Zijn de opstandelingen thans bij
liet Tobameer omsingeld
WEERBERICHT
Staan bloot aan luchtaanvallen
No,
géén opdracht aan Verolme
voor houw van 4 super-schepen
Lente zette in Europa en V.S. in
met sneeuw, vorst en stormen
Heftig debat over atoomwapens
in Westduitse Bondsdag te Bonn
I "ranse Kamer akkoord met wet oin
kabinetscrises te verminderen
Indonesië eist
vele miljoenen
van de K.P.M.
97ste jaargang
ZATERDAG 22 MAART 1958
No. 29398
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.7.50 per kwdrtaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Het persbureau Pia meldde gisteravond, dat een afdeling troepen
bij het Tobameer, 150 km. ten zuiden van Medan, de thans omsingelde
troepen zouden zijn, die zondag de aanval op Medan hebben gedaan.
Zij staan onder commando van majoor Nangolan.
Volgens Pia heeft de woordvoerder van het Indonesische leger
medegedeeld, dat Nangolan en 300 andere militairen zich thans te
Tigaras, aan een der uiteinden van het Tobameer bevinden en daar
blootstaan aan voortdurende aanvallen van de luchtmacht der centrale
regering.
Deens vrachtschip beschoten
Volgens een bericht van Radio Padang
heeft een korvet van de Indonesische
marine nabij de kust van .Midden Su
matra een Deens vrachtschip beschoten.
Radio Padang noemde de naam van het
schip niet en zeide, dat het rijst en ge
neesmiddelen naar Padang vervoerde.
„Bij deze niet-uitgelokte aanval werd
het schip drie keer door lichte granaten
getroffen. Deze hebben geen doden of
gewonden veroorzaakt". De beschieting
gebeurde gistermorgen nabij Padang.
De Kopenhaagse reder ontving een
telegram van de kapitein van het schip,
waarin deze verslag van het gebeurde
deed. Het was het Deense vrachtschip
Bretagne (2784 ton). Gistermiddag om
streeks half vijf arriveerde het schip
met lichte beschadigingen in de haven
van Padang.
De rederij deelde mee in de veronder -
stelilng te verkeren dat de centrale In
donesische regering het schip toegestaan
had naar Padang te varen en dat de be
schieting dus een misverstand moest
zijn. Verwacht wordt dat het schip op
korte termijn naar Singapore zal terug
varen.
Aanval op Riouweilanden
De marine van de tegenregering, uit
gerust met moderne wapens, is gereed
om de Riouweilanden aan te vallen, die
in handen zijn van de regeringstroepen,
zo wordt in kringen van de opstande
lingen te Singapore verklaard. Deze
aanval zou gelijktijdig worden uitge
voerd met een aanval op Medan.
Van dezelfde zijde wordt vernomen,
dat de tegenregering de KPM heeft uit
genodigd met de vrijgegeven schepen te
gaan varen tussen de havens van het
opstandige gebied.
De opstandelingen zouden in het
nauw gebracht zijn; zij hebben nog wel
wapenen, doch geen motortransport en
kunnen zich niet op het eiland Samosir,
gelegen in het Tobameer, terugtrekken
omdat zij niet over boten beschikken.
Naar het noorden kunnen zij ook niet
uitwijken omdat de wegen daarheen zijn
bezet door eenheden van de centrale re
gering. Andere eenheden van de opstan
delingen, worden thans in de richting
van Atjeh gejaagd. Tot nu toe zouden
300 man van de troepen der opstande
lingen zich overgegeven hebben.
Troepen gevangen
Volgens een bericht van het hoofd
kwartier van het Indonesische leger te
Djakarta, hebben troepen van de centra
le regering onder commando van over
ste Bedjo troepen van de tegenregering
gevangen genomen die Kot a Tengah,
aan de rivier de Rokan in Midden Su
matra. verdedigden. Deze troepen van
de opstandelingen boden geen weerstand,
aldus het bericht.
De eenheid van Bedjo heeft, aldus de
mededeling verder, op 14 maart Bagan
Si Api Api, de grootste vissersplaats ge
legen aan de oostkust van Midden Su
matra, bezet en trokken sedertdien oost
waarts, aldus de mededeling.
