Twee van de 32-K.L.M.-vliegtuigen
vertrokken gisteren van Amsterdam
Tweede V.S.-kunstmaaii
door marine gelanceerd
Medan weer door regering bezet?
WEERBERICHT
Troepen der opstandelingen
naar Tapanoeli teruggetrokken
Nog geen officiële bemiddeling
maar achter schermen veel actie
Levensduur 5 tot 10 jaar?
97$te jaargang
DINSDAG 18 MAART 1958
No. 29394
LEIDSCH
DAGBL
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f. 0.59 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Uit de bijzonder verwarde berichtgeving uit Indonesië de radio
uitzendingen uit Djakarta en Padang spreken elkaar telkenmale vol
komen tegen valt te concluderen, dat majaor Nangolan, die met
zijn troepen de stad Medan bezet had, deze weer heeft moeten
ontruimen, alsook het vliegveld en de haven van Belawan en in zuide
lijke richting teruggetrokken is. Dit als gevolg van het feit, dat majoor
Manab Loebis uit Pematang Siantar nite tijdig genoeg versterkingen
had gestuurd. Hij zou thans op wèg zijn naar Tapanoeli, dat zich, gelijk
gemeld, bij de opstandelingen heeft aangesloten.
Medan zou zich nu weer geheel in handen van de troepen van de
centrale regering bevinden hoewel Radio-Padang zulks blijft ontken
nen. De toestand in Medan is intussen nog uiterst chaotisch. Volgens
gisteravond in Singapore aangekomen reizigers werd er in de haven
van Medan nog gevochten, toen zij vandaar vertrokken.
Radio-Medan deelde mee, dat het
militaire commando van Noord-Suma-
tra aan majoor Nangolan en zijn
manschappen 24 uur de tijd heeft ge
geven om naar Medan terug te keren
en hun gedrag uit te leggen. Zij die
aan deze order geen gevolg geven, zul
len als deserteurs worden beschouwd,
aldus radio Medan.
Het commando gelastte de troepen in
Noord-Sumatra geen orders op te vol
gen van majoor Nangolan en zijn
officieren.
Voorts waarschuwde de radio de bur
gers in Noord-Sumatra om Nangolan en
zijn manschappen geen hulp te verlenen.
Gemeend wordt, dat de opstandige
eenheden bestaan uit twee bataljons
infanterie en een compagnie mortieren,
benevens enige deserteurs van het gar
nizoen van Medan.
Volgens de kringen der opstandelingen
in Singapore heeft de thans 34-jarige
Nangolan, kortgeleden een stafopleiding
in de V.S. gevolgd.
Via Radio Medan werd aan alle bur
gers in het gebied van Medan gelast om
de vuurwapens, die zij in hun bezit heb
ben of die zij mocht hebben gevonden,
bij de militaire autoriteiten in Medan in
te leveren. Bij niet-nakoming van dit
bevel, zullen krachtige maatregelen wor
den genomen.
Aan het slot van het verslag over de
gebeurtenis::-n in Medan, gaf Radio-
Padang een lijst van hoofdofficieren in
Medan. die door de opstandelingen ge
vangen zouden zijn genomen. Dit zouden
zijn luitenant-kolonel Soejoeharto. gar
nizoenscommandant van Medan. majoor
Soehardi. commandant van de lucht
basis Medan, en luitenant-kolonel Sang-
kojo, commandant der cavalerie in
Medan.
Radio Djakarta, dat door Medan werd
heruitgezonden, meldde gisteravond, dat
acht officieren van de opstandige troe-
I pen, die zondag een aanval deden op
Medan. zijn ontslagen wegens „overtre-
j ding»en schending van de discipline en
j hun eed van trouw".
Tot de ontslagehen behoren, majoor
Nangolan, luitenant-kolonel dr. Naza-
roeddin, majoor Siregar, majoor Said
Oesman en kapitein T. M. Haramoeddin.
Langkat door
opstandelingen bezet
Radio-Padang berichtte gisteren, dat
nog een plaats in Noord-Sumatra,
Langkat, door de opstandige troepen
aldaar is bezet.
Nabij Pakan Baroe wordt nog hevig
gevochten. De helft van de aldaar ge- I
lande parachutisten zouden zijn ver
nietigd, de anderen zouden de vlucht
hebben genomen.
Verder zouden volgens Radio-Padang
talryke officieren en soldaten van de
regeringstroepen te Medan naar de
opstandelingen zijn overgelopen. On
der hen zouden zich twee oversten, een
majoor en drie kapiteins bevinden.
