„De krant is een heer! Oor dan van groothertogin Anastasia anders van mevr. Anderson... ZATERDAG 15 MAART WEKELIJKS BIJVOEGSEL PAGINA 4 MM j Nog altijd de affaire t Anastasia Intemationaa 1 verman rde Zweedse politieman Harry Söderman schreef boeiende memoires Het merkwaardige van deze zaak Ik, dat niemand minder dan wyien Harry Söderman, tot maart 1956, toen hij onverwacht stierf, een over de gehele wereld vermaard Zweeds politiedeskundige, van mening is» dat er geen sprake is van gefundeerde rechten. Dit is, zo schrijft hij in zijn dezer dagen verschenen boek „Hier politie!" (Forum-boekerij, Ad. M.C. Stok, Den Haag) vast gesteld op grond van de anthropometry, het signalement en vooral het vast leggen van bijzonderheden, als vorm en kleur der ogen, de tekening der oren etc., die gedurende het leven niet veranderen. Hiermede bezit de politie een voortreffelijk herkenningsmiddel naast het vergelijken van vingerafdrukken, welke methode in het geval-Anastasia natuurlijk niet gebruikt konden worden, omdat er van de Russische Prinses nimmer vingerafdrukken waren vervaar digd. Juist omdat deze kwestie zo actueel is, laten wij hier het gedeelte volgen uit het boek van Söderman, dat hierop betrekking heeft. In de memoires van deze Internationaal vermaarde politieman kan men namelijk hierover het vol gende lezen (de vertaling van het boek is van J. Kalf, commissaris van politie te 's-Gravenhage). groep Russische emigranten, die be- Geheimen om drama 7eerie ,dat d" vrouw lnderdaad Aria-s tas ia was. van Jekaterinenburg Er bestaan, zo schrijft Söderman, nog steeds vele elkaar tegensprekende meningen over het lot van de tsaren familie. In 1917 werden tsaar Nicolaas II, zijn vrouw tsarina Alexandra, hun veertienjarige zoon de tsarewitsj en hun vier dochters, onder wie Anastasia onder huisarrest geplaatst in Tsarkoe Selo, een voorstad van St. Petersburg. Toen de revolutionaire beweging en de ongeregeldheden zich uitbreidden wer den deze vorstelijke personen overge bracht naar West-Siberië, naar de stad Jekaterinenburg (later Swerdlofsk ge heten» en daar ln handen gesteld van het plaatselijk revolutionair comité. Toen in Juli 1918 het tegenoffensief van admiraal Koltsjak leek te slagen en er kans bestond, dat de tsaar zou worden gered, brachten de plaatselijke machthebbers de keizerlijke familie leden naar de kelder en schoten hen daar dood. Volgens de een zouden de lichamen begraven zijn in een moeras. Volgens de ander waren zij in ongebluste kalk geworpen. Weer anderen beweerden, dat zij gedeeltelijk zouden zijn gecre meerd, na met gasoline te zijn over goten. Hoe het ook zij, toen de strijdkrach ten van Koltsjak Jekaterinenburg in namen, konden de lijken van de tsaar en de tsarina, ondanks het feit, dat ze gedeeltelijk waren verteerd door het vuur of door ongebluste kalk. worden geïdentificeerd. Absolute identificatie van de kinderen bleek onmogelijk. De tsaar had een vermogen nagela ten. dat op rekening stond bij de Bank van Engeland. De naaste erfgenaam was de groothertog van Hessen in Duitsland, maar de bank bepaalde, dat z\j hem het geld niet kon uitbetalen zolang niet onomstotelijk vaststond, dat niemand van de keizerlijke familie nog in leven was. Een dergelijk bewijs was wel heel moeilijk te leveren en zo bleef de zaak vele jaren rusten. Toen zag op een mistige dag een politie-agent in Berlijn, toen hij op ronde was langs een der grachten, een vrouw in het water springen. Hij dook haar achterna, slaagde erin haar op het droge te krygen en liet haar naar een ziekenhuis vervoeren. Daar lag ze enkele dagen als een doofstomme Daar men meende met een geestelijk gestoorde te doen te hebben, werd zij overgebracht naar een inrichting te Dalldorf