In de kringen der te Singapore ver
blijvende opstandelingen werd gisteren
gezegd, dat de troepen van de tegenre
gering de installaties van de Caltex Olie
Maatschappij te Pakan Baroe in de
lucht zouden laten vliegen, als dit de
enige manier zou zijn waarop kan wor
den verhinderd, dat de centrale regering
profiteert van de opbrengst der olieter
reinen aldaar.
Enkele
vragen
over
Zuid-Sumatra zal vuren
Volgens een bericht van Radio Padang
van gisteravond zou overste Barlian, de
militaire commandant van Zuid-Suma
tra, de Indonesische regering gewaar
schuwd hebben dat, als de luchtaanval
len op Midden-Sumatra niet worden be
ëindigd. de troepen onder zijn comman
do zullen vuren op militaire regerings
vliegtuigen die over de provincie Zuid-
Sumatra vliegen. Radio Padang zeide
voorts, dat overste Barlian aan dc cen
trale regering heeft meegedeeld, dat de
Indonesische luchtmacht geen gebruik
mag maken van de vliegvelden te Djam-
bi en Benkoelen.
Tegen het mengen van boter
en margarine
Zeer lang en diepgaand hebben de be
stuursleden van het produktschap voor
margarine, vetten en oliën vandaag het
vraagstuk van het mengen van boter en
margarine besproken.
De minister van Landbouw heeft aan
dit produktschap en aan dat voor zuivel
voorstellen gevraagd om de voorgeno
men mening te verwerkelijken.
Hoewel men niet onwillig bleek, on
danks moeilijkheden en kosten melange
te fabriceren, bleef het hoofdbezwaar,
dat men er economisch alleen maar een
mislukking van kan verwachten.
Met algemene stemmen op één na
besloot het bestuur de M.V.O.-leden van
de coördinatiecommissie met het zuivel-
sehap het bovengeschetste standpunt in
een vergadering van deze coördinatie
commissie te verdedigen.
Aanvraag ivorclt onderzocht
or
„Voor mij bestaat er geen order, zolang
de eerste termijn nog niet is betaald"
Er is aan Verolme's Verenigde
Scheepswerven N.V. nog geen
opdracht gegeven tot de bouw van
vier passagiersschepen van ieder
108.000 ton. De heer Edgard
Dettwyler, president van de een
jaar geleden opgerichte „American
European Travel Project", geves
tigd te New York, heeft bij de
scheepswerf een aanvraag inge
diend over de bouw van deze
schepen en deze aanvraag wordt
thans onderzocht.
Deze nadrukkelijke verklaring werd
desgevraagd afgelegd door de heer C.
Verolme op een feestavond van het
bedrijf in „Odeon" te Rotterdam. De
heer Verolme wilde geen uitlatingen
over de onderneming van de heer
Dettwyler doen, zolang het contract
niet ondertekend is. „Voor mij bestaat
er geen order zolang de eerste termijn
niet is betaald", aldus de heer Ve
rolme. die er sterk de nadruk op
legde, dat de grote publiciteit van de
laatste dagen geheel voor rekening
van de Amerikaan komt.
De heer Dettwyler sprak weer met
enthousiasme over zijn onderneming.
Met vier passagiersschepen wil hij de
dollarkloof tussen Europa en Amerika
helpen overbruggen. „De Europese export
is onvoldoende en een stroom toeristen
dollars kan dit probleem oplossen".
„Als alle vier schepen varen kunnen
deze vier schepen per jaar een miljoen
Amerikanen naar Europa brengen, toe
risten, die met elkaar ongeveer 1000
miljoen dollars zullen besteden". Op de
vraag of hij bij zijn plannen steun
kreeg van de regering van de Verenig
de Staten, antwoordde hij: „Washington
is goed bekend met ons project".
De schepen, die ieder meer dan 8000
passagiers kunnen vervoeren, zullen elk
meer dan 35 overtochten per jaar ma
ken, vertelde de heer Dettwyler. „En zij
varen allen onder Europese vlag". De
Europese bemanning zal bestaan uit
1400 koppen, de machines in het ach
terschip zullen een capaciteit hebben
van 300.000 tot 400 000 paardekrachten.
De plannen voor de bouw van schepen
van dit formaat dateren volgens de heer
Dettwyler van 1929.