Evacuatie van
buitenlanders
In te Djakarta ontvangen berichten
uit Medan wordt gezegd, dat de buiten-
landse gemeenschap in stad en omge
ving, ongeveer 1300 zielen tellend waar-
van 800 Nederlanders, voorbereidingen
treft voor een spoedige evacuatie. Het is
nog niet bekend of de snel veranderde
toestand hun aanleiding heeft gegeven
deze voorbereidingen te staken. Het
telegraafverkeer met Medan is gisteren
gestaakt.
Slot op pag. 2
Atjeh vecht
Radio Padang maakte intussen be
kend: majoor Nangolan, heeft aan
president Soekarno een ultimatum ge
steld om een einde te maken aan het
gebruik van geweld in Midden-Suma-
tra, en. dat hjj anders tot actie zal
overgaan.
Volgens dit radiostation zou niet
alleen Tapanoeli, doch ook Atjeh naar
de opstandelingen zjjn overgegaan.
Ook troepen in Atjeh zouden in ge
vecht zijn gewikkeld met regerings
troepen.
Geen nieuwe voorstellen
in brief van Boelganin
De Sovjetrussische ambassadeur in
Londen, Malik, heeft gisteren aan. de
Britse premier Macmillan een brief van
maarschalk Boelganin overhandigd.
Deze is een antwoord op Macmillans
schrijven van 8 februari. Men verwacht
binnen twee dagen officiële publikatie.
Men meent echter te weten, dat Boei-
ganins brief gaat over de verschillende
aspecten van een topconferentie. In
goedingelichte kringen in Londen ver
luidt, dat Boelganins brief geen belang
rijke nieuwe voorstellen bevat.
R.S. Stokvis rijwielen
H. Walenkamp Zn
HAARLEMMERSTR. 1
Aanhoudend koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Enkele verspreid voorkomende sneeuw
buien, maar ook opklaringen. Zwakke
tot matige wind. in hoofdzaak tussen
noord en oost. Aanhoudend koud weer
met in de nacht lichte vorst.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
19 MAART.
Zon op: 6.47 uur; onder: 18.50 uur.
Maan op: 6.08 uur; onder: 18.13 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.02 en 15.13 u
Laagwater te 11.01 en 23.22 uur.
(Advertentie)
Rangeerder door trein gedood
Been afgereden,
bekken verbrijzeld
(Speciale berichtgeving)
Op het emplacement IJsselmonde
van de Ned. Spoorwegen stond van
nacht om half één de 24-jarige ran
geerder K. Kroes tussen twee stil
staande wagons om die aan elkaar te
koppelen. Toen hjj zich buiten de rails
wilde begeven, werd hij verrast door kunstmaantje draait op het
een locomotief die enkele wagons op-
duwde. De man viel en kreeg vier ogenblik als derde kunst satelliet
wielen over zich heen. Het rechter- om de aarde, in gezelschap van de
been werd afgereden en het bekken c„-r D,
verbrijzeld. In allerijl werd de ran- tweede Spoetnik tan de Kussen en
geerder naar het ziekenhuis vervoerd, de eerste Explorer van het Ameri~
waar hij vanmorgen om half vijf is kaanse leaer
overleden. y
STAKING IN EEN IMPASSE
(Van onze correspondent)
Twee K.L.M.-vliegtuigen zijn
gisteren van Schiphol vertrokken.
Twee van de twee en dertig, die
officieel hadden moeten starten.
Het eerste toestel vloog in charter
voor een oliemaatschappij in Bei
roet en vertrok precies om 7 minu
ten over vijf. Uren voor het ver
trek stond de super-constellation
Isotoop" startklaar op het plat
form.
Toen omstreeks 4 uur bekend werd,
dat het toestel zou vertrekken, sloten
vele politiemannen, hoofdzakelijk be
staande uit geüniformeerde K.L.M.-
bedrijfspolitiemannen, een cordon om
de machine. Voor en achter de ma
chine werd een radio-auto van dc
Schiphol -1 orreinpol i tie geplaa tst
De bemanning op de twee vliegers
na ging normaal aan boord van het
toestel, dat leeg naar Londen zou vlie
gen. Om 6 minuten over 5 kwam een
kleine auto aanstuiven, waaruit drie
mannen sprongen, namelijk twee vier-
banders (gezagvoerders), te weten de
heren J. A. Deknatel, die in burger was,
en J. A. P. M. Houba, in uniform ge
stoken, benevens een K.L.M.-functio
naris. In stormloop ging men de vlieg
tuigtrap op, die onmiddellijk werd weg
gerold, waarna de vliegtuigdeuren wer
den gesloten. De motoren sloegen ron
kend aan. Direct rolde de machine van
het platform naar de startbaan Hier
werden de motoren warm gedraaid.