Wittnauz. Daar begon ze ten slotte te praten, in het Pools. Grote gelijkenis Tot goed begrip van wat daarop volgde, moet men zich de sfeer kun nen indenken, die toen na de eerste wereldoorlog (een verloren oorlog» in Berlijn heerste: een sfeer van inflatie en ontreddering. Vele heren van de Russische aristocratie en van de vroe gere tsaristische hofhouding hadden zich daar gevestigd en zy hadden nim mer de hoop opgegeven, dat tenminste een der leden van de keizerlijke familie het bloedbad van Jekaterinenburg had ontlopen. Sommige mensen, die poogden de vrouw in het ziekenhuis te identifice ren. merkten op. dat zij opmerkelijk veel weg had van de groothertogin Aanastasia, de jongste dochter van de tsaar. Zy werd meer en meer door Russen bezocht en bijna allen waren het eens over de grote gelijkenis, waar zij maar al te graag in wilden geloven. In minimum van tijd was er een grote HARRY SÖDERMAN En met deze rol had de vrouw wei nig moeite. Zeker, het merendeel van wat zij zei was Pools, en haar Russisch was slechts gebrekkig, maar dat verbe terde snel. Ieder van de vroegere hove lingen herinnerde haar aan een of andere episode van haar jeugd, en binnen enkele maanden wist zij genoeg over de jeugd van de groothertogin en haar omgeving om zich daar niet meer in te vergissen. Volgens haar verklaring was de executie uitgevoerd door een bende dronken zeelleden. Zij zelf was niet doorgeschoten, maar op het hoofd ge slagen met een geweerkolf. Toen zij dachten, dat de hele familie dood was. begonnen de zeelui de lichamen weg te dragen. Toen „Anastasia" weer bij kwam zag ze. dat ze op dat ogenblik slechts met een zeeman alleen was. Toen deze bemerkte, dat ze zich be woog, gaf hij. waarschijnlijk in een genadige bui, haar de raad hard weg te lopen en zich te verstoppen. „De ande ren zijn toch nog dronken, dat ze U niet zullen missen", voegde hij daar aan toe. Zo ontkwam zij. Bang voor het leven Na talloze ontberin{$en en moeilijk heden slaagde ze erin te voet door de vele Russische provincies te trekken tot in Roemenië. Door de slag op haar hoofd had zij haar geheugen verloren een groothertogin te nemen en de bijzonderheden van haar jeugd. In Roemenië was ze met een eenvoudig soldaat getrouwd, maar ze was met gelukkig met hem en op een dag had ze hem verlaten en was naar het noor den getrokken, naar Berlijn. In die stad vond ze werk in een fabriek, maar haar hoofd was nog lang niet in orde. en daardoor waren ook de bijzonder heden van haar verblijf in Roemenië langzamerhand uit haar geheugen ver dwenen. Ze was bang geworden voor het leven. In de war, verbijsterd en ziek. had ze besloten zelfmoord te ple gen. Dat was haar verhaal, en ze bleef erbij. Zolang de mogelijkheid bestond, dat het waar was. kon het geld door de Bank van Engeland niet worden uitbe taald. Het was niet gemakkelijk haar ver klaring te weerleggen, maar de groot hertog van Hessen bewoog hemel en aarde om de identiteit van de vrouw te doen vaststellen. Hij was ervan overtuigd, dat zij een indringster was. maar hoe dat te bewijzen? Het, was geen gebruik de vingerafdrukken van een groothertoging te nemen en de mogelijkheid van foto-vergelijking stond er even hopeloos voor. Onfeilbare methode De jonge Anastasia was natuurlijk vele malen gefotografeerd, maar zij was toen nog een onschuldig en in weelde levend kind geweest van zestien jaar. Uit de verwilderde trekken van de vrouw, met het door lijden door groefd gelaat, kon men onmogelijk een gelijkenis met zekerheid opmaken. Nu bestaat er een onfeilbare methode om de gelijkenis tussen een foto en een levend persoon vast te stellen: de vergelijking van het oor. Naast vingerafdrukken zijn de oren het meest karakteristiek voor een mens. Ze