De eerste twee schepen, die van
New York naar Lissabon en terug]
zullen varen, zullen „sneller zijn dan
de „Queen Mary" en de „Queen Eliza
beth" en ongeveer even snel als de
„United States", zo zei de Amerikaan,
die beweerde Nederland voor de bouw
te hebben gekozen, omdat hij vertrou
wen had in de Nederlandse scheeps
bouw cn „De Verolme's Verenigde
Scheepswerven" N.V. de nodige ruimte
en organisatie hebben om de schepen
sneller cn goedkoper te bouwen dan
waar ook ter wereld". De heer Dett
wyler zei, dat zijn maatschappij „na
diepgaand onderzoek van de moge
lijkheden" besloten had de opdracht
aan Verolme te geven.
Prinses Birgitta ran Zweden in
gezelschap van enkele vriendinnen
tijdens een skivakantie in de
Zweedse wintersportgebieden.
Geldkistje terug
Maar zonder geld...
In de nacht van 2 op 3 augustus j.l.
is uit een dressoir in de huiskamer van
de caféhouder W. Dam te Lippenhuizen!
(Fr.) een geldkistje ontvreemd, dat o.m.
een bedrag van f. 3.400 bevatte. Van de
daders ontbrak tot dusver ieder spoor.
Dezer dagen echter vond een weilrijd-
ster het kistje in de onmiddellijke nabij
heid van het café in d, berm van de weg.
Het geld was verdwenen, maar de waar
depapieren, zoals polissen en koopakten
waren nog aanwezig. De politie is van
mening, dat het kistje slechts korte tijd
daar kan hebben gelegen. Zij heeft thans
het onderzoek weer met kracht ter hand
genomen.
uitlatingen van
Delfts
burgemeester
Het Tweede Kamerlid, dc heer j
Beernink heeft aan de minister van
Buitenlandse Zaken gevraagd:
1. Ileeft de minister kennis geno
men van een bericht van „United
Press", dat het lid der Eerste Kamer
en burgemeester van Delft, de heer
D. dc Loor, op een bijzondere zitting
van de vergadering van de morele
herbewapening van Aziatische landen j
te Baguio, zich tegenover de Indone- i
sische gedelegeerde verontschuldigd j
heeft voor „dc verantwoordelijkheid j
van Nederland voor de huidige Indo-
nenische crisis?".
2. Heeft de minister eveneens kennis
genomen van de belofte van de heer De
Loor. dat hij bij zijn terugkeer in Ne
derland „de regering van deze nieuwe
benadering in kennis zal stellen?".
3. Is de minister bereid, om. nu
vooral in het buitenland uit deze be- i
lofte van de heer De Loor de conclusie
zou kunnen worden getrokken, dat hij
rapport zal uitbrengen aan de regering.
omdat deze daarom gevraagd heeft, ter
voorkoming van misverstand publieke
lijk te verklaren, dat de uitlatingen van
de heer De Loor uiteraard geheel voor
diens eigen verantwoordelijkheid blij
ven?
Algemene vervoersstaking
in West-Duifsland afgewend
Het gevaar van een staking bij de
openbare nuts- en vervoersbedrijven in
YVest-Duitsland is gisteravond afgewend.
Men is het eens geworden over een
loonsverhoging van 14 pfennig per uur.
De vakbonden hadden aanvankelijk 23
pfennig per uur geëist.
Zoals men weet had een waarschu
wingsstaking van één dag deze week on
der de bevolking veel ontevredenheid
veroorzaakt.
Halve meter sneeuw in Washington
In vele delen van Europa en in het oostelijk deel van de Ver. Staten is de
lente gisteren ingezet met sneeuw, vorst en zware stormen.
Sneeuw viel er in Frankrijk, Duitsland, Italië, Oostenrijk, België en Tsjecho-
Slowakije. In Oost-Duitsland werd het verkeer belemmerd door ijs. In vele
Noorditaliaanse steden viel een zwaar pak sneeuw. In Rome regende het. Genua
ging gisteren gebukt onder een gierende storm. In Tsjecho-Slowaküe raakte het
telefoonverkeer als gevolg van de zware sneeuwval in de war. In Praag vielen
de openbare vervoersmiddelen uit. Stockholm beleefde de koudste lentedag in 18
jaar. In Zwitserland genoot men vrijdag echter van lenteweer, doch in de bergen
wordt sneeuw verwacht en in sommige gebieden bestaat lawinegevaar.