Om 11 uur 's avonds vertrok een
DC—7C machine ..Rode Zee" volgens
schema naar New York, met 29 passa
giers aan boord. Deze machine werd
eveneens bemand door twee gezagvoer
ders, namelijk de heren G. J. Schipper
en D. Warnink.
Te middernacht verklaarde het hoofd
van de vliegdienst van de K.L.M.de
heer Bach, nog niet t° wet*m of men
vandaag in staat zou kunnen zijn één of
meerdere vliegtuigen te bemannen.
Stil op Schiphol
Het was stil op Schiphol. Overal zaten
functionarissen van de douane, mare
chaussee en de gronddienst een kaartje
te leggen of ze maakten grapjes met de
vele tientallen journalisten, t.v.- en film
mensen, die de gehele dag en nacht op
Schiphol op wacht hadden gezeten.
Men kon niet zeggen, dat de stem
ming gedrukt was. Er was eerder een
gevoel van „nu is eindelijk de bom ge
barsten", want het was op Schiphol bij
alle diensten, die erbij betrokken wa
ren, reeds lang bekend, dat het rom
melde bij de K.L.M. Het rommelde niet
alleen in de sector van de salariëring,
maar het rommelde vooral in de team
geest. De teamgeest, die in het voor
oorlogse en ook in het na-oorlogse
K.LM.-verband zo groot is geweest
onder de bezielende leiding van dr. A.
Plesman.
Oudere piloten, die reeds gepensio
neerd zijn, hebben het hoofd geschud,
omdat de teamgeest verdwenen is. Deze
oud-gezagvoerders zoeken thans naar
stig naar 'een formule om als bemidde
laars in hét conflict te kunnen op
treden.
Aldus vertelde de Vereniging van Pi
loten gisteravond laat op een perscon-
Na vete mislukkingen
De Amerikaanse marine is er gisteren in geslaagd met behulp van
een Vanguard-raket een tweede Amerikaanse kunstmaan in haar baan
om de aarde te brengen, zodat er nu drie kunstmanen om de aarde
draaien: de Russische Spoetnik II, de Explorer van het Amerikaanse
leger en de „Vanguard", die officieel „Beta 1958" heet.
De slanke driedelige Vanguard-raket met de slechts 16 cm. grote
bolvormige satelliet werd om 13.16 uur Nederlandse tijd onder
bijzonder gunstige weersomstandigheden gelanceerd en steeg vlot op,
een spoor van vuur en rook achterlatend.
President Eisenhower heeft het succes van de marine dat volgt
op twee mislukkingen waarover in de pers heel wat te doen is geweest
persoonlijk wereldkundig gemaakt. Het officiële Sovjetbureau Tass
meldde maandagavond de geslaagde lancering, zonder enige com
mentaar.
Dr. John Hagen, de directeur van het
Vanguard-project, heeft verklaard, dat
de vrijwel bolvormige Vanguard-satelliet
en het derde deel van de raket met een
snelheid van 29.000 tot 30.500 km. per
uur een baan beschrijven waarvan de
afstand tot de aarde varieert van 4000
km. tot 640 km. De satelliet heeft vol
gens dr. Hagen een levensduur van vijf
tot tien jaar. de omlooptijd bedraagt 135
minuten. De baan van de Vanguard
maakt een hoek van 33 graden met de
evenaar, waardoor de kunstmaan in
Europa, met uitzondering van het zui-
ferentie. Zij deelden verder mede, dat
het conflict thans persé niét gaat over
de salariëring. Er werden onderhande
lingen gevoerd en wij voelden ons te
leurgesteld"' over de gang van zaken.
Maar wij zouden hiervoor nooit gestaakt
hebben, aldus zeiden de woordvoerders
van de verkeersvliegers. Wij zouden
hiervoor nooit gestaakt hebben, ware het
niet, dat men onze woordvoerders het
woord heeft willen ontnemen en op
straffe van optslag de mond heeft wil
len snoeren. Dit is iets. wat wij niet kun
nen nemen, zo werd gezegd. Dit is ook
de reden waarom verzocht werd de na
men van de woordvoerders niet te
noemen.