blijven van de geboorte tot de dood onveranderd en er zijn talloze bijzonderheden in hun tekening, die het mogelijk maken ze voor identifica tie te gebruiken. Daarom ging de groothertog op jacht naar een foto. waarop het oor van de echte Anastasia duidelijk stond afgebeeld. Maar de tal loze foto's van de groothertogin als meisje, zowel de officiële als de parti culiere. lieten geen oor zien. In de eerste tientallen jaren van deze eeuw bedekten de meisjes, zeer decora tief, hun oren met lange haren. Op alle foto's waren de oren van Anasta sia verborgen onder haar vlechten. Tot op een dag. toen de situatie al hope loos scheen, er een oor werd ontdekt. Het verscheen op een foto. die een Franse leraar van de kinderen van de tsaar had genomen. Bijgelovige tsarina Terwijl de Franse leraar in Rusland was, hadden de vier meisjes en de jon gen roodvonk gehad en daar men toen geloofde, dat. kaalheid, die soms als nasleep van de ziekte ontstaat, kon worden voorkomen door het haar af te knippen, waren de hoofden van Anas tasia en haar broer en zusters gemilli meterd. Terwijl zij zich nog in acht moesten nemen na hun ziekte, had de leraar de handen vol gehad om zijn vervelende en prikkelbare pupillen te amuseren en zo had hij ze eens achter een tafel gezet, zodat slechts hun hoofden daar bovenuit staken en zo een plaatje van hen genomen. De tsa rina. een bijgelovige vrouw, werd bijna hysterisch toen ze de foto zag. Ze vond dat het leek alsof haar kinderen ont hoofd waren. Ze gaf opdracht, dat alle afdrukken moesten worden vernietigd, maar de leraar hield er een achter en nam die mee. toen hij uit Rusland PLOFiedere dag valt de krant in de bus. Zo niet dan is 't onherroe pelijk mis. Dan rinkelt 't: „Waar is m'n krant?" en is er geen rust in huis. voordat het vurig begeerde kindje binnen komt. met èlle kwaads en èlle goeds van de dag uit stad. land en buitenland. Het valt niet mee ieder 't zijne te geven. We ervaren dat van uur tot uur aan den lijve. Er mag bovendien geen foutje femaakt worden of we hebben e volgende dag een briefje bin nen en de „boot is aan". Een teken, dat iedere lezer met z'n krant meeleeft, al doet- le soms - Joo6t mag weten waarom - van niet. DE krant gaat van hand tot hand. er is géén üd van het gezin, dat er niet wat voor zichzelf uit haalt Pa de politiek en de sport, ma de mode en Pietje zijn Panda (waar Pa en Ma ook van genie ten» en voor ae héle kleintjes Piewiep en Pippie. Iedereen zegt er 't zijne van. Wanneer de krant eindelijk tot rust is gekomen, is er weinig meer over van het „schoon gewassen" papier, dat als een trouwe kameraad het huis kwam binnen vallen. Alleen de héél „netten" we ten wat een krant toekomt, be handelden haar met eerbied en leggen haar na zorgvuldige le zing zonder een enkele kreukel terzijde. Natuurlijk staan wy - de makers van de krant - er anders tegenover dan U: de lezers. Nu is 't moeilijk, om precies aan te voelen, wat U graag leest en U dat te brengen, maar ook wat U niet graag leest, omdat 't nu eenmaal gelezen móet wor den, wilt U geen schuilevinkje spelen en precies weten, wat er op de vulkaan, die de wereld tegenwoordig by uitstek is. aan de hand is. Het is heus niet al tijd even gemakkelijk om dat te geven wat U niet aan staat en tóch gedrukt wordt, omdat de wereld en het leven nu eenmaal zijn. zoals ze zijn en we de waarheid niet mogen verdoeze len. De leugen is - in de aanvang - dikwijls eenvoudiger dan de waarheid, maar die zegeviert op de duur altijd. Wie onlangs Arthur Millers „Al mijn zoons" voor de televisie heeft gezien, kon dat opnieuw eiw aren. DAAROM houden wij ons in onze berichtgeving dan ook maar liever aan de „waar heid. dan er doekjes om te win den. hóe onprettig dat