O 50
1e étage
„Nibs' opvouwbaar wan
delwagentje. Zeer handig
in bus en tram Met discus-
wielen en glijlagers. In
diverse kleuren
OO 50
2e étage
Tricot damesblazer van
100% wol. 1 -rij model
met smalle revers, met 3
knopen gesloten Verschil
lende kleuren o a. koren,
marine. Dlorrood en grijs.
1e étage Mm\J.
„No iron" overhemd van
zeer mooie kwaliteit. Dub-
be e manchetten. Nylon
voering in boord en man
chetten. In wit of grijs.
Maat 36/43. Een uitzon
derlijk koopje.
10 00
1e étage 1 V'
Medicinaal haarwater
kli worte. met alcohol. Per
flacon
Parterre
Paasset inhoudende 1 paas-
tafellaken, 10 paasservet
ten, eierverf, paaseitrans-
fers en opzetstukjes voor
eieren. Met gebruiksaan
wijzing-
Parterre 4 00
Maarsmanssteeg
Moderne topper in het
moderne Tricotissé-weef-
s e I Maten 3850. In de
kleuren berkenwit, koren
en licht beige.
1. 4t.g.
G-bl-.kt- l-t-rlock
herensinolets en slips,
uitstekende kwaliteit en
prima pasvorm, in 3 maten.
Parterre 4 45
Breestraat
Bedrukte gordijnstof in
in diverse kleuren en des
sins, 120 cm breed p m.
2e étage
daar kunt U op vertrouwen 1
van 21 maart
tot en met 5 april
„Ni ONZE ETALAGES
Gedurende onze KARPETTEN-EXPOSITIE bij aankoop van een
karpet GRATIS EEN WAARDEBON die U direct kunt besteden.
(met uitzondering van enkele vastgestelde prijzen).
VOOR DE PASEN KOOPT U
VOORDELIGER EEN KARPET
van 50.- tot 75.- w.b. 2.50
75.- 100.- 4.50
150.- 6
200.- 9.—
250.- 12.—
300.- 15.—
20.—
100.-
150.-
200.-
250.-
300.- en heger
150 L6I06N