O Slot pag. 2
den van de Sovjet-Unie, niet zal kunnen
worden gezien.
De satelliet is zeer klein (een stevige
grapefruit) en heeft twee zenders aan
boord, de ene met een frequentie van
108 megacyclus, de andere met een fre
quentie van 108.03 megacycles. Eerstge
noemde wordt gevoed door kwikbatte
rijen, de tweede ontleent zijn energie
aan de zonnestralen, die in energie wor
den omgezet door middel van zes kfieine
„vensters" in de huid van de satelliet.
Het kunstmaantje heeft zes antennes.
Eerstgenoemde zender zal circa twee
weken kunnen blijven functioneren, de
andere theoretisch zolang als de kunst
maan bestaat
Tot 4000 km. hoogte
Dr. Hagen verklaarde voorts nog. dat
tijdens het lopende Geofysische Jaar
nog zeven pogingen zullen worden ge
daan om volledig uitgeruste Ameri
kaanse satellieten het luchtruim in te
zenden De nu gelanceerde Vanguard is,
evenals de Explorer 1, een proefsatelliet.
De volgende kunstmanen zullen verder
in de ruimte doordringen en dr. Hagen
achtte het niet uitgesloten, dat binnen
een jaar een kunstmaan gelanceerd zal
worden die een reis rondom de maan
maakt Voor een vergelijking tussen de
twee Amerikaanse en de twee Russische
kunstmanen verwijzen wij naar elders in
dit blad.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
I Gisterochtend werd deze opname
gemaakt op Schiphol: vanuit de
lege restauratie ziet men op het
platform de I\LM-machinc rooi zoals alle andere lijntoestellen van
Lima staan, die had moeten ver- de KLM.
trekken, maar aan de grond bleef
Twee straaljagers
in IJsselnieer gestort
Piloten omgekomen
Twee F 84 F „Thunderstreak"
straaljagers van het 315e squadron
van de Kon. Luchtmacht zijn gisteren,
na schietoefeningen op de Vliehors,
niet op de basis Eindhoven terugge
keerd. Vermoed wordt dat zij tussen
Fnkhuizen en Volendam met elkaar in
botsing zijn gekomen, waarna zij in
het IJsselmeer stortten.
Er waren drie toestellen naar de
Vliehors vertrokken: daarvan is alleen
dat van de vluchtcommandant, de
eerste luitenant vlieger J. A. van
(Dommelen (25), uit Haarlem terug
gekomen. De. naar als zeker wordt
aangenomen, omgekomen piloten zijn
de 27-jarige tweede luitenant-vlieger
R. P. Roepert ci* Veldhoven (N.B.) en
de 25-jarige twee-Ie luitenant vlieger J.
C. Zonhoven uit Eindhoven. De heer
Roetert was gehuwd en had geen kin
deren. De heer Zonhoven was even
eens gehuwd en had een dochtertje.
I Een zuil van vlammen, die een rook-
i pluim naliet, terwijl zij met een bc^g
naar beneden kwam. werd gistermiddag
omstreeks tien voor half drie door e?n
arts uit Edam boven het IJsselmeer n
i noordelijke richting waargenomen. De
i medicus, dokter L. van Bommen, die :n
I zijn wagen reed, schatte, dat hij de vrij
I grote vlammen een voorwerp met een
I brandende staart circa 10 15 secon
den waarnam voor zij achter de dijk aan
zijn gezicht werden onttrokken. Toen hij
vanaf de dijk nog even ging kijken was
alleen nog rook te zien.
Twee vliegers van een squadron van
vier, dat gistermiddag van Eindhoven cp
weg was naar de Vliehors, hebben even
eens iets waargenomen. Een van hen
[meende een rookpluim in de lucht te
zien. de andere twee zwarte strepen. Het
staat wel vast. dat de waarneming van
de Edamse arts betrekking had op het
verongelukken van de toestellen. Deze
waarneming is de enige positieve geble
ken.
Diverse vliegtuigen en reddingboten
hebben een onderzoek ingesteld, doch
zonder resultaat. Wel heeft een vlieg
tuig van de opsporings- en reddings
dienst van de Marine een afwerpbare
tank, een pylon-tank op de aange
geven plaats alen drfjven.
Uiterst vertcarde toestand
i