soms ook is. En daarom is 't niet juist, dat men nog altyd te dikwijls hoort spreken van die „leugen tjes" uit de krant, want geen krant, die zichzelf respecteert, zal er bewust toe bijdragen leu gentjes te verspreiden. Nu zult U nieuwsgierig zyn. wat deze schone meisjes met dit alles te maken hebben. Ze ontpopten zich als goede en charmante lezeressen van de „krant" in Frankrijk, in casu van „Le Monde". „L'Aurore", „Paris Soir". ,.Le Figaro" en an dere veel gelezen bladen: ze maakten van het krantenpapier een nuttig en dankbaar gebruik, ze formeerden er allerliefste blousjes volgens de nieuwste mode van Zie: dat is nu eens een aar dige geste van deze lieve man nequins! Inplaats van de prod uk ten van geest en inventie smadelijk in de prullebak of ergens anders te deponeren, sierden zij er zich mee voor een attractievol dé filé in een paleisje aan de Champs-Ely sées. We zijn er dankbaar voor. dat haar krant tot haar beste vrienden - ze hebben er natuurlijk veel méér! - is gaan behoren. En daarmee het „Le Journal c'est un monsieur" (de krant is een héér!) alle eer aandoen! FANTASIO vluchtte. Op deze foto was een oor van Anastasia goed zichtbaar. Deze zeer belangrijke foto werd. te zamen met foto's van de vrouw, die be weerde Anastasia te zijn. aan mijn ge leerde vriend Mare Bischoff. hoofd van het poli tiewetenschappel ijk instituut aan de universiteit te Lausanne in Zwitserland voorgelegd. Bisschoff ver geleek de foto's en stelde met absolute zekerheid vast. dat de oren niet gelijk waren. Tot zover het interessante verhaal uit het boek van Söderman, die zich ruim 340 bladzijden lang, een bijzonder boeiend verteller toont. De verhalen uit zijn politie-praktijk van dertig jaar zijn zonder uitzondering de moeite van het lezen meer dan waard, waardoor men niet alleen een goede kijk krygt op het werk van een politieman-van formaat, zoals hij er een was, maar te vens een blik kan werpen op zeer vele facetten van de misdadigheid in het menselijk leven. GOEIE GRUTTEN Het Voorlichtingsbureau voor de voeding meldt Wanneer U een .gezond" nagerecht op tafel wilt brengen dat iets anders dan het alledaagse is, denkt. U dan ook eens aan boekweitegrutten. Zy hebben een hoge voedingswaarde, be vatten goede eiwitten en veel vita mine B en zijn lekker bovendien. Voor al de oudere huisvrouwen kunnen daarover meepraten. In het noorden van ons land worden deze grutten vaak gebruikt voor karnemelkse pap of ge bakken grutjes met stroop. Houdt U niet van karnemelksepap, dan wilt U zeker eens de proef nemen met onder staande recepten. En vergeet U intussen niet, dat ook voor de oohtendpap van de kinderen boekweitegrutten zeer goed zyn. Recepten voor 4 personen: Boekweitepap. 1 liter melk, 100 g grutten, ongeveer 4 eetlepels suiker, zout (dun stukje citroenschil of een weinig kaneel». De melk aan de kook brengen met een weinig zout (en citroenschil of ka neel). De grutten erin strooien en in ongeveer 10 minuten zachtjes gaar koken. (De citroenschil verwyderen en) de pap op smaak afmaken met suiker. Een zeer smakelijke «variatie verkrlj- gen we door 100 a 150 g geweekte ge droogde abrikozen of pruimen door de pap te scheppen. Ook gestoofde peer tjes smaken er uitstekend bij. Chocoiadegrutten. 1 liter melk, 66 g (8 eetlepels) grut ten, 46 g (9 eetlepels) cacao, onge veer 100 g (10 eetlepels) suiker, zout. De melk op een klein deel na aan de kook brengen met een weinig zout. De grutten erin strooien en in ongeveer 10 minuten zachtjes gaar koken. De suiker en de cacaopoeder dooreen mengen en de rest van de melk toe voegen. Het mengseltje door de pan roeren en even meeverwarmen. De grutten laten afkoelen. De vla in een schaal overdoen en desgewenst garne ren met koekjes of schuimpjes. Beeeesapvla. 