Zware stormen hebben ook in de oostelijke staten van Amerika tot grote
moeilijkheden geleid. Er zijn in totaal 41 slachtoffers te betreuren. Vliegtuigen
konden niet opstijgen, de dienstregeling van de treinen kwam in de war en
honderdduizenden zaten gisteravond in het donker door het uitvallen van de
elektriciteit. In New York viel in twee etmalen 27 cm. sneeuw, in Washington
een halve meter en in Baltimore zelfs 60 cm.
R.S. Stokvis rijwielen
H. Walenkamp Zn
HAARLEMMERSTR. 1
Aanhoudend koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Met noordoostelijke winden wordt nog
voortdurend koude lucht naar onze
streken gevoerd. Voor het weekeinde
betekent dit dus nog geen verandering
in de huidige weerstoestand.
(Opgemaakt te 10 uur).
23 MAART.
Zon op: 6.38 uur; onder: 18.57 uurr.
Maan op: 7.39 uur; onder: 22.26 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.01 en 17.16 u.
Laagwater te 0.55 en 13.17 uur.
(24/3 hoogwater te 5.32 en 17.47 uur,
laagwater te 1.23 en 13.43 uur).
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
en een Bijvoegsel
Storm van verontwaardiging over scherpe
opmerking van socialistisch Kamerlid
Het debat in dc Westduitse Bondsdag (Tweede Kamer) over buitenlandse
zaken heeft een stormachtig verloop. Gisterochtend, op de tweede dag van de
discussies, moest de voorzitter herhaalde malen ingrijpen om de orde in de
Kamer te herstellen. Hoewel er maar weinig parlementsleden aanwezig waren,
namen de opgewonden gedachtenwisselingen van tjjd tot tijd heftige vormen aan.
Mevr. Helene YVessel, een 59-jarige socialistische afgevaardigde, wekte een storm
van verontwaardigde uitroepen en gefluit van de kant van Adenauers aanhangers
door tegen kanselier Adenauer te zeggen: „Uw geloof in de atoombom schijnt
groter te zijn dan uw geloof in God".
De spreekster, die evenals dr. Adenauer rooms-katholiek is, reageerde hiermee
op de uitlating van de bondskanselier, dat West-Duitsland zich niet kan uit
sluiten van een NAVO-besluit om haar strijdkrachten te reorganiseren op basis
van kernwapens. Het zag er naar uit dat het debat over buitenlandse zaken ook
vandaag nog in beslag zal nemen.
De bondskanselier zei, dat hij te allen tijde bereid is met de Sovjet-Unie te
praten over een vredesverdrag, maar dat er niets mag worden gedaan dat de
positie van de vrije wereld tegenover de Russen zou kunnen verwakken.
aanschaffing van atoomwapens voor de
Bondsweermacht goed te keuren, indien
er binnen de komende twee en half jaar
geen internationale overeenkomst tot
stand komt waarbij een algemene en
gecontroleerde ontwapening wordt ge
regeld.
Ds. Niemöller, voorzitter van de Evan-
gelisch-Lutherse Kerk in Hessen cn
Nassau, zei op een bijeenkomst te
Augsburg dat de Evangelische Kerk
haar veldpredikers uit het leger zal
moeten terugtrekken indien het West
duitse parlement atoombewapening aan
vaardt. Aatoomwapens zyn naar zijn
mening zondig en tegen Gods wil.
Twee vooraanstaande Nederlan-
ders kregen hoge Perzische onder
scheidingen, namelijk de heer C.
Verolme (links) en prof. mr. P. S.
Gerbrandy (midden), welke onder
scheidingen uitgereikt werden door
de Perzische ambassadeur in ons
land. Abdoel Hoessein Meftah
rechts).
Tienduizenden auto's in
Amerika bleven steken
In Pennsylvania is de noodtoestand
afgekondigd. In honderden plaatsen zit
men zonder elektriciteit. Duizenden
mensen moesten hun ijskoude huizen
verlaten en in noodcentra worden on
dergebracht. Tienduizenden auto's en
autobussen zijn in opgewaaide sneeuw
hopen blijven steken. In de kustgebie
den ondervindt men voorts veel overlast
van hoge vloedstanden.
De lentedag werd in Japan, even
als vorige jaren, gevierd als een natio
nale feestdag. Miljoenen Japanners
brachten het traditionele bezoek aan de
graven van hun voorouders. In Tokio
werden speciale gebeden gezegd voor de
I zielen van 15 sledehonden, die de Ja
panse Zuidpoolexpeditie de vorige maand
op het eiland Ongul moest achterlaten.
Motie in voorbereiding
In antwoord op beschuldigingen van
sprekers van de oppositie zei hij, dat de
Bondsregering in de eerste plaats de
taak heeft de veiligheid van de 52.000.000
Westduitsers te waarborgen. Pas indien
dit kan worden gedaan, kan zij over
wegen wat zij kan doen ter bevrijding
van de 17.000.000 Oostduitsers.
In regeringskringen bleek men na het
debat van gisteren de mening toege
daan dat de beide coalitiepartijen
(christen-democraten en de Duitse
partij) een motie zullen indienen om
Thans behandeling in de Eerste Kamer
Elk Kamerlid is verplicht zijn
stem uit te brengen
De Franse Nationale Vergadering
heeft hedenochtend vroeg met 308 tegen
206 stemmen het wetsontwerp tot her
ziening van de grondwet goedgekeurd.
Het wetsontwerp heeft ten doel de uit
voerende macht te versterken cn het
aantal kabinetscrises te beperken.
De voornaamste punten van het wets
ontwerp zijn:
geen lid van de Nationale Vergadering
kan als particulier wetsvoorstellen doen,
waarin aangedrongen wordt op rege
ringsuitgaven of verhoging van de be
lastingen;
de regering kan alleen tot aftreden
worden gedwongen door aanneming van
een motie van wantrouwen of „verzet"
(een nieuwe aanduiding) en elk lid van
de Nationale Vergadering is verplicht
zijn stem uit te brengen (zo nodig bij
volmacht)? het is niet meer toegestaan
afwezig ee zijn;
de regering krijgt de bevoegdheid om
in bepaalde omstandigheden de Nationa
le Vergadering te ontbinden en nieuwe
verkiezingen uit te schrijven. De presi- 1
dent, van de Franse republiek kan het
besluit van de regering echter nietig ver
klaren als hij van mening is dat de om
standigheden zó ernstig zijn, dat de ont
binding van het parlement niet wense
lijk is.
De uitslag van de stemming was zo
danig. dat men één stem te kort kwam
voor de meerderheid van drievijfde, die
voor de laatste lezing van het wetsont
werp nodig is als men een volksstem
ming hierover wil vermijden.
Thans zal de raad van de republiek -
de Eerste Kamer - het ontwerp moeten
behandelen.
Maandag weer 1300
repatrianten in Amsterdam
Met een record aantal van plus minus
1300 repatrianten aan boord zal het
m.s. „Johan van Oldenbarnevelt" van de
N.V. Stoomvaar Maatschappij „Neder
land", onder commando van kapitein P.
A. de Groote, maandag as. te ongeveer
elf uur wee rde Amsterdamse haven bin
nenlopen.
De K.P.M. heeft van de Indonesische
regering te horen gekregen, dat haar
schepen zo spoedig mogelijk de Indo
nesische havens zullen moeten verla
ten. De regering te Djakarta heeft
echter besloten de haven- en kade
installaties, de kantoren en de andere
eigendommen van de KPM nog in
beheer te houden.
De Indonesische minister van Scheep
vaart. Mohammed Nazir heeft gisteren
echter verteld, dat het teruggeven van
de schepen niet hetekent dat de Indo
nesische regering ook afziet van haar
eis, dat de KPM schadeloosstelling zal
moeten betalen, omdat de maatschappij
in december J.l. had geweigerd aan de
weten te gehoorzamen. De KPM-eigen-
dommen worden in onderpand gehouden
tot die schadevergoeding is betaald.
Bovendien stelt de regering te Djakarta
de KPM nog aansprakelijk voor ruim
vijftig miljoen roepiah aan salarissen
van in Indonesië werkend personeel.
Minister Nazir verklaarde, dat de rege
ring deze salarissen had voorgeschoten.
Tenslote zei Nazir, dat Indonesië deze
bezittingen zal behouden, „zolang de
Nederlanders weigeren onze aanspra
ken op Nieuw-Gulnea te erkennen"'
Het schip meert langszij de etablisse
menten van de maatschappij. De debar-
katie zal via loods ..Celebes" zo spoedig
mogelijk aanvangen.
Onder de passagiers bevinden zich
1130 repatrianten die opgevangen wor
den door het Ministerie van Maatschap
pelijk Werk.
(Deze pagina ls gedeeltelijk
gecorrigeerd)