3 dl (2 kopjes) bessesap, ongeveer 4,5 dl (3 kopjes) water, 75 g. (9 eetepels grutten, ongeveer 80 g (8 eetlepels) suiker (een dun stukje citroenschil). Het bessesap met het. water (en de citroenschil) aan de kook brengen. De grutten en de suiker erin strooien en in ongeveer 10 minuten zachtjes gaar koken. De vla laten afkoelen. (De citroen schil verwijderen). De vla enkele mi nuten flink kloppen met èen garde tot zy lioht van kleur en schuimig «is. De vla in een schaal overdoen. Desge wenst biscuits erby geven. Om U de veelzijdigheid van boek weitegrutten te tonen geven wij nog een recept voor hartige gruttenkoekjes. U kunt. ze geven zij de warme maaltyd of by de boterham. Kaaskoekjes. 2,5 dl (byna 2 kopjes) melk, 60 g (7 eetlepels) grutten, zout, een kleine ui, 100 g geraspte oude kaas, aroma, boter of margarine, bloem. De melk aan de kook brengen met een weinig zout. De grutten erin strooien en in ongeveer 10 minuten zachtjes gaar koken. De ui schoon maken, snipperen en in boter of mar garine gaar maar niet bruin bakken. Ui en geraspte kaas (en desgewenst aroma door de grutten mengen. De massa uitstryken op een met water omgespoelde platte schaal of op twee platte borden, en laten afkoelen. Kort voor het gebruik gelyke stukken ervan snijden. Deze door bloem wentelen en in hete boter of margarine aan weers zijden lichtbruin bakken. VARIA De politie heeft de 35-jarige Angelo Baroffio aangehouden op de be schuldiging dat hij de loterij-zwak heid van dé Italianen heeft uitgebuit. Baroffio schreef honderden perso nen over heel Italië brieven waarin stond dat zij in een loterij 100.000 lire hadden gewonnen en hem 4500 lire moesten sturen „ter dekking van de onkosten". Tientallen trapten er Een Deen in Rudkoebing had met een vriend om 20 kronen (ongeveer f. 11.50) gewed, dat hij in een put durfde springen en er dan zonder hulp weer uit zou komen. Hij pres teerde het, kreeg de 20 kronen en had toen precies de helft van de boete van 40 kronen die de politie hem oplegde omdat hij op onnodige manier zyn leven in de waagschaal gesteld had. Twee Zuidafri- kaanse dames, ae 74 jaar oude Ade- lame Young en de 47-jarige Mar garet Croft, zullen in twee jaar tyds f. 120.000 moeten verreizen. Dit buitenkansje hebben zij te danken aan een 73 jaar oude vriend, Fran cis Melville, die onlangs stierf en aan de dames zijn geld overliet onder de voorwaarde, dat zij het tot de laatste cent zouden besteden om de wereld te bekijken, zoals hij dat zelf had gedaan in zijn jeugd. Anders moest het geld geschonken worden aan de nationalistische party. Gemakkelijk herkenningsmiddel Nog altijd houdt men zich in West-Duitsland bezig met de kwestie-Anastasia: de vraag namelijk of mevr. Anna Anderson uit Unterlengenhardt in het Zwarte Woud werkelijk de dochter van Tsaar Nicolaas van Rusland is en dus recht zou hebben op de titel Anastasia Nikola- jewna. Op 31 maart a.s. zal het hof van Hamburg zich met deze zaak bezighouden. In de Westduitse week- en maandbladen is uitvoerig over deze affaire geschreven en pro en contra zijn tegen elkaar afgewogen. Het Ham- burgse gerechtshof zal twee getuigen horen: mevr. Tat- jana Melnik-Botkin, dochter van de lijfarts van de Tsaar en Felix Dassel, oud-kapitein van de tsaristische cavalerie Op 19 dec. j.l. behandelde het hof een klacht van mevr. Anderson tegen hertogin Barbara van Mecklenburg, die, als een der naaste nog in leven zijnde bloedverwanten een bedrag van tweeduizend mark uit de erfenis van de Tsaar ontving. Mevr. Anderson stelde, dat dit geld haar toe kwam, waarop de rechter haar uitnodigde te bewijzen, dat zij groothertogin Anastasia was.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 16